Dagur - 24.12.1945, Page 18

jafna 11 aura tillagi á hvern félagsmann, er ekki hefði lán-
að hús til fundarhalda.
Deild úr félaginu var nrynduð í Hólasókn, er starfaði
sjálfstætt og hélt sína eigin fundi. Mun þetta fyrirkomulag
hafa verið upp tekið vegna þess, að Hólasóknarmönnum
hafi þótt langt að sækja fundi aðalfélagsins út í sveitina.
Fundur var venjulega haldinn einn í hverjum mánuði.
Á flestum fundunum gengu nýir menn í félagið, einn eða
f'leiri, fáeinir sögðu sig úr því, en ekki voru mikil brögð að
því.
Fyrirkomulagið á fundunr félagsins var a. nr. k. þegar
fram í sótti á þá leið, að dagskrá var sanrin á næsta fundi
á undan þeim, er hún átti að takast fyrir, og var venjulega
kosin þriggja manna nefnd í lrvert mál, og höfðu þeir franr-
sögu í málinu.
Nokkrir unglingar unr og yfir fermipgu voru í félaginu.
Fengu þeir stundunr ritgjörðaefni til næsta fundar, sem þá
voru lesnar upp og lagfærðar að réttritun og orðfæri af þeinr,
er færastir voru í þeim efnum. Einnig var reynt að fá ung-
linga til þess að taka til máls við umræður á fundum, en
}rað gekk erfiðlega að fá þá til þess sökum minnimáttar-
kenndar. Var þá það ráð tekið að láta þá lralda sérfundi
fyrst og ræða þar ákveðin mál sín á nrilli. Var þetta kölluð
yngri cleild. Síðair gengu unglingarnir á fund eldi deildar,
og voru málin þá rædd í sameiningu. Voru þá ungu menn-
irnir djarfari en áður, þegar þeir höfðu fengið tækifæri til
að mynda sér skoðanir sín á milli. Ýms fundarefni voru
valin með sérstöku tilliti til yngri deildar, og sem talin voru
hæfa þroska þeirra.
III.
Þessu næst skal nokkuð vikið að starfi Stígandafélagsins
og þá einkum að fundahöldum þess og því, er þar fór fram.
Er þar stuðst við bókanir, sem gerðar voru á fundunum og
enn eru fyrir hendi.
Ekki var mikið um bindindisprédikanir á fundurn þess-
um, en mörg önnur mál voru þar tekin til umræðu. Á 2.
fundi félagsins í júnímánuði var um það rætt, livað fund-
irnir væru illa sóttir og kvartað yfir áhugaleysi félagsmanna.
Var þá samþykkt, að fundarmenn skiptu með sér að áminna
félagana um að sækja fundina betur. Þetta mun hafa borið
nokkurn árangur.
Á fundi félagsins í ágúst kom fram tillaga um, að félagið
beitti sér fyrir því að glæða helgisiði að því er snerti kirkju-
rækni, húslestra og notkun helgidaga í heimahúsum. Fékk
þessi uppástunga góðan róm, og var kosin 3ja rnanna nefnd
til að ræða þetta mál við sóknarprestinn og sóknarnefnd-
irnar.
Á sama fundi var borin fram tillaga um að styrkja fátæk-
an, heilsulítinn bónda þár í sveit. Fékk þetta mannúðarmál
góðar undirtektir og menn tilnefndir í hverri sókn til að
gangast fyrir samskotum.
Á fundi í okt, flutti Daníel Sigfússon tillögu um að
skemmtanir yrðu teknar upp á fundunum og lagði sérstaka
áherzlu á glímur. Talaði hann rösklega fyrir þessu máli.
Kvað hann nauðsyn að reka dofann og deyfðina burt úr
félaginu og blása í það fjörgandi lífsanda. Tilgangur félags-
ins væri að varðveita æskulýðinn frá völdum og gjöldum
Bakkusar og þyrfti því að nokkru að sníða fundi þessa eftir
lyndiseinkunn hinna ungu og veita þeim saklausa gleði og
skemmtanir. — Málinu var vel tekið og áfráðið að viðhafa
öðru hvoru skemmtanir á fundum félagsins, svo sem glímur,
hljóðfæraslátt, dans, söng o. fl., þó þannig, að nytsamar um-
ræður skyldu sitja í fyrirrúmi. — Að loknunr fundinum var
glímt franrmi á kirkjuhólnum í Saurbæ.
Fundur 20. nóv. hófst með því, að sungið var kvæðið Her-
hvöt gegn Bakkusi, eftir Benedikt Einarsson. Varð það síðan
að venju, að syngja það kvæði í byrjun hvers fundar og oft
var einnig sungið að fundarlokum. — Fyrirspurn kom franr
frá Þorbirni Magnússyni gagnfræðingi og kennara um, lrvort
það væri viðeigandi að viðhafa dans í félaginu; væri hann
af sumunr talinn lreilsuspillandi og óþjóðlegur. Nokkrar unr-
ræður urðu um þetta efni. Beint var að nokkrum félags-
mönnum að hafa mál þetta til athugunar til næsta fundar og
leggja þá iram álit sitt. — Þorbjörn Magnússon flutti þá
langt og fróðlegt erindi um sönglistina. — Benedikt Einars-
son stakk upp á, að samið yrði leikrit, senr sýndi eymd og
afleiðingar ofdrykkjunnar, og var farið fram á að B. E.
senrdi það.
Á næsta fundi, í desember, var dansinn enn ræddur, og
fór síðan fram atkvæðagreiðsla. Voru 10 með dansinunr, en
3 á móti. Einnig var söngurinn tekinn til umræðu.
Á fundi 16. jan. 1887 var rætt unr forlög og frivilja. Nefnd
hafði verið skipuð í það mál á næsta fundi á undan, en liún
taldi það svo flókinn vef, að hún leiddi sinn lrest frá því að
rekja hann í sundur. — Nefnd, þar til kjörin, lagði fram
sanranburðarreikning á œreign og kýreign, og átti æreignin
sanrkv. honunr að gefa meiri arð. Um þetta voru þó skoð-
anir mjög skiptar.
Á fundi í febrúar var rætt unr sundmál og leidd rök að
því, hve nytsöm og fögur íþrótt sundið væri. Sundstæði væri
að nokkru leyti tilbúið við Hólsgerðislaug, sem þyrfti a&
eins nokkurra umbóta við. Fundarmenn hneigðust yfirleitt
að eflingu sundsins og vildu lrefjast handa um framkvæmdir.
Var að lokunr kosin þriggja manna framkvænrdanefnd.
Fundur í marz það ár tók sveitaverzlun til umræðu, en
engin ályktun var gerð í því máli. Þá var rætt um stofnun
sfjarisjóðs innan lrreppsins, og töldu flestir ekki gjörlegt að
ráðast í það vegna fátæktar og féleysis. — Þá var kvenrétt-
indamálið tekið til uinræðu, og voru flestir samnrála um, að
kvenþjóðin tæki of lítinn þátt í almennum störfum og
mundi um að kenna langvinnum vana, því að jafnrétti
lrefði lrún að nokkru öðlazt móts við karlnrenn, en hún not-
aði rétt sinn lítt eða ekki.
í blótbindindi gengu nálega allir fundarmenn.
Eitt unrræðuefna á þessunr fundi var drauga- og álfatrú,
og nrun það hafa verið á dagskrá vegna yngri deildar. Urðu
um þetta miklar og fjörugar umræður, og loks var allt
drauga- og álfadótið kveðið niður með 17 atkv. gegn 3.
Sunrardaginn fyrsta 1887 var að Saurbæ lraldinn sameigin-
legur fundur beggja bindindisdeildanna í lrreppnum. Á
fundinum mættu nrargir bindindismenn og auk þess utan-
félagsmenn, bæði karlar og konur. Mun þetta hafa verið
nokkurs konar útbreiðslufundur. í fundarbyrjun var sungið
vers, er Benedikt á Hálsi hafði ort, og því næst flutti Krist-
inn Ketilsson alllanga ræðu um vinbindindi. Síðan urðu
langar og fjörugar umræður um það mál. Meðal annarra
mála, er fundurinn tók til meðferðar, voru sundmálið og
sparisjóðsmálið, og var samþykkt, að sund skyldi fara fram
í Hólasókn á því vori, ef sundkennari fengist. Einnig var
‘ samþykkt að stofna þá þegar sparisjóð í Saurbæjarhreppi.
Enn var rætt um kaffisparnað og því máli vísað til kvenfé-
lags, er starfandi var í hreppnum. Þá var og rætt um póst-
göngur frá Akureyri fram Eyjafjörð og 3 menn kosnir til
að rita áskorun til landshöfðingja viðvíkjandi þessu máli.
Ákvörðun var tekin á fundi 10. júlí um að stofna söngfé-
Framhald á síðu 27
16 JÖLABLAÐ DAGS