Dagblaðið Vísir - DV - 12.01.1994, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 12. JANÚAR 1994
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÖNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Sameinaður listi
Minnihlutaflokkarnir í borgarstjóm Reykjavíkur em
í þann mund að ná samkomulagi um sameiginlegan fram-
boðslista í kosningunum í vor. Það verða að teljast meiri-
háttar tíðindi í íslenskum stjómmálum. Ef sú tilraun
tekst og sameiginlegur listi nær meirihluta í borgarstjórn
hlýtur sú niðurstaða að kalla á endurmat og eftir atvikum
uppstokkun á allri flokkapólitík í landinu. Sameiginlegur
hsti gamalgróinna flokka í Reykjavík er þannig próf-
steinn á stjómmálaþróun langt út fyrir mörk Reykjavík-
urborgar.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur farið með völd í höfuð-
borginni í heilan mannsaldur. Nánast frá upphafi kosn-
inga til borgarstjómar, að undanskildu einu kjörtíma-
bili. Andstæðingar sjálfstæðismanna hafa sótt að honum
hver úr sinni áttinni en sjaldnast haft erindi sem erfiði.
Bæði vegna góðrar málefnastöðu meirihlutans og sterkra
frambjóðenda svo og vegna þeirrar glundroðakenningar,
sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur haldið á lofti og sannað-
ist raunar í það eina skipti sem vinstri flokkarnir kom-
ust til valda.
Með sameiginlegu framboði verður glundroðakenn-
ingunni ekki lengur haldið fram og auk þess hefur minni-
hlutaflokkunum tekist að koma sér saman um sameigin-
legt borgarstjóraefni, Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur,
sem óneitanlega er sterkur frambjóðandi.
Hinu má þó ekki gleyma að sameiginlegur listi and-
stæðinga Sjálfstæðisflokksins getur líka verið vatn á
myllu sjálfstæðismanna sem eiga að geta þjappað sínu
hði betur saman þegar við einn andstæðing er að etja.
Vel að merkja, ef ekki koma fram fleiri hstar, en Albert
Guðmundsson og fleiri hafa vissulega ýjað að sjálfstæð-
um framboðum, sem geta sett strik í reikninginn.
Hvað sem gerist og hver sem úrsht verða, er ljóst að
sameiginlegt framboð Alþýðubandalags, Framsóknar,
Kvennahsta og Alþýðuflokks skýrir línumar í kosning-
unum og leiðir 1 ljós að þessir flokkar treysta sér th að
setja fram málefnasamning, sem byggist ekki aðeins á
því að feha meirihlutann heldur felur væntanlega í sér
að stefnur þessara flokka geti runnið saman í einn farveg.
Stjórnmálaflokkarnir í landinu hafa jafnan haldið því
fram að thvera þeirra og sjálfstæð framboð væru óhjá-
kvæmileg vegna mismunandi skoðana. Þessi kenning
hefur nú verið afsönnuð, hvað sem Mður framhaldinu.
Þeir sjálfir hafa komist að þeirri niðurstöðu með því einu
að sameina framboð sín undir einni stefnuskrá. Það gef-
ur augaleið að sameiginlegt framboð er meira og annað
heldur en hræðslubandalag. Sameiningarhstinn er vís-
bending um breytt viðhorf innan stjórnmálaflokkanna
ahra og er Sjálfstæðisflokkurinn þar ekki undanskilinn,
að skihn miJh flokkanna og bihð á mihi þeirra sé ekki
eins breitt og af er látið.
Þetta hafa verið sjónarmið þúsunda kjósenda, sem
hafa einmitt flarlægst stjómmálin vegna úreltrar flokka-
skipunar og fomeskjulegra vinnubragða í póhtíkinni. Því
hlýtur þess vegna að vera fagnað af flestum þegar nýjar
línur era lagðar í kosningum. Það á og við um fylgis-
menn Sjálfstæðisflokksins, sem nú standa frammi fyrir
skýrum valkostum. Þegar málefnasamningar era birtir
má svo aftur og síðar vega það og meta hvaða kostur er
skástur.
Undir öllum kringumstæðum veldur sameiginlegt
framboð núverandi minnihlutaflokka straumhvörfum í
íslenskum stjómmálum, sem spennandi verður að fylgj-
ast með.
Ehert B. Schram
„Kröfurnar eru fyrst og fremst um meiri þjónustu," segir m.a. í grein Vilhjálms. - Úr einum útsölustaða
ÁTVR. Þar er ekki opið á laugardögum.
ÁTVR - tíma-
skekkja
Áfengis- og tóbaksverslun ríkis-
ins er eins og nátttröll úr fortíðinni
í nútíma viðskiptalífi. Starfsemi
fyrirtækisins getur aldrei sam-
ræmst eðlilegu frjálsræði í við-
skiptum eða þeirri virðingu fyrir
neytendum sem talin er sjálfsögð á
tíunda áratug þessarar aldar.
ÁTVR í ósamræmi
við EES?
Verslunarráð íslands hefur farið
fram á að Eftirlitsstofnun EFTA
taki starfsemi ÁTVR til athugunar
og kanni hvort hún samræmist
EES-samningnum. í honum er
kveðið svo á um að ríkiseinkasölur
megi ekki mismuna framleiðend-
um á hinu Evrópska efnahags-
svæði.
Nú hefur margoft komið fram að
ÁTVR mismunar framleiðendum
og aðgangur að markaðnum er
ekki jafn. Fjölmargir aöilar hafa
reynt að koma vöru sinni að í versl-
unum ÁTVR en fengiö afsvar. Að
sjálfsögðu getur ÁTVR ekki verið
með allar tegundir áfengis á boð-
stólum én sá sem fær neitun frá
ÁTVR á ekki neina aðra greiða leið
inn á markaðinn.
KjaUarinn
Vilhjálmur Egilsson
alþingismaður, framkvæmda-
stjóri Verslunarráðs íslands
mála. Útsölustöðum hefur verið að
fjölga og kröfur eru uppi um að
opna fleiri útsölur. Aðgangur al-
mennings að áfengi er því ekki tak-
markaður svo heitið geti. Kröfurn-
ar eru fyrst og fremst um meiri
þjónustu. Þar sem ríkið á í hlut og
fyrirkomulag verslunarinnar er
þannig má reikna með því að brátt
verði það beinlínis óhagkvæmt fyr-
ir ríkissjóð að reka ÁTVR.
Þegar rekstrarkostnaður ÁTVR
eykst með fleiri útsölustöðum án
þess að heildarsalan aukist er aug-
ljóst að sú staða kemur fyrr eða
síðar upp að hagkvæmara væri fyr-
ir ríkiö að ná inn tekjum af áfengis-
sölu alfarið með skattheimtu. Það
er alls ekki tilgangur ÁTVR að
skapa atvinnu fyrir starfsfólkið.
„Eöli starfseminnar er hins vegar
þannig að margháttuðum sérréttindum
er úthlutað og 1 slíku starfsumhverfi
eiga heilbrigðir viðskiptahættir alltaf
undir högg að sækja.“
ÁTVR býöur upp á sérpantana-
kerfi en það er miðað við sölu til
endanlegra notenda, t.d. einstakl-
inga eða veitingahúsa. Mjög dýrt
er að markaðssetja vöru í gegnum
sérpantanakerfið og sá sem þarf
að fara slíka leið situr alls ekki við
sama borð og sá sem fær vörur sín-
ar beint inn í allar útsölur ÁTVR.
ÁTVR ekki vegna heilbrigð-
isstefnu
Ríkisstjórnir Finnlands, íslands,
Noregs og Svíþjóðar gáfu út yfirlýs-
ingu í EES-samningaviðræðunum
þess efnis að ríkiseinkasölur þess-
ara ríkja á áfengi væru vegna
stefnu þeirra í félagsmálum og heil-
brigðismálum. Vissulega má segja
að há skattlagning á áfengi geti
verið í takt við stefnu í þessum
málaflokkum.
Gott samkomulag er um það í
þjóöfélaginu að skattleggja áfengi
mjög mikið og að varan eigi að vera
dýr. Rekstur einkasölunnar sem
slíkrar er hins vegar ekkert fram-
lag til heilbrigðismála eða félags-
Óheilbrigðir
viðskiptahættir
Einkasala á áfengi býður upp á
margs konar óeðlilega viðskipta-
hætti. Ekki er þar með verið að
efast um að starfsfólk ÁTVR reyni
að gera sitt besta. Eðli starfseminn-
ar er hins vegar þannig að marg-
háttuðum sérréttindum er úthlut-
að og í slíku starfsumhverfi eiga
heilbrigðir viðskiptahættir alltaf
undir högg að sækja.
Vilhjálmur Egilsson
Skoðanir annarra
Lögbundið bann við fjárlagahalla
„Jafnvel þótt ríkisstjóm og einstakir ráðherrar
gangi fram fyrir skjöldu og leggi fyrir þingið tillögur
um sparnað, sem dregur úr hallarekstri, fer ekkert
á milli mála, að þingmenn em mjög tregir til að taka
þátt í sparnaðaraðgerðum, sem snerta kjósendur
þeirra með einhverjum hætti... Þess vegna er brýnt
að setja þingmönnum sjálfum þær skorður, sem tak-
marka möguleika þeirra til þess að afgreiða fjárlög
með halla. Lögbundið bann við því að afgreiða fjár-
lög með halla er aðferð, sem vert er að taka til skoö-
unar.“ ÚrforystugreinMbl.9.jan.
Vitjunarlími krata
„Fylgisspakt málgagn Sjálfstæðisflokksins hefur
stórar áhyggjur af framgangi mála og reynir að leið-
beina flokki sínum í Reykjavíkurbréfi sl. sunnu-
dag... Morgunblaðið kann ráð til að koma í veg fyr
ir sameiginlegt framboð miðjufólks og vinstri slag-
síðu... Ef kratar í Reykjavík þekkja ekki sinn vitj-
unartíma og fara að bjóða fram sameiginlegan hsta
með öðrum flokkum gegn íhaldinu, þá fá þeir ekki
aö flatmaga lengur í ríkisstjórnarsænginni."
O.Ó. í Tímanum 11. janúar.
Ný viðhorf í borgarstjórnarkosningum
„Augljóst er, að sú hugmynd hefur fengið byr
undir báða vængi vegna þeirrar niðurstöðu í skoð-
anakönnunum fyrir nokkrum vikum, að sameigin-
legur framboðshsti minnihlutaflokkanna nyti meira
fylgis meðal Reykvíkinga en Sjálfstæðisflokkur-
inn... En hvemig sem á það er litið er ljóst, að sam-
eiginlegur framboðshsti minnihlutaflokkanna
myndi skapa alveg ný viðhorf í borgarstjórnarkosn-
ingunum og þess vegna er nauðsynlegt fyrir sjálf-
stæðismenn að gæta vel að sér.“
Úr Reykjavíkurbréfi Mbl. 9. janúar.