Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.1993, Blaðsíða 27

LAUGARDAGUR 27. FEBRÚAR1993.
39
Merming
Menningarverðlaun DV í bókmenntum:
Ljóðið er í sókn
- segir linda Vilhjálmsdóttir, Ijóðskáld og sjúkraliði
Linda Vilhjálmsdóttir er handhafi Menningarverölauna DV i bókmennt-
um. Með Ijóðagerðinni starfar hún sem sjúkraliöi í hálfu starfi.
DV-mynd GVA.
„Ég er mjög ánægð með þessa
viðurkenningu sem Menningar-
verðlaun DV eru og fannst meira
en nógur heiður að vera tilnefnd.
Mér finnst líka ánægjulegt að ljóð-
skáld hafa fengið verðskuldaða við-
urkenningu upp á síðkastið," segir
Linda Vilhjálmsdóttir ljóðskáld sem
fékk Menningarverðlaun DV í ár
fyrir ljóðabók sína, Klakabömin.
„Þetta er jákvæð þróun því ljóðið
hefur átt undir högg að sækja und-
anfarin ár. Forlögin hafa lítið gefið
út og flest eru með kvóta líkt og
settur er á þorsk og sauðfé. Of mik-
ið hefur verið gert úr því aö ljóð
séu torskilin og þau eru sett á ein-
hvern háan stall. Ljóðið hefur ekki
veriö áhtið fullkomið form skáld-
skapar og þeir einir taldir alvöru
rithöfundar sem skrifa skáldsög-
ur.“
Sjúkraliði
í hálfu starfi
Linda er fædd árið 1958. Klaka-
börmn er önnur ljóðabók hennar
en árið 1990 kom út bókin Bláþráð-
ur. Hún starfar sem sjúkraliði í
hálfu starfi og ætlar að halda því
starfi áfram með skáldskapnum.
Hún hefur ort af og til frá því hún
var barn.
„Sem krakki orti ég allt rímað og
án þess að hugsa eitthvað um það.
Ljóð mín fóru í minningarbækur
vinkvenna og blöð sem við gáfum
út í saumaklúbbnum. Á unghngs-
árunum orti ég ekkert og byijaði
aftur upp úr tvítugu. Ég var afskap-
lega óþolinmóð og þegar ég átti
nokkur ljóð á lager fór ég með þau
upp á tímarit Máls og menningar
og þar fékk ég ljóð birt fyrst. Þá fór
ég að safna í handrit og bar það
undir hina og þessa. Mér var sagt
að ég ætti aö halda áfram aö yrkja.
Ég fékk mikið hrós fyrir ljóðin sem
birtust í tímaritinu og hrökk hálf-
vegis í baklás. Ef ég ætlaði að gefa
út bók yrði hún að vera mjög góð
til þess að standa undir þeim vænt-
ingum sem til mín voru gerðar. Ég
hætti nánast alveg að yrkja í þrjú
ár,“ segir Linda og viðurkennir að
það hafi veriö henni óljúft og henni
hafi þrátt fyrir allt verið mikið
niðri fyrir og haft þörf fyrir að
koma hugsunum á blað. Til þess
að friða þær hugsanir hellti hún
sér í sjúkraliðastarfið enda ekki
miklir peningar í ljóðagerð. Að
þremur árum liönum sótti hún um
styrk í launasjóö rithöfunda og
fékk styrk í þrjá mánuði.
„Ég er svo samviskusöm að fyrst
ég er búin að fá borgað þá yrði ég
að leggja hart að mér,“ segir hún
hlæjandi.,, Ég kláraði handritið aö
Bláþræði á einu ári.“
Tvær ólíkar bækur
Þegar Linda tók að vinna að
Klakabörnunum var hún í leyfi frá
störfum í nokkra mánuði.
„Ég er svo lengi að koma mér að
verki og það getur tekið mig hálfan
mánuð að safna glósum og melta
efnið áður. Ég reyni ekki einu sinni
að skrifa fyrr en ég veit að ég er
tilbúin. Mér fannst vinnan alltaf
koma að trufla mig á þeim punkti
sem ég ætlaði að setjast niður og
því tók ég mér frí tvisvar sinnum
í fyrra, alls í sex mánuði og þá gekk
mér vel og orti níu ljóð í beit.
Þessar tvær bækur Lindu þykja
ólíkar að gerð og efni.
„í Bláþræði vandaði ég mig mjög
tæknilega og fyrir bragðið missti
ég töluvert af einlægninni, þetta á
sérstaklega við um ljóðin sem ég
orti upp í handritið. Ég er miklu
einlægari í Klakabörnunum og
yrki út frá minni reynslu."
Ljóð fyrir mynd
Linda hefur farið í vöruskipti við
myndlistarmennina Kristján
Steingrím og Tuma með ljóðum
sínum. í bókinni Klakabörnunum
eru ljóð til þeirra beggja. Móna Lísa
til Kristjáns og í einkaeign til
Tuma. Einnig er þar ein sonnetta
til Halldórs Guðmundssonar hjá
Máli og menningu. Halldór hafði
við ákveðið tækifæri sagt að þótt
hér á landi væru mörg góð ljóð-
skáld af yngri kynslóðinni þá efað-
ist hann um að nokkurt þeirra
gæti barið saman sonnettu.
„Hann hafði áður hvatt mig til
að eiga við sonnettuformið og þá
var mér ekki til setunnar boðið og
hann fékk sína sonnettu sem er
síðasta ljóðið í Klakabörnunum og
heitir Farvel í lokin."
Þýðingar á þýsku
Ljóð Lindu hafa verið þýdd á
þýsku, þar af þrjú úr ljóðabókinni
Klakabörnin, og í fyrrasumar fór
hún til Þýskalands í upplestrar-
ferð. Hún hafði sjálf hönd í bagga
með þýðingunni og vann með þýsk-
um skáldum.
Með sjúkraliðastarfinu er Linda
þessa dagana að vinna að ljóðasýn-
ingu sem haldin verður í mars á
Kjarvalsstöðum.
„Nú er ég komin á þá skoðun að
það gangi vel að vinna hálft árið
og yrkja hálft áriö. Ég vil ekki
hætta að vinna sem sjúkraliði því
mér leiðist að vera mikið ein. Vinn-
an er líka mjög gefandi og ég hvíl-
ist frá ljóðinu á meðan.“
-JJ
Myndlistarrisar í
stofu á Laugaveginum
- Pétur Arason er með góð sambönd
Hreyfing bæói í
tísku og myndlist
„Það er mikið atriði fyrir litla þjóð elns og Islendinga að vanda til þess lltla sem við höfum efni á að gera,“ segir
Pétur Arason sem hlýtur Mennlngarverðlaun DV i myndlist. DV-mynd Brynjar Gauti
í stofu fyrir ofan Levi’s-búðina á
Laugavegi 37 eru kynnt verk þekktra
erlendra myndlistarmanna. Eigandi
verslunarinnar og stofunnar, Pétur
Arason, flutti upp í ris til að geta
sýnt verkin á „Efri hæðinni". Hann
hlýtur Menningarverðlaun DV fyrir
hstmiðlun og langvinnan og óeigin-
gjarnan stuðning við framsækna
myndlist.
„Við fluttum í þetta hús fyrir þrem-
ur árum og létum gera það upp. Það
kom smám saman í ljós að önnur
hæðin hentaði vel sem sýningarað-
staða. Þetta var hlutur sem mig hafði
lengj langað til að gera,“ segir Pétur
sem er kvæntur myndhstarkonunni
Rögnu Róbertsdóttur.
Kunnugir segja að Pétur þurfi ekki
annað en að taka upp símtóhð og þá
fái haxm fræga erlenda myndlistar-
menn til að sýna verk sín hér. „Þetta
er nú kannski svolítið orðum aukið.
En ég á marga góða kunningja sem
ég hef eignast gegnum tíðina. Mynd-
listarheimurinn er nú ekki stór
heimur. Ef maður byrjar að kynnast
fólki sem hefur vægi í honum er þaö
nú fljótt að vefia upp á sig.“
Pétur hefur svo góð sambönd að
þekktur bandarískur hstamaður,
Donald Judd, sem lengi hafði langað
til að sýna í Moskvu, bað hann um
að hjálpa sér til þess. Pétur segir nú
ekki ástæðu til að gera mikið úr
þessu en tekur í leiðinni fram aö
hann sé ekki á höttunum eftir fræg-
um mönnum. „Margir hafa oröið
þekktir eflir að ég kynntist þeim.“
Að sögn Péturs fer það ágætlega
saman að selja fatnað og standa fyrir
málverkasýningum. „Þetta er
k'annski ekki svo ólíkt. Það er viss
tegund af hreyfingu í bæði tískunni
og myndlistinni. Það má segja að viss
andi tengi þetta á einhvem hátt. Viö-
skipti eru náttúrlega ahtaf viðskipti
en hitt er meiri ást og uppfylhng."
Pétur segist hafa þaö á tilfinning-
unni að fáir kohegar hans í við-
skiptaheiminum hafi almennt áhuga
á hstum. „Ég hugsa að það hafi verið
meira um það áöur að þessi borgara-
stétt, sem maður kannski tilheyrir,
hafi lagt meira til málanna."
Myndhstarsmekkur Péturs þykir
mjög sérstakur, hrein og tær ab-
straktverk em sögð höfða sérstaklega
til hans. Hann segir þó smekk sinn
hafa breyst gegnum tíðina. „Ég er nú
að verða fimmtugur og hef áhuga á
öðmm hlutum en ég hafði fyrir tíu
eða tuttugu ámm. Það endurspeglast
kannski af þvi að myndhst er fyrir-
bæri sem er ahtaf í gerjun."
Einn af risunum
í stofu Péturs
Á hstahátíð 1994 mun einn efdr-
sóttasti myndlistarmaður th sýning-
arhalds ahs staöar í heiminum sýna
verk sín í stofunni hjá Pétri. „Ilya
Kabakov er einn af risunum í rúss-
neskri myndhst.í dag. í sjálfu sér
þýddi ekkert að senda svona manni
bréf og spyija hann hvort hann vhdi
sýna á íslandi. Maöur þarf aö hafa
nokkra meðmælendur meö sér.“
íslensk sýning
vakti mikla athygli
Auk þess sem Pétur hefur fengiö
útlendinga th að sýna verk sín hér
hefur hann aöstoðað íslenska mynd-
listarmenn viö aö sýna erlendis. „Það
er í sjálfu sér enginn vandi aö sýna
erlendis. Spurningin er hvar og hjá
hverjum. Þaö er í þessu eins og öhu
ööm mismunandi hæft fólk sem veit-
ir forstöðu sýningarsölum og söfn-
um. Sýning fimm íslenskra mynd-
hstarmanna í Köln fyrir tveimur
ámm vakti mikla athygh. Köln er
nú eiginlega Mekka myndhstarinnar
í Evrópu í dag og svo kannski París.
íslensku verkin vom sýnd í Kölnisc-
her Kunstverein sem er virt stofnun.
Það er vel tekiö efdr hvað forstöðu-
kona stofnunarinnar gerir og þaö er
enn veriö að tala um þessa sýningu.
Það er mikiö atriöi fyrir htla þjóð
eins og íslendinga að vanda th þess
htla sem viö höfum efni á að gera.“
-IBS