Dagur - 24.12.1946, Blaðsíða 18

/ /
I stormsveipum út af Siglufirði — I loftvarnaskothríð inn Eyjafjörð
Jóhannes R. Snorrason, flugmaður, segir frá ævintýralegri ferð brezkrar flugvélar
frá Reykjavík til Egilsstaða f marzmánuði árið 1944
HINN fi. marz 1944 var rigning í Reykja-
vík og drungalegt, suðvestan veður. —
Ailar flugvélar hersins sátu í röðum á flug-
vellinum, vígalegar og tilbúnar til flugs um
leið og þokuúðanum létti. Rauðka, eins og
hún var olt kölluð, TF—ISI, eina fiúgvélin,
sem Flugfélag íslands átti, sat austur á Egils-
stöðum á Völlum, með Irilaðan hreyfil.
Henni liafði verið ætlað að sækja sjúkling,
er þurfti að komast í skyndi til Reykjavíkur.
Loftleiðin var eina hugsanlega leiðin til
þess að koma sjúklingnum á áfángastaðinn
ogstykki í hinn biláða hreyfil, TS—ISL. Nú
voru göð ráð dýr. Royal Airforce hafði
fjölda flugvéla lrér á vellinum í Reykjavík,
en flestar voru ekki beint sú gerð, sem hent-
aði bezt til Egilsstaðaflugs. Afgömul og
ósköp þreytuleg Avro Anson flugvél, sem
sennilega var búið að margskjóta niður og
líma saman aftur, sat með slapandi vængi,
sem glönsuðu í rigningunni, sunnan undir
vegg á flugvellinum og hefði hún aðeins get-
að talað örfá orð, hefðu þau vafalaust orð-
ið: ,,Leyf mér að hvíla í friði." Menn tóku
að líta hýru auga til hennar og vappa í
kringum hana, eins og ef hún vasri til sölu.
Meiningin var að fara þess á leit við herinn,
að hann lánaði gripinn í ferðina til Egils-
staða. Það stóð víst aldrei á hjálp frá hern-
um, el’ um sjúkraflug var að ræða, og þann-
ig var það í þetta sinn. Grána var lánuð,
með áhöfn, til þess að inna þetta verk af
hendi. Eg var fenginn til þess að sitja í ann-
ars-flugmanns sætinu og vísa leiðina, þar
sem eg hafði' flogið þessa leið svo oft á
Rauðku, en hin enska áhöfn hafði aldrei
komið út á land. Brandur Tómasson, véla-
maður, slóst fneð í förina með stykki í TF—
ISL, og attk þess tvo þunga rafgeynra. Alls
vorum við fimm ufn borð, Cr við lyfturn
okkur upp af Reykjavíkurflugvellinum
snemma morguns þann 7. marz. Mikil þoka
var og dimmviðri og misstum við sjónar á
landi svo að segja strax. Við þvældumst í
blindþoku einhvers staðar úti á Faxaflóa í
um eina klst., en urðum síðan að lenda aft-
ur í Reykjavík. Þetta var sannkölluð fýlu-
ferð, en þær þekkjum við, sem fljúgum hér
á íslandi. Næsta morgun var lagt af stað í
býti, og var veður all bjart, en strekkingur
af suðvestri. Það var ákveðið að lenda á Ak-
16
t—--------------------------------------X
Margir Eyfirðingar minnast þess, að
hinn <S\ marz 19-14 fengn loftvarna-
skyttur setuliðsins að syna hvað þrer
gœtu. Stöðugri skothrið var hrtldið
uþþi gegn ókunnri flugvél, sem hélt
hér inn fjörðinn. 1 IjóS kom síðar, að
skytturnar miðuðu d sína eigin flug-
vél! Jóhannes R. Snorrason var 2.
flugmaður i hinni brezkiCvél i þessum
leiðangri og hefir liann ritað eftirfar-
í andi frásögn urn atburðinn fyrir Dag.
l___________________________________
ureyri og bæta við eldsneyti, þar sem flug-
véíin hafði ekki nægan forða til beins flugs
til Egilsstaða, ef einhverjar krókaleiðir
þyrfti að fara. Það var lágskýjað á Holta-
vörðuheiðinni, eins og venjulega, og stýrði
eg vélinni ylir lrana og elti ýmist veg eða
símalínur. Þegar kom að Miðfjarðarbotni
var mér ljóst, að vindur var orðinn alllivass
af suðvestri, enda gekk nú allt á endum. Yf-
ir Hójrið flugum við í um 400 metra hæð og
sátum allir hinir rólegustu og brezki flug-
maðurinn stýrði vélinni. Allt í einu heyrum
\ ið eitt hel jarmikið skot, rétt. eins og hleyjrt
hefði verið af fallbyssu inni í vélinni og á
eftir fylgdi ærandi hvinur, brestir og sog. F.g
sá höfuð flugmannsins hverfa niður á milli
herðanna og hann tókst næstum ujrp af
stólnum, sjállur vissi eg ekki hvort eg sat
eða stóð, en varð Jress fljótt áskynja, að þak-
ið fyrir ofan sæti okkar hafði blátt áfram
brotnað af og lent á loftskeytamastrinu og
brotið það, en það sem ekki hafði Iosnað af
dinglaði aftur nreð skrokk flugvélarinnar.
Þetta var eitt helja rmikið gat og var sogið
svo mikið, að hárið stóð beint ttjrjr í loftið
á höfðum okkar, sem sátum Undir jrví.
Flautið og hvinurinn var eins og væri verið
að hengja hundrað ketti. Menn jöfnuðu sig
fljótt eftir skotið, en eg man, að er eg leit
aftur fyrir mig, sá eg ekkert nema sex upp-
glennt og spyrjandi augu. Þetta gat í raun-
inni orsakað alvarlegt ástand, ef stykki úr
þakinu hefði lent á stýrúm vélarinnar. brot-
ið þau eða sett þau föst.
Nú tók að hvessa, og er við flugum yfir
Skaga, sá eg að rok var á Haganesvík og er
við nálguðumst hana, sagði eg við flug-
manninn, að nú myndi bezt að fara djújrt al'
Sigltínesi og læðast inn með Eyjafirðinum
austanverðum, til þess að losna við vind-
sveiflur af Siglufjarðarhálendinu og fjöllun-
um við Olafsfjörð. Undir þessum fjöllum,
upp undir landi, var sjór alís ekki úi'inn, en
svartar vindrósir óðu með ótrúlegum hraða
frá landi og rauk sjó með köflum. Flugmað-
urinn ákvað að l'ljúga lágt meðfram fjöllun-
um að vestanvérðu. Nú leizt mér ekki á
blikuna, þar sem eg vissi af eigin reynslu, að
undir þessum fjöllum geta vindsveipar orð-
ið ægilega snarpir, og í veðri eins og þessu,
myndi erlitt að ráða við vélina. Það skijrti
engum togurn, að er við vorum um Jrað bil
út af Siglufirði, byrjuðu loftköstin og Jrau
ekki neitt smáræði. Nú reyndi hver að halda
sér sem fastast, og Jrar sem við Brandur vor-
um báðir óbundnir, gripum við báðum
höndúm niður fyrir stóla Jrá er við sátum á.
Brandur slitnaði upjr og flaug upjr í þak og
fékk við það kúlu mikla á hvirfilinn. Allt
lauslegt var ýmist tijrjr í þaki eða á gólfinu,
jafnvel rafgeymarnir svifu fram og aftur, og
óttuðumst við að fá Jrá í hnakkann og svo
sýrubað á eftir. Flugmaðurinn hékk í stýr-
inu svona álíka eins og eg í stólnum mínum
og gluggakarminum. Eg mátti sannarlega
ekki slejrjra mínum tökum, þar sem eg hefði
svifið beint ujrj) um gatið á þakintt og í sjó-
inn, livílík húgsun!
Ekki veit eg hvernig í ósköpunum vélin
fór að hanga saman eða á réttum kili alla
léið inn fyrir Ólafsfjörð. Eg held að allir
hali verið dauðfegnir, er við loksins kom-
umst út úr þessum trölladansi.
Við flúgum nú í um 500 metra hæð og
stefndum vestan vert við Hrísey. Töluvert
lygndi er innar kom, og á Akureyri var hæg-
viðri. Eyjafjiirðurinn blasti nú við, bjartur
og fagur, eins og eg hefi svo oft séð hann.
Stórir sólskinsblettir glömpuðu innar á
firðinum og í einum þeirra sá eg skijrið,
sem ávallt hélt vörð um Eyjafjörðinn; það
var rétt norðan Hríseyjar.
Við stefndum aðeins vinstra megin við
varðskipið, en er við áttum um Jrað bil eina
mílu eftir að því, tók eg eftir Jrví að Jrað
setti á lulla ferð og beygði ört til hægri.
Ekki datt mér neitt óeðlilegt í hug, fyrr en
eg tók eftir því, að bláan reyk lagði ujjjr af
JÓLABLAÐ DAGS