Dagblaðið Vísir - DV - 02.08.1991, Page 13

FÖSTUDAGUR 2. ÁGÚST 1991.
13
Fámennur hópur stóð þögull í
kirkjugarðinum. Kaþólskur prest-
ur var að jarða konu. Enginn grét
enda voru engir ættingjar við-
staddir. Ekki hafði verið unnt að
tilkynna þeim um látið því enginn
vissi hvað hún hét látna konan sem
yrði nú lögð til hinstu hvíldar. í
raun voru þeir sem til jarðarfarar-
innar höfðu komið allir úr lögregl-
unni í Bergen í Noregi. Þeim hafði
ekki tekist að upplýsa hver hin
látna var en nú, tveimur áratugum
síðar, er taiið að loks kunni að tak-
ast að varpa ljósi á hver hún var
konan sem fékk nafnið „Ungfrú L“.
Skelfileg sjón
Þann 29. nóvember 1970 fór mað-
ur einn með böm sín þrjú í göngu-
ferð í ísdalnum við Bergen. Margir
ferðamenn leita inn í dalinn en það
eru ekki margir sem leggja leið sína
alveg inn í dalbotninn. Og það á sér
eðlilega skýringu. Margir óttast
hann því sögur ganga um yfirnátt-
úrleg fyrirbæri þar og að auki hafa
margir stytt sér þar aldur. Snar-
brattar brekkur eru beggja vegna
dalbotnsins og í þeim hafa ýmsir
hrapað til bana, af hreinni slysni.
Saga ísdalsins er því allt annað en
falleg.
Faðirinn, sem þarna átti leið um
með bömin sín þennan sunnudag,
í nóvember kom skyndilega að lík-
inu af konu og það var svo illa leik-
ið að honum brá afar mikið og flýtti
sér að snúa bömunum frá.
Konan lá þar sem logað hafði eld-
ur. Andlitið var svo illa brunnið
að ekki var nein leið að sjá hvernig
hún hafði htið út í framan í lifanda
lífi. Þá vom föt hennar að hluta
brunnin. Það eina sem heillegt var
voru stígvéhn.
Lögreglan gerði nákvæma leit í
dalnum. Við eldinn fannst veski,
silfurskeið, plastflaska sem bensín-
lykt var af, tóm líkjörsflaska og
talsvert af töflum sem reyndust
vera svefntöflur.
Dánarorsökin
Það sem fannst nærri hkinu
varpaði þó ekki neinu ljósi á hver
konan var. Hafi verið einhver þau
skhríki í veskinu sem greindu frá
nafni hennar varð ekkert lengur
af þeim lesið því það var svo
mikið brunnið að í því var ekkert
heillegt.
„Er þetta enn eitt sjálfsvígið í ís-
dalnum?“ var spurning sem lög-
reglan varpaði fram. Rannsókn við
Gadesstofnunina leiddi í ljós að
dánarorsök konunnar var svefn-
töfluofneysla, bruni og eiturlofts-
köfnun. Hvernig á því stóð að kon-
an hafði hafnað á eldinum var hins
vegar ekki hægt að skýra. Tvennt
kom þó augljóslega til greina. Ann-
ars vegar að hún hefði sofnað á
eldinum og hins vegar að hún hefði
verið lögð á hann sofandi eða með-
vitundarlaus. í fötunum fundust
ummerki eftir bensín.
En hver var hún þessi kona? Var
hún ef til vill njósnari sem haföi
verið tekinn af lífi?
Rannsókninni stjómaði Oskar
Horden, en hann er nú lögreglu-
stjóri í Bergen. Hann reyndi að
komast að því hver andhtslausa
konan var. Réttarlæknar sögðu að
hún heföi verið ung. Hún var þó
ekki norsk. Hins vegar gat hún
annaðhvort verið frá Asíu eöa
Austur-Evrópu því hún haföi geng-
ið til tannlæknis sem beitti aðferð-
um sem eru notaðar þar en ekki á
Vesturlöndum.
„Ungfrú Leehouwer
er ekkitil"
Aldrei hefur verið skýrt frá því
hvort norska leyniþjónustan fékk
máhð til meðferðar en ýmsir telja
þó að svo hafi verið því alllangur
tími leið þar til lögreglan í Bergen
fór að dreifa teiknuðum myndum
af konunni th að kanna hvort ein-
hver kannaðist við að hafa séð
hana. Var myndin byggð á niður-
stöðum réttarlækna en teiknari í
Bergen, Audun Hedland, vann úr
þeim.
Meö mismunandi hárkollur.
, ,Ungfrú L'
Þannig var „Ungfrú L“ talin hafa
verið klædd daginn sem hún hvarf.
ísdalurinn. örin visar á staðinn
þar sem líkið fannst.
20 M. 23 MO
23 M. 31 mB
O 22 O 28 P 0 29 PS.
O 29 S (etc)
O 30 BN 5,
N. 6 7 8 T.
N9N 18 S
N 18. B
Dulmálið í vasabókinni.
Ekki leið á löngu frá því að tekið
var aö dreifa myndunum uns leigu-
bhstjóri gaf sig fram. Kvaðst hann
hafa ekið konunni frá gistihúsi í
Bergen til jámbrautarstöðvarinn-
ar þann 23. nóvember, eða tæpri
viku áður en líkið fannst í ísdaln-
um.
Gistihúsið hét Hordaheimen og
þar var skýrt frá þvi að konan hefði
tekið á leigu herbergi þann 18. nóv-
ember en að morgni þess 23. heföi
hún skyndhega thkynnt brottför
sína og beðið um leigubíl.
Lögreglan í Bergen leitaði th Int-
erpol í París meö nafniö sem konan
haföi gefið upp í gistihúsinu, Eliza-
beth Leehouwer, en vegabréf henn-
ar haföi sýnt að hún væri frá Belg-
íu. Fljótlega gat Interpol skýrt frá
því aö kona með þessu nafni væri
ekki til í þjóðskrá Belga og væri
því ljóst að vegabréfið, sem hún
heföi lagt fram, væri falsað.
Viðtöl við starfsfólk járnbrautar-
stöðvarinnar í Bergen leiddu í ljós
að hún hefði engan farmiða keypt
þar því enginn kannaðist við að
hafa_ selt henni hann. Flest benti
hins vegar th að konan í ísdalnum
væri sú sem búið haföi í Horda-
heimengistihúsinu.
Öll spor afmáð
Ein af spurningunum, sem svar
haföi ekki fengist við, var hvað orð-
ið heföi af farangri látnu konunn-
ar. Var ákveðið að opna öll
geymsluhólf á jámbrautarstöðinni
í Bergen og þegar hólf númer 29
var opnað kom í ljós farangur.
Vaknaði nú von um að eitthvað það
fyndist sem leitt gæti nafn og upp-
runa konunnar í ljós. En þegar tek-
ið var að skoða föt hennar sást að
allir merkimiðar höföu verið
khpptir af. í töskunum fundust
hins vegar norskir og erlendir pen-
ingaseðlar, allmargar hárkollur,
regnhlíf og skópoki. Rannsókn
leiddi síðar í ljós að regnhlífina
hafði keypt „erlend kona“ í verslun
Bjarne Lunde og skópokinn var
kominn frá verslun í Stavanger.
Hann haföi líka „erlend kona“
keypt. Hún hafði talað ensku en
slett þýskum orðum.
Það sem mesta athygli vakti þó
af því sem í ferðatöskunum fannst
var líth, svört minnisbók. í henni
var ekkert nema nokkrir bókstafir
og tölur. Þeim var raðað í níu línur
og þaö var ekki fyrr en dulmálssér-
fræðingar höföu rýnt lengi í þær
að þeim tókst að sýna fram á að
um væri að ræða dagsetningar og
staöanöfn. í raun var skráð á dul-
máli ferðasaga konunnar.
í mars 1970 haföi hún verið í Osló,
síðan í Bergen, Stavanger, Krist-
ianssand, Hirtshals, Frankfurt og
loks í Basel í Sviss. Þangað haföi
hún komið annan apríl. Þetta stað-
festi Interpol en gat svo ekki sagt
til um dvalarstaði konunnar fyrr
en 23. október, en þá var hún kom-
in th Parísar. Viku síöar var hún
aftur komin til Noregs. Hún var
einn dag í Stavanger, viku í Berg-
en, nokkra daga í Þrándheimi en
hélt síðan á ný til Bergen þar sem
hún hvarf 23. nóvember.
„Ungfrú L"
Eftir því sem lengur.var reynt að
upplýsa málið komu í ljós æ fleiri
nöfn sem konan hafði gengið und-
ir. Hvergi hafði hún búið undir
réttu nafni. Mörg eftirnafnanna
byrjuðu hins vegar á „L“ og því fór
svo að lokum að rannsóknarlög-
reglumennirnir gáfu henni nafnið
„Ungfrú L“.
Öllum sem hana höföu hitt bar
saman um að hún heföi verið afar
hlédræg. Hún var mest ein, forðað-
ist að kynnast öðru fólki og kom
sjaldan eða aldrei í matsali gisti-
húsanna sem hún bjó í. Engar
heimsóknir virtist hún hafa fengið
og síma notaði hún ekki svo vitað
væri. En mörgum bar saman um
að hún heföi virst bíða eftir ein-
hverjum.
Öh þessi langa og mikla rann-
sókn, sem fór ekki aðeins fram í
Noregi heldur líka erlendis, reynd-
ist árangurslaus. Var leigubílstjór-
inn, sem ók henni á járnbrautar-
stöðina í Bergen, sá síðasti sem sá
hana á lífi? Fór hún þaðan ein síns
liðs upp í ísdahnn, tók svefntöflur,
drakk ofan í þær, hellti á sig bens-
íni, kveikti eld og lagðist til svefns
á hann? Eða var hún myrt af
óþekktum aöila?
Margir hafa dregið í efa að út-
lendingur hefði leitað inn í ísdal-
inn. Og var ekki líklegra að erlend
kona, heföi hún verið orðin þreytt
á lífinu, hefði stytt sér aldur á ann-
an hátt?
Opinber niðurstaða lögreglunnar
varð þessi: „Ekki tókst að bera
kennsl á konuna. Dánarorsökin
virðist vera sjálfsvíg. Rannsókn
málsins verður haldið áfram.“
Ný rannsókn
Nú eru tveir áratugir síðan líkið
af „Ungfrú L“ fannst í ísdalnum.
Nýjar upplýsingar hafa komið
fram. Lögreglustjórinn í Bergen,
Oskar Hordnes, sem stjórnaði
rannsókninni forðum, telur hins
vegar ekki að þær séu þess eðlis
að þær réttlæti nýja rannsókn.
Saksóknarinn í Hörðalandi, Walter
Wangberg, er aftur á annarri skoð-
un.
Nýju upplýsingarnar komu með-
al annars frá hjúkrunarkonu sem
er nú komin á eftirlaun, Klöru
Tveit. Hún segist hafa séð konu,
sem svari til lýsingarinnar á látnu
konunni, með manni í Minde
skömmu áður en líkið fannst í ís-
dalnum. Segist Klara hafa séð þau
oft saman, en fyrst vorið 1970. Hafi
maðurinn ahtaf verið með mynda-
vél í ól um hálsinn. Þá gengur um
það orðrómur að veggirnar í íbúð-
inni, sem hann bjó í, hafi verið
þaktir nektarmyndum. Klara seg-
ist muna vel eftir manninum og
hafi hún síðast séð hann í miðborg
Bergen í desember í fyrra.
Leigubílstjórinn sem áður segir
frá segir að óþekkta konan hafi
ekki verið ein í bílnum hjá sér á
leið th járnbrautarstöðvarinnar
þann 23. nóvember 1970. Með í bíln-
um hafi verið maður og hafi ekki
verið sagt eitt einasta orð á leið-
inni. Leigubhstjórinn segist hafa
skýrt lögreglunni frá því árið 1970
að konan hafi ekki verið ein í bíln-
um hjá sér. Það er þó fyst að verða
opinbert núna.
Lögreglan í Bergen býr sig nú
undir að „blása rykið“ af þessu
tveggja áratuga gamla sakamáli.
Enn er mörgum spurningum
ósvarað. Verða upplýsingar hjúkr-
unarkonunnar og leigubílstjórans
th að upplýsa hver „Ungfrú L“ var
og hvemig hún dó? Var hún njósn-
ari eða sat hún íyrir hjá manni sem
tók nektarmyndir? Eða var hún
eitthvað annað?