Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.1990, Qupperneq 4

4
FÖSTUDAGUR 14. DESEMBER 1990.
Fréttir
Endurbætumar á Þjóðleikhúsinu:
Tíu ársverk í hönnun hjá
húsameistara ríkisins
- sjalfstæðar verkfræðistofur með hönnunarkostnað upp á allt að 200 milljónir
Hönnun og umsjón meö endurbót-
um Þjóðleikhússins stefnir í aö veröa
vel á þriðja hundrað milljónir áöur
en 1. áfanga verksins lýkur. Heildar-
kostnaður verksins er nú áætlaöur
um 900 milljónir þannig aö í hönnun
og umsjón fara hátt í 30% af heildar-
kostnaðinum. Aö sögn kunnugra er
þessi kostnaður óeðlilega hár. Bent
hefur verið á að víða erlendis fari
þetta hlutfall hæst í 15%.
Árni Johnsen, formaður bygging-
arnefndarinnar, vísar því alfarið á
bug að hönnunarkostnaðurinn hafi
farið úr böndunum. Máli sínu til
stuðnings segir hann að þó svo að
þaö sé mun dýrara að hanna endur-
bætur á gömlum húsum sé kostnað-
urinn vegna þessa lítið hærri en við
Perluna í Öskjuhlíðinni og Ráðhúsið
í Tjöminni.
Þáttur húsameistara ríkisins
Um 50 milljónir af þegar komnum
kostnaði stafa af arkitektavinnu
starfsmanna húsameistara ríkisins.
Að sögn Garðars HaUdórssonar,
húsameistara ríkisins, miðast gjald-
skrá embættisins vegna þessa verks
viö útselda tímavinnu en taki sem
slík ekki mið af umfangi og heildar-
kostnaði eins og tíðkist við nýbygg-
ingar. Hann segir að meðaltalsverð
útseldrar vinnu hjá embættinu sé um
2500 krónur.
Samkvæmt þessu má ætla að
starfsmenn húsameistara ríkisins
hafi setið í samtals 20 þúsund
klukkustundir við endurhönnun
Þjóðleikhússins frá því um mitt síð-
asta ár. Þetta samsvarar því að 10
starfsmenn í Mlu starfi hafi unnið
við verkið í eitt ár.
Ágreiningur um greiðslur
I skýrslu Ríkisendurskoðunar um
endurbæturnar á Þjóöleikhúsinu er
greint frá miklum ágreiningi milli
embættis húsameistara ríkisins og
byggingarnefndar um valdsvið,
ábyrgð og hlutverkaskipti. Sagt er
að þessi ágreiningur hafi tafið fram-
gang verksins og aukið á ýmsan hátt
kostnað við það. Þá er vitnað í fund-
argerðir byggingarnefndar og bent á
að nefndin hafi neitað aö samþykkja
reikninga frá húsameistara ríkisins
vegna teikninga sem ekki hafi verið
beðið um.
Garðar segir það alrangt að hjá
embættinu hafi verið gerðar teikn-
ingar sem ekki hafi verið beðið um.
Hann viðurkennir hins vegar að
ágreiningur hafi komið upp en segir
hann fyrst og fremst hafa stafað af
óvild þáverandi verkefnisstjóra í
garð embættisins.
„Ég tel að hann hafl leynt og ljóst
reynt að skapa óánægju í garð okkar
hjá byggingarnefndinni en eftir að
nýr verkefnisstjóri kom til starfa
urðu samskipti okkar við bygginga-
nefndina mun betri. Nú er komið á
fullt trúnaðarsamband."
Frumhönnun ábótavant og
ónægur undirbúningur
í skýrslu Ríkisendurskoðunar
kemur fram hörð gagnrýni á stjórn-
völd fyrir að hafa ekki undirbúið
framkvæmdirnar við Þjóðleikhúsið
nægjanlega vel. í raun hafi verið ráö-
ist i framkvæmdirnar áður en nýt-
ingaráætlun hafi legiö fyrir og áður
en verkhönnun lauk. Sagt er að
stjómvöld hafi ekki farið aö lögum
um skipan opinberra framkvæmda.
í skýrslu Ríkisendurskoðunar kem-
ur fram það álit að hönnun verksins
hafi engan veginn verið komin nógu
langt þegar verkið var boðið út síðast-
liðiö vor. Bent er á að þá hafi fmm-
teikningar Almennu verkfræðistof-
unnar hf., sem sá um buröarþols-
hönnun á húsinu, einungis verið 19
en nokkrum mánuðum seinna hafi
þær verið orðnar 58 aö tölu.
Svipaða sögu er að segja um hönn-
un annarra verkþátta og samkvæmt
heimildum DV hefur verið unnið við-
stööulaust að verkhönnuninni allt
fram til þessa. Að sama skapi hefur
kostnaðurinn aukist, enda mörgum
verkþáttum verið breytt verulega
síðan framkvæmdirnar hófust. Á það
einkum við hönnun raflagna, loft-
ræstingar, burðarþols, eldvarna og
viðgerða utanhúss.
Kostnaður vegna hönnunar
eykst enn
Samkvæmt skýrslu Ríkisendur-
skoðunar var heildarkostnaður
vegna hönnunar og umsjónar með
framkvæmdunum við Þjóðleikhúsið
þegar í siðasta mánuði orðinn 178
milljónir. Þeir aðilar, sem DV hefur
rætt við vegna þessa máls, eru hins
vegar allir sammála um að áður en
1. áfanga lýkur verði kostnaðurinn
vegna þessa orðinn vel á þriöja
hundrað milljónir. Að stærstum
hluta fer þessi kostnaður í hönnun
sjálfstæðra verkfræðinga á einstök-
um verkþáttum.
Gunnar Torfason, núverandi verk-
efnisstjóri, kvaðst ekki vilja gefa upp
hönnunarkostnað á einstökum verk-
þáttum. Þeir verkfræðingar, sem DV
haföi samband viö og hafa unnið að
hönnun í húsinu, sögðu aö þeim
væri óheimilt að gefa upp hönnunar-
kostnaðinn nema með leyfi Gunnars.
Það leyfi vildi hann ekki veita.
-kaa
Hefur Jónas Amason notað frásögn annars við samningu Dandalaveðurs?
Frásögnin og leikritið
eru steypt í sama mót
- segirÓlafurÁsgeirStelnþórssoníBorgamesi
Hætta getur verið á að kettir smitist af kattafári, jafnvel á Dýraspítalanum.
Því er brýnt að fólk láti bólusetja kettina.
Smithætta vegna kattafárs:
Látið bólu-
setja kettina
- segirÞorvaldurÞórðarsondýralæknir
„Eg varð satt að segja mjög undr-
andi að uppgötva þetta og finnst þetta
allt mjög undarlegt. Ég heyrði viðtal
við Jónas Árnason vegna nýs leikrits
eftir hann í útvarpi á þar sem hann
lýsti sögusviðinu og söguþræðinum.
Mér fannst ég kannast afskaplega vel
við mig í þeirri lýsingu en hélt í al-
vöru að mér væri að misheyrast. Ég
sannfærðist ég hins vegar alveg þeg-
ar DV birti gagnrýni á leiklestri leik-
ritsins í Borgarleikhúsinu þar sem
söguþráðurinn og persónur eru
skýrðar. Þá tók ég gömlu frásögnina
mína fram og bar þetta kerfisbundið
saman. Niðurstaðan er sú að frásögn
mín og leikrit Jónasar séu steypt í
sama mót,“ sagði Ólafur Ásgeir
Steinþórsson í Borgarnesi í samtali
við DV.
Ógnvaldur í Flatey
Lesbók Morgunblaðsins birti frá-
sögnina Ógnvaldur í Flatey eftir Ólaf
Ásgeir Steinþórsson í júní 1985. Þá
frásögn segir Ólafur koma fram, og
það tiltölulega nákvæmlega, í nýju
leikriti Jónasar Árnasonar sem hann
„Leikrit mitt og frásögn Ólafs eiga
sameiginlegt að fjallað er um tundur-
dufl sem dregið er á land í eyju. Hins
vegar gekk ég alls ekki í smiðju til
Ólafs þegar ég skrifaði leikritið. Fyr-
ir um 25 árum, löngu áður en Ólafur
skrifaöi sína grein, skrifaði ég ein-
þáttunginn Koppalogn sem íjallar
um svipað efni. Koppalogn þótti mér
aldrei nógu fullkomið og vildi skrifa
heilt leikrit um þetta efni. Það hef
ég gert og ekkert annað er sameigin-
nefnir Dandalaveður.
í frásögn Ólafs í Lesbókinni segir
frá mannlífmu og stemningunni í
Flatey vorið 1948, þar sem hann var
srákur, og atburði sem snart mann-
lífið þar með eftirminnilegum hætti.
í stuttu máli segir að dag einn hafi
flóabáturinn Konráð dregiö tundur-
dufl að landi. Menn vissu í fyrstu
ekki hvaða fyrirbæri þetta var og
börðu duflið utan með slaghamar til
að kanna hvort tómahljóð væri í fer-
líkinu. Maður nokkur í eynni hafði
verið í stríðinu og gat því sagt um
hvað væri að ræða. Eyjarskeggjar
urðu dauðskelkaðir yfir tilvist tund-
urduflsins og varð mikið uppistand.
Frásögnin endar þó vel þar sem varð-
skip kom til eyjarinnar og gerði dufl-
ið óvirkt.
Ólafur hefur merkt við málsgrein-
ar í frásögn sinni í Lesbókinni sem
koma heim og saman við söguþráö-
inn sem sagt er frá í gagnrýni DV.
Viröist allt stemma, eýjan, veðrið,
fólkið og athafnir þess og loks ógn-
valdurinn sjálfur, tundurduflið.
- Getur nokkur bannað Jónasi að
legt með Koppalogni og Dandala-
veðri en tundurduflið. En það er af
og frá að ég hafi fengið þessa hug-
mynd hjá Ólafi,“ sagði Jónas Árna-
son rithöfundur í samtali við DV.
Jónas sagði að einþáttungurinn
sannaði út af fyrir sig að hann hefði
ekki gengið í smiðju til Ólafs þegar
hann samdi Dandalaveður. Þá mor-
aði af sögum um tundurdufl en þau
hafi rekið víða á land, sérstaklega í
fyrra stríði. Þannig hafi menn notað
nota hugmyndina sem slíka eða er
um ritstuld að ræða?
Hrikti í röftum
„Það getur sjálfsagt enginn bannað
honum að nota hugmyndina en mér
hefði þótt viðkunnanlegra hefði hann
haft samband við mig. Ég hefði tekið
erindi hans vel. Þetta er kannski
verst fyrir Jónas og umfram allt leiö-
inlegt þar sem ágætur maður eins
og hann á í hlut. Hann er þarna í
slæmum málum. Frásögn mín vakti
athygli á sínum tíma og margir muna
eftir henni. Þeir sömu munu örugg-
lega kannast vel við sig þegar þeir
sjá leikritið. Hvað varðar ritstuld vil
ég ekki fullyrða. En til að skýra mál-
ið getum við aftur á mótWímyndað
okkur hverslags hávaði yrði ef ein-
hver flytti fimm ára gamalt lag sem
hann segði eftir sjálfan sig og næði
vinsældum með það. Ég er ansi
hræddur um að þá hrikti hressilega
í röftunum.“
Ólafur sendi Jónasi umrædda Les-
bók strax en hefur ekki heyrt frá
honum síðan. -hlh
tundurdufl sem hestasteina á sönd-
unum fyrir sunnan.
„Ég las ekki þessa grein Ólafs fyrr
en hann sendi mér hana um daginn.
Hún er skemmtilega skrifuð byggð-
arlagsstemmning og dregur fram
sjarmarín í mannlífinu í Flatey. Það
er eins og útsmoginn rithöfundur sé
á ferð. Annars er saga Ólafs ein saga
af óskaplega mörgum sem maður
hefur heyrt um svipað efni.“
-hlh
„Kattafár er bráðsmitandi sjúk-
dómur og þaö er hætta á að kettir
geti smitast hér á Dýraspítalanum.
Hingað koma kettir í ýmsu ásig-
komulagi og það er hreinlega ekki
hægt að koma í veg fyrir smit nema
með bólusetningu. Það er þó sjald-
gæft að slíkt gerist,“ segir Þorvaldur
Þórðarson dýralæknir, en ljóst er að
kettir sem komið er með í aðgeröir á
spítalann eiga á hættu að smitast af
kattafári.
Hundruð heimiliskatta eru til í
Reykjavík og alltof mikið er um aö
fólk hugsi ekki um að láta bólusetja
dýrin. Kattafár er hins vegar skæöur
sjúkdómur sem smitast mjög auð-
veldlega milli katta og er stöðugt í
gangi. Þorvaldur segir að þegar kom-
ið er með ketti í aðgerð á spítalann
sé reynt aö gera vissar varúðarráð-
stafanir. „Við höfum þá ketti ekki
innan um önnur dýr sem eru hér að
staðaldri, en það getur hins vegar
alltaf gerst að aðrir kettir sem eru
hér í aðgerð séu smitaðir og smiti þá
út frá sér. Þetta er alveg eins og
berklar, það er aldrei hægt að vita
hver er smitberinn fyrr en einkenni
sjást."
Um 40% óbólusettra katta sem
smitast af kattafári drepast, þannig
að sjúkdómurinn er skæður. Þor-
valdur segir að kattafár sé þéttbýlis-
sjúkdómur og að faraldar gjósi upp
til dæmis þegar læður eru breima og
dýrin eru mikið á ferðinni. „Þaö er
alltaf möguleiki á að kettir smitist
hér og það er ekki hægt að koma í
veg fyrir það. Hiö eina sem ég get
ráðlagt fólki er að láta bólusetja kett-
inasína." -ns
Jónas Ámason rithöfundur:
Hef ekki gengið í smiðju til Ólafs