Dagblaðið Vísir - DV - 21.08.1990, Blaðsíða 6

6
ÞRIÐJUDAGUR 21, ÁGÚST 1990.
Viðskipti____________________________________________________________________________DV
2,5 prósent hækkun sólarlandaferða byggð á reikningsvillu:
Verðlagsráð krefst að hækk-
animar verði dregnar til baka
- ferðaskrifstofumar telja sig nú þurfa 1,35 prósent hækkun
„Séu forsendur útreikninga ferða-
skrifstofanna notaðar verður niður-
staðan sú aö kostnaðarhækkanirnar
sem ferðaskrifstofurnar hafa orðið
fyrir rúmast innan verðskráa þeirra.
Þarna er því um reikningsvillu af
hálfu ferðaskrifstofanna að ræða og
ekki ástæða til hækkunar á sólar-
landaferðum. Niðurstaða fundarins
varð því sú að við fórum fram á að
hækkanimar upp á 2,5 prósent yrðu
alfarið dregnar til baka. Við búumst
við svörum frá ferðaskrifstofunum í
dag,“ sagði Gunnar Þorsteinsson
varaverðlagsstjóri í samtali við DV.
Fulltrúar Félags íslenskra ferða-
skrifstofa áttu fund með verðlags-
yfirvöldum í gær þar sem hækkun
ferðaskrifstofanna á sólarlandaferð-
um um 2,5 prósent var til umræðu.
Verðlagsráö hafði haldið því fram aö
um samráð ferðaskrifstofanna til
hækkananna hafl verið að ræða og
að ekki væri sýnt aö hækkanirnar
ættu rétt á sér.
Gunnar Þorsteinsson sagði að þó í
útreiknihgum Verðlagsstofnunar
væri miöað viö forsendur þær sem
ferðaskrifstofurnar hefðu notað væri
ekki þar meö sagt að þær væru rétt-
ar.
Nokkrar feröaskrifstofur svöruðu
mótmælum Alþýðusambandsins frá
því fyrir helgi á hækkun sólarlanda-
ferða og tilmælum þess til feröaskrif-
stofa um aö draga þær til baka. Sam-
vinnuferðir-Landsýn drógu til dæm-
is alla hækkunina til baka um helg-
ina og Úrval-Útsýn fylgdi í kjölfariö
í gær.
Klaufaleg villa
„Þetta var ósköp klaufalegt. Þarna
var um einhveija samlagningar- eða
afsláttarskekkju aö ræöa. Verðlags-
Félag íslenskra ferðaskrifstofa reiknar með að 2-3 prósent hækkun á sólarlandaferðum þurfl að leggja á þá sólar-
landafara sem eftir eiga að grelða fyrlr ferðlr sinar i ágúst og september að fullu.
stofnun hefur óskað eftir því að við
drögum hækkanirnar alveg til baka
en þeir telja þó, miðað við þær for-
sendur sem við höfum notað, að
hækkunarþörfin sé, að meðtöldum
kostnaðarhækkunum innalands,
1,35 prósent. Á þessum fundi voru
okkar forsendur ekki staðfestar sem
réttar en þar var heldur ekki bent á
neinar aðrar forsendur til verðút-
reikninga. Menn eru enn ekki sam-
mála um forsendur þessara útreikn-
inga,“ sagöi Karl Sigurhjartarson,
formaður Félags íslenskra ferða-
skrifstofa, við DV. ,
Karl sagöi að þessi 1,35 prósent
hækkun væri miðuð viö að hún inn-
heimtist af öllum sem ættu eftir að
fara í sólarlandaferð í ágúst og sept-
ember. Venjan væri hins vegar ekki
aö einnheimta af þeim sem búnir
væru aö borga sína ferð að fullu.
Sagði hann að milli 40 og 50 prósent
farþega í ágúst og september hefðu
greitt síanr feröir af fullu. Til að ná
inn kostnaðinum af þeim sem ættu
eftir aö borga sínar ferðir að fullu
þyrfti milli 2 og 3 prósent hækkun.
„Við teljum að þó menn séu ekki
alveg sammála um forsendur geti
frávikið við aðrar forsendur en við
notum ekki verið það mikið að niöur-
staðan verði önnur.
Karl sagði að kostnaöamefnd hefði
farið yfir niðurstöður fundarins í
gær og að niðurstaöan yröi kynnt
félagsmönnum. Væri svars að vænta
af þeirra hálfu í dag.
Athugasemd við miðlun
upplýsinga
- Hvaðumyfirlýsingarumsamráð
ferðaskrifstofanna um verð. Nú
reiknar kostnaðarnefnd á vegum
Félags ferðaskrifstofa þessar hækk-
anir og sendir niðurstööumar út til
ferðaskrifstofanna? Er ekki um sam-
ráð að ræða þegar allir fá sömu út-
reikningana?
„Félagið sem slíkt er ekki verðá-
kvörunarðaöili. Við miðlum útreikn-
ingum aöeins áfram til félagsmanna
okkar og þeir taka ákvörðun hver
fyrir sig. Verðlagsstofnun gerði at-
Lægsta gengi Bandaríkjadollars frá lokum seinni heimsstyijaldar:
Utlit fyrir að gengið lækki enn
Gengi dollarans er lægra nú en
nokkru sinni. Á föstudag var gengi
hans gagnvart vestur-þýsku marki
lægra en nokkm sinni frá lokum
seinni heimsstyrjaldar. Gengið gagn-
vart markinu var þá 1.5455. í gær-
morgun fór gengi dollarar.s reyndar
örlítiö upp á við en skiptar skoðanir
eru um hvert framhaldið verður. Á
einum stað segja menn að hann
lækki áfram og á öðrum að hann
hækki á ný.
Slæma stöðu dollarans má rekja til
bágs efnahagsástands í heimaland-
inu, Bandaríkjunum. Reynt hefur
verið að lækka vexti til að ýta undir
vöxt í bandarísku efnahagslífi en
nýjar tölur benda til að verðlag fari
hækkandi. Þykir ekki bæta úr skák
að olíuverð fer hækkandi. Þá eiga
innlánsstofnanir í Bandaríkjunum
erfitt uppdráttar og hafa margar
hveijar farið á hausinn. Fjárlög hafa
verið rekin með halla og menn spyija
sig hvemig ganga muni að ná stjórn
á þeim á þessu ári. Það kemur ekki
í ljós fyrr en í haust. Miðað við
áframhald í þessa veru má búast við
að dollarinn haldi frekar áfram að
lækka.
Hins vegar benda menn á það að í
hvert sinn sem hernaöarástand í
heiminum verði á viö það sem nú
ríkir við Persaflóa hafi staða dollar-
ans styrkst. Við slíkar aðstæður hafa
menn í fyrsta lagi sóst eftir gulli og
gullverö þá hækkað. Hækkun á gulli
hefur einmitt orðið undanfarið þó
aprll mai júnl júli ágúst
hún sé ekki veruleg. í öðru lagi hafa
menn farið í kaup á dollara og hann
þar af leiöandi styrkst. Nú gerist það
hins vegar að dollarinn hefur hrapaö
jafnt og þétt síðstu vikur, þrátt fyrir
hemaöarástandið við Persaflóa. Er
erfiöu efnahagsástandi í BandaríKj-
unum þar um aö kenna. Menn spyija
sig því þeirrar spurningar hvernig
komið væri fyrir dollaranum ef ekk-
ert hernaðarbrölt væri við Persaflóa.
Heldur það dollaranum á floti? Hvað
varðar svör við þeirri spurningu og
áframhaldandi gengi dollarans verða
svörin á tvennan veg - allt eftir því
hver er spurður.
Jón Sigurgeirsson hjá alþjóöadeild
Seðlabankans var þeirrar skoðunar
að gengi dollarans ætti enn eftir að
hrapa. Ef strið brytist hins vegar út
viö Persaflóa, ef allt færi í háaloft,
aprll mal júni júll ágúst
væri víst að dollarinn hækkaöi strax
vemlega. ,
Pundið hækkar
Á meðan gengi dollarans hefur
hríðlækkað hefur gengi pundsins
hins vegar hækkað verulega. Er það
nú rúmlega 108 krónur miðað viö um
101 krónu 1. júní í ár. Reglan mun
vera sú, þó ekki sé hún ófrávíkjan-
leg, að þegar dollar lækkar hækkar
pundið, vestur-þýska markið og ye-
nið. Pundið tengist Evrópugjaldmiðl-
um og þar að auki kemur inn í að
Bretar selja töluvert af olíu. Þá eru
vextir þar mjög háir, þeir hæstu mið-
að við aöra Evrópugjaldmiðla. Því
íjárfesta menn í pundi.
Ódýrarl jeppar
En hvemig koma þessar hreyfing-
ar á gjaldeyrismörkuöunum við okk-
ur hér á Fróni. í fyrra og hittifyrra
var Bretland okkar stærsta við-
skiptaland. Á árinu 1989 fluttum við
inn 8,1 prósent vara frá Bretlandi
meðan útflutningurinn til Bretlands
nam 21 prósenti af útflutningi okkar.
Hækkun á pundinu er okkur því til-
tölulega hagstæð.
Skuldir í punöum cru litlar en aöal-
skuldirnar eru í dollurum. Þær eru
því minni, í bili aö minnsta kosti.
Hins vegar er þessu þannig farið aö
meðan skuldirnar lækka hækkar
annað þannig aö þegar öllu er á botn-
inn hvolft stöndum viö nokkuð jafnt
að vígi eftir sem áður.
Gengið á dollara og pundi hefur
samsvarandi áhrif, til hækunar eða
lækkunar, á innflutningsverði frá
Bandaríkjunum og Bretlandi. Inn-
flutningur frá Bandaríkjunum nam
8,8 milljörðum 1989 en um 41 millj-
arði frá Evrópubandalaginu. Áhrif
gengis í EB-ríkjunum á innílutnings-
verð eru því sterkari en áhrif gengis
Bandaríkjadollars.
Þá hefur gengið áhrif á samkeppn-
isstöðuna í löndunum en hún verður
erfiðari á Bandaríkjamarkaði.
Fyrir neytendur þýðir gengisþró-
unin undanfarið að mun ódýrara er
að ferðast til Bandaríkjanna en áður.
Þá er hagstæðara nú en áður að gera
kaup á vörum frá Bandaríkjunum,
amerískum jeppum svo eitthvað sé
nefnt.
-hlh
hugasemd við það á hvern hátt þess-
um upplýsingum er dreift. Stofnunin
vill ekki að einn aðili eða nefnd
reikni dæmið til enda, það verður
hver skrifstofa að gera fyrir sig. Við
höfum ákveðið að endurskoða þenn-
an þátt. Verðlagsstofnun haföi hins
vegar ekkert við það að athuga
hvernig þessum upplýsingunum
væri safnað saman, af einum aðila,“
sagði Karl. -hlh
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóðsbækurób. 3,0 Allir
Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 3-4 Ib.Sb,- Sp
6 mán. uppsögn 4-6 Ib.Sb
12mán. uppsögn 4-5,5 Ib
18mán. uppsögn 11 Ib
Tékkareikningar, alm. 0,5 1 Allir nema Ib
Sértékkareikningar 3,0 Allir
Innlán verðtryggð Sparireikningar
3jamán. uppsögn 1,5 Allir
6mán.uppsögn 2,5-3,0 Lb,Bb,- Sb
Innlán með sérkjörum 2,6-3,25 Ib
Innlángengistryggð
Bandarlkjadalir 7-7,25 Lb.Sb
Sterlingspund 13,6 14,25 Sb
Vestur-þýskmörk 6,76-7,5 Lb
Danskar krónur 9,25-10,75 Sb
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverðtryggð
Almennirvlxlar(forv.) 13,5-13,76 Bb.Sb
Viðskiptavlxlar(forv.)(1) kaupgengi
Almennskuldabróf 14,0 Allir
Viðskiptaskuldabréf(1) kaupgengi Allir
. Hlaupareikningar(yfirdr.) '16,6-17,6 Bb
Utlán verðtryggð
. Skuldabréf 7.5-8.26 Lb.Bb
Utlántilframleiöslu
Isl.krónur 13,75-14,25 Bb
SDR 10,76-11 Bb
Bandarlkjadalir 10,10-10,26 Bb
Sterlingspund 16,8-17 Sp
Vestur-þýsk mörk 9,9-10,5 Bb
Húsnæðislán 4,0
Llfeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 23,0
MEÐALVEXTIR
Óverðtr. ágúst 90 14,0
Verötr. ágúst 90 7,9
VÍSITÖLUR
Lánskjaravisitala sept- 2932 stig
ember
Lánskjaravisitala ágúst 2925 stig
Byggingavlsitala ágúst 550 stig
Byggingavlsitala ágúst 171,9 stig
Framfærsluvisitala júli 146,8 stig
Húsaleiguvisitala hækkar 1,5% 1-júli.
VERÐBRÉFASJÓÐIR
Gengi brófa verðbréfasjóða —
Einingabréf 1 5,053
Einingabréf 2 2,750
Einingabréf 3 3,328
Skammtlmabréf 1,706
Lifeyrisbréf
Gengisbróf 2,174
Kjarabróf 5,005
Markbróf 2,663
Tekjubróf 2,011
Skyndibróf 1.492
Fjölþjóðabróf 1,270
Sjóösbróf 1 2,426
Sjóðsbróf 2 1,788
Sjóðsbréf 3 1,694
Sjóösbréf 4 1,444
Sjóðsbcéf 5 1,021
Vaxtarbréf 1,714
Valbréf 1,6126
Islandsbréf 1,048
Fjóröungsbréf 1,048
Þingbréf 1,047
Öndvegisbróf 1,045
Sýslubréf 1,050
Reiöubróf 1,036
HLUTABRÉF
Söluverö að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Sjóvé-Almennar hf. 650 kr.
Eimskip 525 kr.
Flugleiöir 205 kr.
Hampiðj8n 171 kr.
Hlutabréfasjóður 167 kr.
Eignfél. Iðnaðarb. 164 kr.
Eignfól. Alþýðub. 126 kr.
Skagstrendingur hf. 367 kr.
Islandsbanki hf. 162 kr.
Eignfól. Verslunarb. 140 kr.
Ollufólagið hf. 536 kr
Grandi hf. 184 kr.
Tollvörugeymslan hf. 107 kr.
Skeljungur hf. 546 kr.
(1) Við kaup á viðskiptavlxlum og vlð-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aöila, er miðaö viö sérstakt kaupgengi,
kge.
Skammstafanir: Bb= Búnaðarbankinn,
lb = Islandsbanki Lb = Landsbankinn,
Sb = Samvinnubankinn, Sp = Sparisjóð-
irnir.
Nánarl upplýslngar um penlngamarkað-
Inn blrtast I DV á flmmtudögum.