Dagur - 24.12.1945, Page 13

Jólaminning frá Indlandi
Eftir JAKOB KRISTINSSON, fyrrv. fræðslumálastjóra
Árið 1925 var 50 ára atrnæli Guð-
spekiféíagsins. Á þessu tímabili hafði
félagið náð allmikilli útbreiðslu og
átti félagsdeildir í nálega öllum menn-
ingarlöndum lieims. Hver félagsdeild
hafði sína sérstöku deildarstjórn, en
þær lutu aftur einni allsherjarstjórn,
er hafði aðsetur sitt í þorpinu Adyar,
sem er skammt frá borginni Madras,
helztu hafnarborg á austurströnd Suð-
ur-Indlands.
Nú þótti forgöngumönnum Guð-
spekifélagsins við eiga, að það minnt-
ist hálfrar aldar afmælis síns með
nokkrunt hátíðahöldum, fundum og
fyrirlestrum í Adyar, og var þetta á-
kveðið og svo til ætlazt, að hver félags-
deild sendi fleiri eða færri fulltrúa til
þessara hátíðahalda.
Þegar þetta var, hafði íslandsdeild
Guðspekifélagsins starfað um nokkur
ár, og vildi hún ekki verða eftirbátur
hinna deildanna um sending fulltrúa
til hátíðarhaldanna. Kom þá svo mál-
um, að ég réðst til Indlandsfararinn-
ar sem fulltrúi íslandsdeildarinnar og
lagði frá landi úr Reykjavík, ásamt
konu minni, seint í október 1925.
I Feneyjum skildu leiðir. Kona mín
dvaldi á Italíu um veturinn, en ég liélt
áfram í austurátt, hafði nokkurra daga
viðdvöl í Egyptalandi og Gyðinga-
landi og kom því ekki til Indlands
fyrr en 19. desember. Tveim dögum
síðar komst ég á fararenda, til Adyar,
sama daginn og hátíðarhöldin skyldu
hefjast.
Þannig atvikaðist það, að ég átti
jólin undir hitabeltissól að því sinni.
I.
Adyarþorpið og landareignin, sem
því fylgir, er um 260 ekrur enskar að
stærð. Þar fóru hátíðarhöldin fram,
og þar dvöldu fundargestir allir. Þessi
landareign er á syðri bakka skollitaðs
fljóts, sem er samnefnt þorpinu og all-
mikið vatnsfall. En að austan er Ben-
galflóinn. Er þar alla tírna ókyrr sjór,
og gnýr brim við sanda, bæði dag og
nótt. Utfiri er þar talsvert og sjór volg-
ur sem nýmjólk, svo að gott er að baða
sig þar. Þó verður að viðhafa mikla
gætni, því að útsogið er hamramt og
hefir stundum orðið að slysi. Meðan
ég dvaldi þarna drukknaði þar einn
fundarmanna, Indverji ósyntur, sem
var að baða sig. Annar náðist, hætt
kominn. Sjóböðin þarna reyndust okkur,
Norðurálfumönnunum, sem illa þoldurn lofts-
lagið, hinn bezti heilsubætir.
Landið umhverfis Adyar er skógi vaxið, en
allvíða voi'u þar matjurtagarðar, skrautblóma-
beð og aldin á trjám, þótt um hávetur væri.
Þar eru margir ‘vænir viðir, en mestur og
furðulegastur þeirra allra er hinn mikli ban-
yan-viður, sem er eins konar fíkju-
trjátegund. Hafði ég heyrt getið um
tré þetta áður en ég kom til Adyar,
en ekki gert mér grein fyrir því, að
það gæti verið jafn víðfemt og raun
bar vitni um. Laufþak trésins getur
skýlt mörgum þúsundum manna.
Voru öll erindi fyrir almenning flutt
undir þessu laufþaki. Og þótt tilheyr-
endur væru stundum um 6000, hefði
það vel getað skýlt nokkrum þúsund-
um í viðbót.
Land er þarna marflatt, eins og víð-
ast þar sem ég fór um á Suður-Ind-
landi. Hitabeltisgróðurinn er stórvax-
inn og að vísu fagur. En liann tekur
af útsýni. Og hitamóskan, sem alltaf
liggur yfir landinu, gerir það enn
minna.
Það er fallegt á sinn hátt í Adyar,
en ekki stórfenglegt. Varð ég ekki svo
ég muni verulega snortinn af náttúru-
fegurð þar. íslenzk augu verða varla
heilluð af útsýni, sem engin háfjöll
hefir innan sjóndeildarhrings, fann-
hvít og fagurblá. —
Á sumrum er hiti svo mikill á Suð-
ur-Indlandi, að flestum Norðurálfu-
mönnum verður óbærilegt með öllu
að búa þar. En þó að við værum nú
í Adyar, þegar kaldast var í ári um
hávetrartímann, komust samt sumir
að því lullkeyptu.
Jóladagana og fram undir áramótin
var hitinn alltaf um 30 stig á Celsius
í skugga en um 60 stig móti sól, en
eftir áramótin varð hann mun meiri.
Fyrstu dagana eystra var hiti mér
ekki til verulegra óþæginda. En eftir
því sem lengra leið þoldi ég loftslagið
ver og ver. Flestir aðrir höfðu sömu
sögu að segja. Þrjátíu stiga hiti virð-
ist svo sem ekki vera neitt ægilegur.
En það var hinn mikli raki í loftinu,
sem gerði það svo þjakandi. Þeir, sem
ovanir eru því, eru alltaf þvalir af
svita og verða magn- og fjörlausir,
vilja helzt alltaf liggja og sofa. Ef stað-
ið var úti á bersvæði um hádaginn,
ætlaði maður hreint að örmagnast eft-
ir stutta stund. Voru menn því lítið
á ferli um hádegið, en sváfu venju-
legast og hvíldust.
Þriggja vikna tímann, sem ég dvaldi
í Adyar, gat varla heitið að dropi
kæmi úr lofti. Tvisvar eða þrisvar
komu örlitlar skúrir. Framan af degi,
frá kl. 6 og framundir 10 var stund-
um skýjað loft. Var þá yndislegt úti
að vera og mátulega heitt. En um 10
leytið hafði sólin venjulega eytt öll-
um skýjum, og mestan hluta dagsins
var jafnan skaflieiðríkt og blæjalogn.
Tjáði ekki þótt vonir okkar, útlend-
inganna, færu í aðra átt. Við óskuð-
um eftir vindsvala og skýjum — þessu
sama, sem angarað hafði okkur svo oft
í okkar heimalöndum. Þeirri lexíu var
með ýmsum hætti hamrað inn í okk-
ur þarna eystra, að það geta orðið
hausavíxl á blessun og bölvun áður en
vayir.
Flestir okkar, fundarmanna í Ad-
yar, fengu meira en nóg af lofslaginu
þar. Sumir urðu veikir, fengu ákafa
hitasótt og voru fluttir í sjúkrahús í
Madras og var óvíst hvenær þeir
slyppu þaðan eða hvort þeim yrði öll-
uni heimkomu auðið. Hefi ég sjaldan
vorkennt nokkrum mönnum meir en
þessum sjúklingum, sem svona urðu
tepptir í þessu þjakandi loftslagi, gagn-
teknir af löngun til að komast heim
til sín og sinna. Margir hinna, sem
sluppu við sjúkrahúsvist, urðu rneira
og minna lasnir og höfðu hita um
hríð, og var ég einn í þeirra hóp.
Kunningi minn einn ráðlagði mér þá
að fara í sjóinn tvisvar á dag. Gerði
ég það, varð laus við hitann að mestu
og lnesstist mikið, þótt ekki væri líð-
anin góð. Ég varð lifandi feginn, er
ég komst á braut þaðan. Þó var frá
mörgu að góðu að hverfa. Ég naut þar
nokkurra ógleymanlegra ánægju-
stunda. En ég lifði nú svo mikið í
holdinu, að ræður, messur og auðlegar
veitingar höfðu miklu minna aðdrátt-
arafl fyrir mig, þegar á leið, en kaldara
JÖLABLAÐ DAGS 11