Alþýðublaðið - 24.12.1960, Qupperneq 35

IWmWttmWWWVWWMWWWMlWWWWWMWWWVmWtWViWWWMWWWWWHWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWV
EINN daginn var mér
boðið í afmælið hennar
Hrafnhildar litlu. Og af því
að Hrafnhildur var að
verða tveggja ára og er á-
kaflega falleg og kát, sá ég
strax að ég gat ekki mætt í
afmælið hennar án bess að
gefa henni eitthvað kátt
og fallegt.
En hvað átti ég að gefa
henni? Eg bar þetta undir
fjölskylduna.
— Uss, það er nú
minnstur vandinn. Allar
búðir eru bókstaflega full-
ar af varningi handa
krökkum og kvenfólki á
aldriiium sex daga til ní-
ræðs. i
Það er nokkuð til í þessu.
Innflytjendur okkar og
framleiðendur eiga sýnilega
enga ósk heitari og engan
draum æðri en að gera
kvenkyn á öllum ahlri liam-
ingjusamt. Og bótt ekki fá-
ist ýsa í soðið meginhluta
ársins í mesta fiskilandi
heimsins, er þar enginn
skortur á skjörtum, saum-
lausum netnylonsokkum og
gervibrjóstum. — Reyndar
þekki ég stúlku, sem í sum-
ar leitaði árangurslaust að
tilteknum gráum Ht á
sokkabuxum, en þær komu
þó með haustskipum og
hún varð hamingjusöm. —
Einstaka sérvitrir og gamal
dags kaupmenn selja enn
vörur handa karlmönnum,
en enginn karlmaður liefur
ráð á að veita sér þær.
Aurarnir fara allir í kven-
fólkið.
Eg fór að líta í búðar-
glugga af meiri athygli en
áður. Ekki skorti vörurnar,
allt var uppfullt af vörum,
fallegum vörum og ljótum
vörum, að ógleymdum
þeim vörum, sem ókvæntir
karlmenn hafa ekki nema
óljósa hugmynd um til
hvers notaðar eru. Mér er
ekki grunlaust um, að harð
giftir menn hafi ekki held-
ur nema takmarkaða þekk-
ingu á notkun sumra þeirra.
Að lokinni vinnu einn dag-
inn skoðaði ég fleiri búðar-
glugga. Hnausþykk kjóla-
efnin, geislandi hálsmenin
og dúnmjúkar slæður glóðu
í ævintýrabjarma innan um
fallandi lauf og fölnaða
trjástofna. Tízkulitirnir,
hugsaði ég. Kannski ég
finni eitthvað í tízkulitun-
um handa henni Hrafnhildi
litlu.
Eg gekk og gekk, töfrar
búðarglugganna fóru að ná
valdi á mér. — Svona hef-
ur það verið hjá huldu-
V’ófí<(nu í ævintýrunum,
unum, hugsaði ég. Hvílíkt
skrúð lita, forma og verðs.
Öll þessi birta og fegurð í
-kvenivarningi heillaði mig.
Dagamir ^iðu, búðar-1
gluggarnir hættu að heilla
mig sem áður og ég íliug-
aði málið. Hvað átti ég að
gefa? Það var spurning
dagsins. Eg lagði málið
fyrir móður rnína, og
kvaðst í standandi vand-
ræðum. Hún tók ú málinu af
því áhugaleysi er einkennir
mæður á þeim aldri, er börn
þeirra fara sjálf að stofna
heimili.
— Það ætti nú að vera
minnstur vandinn að gefa
telpukríli afmælisgjöf. —
Kauptu bara eitthvað.
Móður minni hefur lærst
að Hta smáum augum á
vandamál daglegs lífs.
Henni er leikur einn að
kaupa jólagjafir handa fjöl-
skyldunni á hálftíma og
prjóna á barnabörnin nieð-
an pabbi þvær upp. Heim-
ilisstofnun og götóttir sokk-
ar eru að liennar dómi
legu lögunar að tala dönsku,
ég hjóst við að hún mundi
segja Farvel.
Hún sagði: Adjö.
Eg hraktist inn í búðina
við hliðina. Þetta var ný
búð, angandi af steinkvatni
og bæsi. Þrifleg, gljáandi
kona tók á móti mér eins og
hún ætti í mér hvert bein.'
Hún reif smckki neðan úr
hillum og þeytti þeim
grimmdarlega ú borið. Prís-
ana þuldi hún vélrænt og
mig fór að svima. Mig lang-
aði allt í einu ekkert til þess
að kaupa smekki. Þeir voru
svo Iitsterkir og hunds-
hausarnir á þeim svo
lieimskulegir. Og á sumum
var mynd af svínum.
lega atburði, réði mér til að
gefa litabók og litakassa.
— Það jafast ekkert á við
litakassa. Eg gef mínurn
krökkum alltaf litakassa, þau
þroskast svo ansvíti á því.
Eins og allir, sem lifa á að
skrifa um hryllileg örlög og
voveiflega atburði, lifir
þessi vinur minn í hamingju
sömu hjónabandi og er
allra manna glaðastur.
Eg vísaði þessari litakassa
tillögu á bug, á þeim forsend-
um, að mér væri vel til
pabba og mömmu liennar
Hrafnhildar og vildi ekki
stuðla að því, að heimili
þeirra yrði litagleði dóttur-
innar að bráð.
— Jæja, svaraði rithöfund
BHANDA
HRAF
sambærileg vandamál. Eg sá
að ég stóð einn uppi í ver-
öldinni og slapp ekki við
að gera kaupin sjálfur.
Hafið þið nokkurn tíma
gert ykkur grein fyrir þeim
aragrúa verzlana, sem til
eru í bænum? Mig Iiafði
aldrei grunað hve saga
bæjarins opinberast í þess-
um gömlu og nýju verzlun-
um fyrr en ég fór að leita
að afmælisgjöfinni handa
henni Hrafnliildi litlu. Sjálf
búðarnöfnin, örnefni bæjar-
is, gefa skýra mynd af
þeim straunium, sem mótað
hafa bæinn undanfarin 100
ár.
Einhver hafði sagt, að
það væri ágætt að gefa litl-
um krökkum smekk. Eg fór
inn í búð með undarlegu
dansk-íslenzku nafni. Æva-
gömul kona tók á móti mér,
brosandi út að eyrum og
velhirtu gervitennurnar
báru menningu hennar fag-
urt vitni.
— Góðan daginn, sagði
hún.
— Góðan daginn, svaraði
ég. Mér fannst hálfgerð
goðgá að tala ekki dönsku
við þessa hrumu peysufata-
konu. — Eigið þið smekk?
— Smekk, sagði hún. Já,
við áttum smekki, en þeir
eru líklcga búnir. Það var
svo mikill skortur á öllu í
stríðinu, Eufemía, kallaði
hún. Eufemía, eru smekk-
irnir búnir?
Einhvers staðar í kam-
ersi bak við búðina gall við
þrirmuraust aitiitungskarl-
ingar. — Huli, smekki, nei,
við eigum enga smekki, við
höfum ekki selt smekki síð-
an 1915.
Við kvöddumst virðulega
gamla konan og ég. Enn
fann ég til þessarar undar-
Leitin að afmælisgjöfinni
hélt áfram. Eg fór búð úr
búð, góndi upp í hillur og
oní glerklædd búðarborð. Á
kvöldin þrýsti ég nefinu að
búðargluggum. Eg spurði
um liundrað hluti, blés út
úlfalda, ýtti á magann á
köttum, þangað til þeir
mjálmuðu, keyrði bíla innan
um liross, járnbrautir og góð
lynda sprellikarla. Eg fletti
myndabókum, fitlaði við
vasaklúta og handlék rauðar
peysur, en takmarkið varð
sífellt fjarlægara. Eg gat
ekki með nokkru móti ú-
kveðið mig.
Eg spurði vini mína og
þeir gáfu mér svo góð ráð,
að ég vissi ekki mitt rjúk-
andi ráð. Einn kunningi
minn, sem hætti að drekka,
mælti eindregið með, að
ég gæfi henni Hrafnhildi
litlu myndavél. Auk þess að
hætta að drekka hafði hann
gengið í trúflokk og fengið
sér myndavél. Milli þess,
sem liann var hættur að
drekka og liugsa um himna-
ríki, var hann að taka mynd-
ir og um þessar myndir og
þessa myndavél ræddi hann
gjarnan, ef maður hitti hann
á götu og var mikið að
flýta sér.
— Maður gefur ekki smá-
barni myndavél, maldaði ég
í móinn.
— Það er aldrei nógu
snemma byrjað, svaraði
hann af trúarhita, og hóf að
gefa mér eldheita lýsingu á
því, livernig liann hingað til
hefði komizt af án aðdrátt-
arlin.su. Effcir tíu mínútur
var liann kominn út í wide
angel og þá vissi ég að ekki
var á verra von og stakk af.
Annar kunningi minn,
sem skrifar bækur um hroða
LDI
urinn ánægður. — Hefurð'u
heyrt plottið í næsta róman
lijá mér? Það er sko náungi,
sem missir minnið og kerl-
ingin lians drepur náunga,
sem hún hafði haldið við og
segir honum, að hann liafi
gert, og af því að liann
missti minnið, þá , . .
Eg kvaddi og fór aftur að
ganga í búðir. Eg varð hálf-
gerð plóga í búðum miðbæj-
arins. Afgreiðslufólkið
hætti smám saman að heilsa
mér eins og þeim, er lieils-
að, sem talið er að kaupi
mikið og horfði ekki í aur-
ana. En öllum var fyrir
löngu orðið Ijóst, að ég var
enginn kaupglaður við-
skiptavinur, heldur einhver
undarlegur maður. Af-
greiðslustúlkurnar yrtu ekki
á mig, — og ég ekki á þær.
Eg glápti upp í hillurnar,
fitlaði við jersey og tjull og
eftir mikið tvístíg og tauga-
veiklunarlegt fitl, spurði ég
þeirrar spurningar, sem af-
greiðslustúlkurnar svöruðu
alltaf játandi, enda þótt kalt
vatn rynni áreiðanlega nið-
ur eftir bakinu á þeim. —
Eigið þið eitthvað handa
henni — handa tveggja ára
telpu?
Þegar ég kom í þriðja
sinn í eina búðina á tíman-
um frá 2—4, var mér tekið
kuldalega.
— Maður minn, sagði full
orðin kona, með gleraugun
hangandi í perlufesti. Mað-
ur minn, hér ef ekki upp-
lýsingaskrifstofa. Við höf-
um mikið að gera og við
höfum engan tíma til þess að
taka niður úr öllum liillum
fyrir yður aftur £ dag.
— Takk, bætti hún við og
botninn datt úr ræðunni.
— Takk, sagði ég.
Ástandið var að verða ó-
þolandi. Ekki svo að skilja
að ég hefði misst matarlyst-
ina eins og sjálfsagt þykir í
slíkum tilfellum, og ég svaf
eins og steinn á næturnar
og liafði enga samúð með
afgreiðslufólki, þótt það
yrði að sinna störfum sín-
um, — en afmælisdagurinn
hennar Hrafnhildar nálgað-
ist og dagarnir liðu æ hrað-
ar því nær, sem honum dró.
Afmælið var á sunnudegi,
það cr að segja afmælis-
veizlan, en Hrafnhildur er
eins og drottningin í Eng-
landi — hún á einn opin-
beran afmælisdag til að
lialda upp á og annan prív-
at. Á laugardagsmorgni á-
kvað ég að kaupa afmælis-
gjöfina eftir hádegi, kaupa
bara eitthvað í snatri og
hætta síðan öllum vanga-
veltum þar að lútandi. Rétt
fyrir hádegi slær þeirri hugs
un niður, að búðir loki á
hádegi. — Almáttugur, hana
vantar aðeins tvær mínút-
ur. Búð, búð, livað er búð?
Eg þeyttist af stað, inn í
næstu verzlun og stundi. —
Eigið þið eitthvað handa
tveggja ára telpu?
Ógurlega lítil og kýtt kerl-
ing, dugnaðarleg og and-
stutt. tók málið i sínar
hendur.
— Nóg er nú til. Hér er
lamb. Hún dró fram pínu-
lítið lamb með rauðan borða
um liálsinn.
— Já, sagði ég og þreif
lambið, borgaði það og
skoðaði í krók og kring. —
Aldrei held ég að ég hafi
séð fallegra lamb, — nema
ef vera kynni fyrsta lamb-
ið, sem ég eignaðist (það var
flekkótt og varð seinna stór
og mikil kind, stygg og
snöfurleg). Þetta lamb var
hvítt með eldspýtulappir.
Eg sá, að hér var hin rétta
afmælisgjöf handa henni
Hrafnhildi litlu, hin eina
rétta. Það, sem ekki hafði
tekizt að fina lausn á i
hálfan mánuð, lá nú svo
ljóst fyrir sem verða mátti.
Þetta var eiginlega eins og
að búa til mikið og fagurt
skáldverk, átökin sköpuðu
einfalda og sanna lausn
vandamálsins.
Afmælisveizlan var á-
nægjuleg. Hrafnliildur var
stórhrifin af lambinu, stakk
því upp í sig og líkaði
bragðið vel.
— Ansi ertu góður að
kaupa handa litlum krökk-
um, sagði mamma hennar.
Sumir karlmenn geta aldr-
ci keypt neitt að viti, en
eyða stórfé í eintóma vit-
leysu.
— Maður verður bara
fyrst að gera sér 1 jóst, svar-
aði ég hógværlega, að allar
búðir eru fullar af vörum
lianda kvenfólki á öllum
aldri, galdurinn er bara sá
að vita, hvað tilheyrir hverj
um aldursflokki.
H. Ó.
HVvtWWWMWWUWWVWUWWWMUWmW VWVVWtmWWMWWMWWMWWWWVWVVUV WVMWnWWWVWWMVWWWVWWWVWMW
Jólabók Alþýðublaðsins 1960 — 35