Dagblaðið Vísir - DV - 13.01.1990, Qupperneq 15

LAUGARÐAGUR 13. JANÚAR 1990.
15
Þaö var búiö aö bjóöa þeim hjón-
um í kokkteilboð. Forstjórinn í fyr-
irtækinu hélt upp á afmæli sitt og
þau höfðu þakkað ástsamlega fyrir
boðið og hlökkuöu til að mæta. Það
er ekki á hverjum degi sem þeim
er boðið í veislu og þetta var til-
breyting frá hversdagsleikanum,
upplyfting í skammdeginu, og það
lá vel á þeim báðum, hjónunum.
Frúin fór í hárgreiöslu upp úr há-
deginu og húsbóndinn var mættur
heima óvanalega snemma, vildi
taka sér góöan tíma, raka sig og
baða og dusta rykið af sparifótun-
um. Hann fékk sér meira að segja
vískíglas á meöan hann var að
bardúsa við undirbúninginn og
sönglaði í hálfum hljóðum. Af-
slappaður og ánægður með sjálfan
sig yfir þessum vinskap forstjórans
sem hafði munað eftir honum og
boðið honum að mæta með kon-
una.
Þau áttu að mæta klukkan fimm
en tóku sér tíma til að vera ekki
mætt á slaginu. Alltaf óþægilegt að
vera fyrstur, alveg eins og maður
gæti ekki beðið með að komast í
sjússinn, enda gat hann vel fengið
sér aftur í glasið heima á meðan
konan var aö klæða sig og punta.
Ekkert lá á. Partíið mundi sjálfsagt
standa lengur en boðið gerði ráð
fyrir og þarna mundu vinnuféíag-
arnir vera mættir og kannski yrði
farið út aö borða á eftir og þetta
stefndi í gott kvöld og skemmtilegt.
Þau röbbuðu saman, hjónin, í
mestu makindum um heima og
geima, konan pínulítiö nervös
hvort kjóllinn passaði og hvort
hárgreiðslan færi nógu vel. En
bóndi hennar hrósaði hvoru
tveggja í hástert og meinti það.
Hafði satt að segja ekki séð hana
svona fína og fallega í langan tíma
og hugsaði með sér hvað hann hefði
nú verið heppinn með kvonfang.
Kunningjar hans eru sífellt að
kvarta undan kerlingunum og
sumir þeirra skildir og frústreraöir
yfir kvenmannsmálum sínum.
Hjónaband skiptir jú máli og það
skiptir líka máli að vera ánægður
með sitt og vera ekki alltaf að gera
ótímabærar kröfur og heimta að
konan líti út eins og fegurðar-
drottning. Og svo gat hún bara orð-
ið svo fín þegar hún puntaði sig og
innst inni var hann stoltur yfir því
að eiga þessa konu sem stóð þarna
fyrir framan hann.
upp á arma sína og lagt á sig að
búa með í tuttugu ár. Hann hafði
fórnað sér fyrir hana, sleppt mörg-
um tækifærum hennar vegna, ver-
ið henni trúr og tryggur og skaffað
til heimilisins þótt hún hefði í raun-
inni aldrei verið honum samboðin.
Að sjá hvernig hún leit út. Með
grásprengt hárið, hafði fitnað með
árunum og aldrei haft vit né smekk
til að fylgjast með tískunni. Það var
hörmung að sjá þetta útlit. Svo
leyfði hún sér að rífa kjaft og
standa uppi í hárinu á honum.
Nei, skó, hún skyldi sko ekki kom-
ast upp með neinn moðreyk. Og
hann skellti forstofuhurðinni á eft-
ir sér um leið og hann þrammaði
að vínskápnum og hellti í glas.
Tæmdi vískíið í einum teyg.
Hún var farin að kjökra, með
grátstafinn í kverkunum, en frekar
þó af heift heldur en uppgjöf. Þessi
maður sem aldrei hefði getað kom-
ist af án hennar, þessi maöur sem
hún hafði elskað og verndað þrátt
fyrir aumingjaskap og sjálfselsku.
Fyrirgefið honum fylliríin, stappað
í hann stálinu, fórnað bestu árum
ævi sinnar í umhyggju og afneitun
á öðrum lystisemdum. Hætti meira
að segja í námi hans vegna. Svo
stóð hann þarna, miðaldra, vamb-
mikill og fordekraður og talaði nið-
ur til hennar algjörlega að tilefnis-
lausu.
„Af öllum þeim mönnum, sem ég
hef kynnst um ævina, ert þú sá leið-
inlegasti og andstyggilegasti nöld-
urseggur sem fyrirfinnst. Skilur
ekkert, getur ekkert og kannt ekk-
ert nema að rífast út af einhverjum
ómerkilegheitum. “
í fullum skrúða
Hún reif sig úr kápunni og hljóp
inn í svefnherbergið, þrútin af tár-
um reiðinnar og hita rifrildisins.
Henni bauð við því að hafa þetta
mannkerti fyrir augunum. Hann
heyrði ekkasogin og dynkinn þegar
hún henti sér ofan á rúmið í fullum
skrúða veisluklæðnaðarins.
Farið hefur fé betra, hugsaði
hann og fékk sér aftur í glasið. Ég
læt ekki þessa konu vaða ofan í
mig. Hann reif sig úr frakkanum
og lamdi í vegginn af innibyrgðri
heift. Alltaf skal það vera svona,
alltaf skal þessi kona spilla fyrir
honúm skemmtuninni. Hér stóð
hann í bestu fótunum og haföi lofað
Hvar eru
bíllyklarnir?
Það var kominn tími til að tygja
sig af stað og hann klæddi sig í
frakkann, fálmaöi í vasana og
spurði sjálfan sig upphátt: hvar eru
nú bíllyklarnir? Ekki það að hann
ætlaöi að aka sjálfur en konan
smakkaði ekki vín og hún mundi
sjá um aksturinn í báðar áttir.
Hann var jú búinn að fá sér einn.
En bíllyklamir fundust ekki. Ekki
í vösunum og ekki á símaborðinu.
„Heyrðu góða, ekki hefurðu séð
bíllyklana?"
„Eru þeir ekki í vasanum eins og
veivjulega, elskan?“
Hann leitaði aftur í vösunum og
á borðinu en ekki fundust lyklarn-
ir. „Þú hlýtur aö hafa séð lyklana
eða lagt þá til hliðar, góða. Ertu
ekki með þá einhvers staðar?“
„Af hverju ætti ég að vera með
búlyklana?" spurði konan annars
hugar meðan hún málaði á sér var-
irnar.
„Þú hefur kannski verið að taka
til. Ertu ekki alltaf að taka til hér
á heimilinu? Ég bara spurði, mætti
maður spyrja?" sagði hann og
hnussaöi.
„Þú getur sjálfur verið að taka til
og þú getur sjálfur passað upp á
þína bíllykla" sagöi hún að bragði.
„Ég get ekki passað upp á mína
bíúykla ef einhver annar tekur þá
þaðan sem þeir eiga að vera. Eg
setti lyklana hér á borðið þegar ég
kom heim í dag og þeir eru ekki
lengur á borðinu. Hér hefur enginn
gengið um nema við tvö og ef ég
hef ekki tekið lyklana þá hlýtur þú
að hafa tekiö þá.“
Það var farið að hitna í mínum
manni og hann var hættur að segja
„góöa“ en stóð þarna á gólfinu og
ávarpaði heimilið frekar en konu
sína. Hann ætlaði sko ekki að láta
konuna komast upp með skæting í
sinn garð, blásaklausan af því að
finna ekki lyklana að bfinum. Lykl-
ar hverfa ekki af sjálfu sér.
Hver er í fýlu?
„Hvað er þetta maður?" sagöi
konan og var nú sjálf komin í vam-
arstellingar. Röddin orðin skræk-
ari en venjulega og hækkaði eftir
því sem leið á ræðuna:
„Heyrirðu ekki hvað ég segi? Ég
hef ekki tekið neina andskotans
lykla, enda hef ég ekkert við þá að
gera. Ekki var ég á bílnum, ekki
ertu vanur segja mér hvar ég á að
leita að mínum hlutum. Ég veit
ekki betur en að þú farir allra
þinna ferða á þessum bíl þinum án
þess að spyrja mig leyfis um eitt
eöa neitt. Ef ég á að strauja af þér
skyrturnar og þvo af þér nærbux-
urnar og elda ofan í þig matinn þá
er það nú fulllangt gengíð ef ég
þarf að passa lyklana að þessum
bíl þínum sem þér virðist stundum
þykja vænna um heldur en mig.“
Hún lét hann ekki vaða ofan í sig
og hvessti á hann augun og var
orðin æst:
„Þér er þá nær að eiga varalykla.
Málið er bara það að þú tímir ekki
að eiga varalykla því þú heldur að
þá þurfir þú að lána mér bílinn og
það er náttúrlega alltof mikil fórn
eftir tuttugu ára hjónaband. Maður
er látinn þræla hér á heimilinu og
þjóna undir rassinn á þér enda-
laust og leiða þig um íbúðina eins
og blindan kettling ef eitthvað
vantar og maður þarf horfa upp á
þig fullan eða fúlan þegar þér þókn-
ast. En hvað gerirðu í staöinn?
Heimtar að ég viti um bíllyklana
þína þegar þú týnir þeim og ferð í
fýlu ef ég skríö ekki á eftir þér til
að hirða upp hlutina sem þú týnir.“
„Fýlu, ég? Það ert þú sjálf sem
ert í fýlu. Það ert þú sjálf sem stend-
ur þarna bálreið og öskrandi út af
því einu að ég spyr um bíllyklana.
Maður má aldrei opna munninn
öðruvísi en þú farir á háa c-ið og
fáir útrás fyrir minnimáttarkennd-
ina yfir því að það er ég sem vinn
fyrir þessu heimili. Það er ég sem
keypti bílinn og þaö er ég sem
keypti íbúðina og nota bæði bílinn
og íbúðina eins og mér sýnist. Þú
getur keypt þér bíl sjálf ef þú hefur
efni á því. Ekki hef ég stoppaö þaö
af. Ekki hef ég verið að banna þér
að fara þinna ferða og það er ekki
ég sem bið þig um að taka héma til.
Ef þú vilt endilega hafa heimilið
eins og ruslatunnu og mig eins og
göturóna í útliti þá er það þitt mál.
En ef þú hefur þörf fyrir að ganga
á eftir mér með ryksugu og standa
í þessari tiltekt daginn út og daginn
inn, þá er það aö minnsta kosti lág-
mark að þú vitir hvar þú lætur
hlutina."
Með grátstafinn
Hann spýtti þessu út úr' sér þar
sem hann stóð prúðbúinn og
frakkaklæddur í forstofunni og
horfði nú beint niður til konunnar
sem haföi komið þessum illindum
af stað og var að skamma hann eins
og einhvern krakkagemling. Rétt
eins og hann ætti þetta skilið, rétt
eins og hann hefði gert henni eitt-
hvað.
Um leið og hann hreytti orðunum
út úr sér sá hann þessa konu fyrir
framan sig sem hann hafði tekið
forstjóranum að heilsa upp á hann
í afmælinu og sat svo allt í einu
uppi í vondu skapi með kerlinguna
grenjandi inni í herbergi.
Hvað hafði hann sosum gert?
Ekki hafði hann lamið hana. Ekki
hafði hann skammað hana að fyrra
bragði og ekki hafði hann byrjað á
þessu rifrildi. Hvaða vanstilling
var þetta?
Hann fór smám saman að yor-
kenna sér og hafði ekki lyst á vískí-
inu og reiðin rann af honum. Var
hann ekki og þau bæði á leiðinni í
samkvæmi? Hvaða læti voru þetta
og út af hverju voru þa%annars
að rífast? Hvað hafði eiginlega
komið fyrir?
Honum var ekki nokkur lífsins
leið aö muna hvernig eða hvers
vegna þessi deila upphófst. Verst
var að hann mundi heldur ekki
hvort konan hefði byrjað frekar en
hann.
Hann losaði um bindið, stóð upp
og hirti frakkann upp úr gólfinu,
hristi hann til og slétti úr krump-
unum. Þá hringlaði í einhverju inn-
an í faldinum. Hann fann gat á
vasanum og læddi hendinni inn
fyrir fóðringuna. Greip í kippuna
með bíllyklunum.
„ Á sama augnabliki snaraði ungl-
ingurinn á heimilinu sér inn um
dyrnar: „Hvað, þú hérna? Ætluðuð
þið ekki í afmæli?"
„Æ, veistu, við bara nenntúm
ekki. Mamma þín var hálfilla fyrir-
kölluð." Ellert B. Schram