Dagblaðið Vísir - DV - 04.07.1989, Page 7

ÞRIÐJUDAGUR 4. JÚLÍ 1989.
7
Viðskipti
Raunvextir á Islandi vart
háir miðað við erlendis
Raunvextir á íslandi geta tæplega
talist háir miðað við raunvexti er-
lendis. Efnahagstímaritið Vísbend-
ing íjallar um raunvexti erlendis í
nýjasta tölublaði sínu. Þar kemur
margt forvitnilegt fram. Þannig eru
raunvextir bestu kjara, þeirra sem
njóta bestu kjara hjá bönkunum, í
Ástralíu um 15 prósent og Noregi um
11,8 prósent. Raunvextir bestu kjara
hjá bönkunum á íslandi eru nú boð-
aðir frá 6,4 prósentum til tæpra 7
prósenta. Vaxtamál og fjármögnun-
arkostnaður fyrirtækja hafa mjög
verið í sviðsljósinu imdanfarin ár og
á dögunum greip ríkisstjómin til
þess að biðja Seðlabankann um að
nýta sér heimild í Seðlabankalögum
um að hafa áhrif á raunvexti bank-
anna. í lögunum segir að raunvextir
útlána innlánsstofnana skuli vera
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóðsbækurób. 14-18 Úb
Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 15-20 Vb,Úb
6mán. uppsögn 16-22 Vb
12mán. uppsögn 18-20 Úb
18mán.uppsögn 32 Ib
Tékkareikningar, alm. 3-9 Ab.Sp
Sértékkareikningar 4-17 Vb.Ab
Innián verðtryggð
Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 1-2 Vb
6mán. uppsögn 2,5-3 Allir
Innlán með sérkjörum 27-35 nema Sp Ab
Innlángengistryggð
Bandaríkjadalir 8-8,75 Ab
Sterlingspund 11,75-13 Lb.Bb,-
Vestur-þýsk mörk 5,25-6 lb,Vb,- Sb Sb.Ab
Danskarkrónur 7,75-8,25 Lb.lb,-
ÚTLÁNSVEXTIR (%) Vb,Sp lægst
Útlán óverðtryggð
Almennirvíxlar(forv.) 30,5-34,5 Sb
Viöskiptavíxlar(forv.) (1) kaupgengi
Almennskuldabréf 33-37,25 Sb
Viðskiptaskuldabréf(l) kaupgengi Allir
. Hlaupareikningar(yfirdr.) 34,5-39 Lb
Utlán verðtryggð
. Skuldabréf 7,25-8,75 Lb
Útlán til framleiðslu
Isl. krónur 27,5-37 Úb
SDR 10-10,5 Lb
Bandaríkjadalir 11-11,25 Allir
Sterlingspund 15,75-16 nema Úb Allir
Vestur-þýsk mörk 8,25-8,5 nema Úb Úb
Húsnæðislán 3,5
Lífeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 42,8
MEÐALVEXTIR
óverðtr. júlí 89 34,2
Verðtr. júlí 89 7,9
VÍSITÖLUR
Lánskjaravísitala júlí 2540 stig
Byggingavísitala júlí 461,5stig
Byggingavísitala júlí 144,3stig
Húsaleiguvisitala 5% hækkun 1. júli
VERÐBRÉFASJÓÐIR
Gengi bréfa verðbréfasjóða
Einingabréf 1 3,997
Einingabréf 2 2,218
Einingabréf 3 2,609
Skammtímabréf 1,377
Lifeyrisbréf 2,010
Gengisbréf 1,791
Kjarabréf 3,988
Markbréf 2,116
Tekjubréf 1,724
Skyndibréf 1,211
Fjölþjóðabréf 1,268
Sjóðsbréf 1 1,927
Sjóðsbréf 2 1,543
Sjóðsbréf 3 1,361
Sjóðsbréf 4 1,134
Vaxtasjóðsbréf 1,3555
HLUTABRÉF
Söluverð að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Sjóvá-Almennar hf. 300 kr.
Eimskip 360 kr.
Flugleiðir 175 kr.
Hampiðjan 164 kr.
Hlutabréfasjóður 128 kr.
lönaðarbankinn 157 kr.
Skagstrendingur hf. 212 kr.
Útvegsbankinn hf. 135 kr.
Verslunarbankinn 145 kr.
Tollvörugeymslan hf. 108 kr.
(1) Við kaup á viðskiptavixlum
og viðskiptaskuldabréfum, útgefnum af
þriðja aðila, er miðað við sérstakt kaup-
gengi, kge.
Skammstafanir: Ab = Alþýðubankinn,
Bb= Búnaðarbankinn, lb = lðnaðar-
bankinn, Lb = Landsbankinn, Sb =
Samvinnubankinn, Úb= Útvegsbankinn,
Vb = Verslunarbankinn, Sp = Sparisjóð-
irnir.
Nánari upplýsingar um peningamarkað-
inn blrtast i OV á fimmtudögum.
Spánarkongur er væntanlegur tii
íslands í opinbera heimsókn á
morgun. Á Spáni eru nafnvextir um
15,8 prósent, verðbólga um 4,2 pró-
sent og raun vextir um 11,1 prósent.
hóflegir og eigi hærri en þeir eru að
jafnaði í heistu viðskiptalöndum
okkar. Seðlabankinn getur gripið í
taumana að fengnu samþykki ráð-
herra til að tryggja hóflega raun-
vexti.
í Vísbendingu er bætt 2 prósentum
við raunvexti bestu kjara til að áætla
raunvexti í viðkomandi löndum. í
meðfylgjandi línuriti hér á síðunni
er látið duga að birta raunvexti bestu
kjara og bera þá saman.
Mistraustir skuldarar
Samanburður á vaxtakjörum á
milli landa eru jafnan erfiður. Þar
vegur þyngst að fyrirtæki erlendis
eru mjög misjafnir skuldarar og þess
vegna er mörgum vaxtakjörum beitt.
Það skiptir máh í hvaða atvinnu-
grein viðkomandi fyrirtæki er, hver
aíkoma þess er og fyrri reynsla af
viðskiptum við fyrirtækið. Með öðr-
um orðum; er fyrirtækið stöndugt
og með metnað til að standa ávallt í
skilum. Þetta er það sem skapar
traustið.
Hérlendis hefur langstærsti hluti
bankakerfisins verið í eigu ríkisins
um árabil. Landsbankinn er með
tæplega helming allra útlána í
bankakerfinu. Samkeppnin á banka-
markaðnum hófst ekki fyrir alvöru
fyrr en 1984 og fyrirbærið bestu kjara
vextir, þar sem skuldarar eru flokk-
aðir eftir trausti, hóf ekki innreið
sína hérlendis fyrr en á síðasta ári
þegar Verslunarbankinn reið á vað-
ið.
Fréttaljós
Jón G. Hauksson
Bestu kjara vextir á íslandi
Flestir bankanna bjóða núna upp á
bestu kjara vexti. Frá og með 11. júlí,
þegar bankamir ætla flestir að
breyta vöxtum sínum næst, verður
stærsti bankinn, Landsbankinn, með
bestu kjara raunvexti skuldabréfa
upp á um 6,4 prósent. Aðrir verða
aðeins hærri. Algengustu raunvextir
á skuldabréfum eru núna hins vegar
aö jafnaði í kringum 7,4 prósent.
í Vísbendingu segir að ekki sé
ósennilegt að erlend fyrirtæki á borð
við flest íslensk fyrirtæki þurfi að
greiða álag á kjörvexti sem er varla
minna en 1 prósent og gæti farið upp
í 3 prósent eða meira í ýmsum lönd-
um, einkum þeim stærri.
Þess skal getið að vegna laga um
að ekki megi verðtryggja lán sem eru
til skemmri tíma en tveggja ára er
nokkur hluti lána bankanna, sér-
staklega til einstaklinga, á nafnvöxt-
um. Nafnvaxtalán hafa um nokkurt
skeið borið litla sem enga raunvexti
vegna of lágra nafnvaxta miðað við
þá verðbólgu sem hefur ríkt. Og á
fyrstu mánuðunum voru þeir nei-
kvæðir, einkum hjá Landsbankan-
um sem hefur verið með lægstu nafn-
vexti allra banka í vetur.
Raunvextir í Noregi
í Vísbendingu eru raunvextir í
Noregi teknir fyrir. í stuttu máli gera
Norðmenn greinarmun á lánum.
Neyslulán til skamms tíma bera í
kringum 16 prósent nafnvexti,
skuldabréfalán til 10 ára bera um 15
prósent nafnvexti og húsnæðislán
Raunvextir bestu kjara á íslandi í samanburði við raunvexti i nokkrum
öðrum rikjum.
una í Seðlabankalögunum um hóf-
lega vexti eða öflu heldur stýringu
vaxtanna. „Á bak við slíka lagasetn-
ingu býr grundvallarmisskilningur á
hlutverki og eðh vaxta. Það þjónar
engum nytsamlegum tilgangi að
festa raunvaxtastig með þessum
hætti nema síður sé. Raunvextir eiga
að geta sveiflast upp og niður eftir
aðstæðum í hveiju landi og gefa
þannig til kynna hvemig ná megi
jafnvægi í þjóðarbúskapnum. Og það
gera þeir líka í viðskiptalöndum okk-
ar.“
Og síðar: „Norðmenn hafa haft
mjög háa raunvexti um nokkurt
skeið eða frá því að jafnvægi í þjóðar-
búskap þeirra raskaðist verulega í
kjölfar lækkunar á heimsmarkaðs-
verði ohu árið 1986. Upp úr því áfalh
jókst verðbólga í landinu og komst
upp í tæp 9 prósent árið 1987. Norð-
menn hafa hins vegar unnið mjög
markvisst að því að draga úr verð-
bólgu og notað til þess öh tiltæk ráð.
Þeir hafa aukið aöhald í ríkisbú-
skapnum, gert mjög hófsama launa-
samninga, fylgt fastgengisstefnu og
haldið vöxtum háum. Raunvextir
voru 4,7 prósent árið 1986 en hækk-
uöu upp í 8,7 prósent árið 1987, í 9,9
prósent árið 1988 og nýjustu upplýs-
ingar gefa til kynna að þeir séu um
11,8 prósent.“
Lágir raunvextir í Japan
Eitt land sker sig úr hvað lága
raunvexti snertir. Það er.Japan. Þar
er 2,4 prósent verðbólga og 1 prósent
raunvextirbestukjara. -JGH
Raunvextir bestu kjara
Kjör- vextir Verð- bólga Raun- vextir bestu kjara
Astralla 19,8 4.2 15.0
HfifVjjur* 18,5 4.2 m
Nýja-Sjáland 15,8 4,2 ii,i
Spfayi 15,5 5,8 92
Holland 9.3 0.2 9.1
iOuttda - 13,5 4.5 8,6
Austurríki 9.3 1.8 7.4
Oaafnötk' 12J5 5.4 6,7
Belgla 10.8 4,1 6.4
Bimdisríktn 11H 5,0 5.7
Bretland 15.0 9.0 5.5
frskkl&Rd 9Á 3,9 5,5
Italla 14.0 8.4 5,2
Sviþjti 12,5 7.0 5,1
Finnland" 11,0 6.6 4,1
SvSss 8,5 4,5 32
V-Þýskaland 8.5 5.2 3,1
3A 2.4 1,0
* Moöalvextir stuttra bankalána
" Meðalveitir nýrra útlána
um 14 prósent nafnvexti. Skoðum
síðastnefnda lánið betur. Húsnæðis-
lán með 14 prósent nafnvöxtum í 4,2
prósenta verðbólgu, eins og í Noregi,
ber um 9,6 prósent raunvexti. Hús-
næðislán á Islandi ber á hinn bóginn
3,5 prósent raunvexti.
„Hóflegir vextir
eru misskilningur“
Þá minnist tímaritið á lagasetning-
Þrír ungir kafarar hyggjast kafa
eftir ígulkerum i Hvalfirði síðar í
sumar og er ætlunin að selja hrogn
igulkeranna til Japans en þar ríkir
mikil eftirspurn eftir þeim.
„Þaö virðist vera nóg af ígulker-
um i Hvalfirðinum," segir einn
kafaranna, Erlendur Guömunds-
son, 21 árs Seltirningur. Hann er
maðurinn á bak viö veiðarnar og
hefiir keypt sér Sómabát til að
stunda þær.
Með Erlendi verða tveir aðrir
ungir kafarar, Vilhjálmur Hah-
grímsson og Pálmi Ðungal. Faðir
Erlends, Guömundur Kristinsson,
veröur um borð í bátnum á meðan
félagamir þrír kafa eftir igulkerun-
um.
Erlendur hefúr verið í sambandi
við Sölumiðstöð hraðfrystihú-
sanna og sjavarafurðadeild Sam-
bandsins vegna igulkeraveiðanna.
Hrognin eru nýtt úr ígulkerunum.
Vegna ásigkomulags hrognanna er
ekki hægt að hefja veiðamar strax
heldur verður að bíða með þær til
seinni hluta sumarsins og hausts-
ins en þá fæst besta verðið fyrir
þau.
„Ég geri mér vonir um að veiöa
l tonn af ígulkerum á dag. Það er
held ég algjört hámark.“
Mjög breytilegt verö er á hrogn-
um ígulkera í Japan aö sögn Jóns
Magnúsar Kristjánssonar hjá Sölu*
miðstöð hraðfrystihúsanna. Hann
sagði að á uppboðsmarkaði 6. júní
siðasfliömn hefðu söltuð kanadfsk
hrogn selst á bilinu 204 krónur til
409 krónur kílóið. Verðið er samt
sem áður mjög mismunandi og
ræður stærö hrognanna og litur
mestu um verðið svopg frá hvaða
löndum þau koma. í stuttu máli
megi segja að veröið sé á bilinu frá
SOOyenum (204 krónum) upp í 4.500
yen (1.844 krónur) kíióiö. Um ná-
kvæmt verð íslensku ígulkera-
hrognanna er ekki vitað með vissu
en þar yrði um fersk hrogn aö ræða
en þau eru jaíhan verðmeiri en
söltuö.
-JGH
Broadway. Likur eru á aö niðurstaða fáist í lok vikunnar á því hvort Reykja
vikurborg kaupi staðinn eða ekki.
Kaupir borgin Broad-
way fyrir lok vikunnar?
Davíð Oddsson borgarstjóri segir
að enn hafi engin ákvörðun verið
tekin um það hvort Reykjavíkurborg
kaupi veitingahúsið Broadway.
„Máhð er hér í athugun en það hefur
engin ákvörðun verið teltin. Þetta
mál gæti skýrst fyrir vikulokin,"
sagði Davíð í gær.
Davíð hefur átt viðræður við Ólaf
Laufdal, eiganda Broadway, um
hugsanleg kaup Reykjavíkurborgar
á staðnum. Ef borgin kaupir veit-
ingastaðinn verður hann líklegast
notaður sem vínlaus unglinga-
skemmtistaður, félagsmiðstöð fyrir
böm og unghnga í Seljahverfi, sama-
staður fyrir félagsstarf eldri borgara
og loks ráðstefnusalur fyrir ráðstefn-
ur á vegum borgarinnar.
Stærsta strætisvagnaskiptistöð
landsins er að rísa í Mjóddinni og
eykur hún enn gildi Mjóddarinnar
sem verslunar- og þjónustumið-
stöðvar. -JGH