Dagur - 24.12.1945, Blaðsíða 21

,Heklu-förin 1905
Fjörutíu ára minning
Eftir SNORRA SIGFÚSSON, skólastjóra
Líklega hefir aldrei verið annar eins eða sannari vorhug-
ur með íslenzkri þjóð og upp úr síðustu aldanrótum, og þá
alveg sérstaklega meðal æskunnar í landinu. Ungmenna-
íélagshreyfingin ber þessa vott. Hún hertók hugi æskunnar
um land allt. Einkunnarorð U. M. F. í. „íslandi allt“, voru
heilög orð í munni félaganna. Hópar stétta og flokka sáust
ekki. Þar var ein hjörð: íslendingar. — Og stjórnfrelsið,
síminn o. fl. o. fl. fylla hugina og skapa ótrúlega bjartsýni.
Og satt hygg eg það, sem sagt hefir verið, að ekki muni á
öðrum tíma hafa verið yndislegra að vera ungur en þá. Og
þó var heimur æskunnar, sem hún ólst upp í, ótrúlega fá-
tækur af vísindum og tækni og svokölluðum þægindum.
En það kvartaði enginn um það. Það var unnið í 12—16
klst. á dag með gleði og trúmennsku, og samt varð timi af-
gangs til félagsvinnu. Lífsgleðin var mikil og birta fram-
undan, — trú á landið, þjóðina og framtíðina.
Já, þá var gaman að vera ungur. Og einmitt hin fyrstu
aldur ár var hér á Akureyri starfandi söngflokkurinn Hekla,
senr nafnfrægur varð af för sinni til Noregs 1905. Þar voru
samankonrnir ýmsir hinir beztu söngkraftar, sem völ var á
lrér, og stjórnandinn var Magnús Einarsson, organisti við
kirkjuna og aðalsöngkennari hér um langt skeið. — Vitan-
lega voru hér góðir söngmenn, sem ekki voru í Heklu, t. d.
Pétur og Friðrik Þorgrímssynir o. fl., en margir voru þeir
ekki. Mun Hekla hafa orðið til aldamótaárið, og vísir af
henni þó fyrr, en það ár var líka starfandi hér blandaður
kór undir stjórn M. E., sem Gígja hét og hafði verið það
all lengi, og það ár söng hún hér við hátíðahöldin á Odd-
eyrinni. — En úr aldamótunum verður Gígju ekki vart, en
Hekla tekur þá til að „gjósa“ af miklurn móði.
Út um sveitir fór rnikið orð af þessum flokkum M. E„ og
Var það heitasta ósk ýmissa „hljóðbelgja" að fá að heyra þá
syngja. Og það mun ýmsum hafa tekizt, og voru þó mörg
Ijón á þeim vegi. Akureyri var þá langt í burtu, t. d. fyrir
unglinga út í Svarfaðardal. Því til bæjarins að vetri til varð
ekki komizt nema róandi, máske í 8—11 klst., eða gangandi,
á skíðurn, 12—16 st. gang. Um annað varð ekki talað. — Og
svo var að fá sig lausan frá vinnunni, tóskap eða gegning-
um, og það var ekki alltaf auðgert, því þá þurftu ungling-
arnir að vinna, — vinna og standa sig.
En Hekla söng og söng og dró til sín söngþyrstar sálir.
Og aldrei held ég að ég hafi orðið hrifnari en þá er ég heyrði
hana fyrst syngja hér í ganrla leikhúsinu, sem nú mun vera
í eign Péturs Lárussonar kaupmanns. Það var 1902 unr
haustið. Og rúmu ári síðar komst ég líka í flokkinn. Og svo
er það um haustið 1904 að utanlandsför kemur í hugann,
bæði í gamni og alvöru, en þó mun þetta þá hafa þótt slík
fjarstæða, að varla væri vogandi að hafa orð á því, enda fór
það svo leynt, að bærinn vissi ekkert unr þessa fyrirætlun
fyrr en um sumarið 1905.
Við munum nú hafa gaman af ýmsu frá þessum dásamlegu
dögum, þegar við héldum leynifundinn niðri á Tanga og
ætluðum alveg að springa af spenningi, öllu rósamálinu,
öllum bollaleggingunum um fé og frægð o. s. frv. Já, þá var
nú maður á Heklungunum, eins og þeir voru þá kallaðir,
og ekki trútt um að sumir þeirra þættust nokkuðl — En á
Noregsfararnir: Aftasta röð, talið frá vinstri: Benedikt Jónsson, 2. tenór,
ftfagnús Helgason (Lyngdal), 1. bassi, Jónas Þór, 2. bassi, Árni Jónsson, 1.
bassi, Magnús Einarsson, söngstjóri, Kristján Sigurðsson, 1. bassi, Ásgeir
Ingiraundarson, 2. bassi, Jón Þór, 2. tenór. Miðröð: Páll Ásgrímsson, 2. bassi,
;Jón Steingrímsson, 2. bassi, Pétur Jónasson, 1. bassi. Fríraann Frímannsson,
1. bassi, Tryggvi Jónasson, 1. tenór, Snorri Snorrason. 1. tenór, Guðraundur
Kristjánsson, 2. tenór. Fremsta röð: Páll Jónatansson, 2. bassi, Helgi ísaksson,
2. tenór, Snorri Sigfússon, 1. tenór, Hallgrímur Kristjánsson, 1. tenór, Jón
Kristjánsson, 1. tenór, Þorsteinn Thorlacius, 2. tenór og Oddur Kristjáns-
tson, 2. bassi.
leynifundinum er förin ráðin, þó þannig, að söngstjórinn
iskyldi fara utan urn sumarið og athuga þessa möguleika í
Noregi, og skyldi svo hans úrskurði hlíta, er heim kæmi.
Þessa för fór M. E. og afréð, að flokkurinn færi utan um
haustið. Og um miðjan september byrjuðu svo söngæfingar
af kappi, og mátti heita að æft væri og sungið allan daginn.
Nú leizt mönnum ekki á blikuna. Það dundu á M. E. úr-
tölur. Þetta væri eintóm vitleysa. Aldrei hefði nú annað eins
heyrzt: að ætla til útlanda til að syngja. Hekla væri kannske
nokkuð góð, en þetta væri þó of mikið af því góða. Og þetta
gæti orðið landi og þjóð til skammar. Og líklega ætti að
banna flokknum að fara. — Um þetta var þannig talað mjög
víða, bæði í bænum og grenndinni. En M. E. sat við sinn
keip og æfði af kappi, enda mun sr. Geir Sæmundsson, sem
allra rnanna bezt bar skyn á verðleika Heklu, sízt af öllu hafa
latt fararinnar. — Og svo voru saumuð svört klæðisföt á
hópinn, öll með sama sniði, og húfur búnar til, skyggnis-
húfur. með hvítan koll og blárri gjörð, og var harpa saumuð
'í miðju, en „ísl. kór“ báðum megin við. Þá var og prentað
mikið af söngskrám og textar þýddir á dönsku. Og svo var
allur hópurinn líftryggður hjá „Standard" og leiddur inn í
Góðtemplararegluna, enda skyldi það vera tryggt, svo sem
hægt var, að Bakkus grandaði ekki fararheill og hamingju!
Það þótti mikill viðburður hér í bæ, er Helka söng nokk-
uð af söngskránni á Hótel Oddeyri degi fyrir brottförina.
Það varð að syngja tvisvar eða þrisvar, svo að allir kæmust að
sem vildu. Og nú voru menn orðnir spenntir. Líklega tækist
það. Þeir væru býsna sprækir og syngju bara vel. En flokk-
urinn yrði líka að standa sig. Hann yrði að verða bænum og
landinu til sóma.
Þegar lagt var frá Höepfnersbryggjunni einn morguninn
seint í október á hinu nýja skipi Thorefélagsins, Kongjnge,
og sungið lag Lindblads, „Nú er ferðbúið fley“, var flokk-
urinn kvaddur með velfarnaðaróskum fjölda manns.
Sungið var í Húsavík og á nokkrum stöðum á Austfjörð-
um, alls staðar við mikla aðsókn og rnikið klapp og kapó! •
Og svo var lagt á hafið, og gekk ferðin vel. Síminn var þá
ekki kominn til íslands, og þess vegna var ekki unnt að
senda boð á undan sér. Norðmenn vissu að flokksins var von,
blöðin höfðu getið þess um sumarið, en hvenær um haustið
vissu rnenn ekki. Þess vegna komum við óvörum til Bergen
JÓLABLAÐ DAGS 19