Dagblaðið Vísir - DV - 23.10.1991, Side 2

2
MIÐVIKUDAGUR 23. OKTÓBER 1991.
Fréttir_____________
Heimta
þjóðar-
atkvæði
„Samstaða ítrekar aðvaranir
slnar vegna þessa samnings og
hvetur landsmenn til að skrifa
undir kröfu samtakanna um aö
hann verði borinn undir þjóðar-
atkvæði," segir í fréttatilkynn-
ingu frá samtökunum Samstööu
um óháö ísland sem gefm var út
vegna EES-samninganna sem
náöust í Lúxemborg í fyrrinótt.
Segir að flskveiðimálin ein og
sér heföu aldrei réttlætt þennan
samning þótt allar kröfur íslend-
inga hefðu náð tram aö ganga á
því sviði, Segir að ef samningur-
inn um EES verði staðfestur á
Alþingi muni hann hafa afdrifa-
ríkar afleiöingar fyrir ísland.
Ennfremur segir:
„Með samnlngnum munu ís-
lendingar afsala sér verulegum
hluta af sijórntækjum sínum í
efnahags- og atvinnumálum og
hluta af sjálfsákvörðunarrétti
þjóðarinnar. Það yrði mikiö
óheillaspor." -hlh
Jóhannes Gunnarsson:
Aukinsam-
keppni til góðs
fyrir budduna
„Ég hef engan samning séð. Þaö
er enn verið að ganga frá ákveðn-
um þáttum í rammasamningi.
Þess vegar er erfltt að tjá sig um
þessa samninga. Ég hef hins veg-
ar sagt að út frá þröngum neyt-
endasjónarmiðum sé ljóst að
þátttaka íslands í þessu Evrópu-
samstarfi muni leiða af sér að ;
neytendalöggjöf verði betrum-
bætt hér á landi. Við erum á eftir
öðrum Evrópuþjóðum. Við verð-
um að taka okkur tak í þessum
efnum ef við ætlum að vera með
í þessu Evrópusamstarfi. Þama
er strax komínn ávinningur fyrir
neytendur í kjölfar EES-samn-
inga," sagði Jóhannes Gunnars-
son, formaður Neytendasamtak-
anna, um samninginn um evr-
ópskt efnahagssvæði, EES.
„Víð sjáum fyrir okkur vaxandi
samkeppni hér á landi, sem og í
allri Evrópu, um vörur og þjón-
ustu. Við sjáum fyrir okkur að
verð á ýmissi vöru og þjónustu
muni væntanlega lækka við sam-
keppnina og koma sér vel fyrir
almenning. Það er til dæmis talað
um að bankar og tryggingafélög
taki mikið til sín. Með samning-
unum er verið að opna dyr hvað
það varðar. Þama er að tvennu
leyti ávinningur fyrir neytendur
en aö sjálfsögöu er verið aö gera
samning um miklu stærra og
meira mál sem hver og einn verð-
ur að gera upp við sig.“
Jóhannes sagöi að þó auövelt
væri aö sjá ákveðínn ávinning
fyrir neytendur í EES-samning-
um væri hins vegar spuming
hvort einvörðungu væri um
skammtímaávinning að ræða.
Þannig væri ekki til bóta ef at-
vinnulíf hér hryndi í kjölfar
EES-samninga.
-hlh
Lánskjaravísitala:
Hækkun um
4,2prósent
Lánskjaravísitala fyrir , nóv-
ember hefur verið reiknuö út.
Veröur hún 3205. Er um aö ræða
0,34 prósent hækkun frá lán-
skjaravísitölu óktóber. Ef hækk-
unin er umreiknuð til árshækk-
unar nemur hækkunin frá. sið-
asta mánuði 4,2 prósentum.
Hækkunin síðustu 12 mánuði
nemurþá9,lprósenti. -hlh
Samningurinn um evrópska efnahagssvæðið:
Verður ekki borinn
undir þjóðaratkvæði
- segja Davíð Oddsson og Jón Baldvin Hannibalsson
Margir aðilar hér á landi haida því
fram að hluti samningsins um evr-
ópska efnahagssvæðið sé ákveðið
fullveldisafsal fyrir okkur íslend-
inga. Þar er einkum bent á tvennt.
Annars vegar evrópska dómstólinn,
sem hægt er að senda ágreiningsmál
þjóðanna til, og hins vegar þann
möguleika útlendinga að kaupa jarð-
ir hér á landi. Þess vegna voru þeir
Davíð Oddsson forsætisráðherra og
Jón Baldvin utanríkisráöherra
spurðir aö þvi hvort ríkisstjómin
ætlaöi aö efna til þjóðaratkvæða-
greiðslu um samninginn.
„Það er misskilningur varðandi
dómstólinn að hann sé fullveldisaf-
sal. Dómstóllinn fjallar eingöngu um
það hvort menn brjóti þá samninga
sem gerðir eru milli EFTA, sem við
eram aðilar að, og Evrópubandalags-
ins. Hann er því ígildi gerðardóms.
Hann breytir því engu um okkar full-
veldi. Það má segja að um leið og við
gerum slíkan samning skeröum við
okkar fullveldi eitthvað eins og þegar
við gerðum samning um aöild að
Sameinu þjóðunum og Atlantshafs-
bandalaginu og aðiid að Mannrétt-
indadómstólnum. Ég held aö engin
ríki, sem eru aöilar að þessum samn-
ingi, ætli að hafa þjóðaratkvæöa-
greiðslu og þess vegna er engin
ástæða til að láta fara fram þjóðarab
kvæöagreiðslu. Ef við værum að
ganga í EB myndi ég leggja til þjóðar-
atkvæðagreiðslu," sagöi Davíð Odds-
son.
„Hér er um að ræða venjulegan
milliríkjasamning. Hann felur ekki í
sér nokkurt afsal á einu né neinu
hvað þá fullveldisafsal. Þess vegna
er engin ástæða til að láta þjóðarat-
kvæðagreiðslu fara fram um hann,“
sagði Jón Baldvin Hannibalsson.
Því má bæta við að ekki er gert ráð
fyrir að samningurinn komi til af-
greiðslu Alþingis fyrr en eftir ára-
mót.
-S.dór
Þykist þú svo eiga bilinn? Þessi köttur hafði komið sér vel fyrir á húddinu
þegar Ijósmyndari DV hafði lokið leiðangri sinum. Kisi var ekkert á því að
gefa hvildarstaðinn eftir. DV-mynd JAK
Ari Skúlason um erlent vinnuaíl:
„Norræna“ ákvæðið
náðist ekki fram
„Ég held að þessi samningur um
evrópska efnahagssvæðið muni ekki
hafa mikil áhrif á íslenska verkalýös-
hreyfingu," sagði Ari Skúlason, hag-
fræðingur Aiþýðusambands íslands,
í samtali við DV.
Hann benti að vísu á að fólk frá
þessu svæði þyrfti ekki að sækja um
atvinnuleyfi hér á landi eftir 1. jan-
úar 1993. Nú erum við meö tvískipt
kerfi í þessum efnum. Við erum með
sameiginlegan norrænan vinnu-
markað þar sem hver getur komið
og farið eins og hann vill. Fólk frá
öllum öðrum löndum þarf að sækja
um atvinnuleyfi og þarf að leita um-
sagnar stéttarfélaga á því. Þar er því
ákveðin fyrirstaða.
„Það sem gerist núna er að öll Vest-
ur-Evrópa fer inn í norræna samn-
inginn eftir 1993. Það þýðir að Port-
úgali eða Spánverji hefur alveg sama
rétt til vinnu hér á landi og Dani eöa
Norðmaður hafa í dag, svo að dæmi
sé tekið. Þaö má svo aftur spyrja sig
hvort maður búist við að hér fyllist
allt af erlendu fólki sem vill fá vinnu.
Það er vissulega möguleiki og þá
vaknar spurningin hvaöa möguleika
við höfum til að stöðva slíkt inn-
streymi fólks. í norræna samningn-
um höfum við einhliða möguleika á
að stööva innstreymi vinnuafls frá
Norðurlöndum. Það var lagt af stað
með slíka kröfu í samningana um
evrópska efnahagssvæðið. Það hefur
hins vegar ekki náöst fram. Aftur á
móti er í samningnum almenn örygg-
isklásúla, ef til kemur félagsleg eða
efnahagsleg röskun af völdum samn-
ingsins, þá er möguleiki á að þjóð
geti gripið í taumana og það einhliða
ef brýna nauðsyn ber til. Þá um leiö
getur sú þjóð sem slíkt myndi bitna
á lokað á vinnuafl frá íslandi eða
með öðrum orðum svarað í sömu
mynt,“ sagöi Ari.
Hann sagði aö enda þótt-ef til vill
væri lítil hætta á að hér fylltist allt
af útlendingum yrðu fyrrnefnd varn-
aðaratriði að vera í lagi. íslensk
verkalýðshreyfing myndi aldrei
sætta sig við annað en að svo væri.
Hann sagðist viss um að Vestur-
Evrópubúar myndu koma til lands-
ins í atvinnuleit. Pólverjar, sem
þurfa atvinnuleyfi, yrðu ef til vill að
víkja fyrir Portúgölum sem ekki
þurfa atvinnuleyfi eftir 1993.
Þess vegna sagöi Ari aö nauðsyn-
legt væri að ganga þannig frá hnút-
unum að það fólk sem hingað kemur
vinni á algerlega sömu kjörum og
íslendingar en færu ekki aö undir-
bjóða sig í launum. Verkalýðshreyf-
ingin myndi aldrei samþykkja slíkt.
Þetta atriði er ekki inni í samningun-
um um evrópska efnahagssvæðiö og
það yrði því að tryggja með löggjöf
hérálandi. -S.dór
Dómur Hæstaréttar yfir 21 árs karlmanni:
Dæmdur í f angelsi í
eitt ár fyrir nauðgun
Hæstiréttur hefur dæmt 21 árs
karlmann, Sigurjón Gunnar HaU-
dórsson, í eins árs fangelsi fyrir að
hafa nauögað stúlku á heimili sínu
í íbúðarhúsi í Hafnarfirði aðfara-
nótt sunnudagsins 2. desember
1990. Hæstiréttur staðfesti dóm
Sakadóms Hafnarfjarðar sem
kveðinn var upp af Höllu Back-
mann Ólafsdóttur 11. júní 1 sumar.
Maðurinn og stúlkan höfðu
þekkst í um einn mánuð þegar at-
burðurinn átti sér stað. Höfðu þau
-hist nokkrmn sinnum á þeim tíma
en vom þá ávaUt með öðra fólki.
Maðurinn bjó þá í Hafnarfirði en
átti lögheimiU á SnæfeUsnesi.
Aðfaranótt sunnudagsins 2. des-
ember voru maðurinn og stúlkan í
boði með öðru fólki og var áfengi
haft um hönd. Hann bauð henni
síðan heim til sín og hélt stúlkan
að fleiri myndu koma þangað. Síð-
an kom í ljós að fleiri komu ekki.
Við svo búið kom maðurinn fram
vUja sínum við stúlkuna með of-
beldi. Stúlkan yfirgaf heimUi hans
eftir ódæðisverkið snemma um
morguninn og kærði atburðinn
samdægurs til lögreglu.
Maðurinn viðurkenndi að hafa
þröngvað stúlkunni tíl samræðis
við sig og var honum sleppt að
loknum yfirheyrslum hjá lögreglu
án þess að til kæmi úrskurður um
gæsluvarðhald. Maðurinn beitti
stúlkuna ofbeldi og hélt meðal ann-
ars fyrir munn hennar er hún ætl-
aði að kalla á hjálp. Stúlkan barðist
um af öllu afli tU að forðast ágengni
mannsins. í niðurstöðu Sakadóms
Hafnaríjarðar segir meðal annars:
„Þegar litið er til framburðar
ákærða og vitnisins, sem er í meg-
indráttum samhljóða, og niöur-
stööu úr almennri skoðun kven-
sjúkdómalæknis . . . þykir vera
sannað aö ákærði hafi gerst sekur
um þá háttsemi sem hann er
ákærður fyrir.“ Hæstiréttur taldi
að með vísan tíl forsendna hins
áfrýjaða dóms bæri aö staðfesta
hann. Sigurjón Gunnar var dæmd-
ur í eins árs fangelsi. Hann var
einnig dæmdur tíl að greiða 100
þúsund krónur í málskostnað fyrir
Hæstarétti. Ekki var farið fram á
skaðabætur 1 málinu.
Dóminn í Hæstarétti kváðu upp
hæstaréttardómararnir Guörún
Erlendsdóttir, Bjarni K. Bjamason,
Gunnar M. Guðihundsson, Harald-
ur Henrysson og Þór Vilhjálmsson.
-ÓTT