Dagblaðið Vísir - DV - 04.07.1990, Qupperneq 15

MIÐVIKUDAGUR 4. JÚLÍ 1990.
15
Skattamál vegna
hlutabréfa
...liklega er Friðrik Sophusson lagnastur samningamaður í hópi þing-
manna Sjálfstæðisflokksins," segir greinarhöfundur m.a. - Friðrik Sop-
husson alþingismaður.
Einn meginþátturinn í að auð-
velda fyrirtækjum að auka eigið fé
sitt er breyting á skattamálum
vegna hlutabréfa. Á síðasta þingi
urðu talsverðar umræður um þessi
mál og verulegar breytingar voru
geröar.
Þrátt fyrir að víðtæk samstaða
hafi verið að myndast á undaníörn-
um misserum um lagfæringar á
skattalögum vegna hlutabréfa er
ástæða til að vekja sérstaklega at-
hygli á hvernig þessar breytingar
gerðust. Ég hygg að það sé óvenju-
legt að svo viðamiklar og marg-
þættar breytingar á löggjöf séu
gerðar með þeim hætti sem raun
varð á. En fyrst lýsing á breyting-
unum.
Breyting á haustþingi
Helstu atriði lagabreytinga voru
þessi:
1. Heimild til frádráttar frá tekjum
einstaklinga vegna íjárfestinga í
atvinnulífi voru hækkaðar í
115.000 kr. og 230.000 kr. fyrir
hjón.
2. Heimilt er að flytja frádráttinn
milh ára og nýta hann á 5 næstu
árum.
3. Þau fyrirtæki, sem geta nýtt sér
hlutabréfasölu með þessum
kjörum, þurfa að stefna að 12
milljóna króna hlutafé í stað 18
milljóna að óbreyttum lögum.
4. Lágmarksíjöldi hluthafa í slíkum
hlutafélögum var lækkaður úr
50 í 25.
5. Stimpilgjöld af hlutabréfum
lækkuðu úr 2% í 0,5%.
Breytingar á vorþingi
Helstu atriði lagabreytinga voru
Kjallarinn
Guðmundur G. Þórarinsson
alþingismaður
þessi:
1. Söluhagnaður einstakhnga af
hlutabréfum í almenningshluta-
félögum verður skattfijáls fari
hann ekki yfir 300.000 kr. eftir 4
ára eignarhaldstíma.
2. Heimilt verður að miða skatt-
frjálsar arðgreiðslur við allt að
15% af nafnverði hlutabréfa í
, stað 10% í núgildandi lögum.
3. Hjá fyrirtækjum verður úthlut-
aður arður frádráttarbær allt að
15% af nafnverði hlutabréfa í
stað 10% í núgildandi lögum.
4. Heimilt er fyrir fyrirtæki að
draga frá tekjum tapaða hluta-
íjáreign, ef hún varð til sem
gagngjald fyrir viðskiptakröfu í
greiðsluerfiðleikum.
5.74. gr. skattalaganna er breytt til
að auðvelda viðskipti með hluta-
bréf á Verðbréfaþingi íslands.
Sérstaöa breytinganna
Það athyghsverða við fram-
kvæmd lagabreytinganna er að
þær voru alls ekki gerðar að frum-
kvæði ríkisstjórnar.
Oft er sagt að Alþingi sé af-
greiðslustofnun ríkisstjómar. Öh
meiri háttar frumvörp og stefnu-
markandi mál eru venjulega lögð
fram af starfandi ríkisstjóm.
Hitt er óvenjulegt að Álþingi eigi
sjálft frumkvæði í flóknum og viða-
miklum lagasetningum.
Þær breytingar, sem hér um ræð-
ir, voru gerðar að frumkvæði þing-
manna, og það sem meira er, þáttur
stjórnarandstöðuþingmanna var
þar stór.
Eins og flestir vita hefur það lengi
verið lenska að fella fmmvörp
stjórnarandstöðu. Sú samvinna,
sem tókst í þessu máli milli stjórn-
arþingmanna og stjórnarandstöðu-
þingmanna, er mjög til fyrirmynd-
ar. Menn hófu sig yfir lágkúru og
umræðu um hver ætti heiðurinn
af breytingunum og unnu sam-
hentir að lagasetningunni.
Um flest atriðin var frumkvæðið
að málflutningi á þingi af hálfu
sjálfstæðismanna með Friðrik
Sophusson í fararbroddi. Þar var
um að ræða ýmsar hugmyndir sem
mjög voru í umræðunni og margir
stjórnmálaflokkar höföu gert að
sínum. Til dæmis hafði nefnd þing-
manna Framsóknarflokksins und-
ir forystu Stefáns Guðmundssonar
lagt fram tillögur í svipaða átt og
miðstjómarfundur Framsóknar-
flokksins samþykkt.
Reyndin varð sú á þinginu að
fjárhags- og viðskiptanefnd neðri
deildar flutti frumvörpin sem sam-
þykkt voru en þau voru samin upp
úr frumvörpum sjálfstæðismanna.
Formaður nefndarinnar, Páh
Pétursson, vó þungt í því máli, þeg-
ar skriður komst á hann.
Ég geri mér miklar vonir um að
þessar lagabreytingar verði at-
vinnuhfinu og almenningi öllum
mjög th góðs og auki þátttöku al-
mennings í atvinnulífinu.
Friðrik Sophusson hefur á und-
anfórnum þingum mjög verið tals-
maður þess að ná fram breytingum
í þessum dúr. Reyndar vhdum við
Friðrik ganga lengra í sumum at-
riðum en það verður síðari tíma
músík.
Frumkvæði Alþingis og samstaða
stjórnarþingmanna og stjórnar-
andstöðuþingmanna eru í mínum
huga merkir þættir þessa máls.
Mér varð ljóst í þessari vinnu að
líklega er Friðrik Sophusson lagn-
astur samningamaður í hópi þing-
manna Sjálfstæðisflokksins. Eg
held að ég halh ekki á neinn þó ég
segi að hlutur hans er stærstur í
þessum breytingum.
Eftir á að hyggja held ég að slíkir
eiginleikar hljóti að vera mikilvæg-
ir í embætti varaformanns flokks-
ins.
Líklega munu margir verða th
þess að segja að síst af öhu sé
ástæða fyrir mig að hafa áhyggjur
af þeim málum.
En þá verða menn að hugleiða
mikhvægi þess að slíkir hlutir geti
gerst sem áttu sér stað varðandi
breytingar á skattalögum vegna
hlutabréfa á síðasta þingi.
Guðmundur G. Þórarinsson
„Frumkvæði Alþingis og samstaða
stjórnarþingmanna og stjórnarand-
stöðuþingmanna eru í mínum huga
merkir þættir þessa máls.“
Ef bændur rækt-
i
uðu salernispappír
„Með því að gera landbúnaðinn hagkvæmari getur þjóðin farið að njóta
arðsins," segir m.a. í greininni. .
Til að sjá betur fáránleika hins
ríkishefta landbúnaðar á íslandi
má hugsa sér ástandið ef bændur
héldu annað en kindur og kýr.
Ýmyndum okkur að mjólk og kjöt
væru ekki landbúnaðarvörur,
heldur ræktuðu bændur salernis-
pappír. Segjum að pappírsrúllurn-
ar nærðust á grasi, rúlluðu til fjalla
á vorin, heföust við í húsi á veturna
og fjölguðu sér á vorin. Ræktun á
salernispappír væri undirstaða ís-
lensks landbúnaðar og hefði verið
það í aldaraðir.
Kvóti á rúllurnar
Skoðum nú ástandið í salernis-
pappíslandbúnaðinum og gerum
okkur í hugarlund að það sé svipað
og nú er í hefðbundnum land-
búnaöi:
Pappírslandbúnaðurinn er fyrir
löngu kominn á heljarþröm. Rækt-
unin er óhagkvæm, búin flest of
hth, bændur of margir.
Ráðstafanir til að bæta ástandið
gera illt verra. Reynt er að halda
öllum búum gangandi, sama
hversu óhagkvæm þau eru. Hver
bóndi fær framleiðslukvóta og fast
verð fyrir rúllun^.
Almenningur kvartar og kveinar
undan háu salernispappírsverði.
Þá koma niðurgreiðslur. Að vísu
lækkar verðið ekkert í raun við
niðurgreiðslurnar. Almenningur
borgar pappírinn bara í tvennu
lagi, annars vegar í búðinni og hins
vegar með sköttum.
Landráð og mannvonska
Allt tal um innflutning á salernis-
Kjallarirm
Ólafur Hauksson
blaðamaður
pappír er flokkað undir landráð og
mannvonsku. Bent er á að ef th
styrjaldar muni koma í heiminum,
þá sé ekki gott að reiða sig á inn-
fluttan salernispappír.
Að vísu rækta nokkrir aðhar eld-
húsrúllur án aðstoðar frá ríkinu
(þær má kannski saga í tvennt ef
til styrjaldar kemur). Framleiðsla
á eldhúsrúllum er meira að segja
svo hagkvæm að þær eru seldar á
lægra kílóverði óniðurgreiddar, en
niðurgreiddur salernispappírinn.
Hengingarólin
Bændur eru að hengja sig í örygg-
isneti því sem þeir og stjómvöld
hafa sett undir landbúnaðinn. Þeir
fá öruggar greiðslur frá ríkinu fyr-
ir að framleiða takmarkaðan rúllu-
flölda á hverju búi. Greiðslurnar
rétt nægja til að bændur og fjöl-
skyldur þeirra geti skrimt á óhag-
kvæmum búum. Þeir búa í raun í
sárri fátækt og geta sig hvergi
hreyft.
Hagkvæmu búin fara jafnhla út
úr miðstýringunni. Þau geta ekki
stækkað og dafnað vegna þess að
þau fá ekki að framleiða nema tak-
markaðan fjölda af pappírsrúllum.
Innflutningur og
frjáls samkeppni
Við gætum keypt salerhispappír
frá útlöndum á broti af því verði
sem kostar að framleiða hann inn-
anlands. Ef innflutningur væri gef-
inn frjáls og ríkið hætti að skipta
sér af framleiðslunni, myndi hagur
almennings batna.
Hagkvæmustu búin mundu lifa
af samkeppnina við innflutta sal-
ernispappírinn. - Óhagkvæmustu
búin færu á hausinn.
Almenningur telur sér vafalítið
skylt að koma þeim bændum til
hjálpar sem bregða þyrftu búi. Þeir
hafa svo léngi búið í ánauð vegna
eigin misskhnings, þingmanna og
stjórnvalda.
Dýrkeyptur landbúnaður
Islendingar vinna hörðum hönd-
um til að skapa arð sem síðan er
sólundað, meðal annars í óarð-
bærum landbúnaði. Með því að
gera landbúnaðinn hagkvæmari
getur þjóðin farið að njóta arðsins.
Engu máli skiptir hvort land-
búnaðarframleiðslan heitir salern-
ispappír, kjöt eða mjólk. Hún er of
háu verði keypt. Foreldrar hafa
ekki tíma til að sinna börnunum
sínum vegna mikillar yfirvinnu.
Fólk verður unnvörpum gjald-
þrota, heilsulaust og þunglynt við
það eitt að eignast þak yfir höfuðuð.
Ástæðan er ekki sú að matur eða
húsakynni kosti mikið. En fyrir
hverja krónu sem fer til þeirra
þarfa verður að greiða aðra til að
halda uppi óarðbærum landbún-
aði, óarðbærri fiskvinnslu, óarð-
bærum loðdýraævintýrum og
óarðbærum gæluverkefnum
ýmissa stjórnmálamanna sem við
höfum verið svo ógæfusöm að velja
til forystu.
Ólafur Hauksson
„Ástæöan er ekki sú að matur eða
húsakynni kosti mikið. - En fyrir
hverja krónu sem fer til þeirra þarfa
verður að greiða aðra til að halda uppi
óarðbærum landbúnaði, óarðbærri
fiskvinnslu..