Dagblaðið Vísir - DV - 21.01.1989, Qupperneq 8

8
LAUGARDAGUR 21. JANÚAR 1989.
Fyrsti skemmtistaður týndu kynslóðarinnar:
Tónabær tvítugur
Hljómsveitin Ævintýri var sennilega einna vinsælust þeirra hljómsveita sem
fram komu í Tónabæ enda var Björgvin Halldórsson kjörinn poppstjarna
sama ár og Tónabær var opnaður. Þannig litu hljómsveitargæjarnir út á
þeim tíma.
Þess var stranglega gætt að enginn unglingur færi inn í Tónabæ með
áfengi með sér og tók stundum langan tíma að hleypa fólkinu inn vegna
þess. Þaö fer ekkert á milli máli að staðurinn var vinsæll enda frægustu
hljómsveitir landsins innandyra.
Unglingastaðurinn Tónabær er kom-
inn af gelgjuskeiðinu og verður tví-
tugur 8. febrúar nk. Þeim „ungling-
um“, sem stóðu í biðröð það kvöld
fyrir tuttugu árum, þykir án efa sem
það hefði getað gerst í gær.
Tónabær gegndi á sínum tíma
veigamiklu hlutverki sem samastað-
ur ungmenna á höfuðborgarsvæðinu
og oftar en ekki urðu margir frá að
hverfa vegna gífurlegrar aðsóknar.
Um sama leyti og Tónabæ var breytt
varð hann einnig félagsmiðstöð eldri
borgara sem hann er enn í dag.
Tímarnir hafa vissulega breyst á
þessum tuttugu árum og Tónabær
er ekki lengur eina athvarf ungling-
anna. Nú eru félagsmiðstöðvar í
hverju skólahverfi og Tónabær er ein
þeirra. Reyndar hefur Tónabær allt-
af verið gróskumikill hvað varðar
lifandi tónlistarflutning. Jafnt fyrir
tuttugu árum sem í dag eru þar
haldnar hljómsveitarkynningar.
Nýjar hljómsveitir hafa oftar skotið
upp kollinum í Tónabæ en nokkru
öðru húsi.
Fyrsta kvöldið sem Tónabær var
opinn fyrir tuttugu árum spilaði
hljómsveitin Hljómar þar, ein vin-
sælasta unglingahljómsveit þessa
tíma. Ekki löngu seinna var Björgvin
Halldórsson kosinn poppstjarna árs-
ins og söng hann oft á tíðum í
Tónabæ með hljómsveit sinni.
Hallæris-
plan þess tíma
Ekki voru þó allir hrifnir af þessum
nýja skemmtistað unga fólksins og
helst var kvartað úr nærliggjandi
húsum enda var lóðin fyrir framan
Tónabæ jafnvinsæl og Hallærisplan-
ið er í dag. Þangað þyrptust ung-
mennin að úr öllum áttum og oft var
kvartað yfir áfengisnotkun þeirra,
rétt eins og í dag. Ungmennin, sem
bragðað höföu á guöaveigunum,
fengu ekki að fara inn í húsið, sem
varð til þess að mest bar á þeim á
götunni.
Tískan á þessum tíma var á marg-
an hátt mjög sérstök og verður senni-
lega lengi minnst. Karlmenn voru
ið fyrsti plötusnúðurinn,“ sagði Pét-
ur Steingrímsson sem var plötusnúð-
ur í Tónabæ fyrstu mánuði eftir opn-
un. í fréttum blaöanna frá þessum
tíma segir að komiö hafi upp nýyrðið
plötusnúður með opnun Tónabæjar.
„Jú, ég man eftir því. Þessu nýyrði
var khnt á mig. Ég held aö Svavar
Gests hafi átt hugmyndina að þessu
orði. Hann talaði um plötusnúða með
glassúr er hann kynnti okkur á
skemmtun í Austurbæjarbíói," sagði
Pétur.
Hann hafði starfaö um alllangt
skeiö hjá útvarpinu með poppþætti
áður en hann hóf störf hjá Tónabæ.
„Maður fylgdist með því nýjasta í
poppheiminum á þessum tíma og
kom því í útvarpið. Sennilega hefur
það verið þess vegna sem þeir gripu
mig í Tónabæ," sagði Pétur.
„Tónabær var gríöarlega vinsæll
meðal unghnga. Ég man eftir því að
ef krakkamir fundu að eitthvað var
verið að gera fyrir þá urðu þeir mjög
samvinnuþýðir. Ég minnist þess ekki
að það hafi verið ólæti. Það var mjög
strangt víneftirht í húsinu, kannski
gekk það út í öfgar. Fíkniefnavanda-
mál var nær óþekkt fyrirbæri og
enginn hafði áhyggjur af því. Mig
minnir að þetta hafi allt farið fram
með friði og spekt,“ sagði Pétur enn-
fremur.
Fyrir tuttugu árum var Pétur stór-
nafn í skemmtanalífinu. Hann var
síðhærðir, stúlkur gengu í stuttum
kjólum og mussum, buxur voru mjög
útvíðar og ungdómurinn lét svoköll-
uð „peace" merki hanga um hálsinn.
Hippatímabilið var hafið.
Æskan í
eigin húsi
Mikið var fjallað um þennan nýja
unglingaskemmtistað á sínum tíma.
Dagblaöið Vísir segir í forsíöufrétt
þennan dag: Nú dansar æskan í eigin
húsi. í fréttinni segir: „Æskan í
Reykjavík dansar í kvöld í eigin húsi,
- æskulýðshölhnni þar sem veitinga-
staðurinn Lídó var um árabil til
húsa. Á næstunni mun æskan sjálf
velja sér nafn á staðinn, - borgarráð
kvað upp þann Salómonsdóm að úr
því ekki var eining milli þess og
æskulýðsráðs um nafngiftina,
skyldu unglingarnir sjálfir skera úr
um nafnið. Reyndar verður æskan
við völd á kvöldin á þessum stað en
þeir í félagsmálaráði borgarinnar
munu hafa húsið að degi til fyrir
starfsemi fyrir aldrað fólk.
Skemmtistaður unga fólksins verð-
Pétur Steingrímsson er í dag eig-
andi verslunarinnar Japis sem
verslar með hljómtæki en hann var
fyrsti plötusnúður landsins.
DV-mynd Brynjar Gauti
útvarpsmaður sem flutti poppmúsík
sem fékk ekki mikinn tíma í ríkisút-
varpinu og var Pétur því hátt skrif-
aður hjá unglingunum. „Ég var bara
einn þá, núna eru margir menn í
þessu starfi og þykir það því ekkert
merkilegt," sagði Pétur. „Þetta þjóð-
félag var svo gjörsamlega ólíkt því
sem það er í dag.“
Talsverður áhugi greip um sig hjá
ur opinn fimmtudags-, fóstudags-,
laugardags- og sunudagskvöld en
aðra daga leigður fyrir skóladans-
leiki og ýmis félagasamtök. Aðgangs-
eyrir verður mismunandi eftir því
hversu mikið verður lagt í skemmti-
atriðin, allt frá 25 krónum upp í 80
krónur. Veitingar er hægt að fá,
bæði mjólk og gosdrykki og létta rétti
t.d. franskar kartöflur og hamborg-
ara, - hamborgari með kartöflum
mun kosta 75 krónur.
Reykjavikurborg festi kaup á hús-
næði þessu fyrir 12 milljónir króna
fyrir nokkrum mánuðum og hefur
verið varið nær 900 hundruð þúsund
krónum til ýmissa breytinga á tækj-
um. Innrétting er gerð af Manfreð
Vilhjálmssyni arkitekt í samvinnu
við áhaldahús borgarinnar, sem fékk
það nýstárlega verkefni að smíða
húsgögnin í salinn. Af nýstárlegum
hugmyndum má nefna gluggatjöld
fléttuö úr snærum sem fengin voru
frá Hampiðjunni, gólfteppagerð á
sama hátt var stöðvuð af borgar-
læknisembættinu sem fann því fyrir-
tæki allt til forráttu.
Sá sem mun ráöa húsum í þessu
nafnlausa æskulýðsheimili er Stein-
þór Ingvarsson en ekki má gleyma
„hljómsveitarstjóranum“ sem verð-
ungum mönnum að veröa plötusnúð-
ar á þessum tíma. „Ég man eftir Þor-
geiri Ástvaldssyni sem sýndi starfinu
mikinn áhuga, þá mjög ungur. Sigur-
jón Sighvatsson sýndi þessu einnig
áhuga og Stefán Halldórsson sem síð-
ar starfaði sem plötusnúður í mörg
ár. Það spruttu upp nokkur diskótek
á eftir Tónabæ, t.d. kom Glaumbær
um sama leyti með Jiskótek.
í Tónabæ var vandað mjög til alls.
Þetta átti að vera veglegt diskótek.
Kapp var lagt á að hafa húsið smekk-
legt og þarna átti að rísa fyrirmynd-
arstaður unga fólksins. Með þessu
varð allt mjög dýrt og ég minnist for-
síðufréttar í Vísi um launamál mín.
Mönnum þótti ég hafa óskaplega há
laun.“
Pétur sagði aö Bítlarnir hefðu veriö
mjög vinsælir á þessum tíma. „Ég
spilaði aöallega lög af breska vin-
sældalistanum." Ekki starfaði Pétur
lengi í Tónabæ því hann færöi sig
yör í Glaumbæ þar sem jafnaldrar
hans skemmtu sér. „Ég var miklu
eldri en þeir krakkar sem voru aö
skemmta sér í Tónabæ, æth þaö hafi
ekki verið tíu ára aldursmunur sem
er mikið á þessum aldri.
Diskótek á þessum árum var allt
öðruvísi en í dag og líktist fremur
útvarpsþáttum. Það var talsvert mas
á milli laga og starf plötusnúða meira
lifandi en nú er,“ sagði Pétur Stein-
grímsson.
ur Pétur Steingrímsson, vel þekktur
af þáttum sínum í útvarpinu. Reynd-
ar kom fram nýyrði á starfsheiti
„diskótekarans" og er það plötu-
snúður, sem ætti að festast í málinu."
Þá segir í niðurlagi fréttarinnar: „í
kvöld verður sem sé dansað í
Hhöabæ eða hvað svo sem staðurinn
á eftir að heita. Reykjavíkuræskan
dansar í eigin húsi og líklega er það
mest undir æskulýðnum sjálfum
komið hvernig til tekst með þessa
tilraun forráðamanna borgarinnar
til að efla æskulýðsstarfið og
skemmtanalíf unglinga borgarinn-
ar.“
Hið nýja
Villingaholt
Dagblaðið Vísir birtir aðra stórfrétt
af nýja unglingastaðnum strax á
mánudeginum. Þar sagði í fyrirsögn:
Hundruð unghnga komust ekki á
fyrsta dansleikinn. - í fréttinni segir
frá því er unglingarnir flykktust að
nýja skemmtistaðnum. „Á tímabih
var aðsóknin svo mikil að nokkur
hundruð þeirra sem ekki komust inn
biðu utandyra.
Miöasalan hófst klukkan fjögur um
daginn og seldist helmingur miðanna
upp á hálftíma. Skemmtunin hófst
klukkan átta um kvöldið og stóð yfir
til klukkan eitt eftir miðnætti. Dans-
að var eftir diskóteki og Hljómar léku
fyrir dansi. Skemmtikraftar voru
Kristín Ólafsdóttir sem söng þjóðlög
og sönghópur, sem kallaði sig Nú-
tímabörn, söng einnig þjóölög."
Steinþór Ingvarsson, fram-
kvæmdastjóri hússins, var mjög
ánægður meö fyrsta kvöldiö en
nokkrum dögum síðar kvað við ann-
an tón. Þá birtust fréttir um að
fimmtán ungmennum hefði verið
vísað úr húsi vegna áfengisnotkunar.
Og í fréttinni segir: Aðsókn að
skemmtistað Reykjavíkuræskunnar,
„Villingaholti" eins og margir hafa
kallað staðinn nafnlausa í gríni, hef-
ur verið mjög góð frá opnun, að sögn
Steinþórs Ingvarssonar.
Mjög stranglega er þess gætt að
áfengis sé ekki neytt í húsinu og að
fólk undir áhrifum komist þar ekki
inn. Sl. laugardagskvöld gerðu
starfsmenn hússins „rassíu“ - og
létu eina 15 unghnga yfirgefa húsið
vegna þess að þeir voru að reyna að
„blanda“ eins og það er kallað, að
setja áfengi út í gosdrykkina. Gerðist
þetta á einum klukkutíma eða svo
eða frá hálftíu til hálfehefu.“
Nýyrðið
plötusnúður
Blöðin veltu sér talsvert upp úr
þessum nýja skemmtístað og sitt
sýndist mönnum um þetta uppátæki
borgarinnar að leggja húsið undir
ungmennin. Þá var nafn staðarins
talsvert hitamál á tímabih og voru
margir sem töldu nafnið Tónabær
alveg vonlaust. Tónabær varð þó of-
an á og festíst fljótt i málinu eins og
orðið plötusnúður sem fæddist með
skemmtistaðnum.
Með Tónabæ kom upp mikil gróska
í lifandi tónhstarflutningi. Margar
nýjar hljómsveitir htu dagsins ljós
og það þrátt fyrir aö í Tónabæ væru
spilaðar plötur jöfnum höndum, sem
mörgum þóttí undarlegt fyrirbæri i
þá daga. Var eldra fólk á einu máh
um að unga fólkið væri nú alveg að
syngja sitt síðasta með breyttri dans-
hegðun og öðruvísi tísku en áöur
hafði tíðkast. Að vísu var hárið farið
að síkka talsvert á herrum árið 1969
en síkkaði niður eftir bakinu lengra
en nokkru sinni áður stuttu eftir að
Tónabær var opnaður.
Illa
haldið við
Þó að Tónabær sé nú rétt að verða
tvítugur er húsið allnokkuð eldra.
Eins og virðist með mjög margar
byggingar í Reykjavík, þar sem opin-
ber starfsemi fer fram, er því illa
haldið við. Margir telja Tónabæ eitt-
hvert ljótasta hús í Reykjavík. Og
víst er að innandyra er staðurinn í
niðurníðslu. Ungmennin gera sér
það aö góðu og eldri borgarar einnig
að þvi er virðist, en margt mætti gera
tíl að fegra útlit staðarins og er þá
ekki afmæhsárið einmitt heppilegt?
-ELA
Naíiiasamkeppni:
Þegar samkeppni fór fram fyrir Hlíðarhús, Hlíöarbúö, Háberg,
tuttugu árum meðal ungmenna ura Hvítí hrafninn, Hamar, Hh'ðarbót,
nafn á nýja skemmtistaönum Hornið, Hlöðver, Hléborg, Hlé-
komu upp mörg sérkennileg nöfn. björg, Hlíðardiskótek, Hoffmanns-
Má þar nefna Rauða hjartað, lund, Kynningarmiðstöðin, Kynn-
Dansó, Gullkistan, Apollo, Menn- ingarstöðin, Laufás, Leikskálar,
ingarmiðstöðin, Glólundur, Rósin Leikbær, Leikbúð, Lundur, Lyng-
diskótek, Unaðsgrund, Vetrar- holt, Máni, Mánabær, Mímis-
brautin, Bjallan, Hvíti hesturinn, brunnur, Miklabúð, Mörk, Klöpp,
Bravó, Mýrarljósið, Spaðinn, Sóh, Orka, Reglubær, Sel, Svanalundur,
Tangó, Táberg, Tígullinn, Perlan, Sólbyrgi, Skaftalundur, Sparta,
Ánanaust, Ártún, Ársalur, Árs- Skjól, Skjólið, Skjá, Skaftafell, Sól-
borg, Aldingarður, Borgarbær, berg, Snæland, Skjaldborg, Stöðull,
Borgarhöh, Burstarfeh, Bjarma- Stjömulundur, Utskálar, Unaðs-
land, Brautarsteinn, Borgarfeh, dalur, Unaðslundur, Birki, Vinar-
Borgarbúð, Blikalón, Báran, Bæj- gólf, Vinarhlíð, Vinjar, Vinalund-
arbót, Brunnakur, Freyvangur, ur, Valshamar, Veldi, Vindás, Val-
Dísarbær, Draumaland, Glaðheim- garður, Vorhús æskunnar, Æsku-
ur, Geislabær, Geislaver, Glaðs- vaki, Ýmir, ÆsuveUir, Æskubær,
heimur, Geishnn, Gimsteinn, Geir- Ölver.
fuglinn, Geirsbúð, Fjalakötturinn, -ELA
Fyrsti plötusnúður landsins:
Mikið Ííf í diskóbúrinu
„Ætli megi ekki segja að ég hafi ver-
-ELA