Dagblaðið Vísir - DV - 04.07.1990, Qupperneq 4

4
MIÐVIKUDAGUR 4. JÚLÍ 1990.
Fréttir______________________________________________________________________________dv
Hæstiréttur finnur að vinnubrögðuni ákæruvaldsins:
Málum vísað frá eða
bættrar vinnu krafist
Tveir hæstaréttardómar og einn
úrskurður, sem falliö hafa nú nýver-
ið, eiga það sammerkt að í þeim öll-
um er fundið að vinnu embættis rík-
issaksóknara. Þetta eru mál ákæru-
valdsins gegn Halli Magnússyni
blaðamanni, Hermanni G. Björgvins-
syni, fyrrverandi fjársýslumanni, og
Kristófer Þorleifssyni, fyrrum hér-
aðslækni í Ólafsvík.
Alvarlegasti áfellisdómur Hæsta-
réttar er í málinu gegn Hermanni
G. Björgvinssyni. í því máh segir
Fréttaljós
Sigurjón M. Egilsson
Hæstiréttur að það verði að telja að
þau gögn, sem ákæran er byggð á,
séu ekki fullnægjandi og því hafi
skort skilyrði til málshöfðunar.
Hæstiréttur ómerkti héraðsdóminn í
málinu og vísaði ákærunni frá hér-
aösdómi. Þetta þýðir aö ef ákæru-
valdið vill halda áfram með máhö
verður að afla nýrra gagna, annað-
hvort sjálfstæðra eða þá til að styðja
þau gögn sem fyrir eru. Þetta mál
snerist ekki um okurstarfsemi held-
ur lýtur það að meintum skilasvik-
um Hermanns.
Kýs aö segja ekkert
Bjöm Helgason saksóknari fór með
þetta mál fyrir ákæruvaldið. Hann
skrifaði ákæruna og flutti máhð.
„Ég kýs aö segja ekkert um þennan
dóm,“ sagði Bjöm Helgason þegar
DV talaði viö hann í gær.
í dómi Hæstaréttar segir að engin
gögn hafi fylgt um afdrif verðmæta
sem rannsóknarlögreglan lagði hald
á vegna ætlaðra okurbrota Her-
manns. Þá segir Hæstiréttur einnig
að engin gögn fylgi um meðferð á
þrotabúi Hermanns en úrskurður
um gjaldþrot var kveðinn upp 17.
- þetta hefur gerst á aðeins rúmum mánuði
Hæstiréttur hefur sett út á vinnubrögð ákæruvaldsins í þremur málum á
síðustu vikum.
október 1986. Hæstiréttur taldi ekki
unnt að taka afstöðu tíl hver hefði
verið raunveruleg efnahagsstaða
Hermanns þegar hann ráðstafaði
eignum sem hann er ákærður fyrir
að hafa ráðstafað.
Hallur Magnússon
Hæstiréttur vísaði máh ákæm-
valdsins gegn Hahi Magnússyni
blaðamanni frá héraðsdómi. Það var
gert vegna þess að ákæruvaldið sóth
ekki þing í héraði, það er að saksókn-
ari mæth ekki þegar máhð var flutt
í Sakadómi Reykjavíkur heldur skh-
aði máhnu aðeins inn skriflega. Veij-
andinn taldi ákæmatriði óglögg og
erfitt væri að koma að vömum með
skynsamlegum hætti.
„Mál þetta varöar rétt manna th
að láta í ljós hugsanir sínar á prenti
samkvæmt ákvæði 72. greinar
stjómarskrárinnar og ábyrgð sem
því fylgir. Er hér um að ræða svo
þýðingarmikið úrlausnarefni og shk
vafaatriði era í máhnu að ríkissak-
sóknara hefði verið rétt að sækja
þing í héraði. Með vísan th þess sem
að framan er rakið þykir málathbún-
aöi ákæravaldsins svo áfátt að feha
beri hinn áfrýjaða dóm úr ghdi og
vísa málinu frá héraðsdómi."
í þessum orðum Hæstaréttar er
tekið skýrt fram að ákæmvaldinu
bar að vera við málflutning í Saka-
dómi Reykjavíkur. Þrátt fyrir þetta
er ákæran ekki fehd úr ghdi.
Bragi Steinarsson vararíkissak-
sóknari samdi ákæruna og flutti
máhð í Hæstarétti. Þar sem ákæran
í málinu stendur eftir, þrátt fyrir
aöfinnslur Hæstaréttar, er líklegt að
máhnu verði fram haldið síðar.
Spratt af blaðagrein
Máhð var höfðað eftir að grein efhr
Hah Magnússon blaðamann birtist í
Tímaninn. Þar fór hann orðum um
séra Þóri Stephensen, staðarhaldara
í Viðey. í Sakadómi var Hahur sak-
fehdur fyrir ummæhn og þau dæmd
dauð og ómerk. Séra Þórir var um-
sjónarmaöur með Viðey þegar grein-
in var skrifuö.
Einn dómara Hæstaréttar tók und-
ir með Sakadómi og vhdi sakfeha
Hah. Meirihluti Hæstaréttar tók ekki
efnislega afstöðu í máhnu heldur vís-
aði því frá vegna þess sem getið er
um hér að ofan.
Mál læknisins
í síðustu viku kvað Hæstiréttur
upp þann úrskurð að frekari rann-
sókn skuh gerð í máh ákæruvaldsins
gegn Kristófer Þorleifssyni, fyrrum
héraðslækni í Ólafsvík. Bragi Stein-
arsson fór með þetta mál af hálfu
ákæmvaldsins.
Máhð snerist um meint svik lækn-
isins við Tryggingastofnun ríkisins.
Læknirinn hafði haldið því fram að
hann gæti sannað mál sitt með því
að bera saman samskiptaseðla og
sjúkraskrár. Eitt afrit samskipta-
seðlanna, það sem sjúkraskrár vora
unnar eför, var ekki thtækt við rann-
sókn málsins. Læknirinn sagði afrit-
in vera geymd á hehsugæslustöðinni
í Ólafsvík.
„Við flutning máls þessa fyrir
Hæstarétti var fullyrt af hálfu
ákæruvalds að þessir samskipta-
seðlar hefðu ekki fundist. Af gögnum
máls verður hins vegar ekki ráðið
að kannað hafi verið hvort seðlar
þessir væm th svo að unnt væri að
bera þá saman viö reikninga ákærða
og sjúkraskrár en á þá kunna að
vera ritaðar fyhri upplýsingar en þar
koma fram.“
Frekari rannsókn
Hæstiréttur fyrirskipaði að fram-
haldsrannsókn skyldi gerð. Þar á að
kanna hvort samskiptaseðlamir séu
thtækir. Sé svo á aö gefa lækninum
tækifæri th að tjá sig um þá og hvort
þar séu skýringar á misræmi mihi
reiknings og sjúkraskrár. Finnist
samskiptaseðlamir ekki ber að leita
skýringa á því og færa fram gögn um
vörslu þeirra.
Framhaldsrannsókn hófst í Ólafs-
vík í gær. Henni mun ljúka innan
skamms og þá verða Hæstarétti send
þau gögn sem bætast við. -sme
Heilsuleysi háskólamanna
Það er ekki sama hvar maður vinn-
ur og hvaða menntun maður hefur
þegar hehsan er annars vegar. Há-
skólamenntaðir ríkisstarfsmenn
eru hehsuminni en fólk er flest og
þá sérstaklega þegar formaðurinn
í stéttarfélaginu þeirra ákveður að
þeir séu veikir. Þannig getur hann
sagt fyrir um þaö hvort stéttarfé-
lagamir leggist í veikindi eða ekki
og hann veit upp á hár hvaða búk-
sorgir þeir hafa sem hafa gengið
menntaveginn th að komast í starf
hjá ríkinu. Það þarf líka hehsuveha
menn th að komast í ríkisgeirann
og hehsuna missa menn ekki nema
með því að stunda langskólanám
og auka með þeim hætti við þekk-
ingu sína á hvenær þeir eru veikir
og ekki veikir.
Áður fyrr komust góðir menn th
forystu í verkalýðsfélögum sem
töluðu með thþrifum um kaup og
kjör og hvöttu verkamenn og ann-
að launafólk th dáða. Þá var krafan
sú að launafólk fengi sanngjcuriar
og heiðarlegar greiöslur fyrir vel
unnin störf, enda mætti fólkið til
vinnu upp á hvem dag og lét sig
aldrei vanta. Þá var ekki hehsu-
leysinu fyrir að fara og þá komust
menn heldur ekki upp með neinn
moðreyk. Þá þekktust ekki veik-
indafrí eða orlof eöa uppbætur á
laun fyrir vel eða hla unnin störf.
Svo gerðist það að verkalýðs-
baráttan bar slíkan árangur að nú
fær launafólk veikindafrí, hvort
sem það er veikt eða ekki, og menn
era alveg miður sín ef þeir veikjast
í veikindafríunum því þá nýtast
veikindafríin ekki í annað heldur
en að Uggja veikir þegar þeir eiga
sín frí. Vinnuveitendur em þar að
auki famir að taka upp þá kjarabót
að borga fólki fyrir að taka ekki
veikindafríin og menn em famir
að stórgræða á því að verða ekki
veikir og það borgar sig ekki lengur
að taka veikindafrí án þess að vera
veikur því þá missa menn af bón-
usnum fyrir að vera ekki veikir.
Það þarf ekki að taka fram að hehsa
manna er yfirleitt hin besta enda
hefur enginn lengur áhuga á því
að vera veikur í veikindafríi.
Svona hefur verkalýðsbaráttan
þróast á undanfomum áram og
ahir hafa tekið þessu meö jafnaöar-
geði. Má segja að kjarabætumar í
veikindafríum, orlofsgreiðslum,
uppbótum og öðm þvíumlíku séu
komnar á svo öraggt plan aö þjóðin
og verkalýðshreyfingin þarf ekki á
verkalýðsforingjum að halda. Eða
sú var trú manna.
Það hefur hins vegar komið í ljós
upp á síðkastið að nýir verkalýðs-
foringjar eru komnir th skjalaima
sem era ekki lengur að beijast fyr-
ir veikindafríum heldur hinu að
fólk veikist þegar launabaráttan
þarf á því að halda. Nú era veikind-
in sem sagt orðin Uöur í lífskjara-
baráttunni á íslandi og fer hún þá
þannig fram að verkalýðsformaö-
urinn gefur út tilskipun um aö
stéttarfélagar hans verði veikir á
thteknum dögum. Formaðurinn
veit nákvæmlega hvort og hvenær
fólk er lasið og tilkynnir það fyrir-
fram th að hræða líftóruna úr við-
semjendum sínum.
Nú væri þetta ahs góðs maklegt
ef ekki vhdi svo hla th aö það skipt-
ir þjóðarbúið og ríkisvaldið ekki
nokkum skapaðan hlut hvort rík-
isstarfsmenn era veikir eða ekki.
Það er jafnvel betra á sumum stofn-
unum ef fólkið heldur sig heima
við og mætir ekki th aö þvælast
fyrir á vinnustað. Það er þá ekki
fyrir á meðan og ríkissjóður er af-
skaplega feginn því að geta borgað
ríkisstarfsmönnum laun fyrir að
vera veikir heima, frekar en að
borga þeim fyrir að vera th trafala
á vinnustað.
Sérstaklega á þetta við háskóla-
menntaða ríkisstarfsmenn sem
hafa verið að halda því fram að
menntun þeirra skipti máh fyrir
hið opinbera. Sannleikurinn er
þvert á móti sá að hehsuleysi há-
skólamenntaðra ríkisstarfsmanna
og fjarvera þeirra af vinnustað er
fyrsti vottur þess að veikindafrí
komi að gagni fyrir vinnuveitand-
ann. Það er nú fyrst sem kjarabar-
átta verkalýðshreyfingarinnar
kemur að notum fyrir atvinnurek-
endur því loksins nú eru þeir veik-
ir heima sem hingað th hafa verið
veikir á vinnustað. Það ber hins
vegar vott um nauðsyn háskóla-
menntunar aö svona almennt
hehsuleysi þekkist hvergi nema hjá
þeim sem hafa hlotið menntun th
að veikjast.
Dagfari