Dagur - 24.12.1946, Blaðsíða 11

lektors í Noregi að sinni, þó að ekki væri
það að hans vilja eða ráði vina.
Er þá komið að síðara þætti frásögu þe'ss-
arar, um konu hans.
II.
P. Myklebust lektor og kona hans áttu
heima í húsi skammt frá Fjellhaug. Tvö
börn áttu þau, Harald þriggja ára, þriðja
febrúar 1943, og Ragnhildi sjö mánaða.
Bæði börnin voru því fædd á stríðsárunum,
og voru látin heita í höfuð tveggja barna
krónprinshjónanna.
Norskum nazistum gramdist ekkert meira
en það, sem minnt gat á konungs-
fjölskylduna.
Frú Myklebust var ekki síður á-
hugasamur þátttakandi í starfi frels-
isvina en maður hennar, þó að starf
hennar væri nokkuð með öðrum
liætti. Og ekki sögðu þau ævinlega
hvort öðru allt sent þau vissu uin
leynistarfið, af ótta við að annað
hvort þeirra eða þau bæði yrðu
pínd til sagna. Þau urðu að vera
mjög vör um sig. Enginn vissi hverj-
um var óhætt að treysta eða hver
var njósnarinn.
Mörg voru vonbrigðin. Nánir
samverkamenn og vinir vorn teknir
hver á fætur öðrum.
En það sveið þeim sárast, að
verða að sjá að baki hinum gáfaðasta og
bezta þeirra, Sandvík, kristniboða frá
Bergen. Hann ætlaði til Kína, að stríðinu
loknu. Hann var tekinn, yfirheyrður, pínd-
ur og loks skotinn.
Daginn áður, um kvöldið, var kastað
steini inn um gluggann heima hjá þeim.
Var nú röðin komin að þeim?
Afmæli Haraldar litla bar upp á laugar-
dag. Flóttamenn, sem enn leyndust á heim-
ilinu, voru látnir flytja til öruggari staðar,
með því að búizt var við gestum. — Nokkrir
gestanna voru úr Íeynisamtökunum. Með
J)eim kom sú frétt, að stúlka ein lir hópi
þeirra hefði verið tekin. Þótti ástæða til að
óttast, að hún mundi iáta leiðast til að segja
ofmikið.
Um kvöldið hringdi maður einn til
Myklebusts og bað liann að tala um kvöldið
daginn eftir á samkomu í Rakkestad, bæ
einum skammt frá Ósló. Nú hafði hann ver-
ið á ferðalögum marga sunnudaga í röð og
hafði hugsað sér að vera heinra. Hann vildi
ógjárna fara frá heimili sínu, eins og á stóð,
og loks hafði hann lofað að fara með konu
sinni í skírnarveizlu, einmitt þennan
sunnudag. — Samt lofaði hann að tala á sam-
komunni. — Honttm fannst það skylda sín.
Seint um kvöldið, eftir að gestir voru
farnir, en börnin sofnuð, brenndu þau hjón-
in ýmsum pappírum, sem gátu kornið upp
um þau. En frú Myklebust tímdi ekki að sjá
af tveimur ritlingum, sem lnin geymdi í
borðskúffu í eldhúsinu, — annar var samrit
af yfirheyrslum mannsins hennar, en hinn
„Ávarp til foreldra“, sem varaði við áform-
um nazista í uppeldismálum.
— Klukkan 8 á sunnudagsmorguninn,
JÓLABLAÐ DAGS
klukkustundu eftir að lektorinn var farinn
að heiman, hringdi dyrabjallan ákaft. Uti
fyrir stóðu fjórir quislingar í lögreglubún-
ingi, allir ungir.
„Þeir eru einmitt óskammfeilnastir,"
hugsaði frú Myklebust. En nú var hún því
fegnust, að maðurinn hennar var ekki
heima.
„Gjörið svo vel að kalla á manninn yðar!“
„Hann er ekki heima.“
Þeir tróðust fram hjá henni, óðu inn í
stofu og þaðan inn í svefnherbergi, börðu
rúmið með kylfunum, opnuðu skápana, ef
ske kynni að Myklebust leyndist einhvers
Fjcllhaug, þar sem Myklebusthjóíiin bjttggu.
staðar.
„Hvar er hann?“
„Eg veit Jiað ekki.“
„Segið tafarlaust hvar hann er!“
„Eg er löngu hætt að spyrja um ferðir
hans, það þýðir ekkert. Hann er alltaf að
fara eittlivað."
„Þér ljúgið! — Hvenær fór hann?“
,,í gær.“
„Hvenær í gær?“
„Um hádegi.“
Hún var í náttkjól einum fata, með Ragn-
hildi á öðrum handleggnum, en hélt með
liinum utan um Harald. Litlu systkinin
voru kjökrandi, en grétu ekki.
Lögrégluþjónarnir óðu nú aftur um allt
húsið, en henni gafst tóm til að klæða sig og
börnin. — Síðan hófst leikurinn á ný.
Sá hét Henriksen, er hafði orð fyrir lög-
regluþjór.unum. Hann sagði:
„Þekkið þér Sandvík?“
„Nei.“
,',Þekkið þér Hansen?“
,,Nei.“
„Þekkið þér Syversen?"
Það var erfiðara að neita því. Mynd af
Syversen liékk á veggnum fyrir aftan þá.
„Já, þarna er mynd af honum. Hann er
kennari í verzlunarskólanum.“
Allir höfðu menn jressir verið í leýnistarf-
semi fiiðurlandsvina.
Nú hófsf húsránnsókn, fyrir alvöru. Hen-
riksen skipaði fyrir og lét snúa upp og nið-
ur á öllu.
Fyrsti grunsamlegi fundurinn var áróð-
ursmiði. Fannst hann í kápuvasa frúarinnar
og var skrifaður með hennar hendi. Þeir
lásu hann gaumgæfilega. Frú Myklebust
bjóst við, að nú væri úti um sig, en reyndi
að stappa í sig stálinu, með því að hugsa til
heilræða leynisamtakanna: „Vertu róleg.
Talaðu sem minnst. Nefndu ekki nöfn.“
„Hvar liafið þér fengið þetta?“
„Eg fann ritið í bréfkassanum og tók afrit
handa manninum mínum."
„Hvar er ritið, sem þér funduð? Hver
fékk það?“
„Eg lét það aftur í kassann."
„O, svei, hve þér Ijúgið! Þér dreifið and-
nazistiskum áróðursblöðum!“
„Nei, það hefi eg aldrei gert.“
Rannsókninni hélt áfram. Þeir fóru yfir
allt aftur. En á meðan sat hún á
rúminu, með börnin í fanginu, hélt
þeim dauðahaldi og andvarpaði til
Guðs, en gat ekki beðið.
„Nú er öllu lokið,“ hugsaði hún.
„Maðurinn minn verður píndur og
síðan skotinn, eins og Sandvík.“
Ráðgert var að maðurinn hennar
kæmi heim um kvöldið. Hvernig
gat hún gert lionum aðvart? Hún
vissi að lögregluþjónarnir hefðu
skipun um að lialda vörð á heimil-
inu, þangað til liann kæmi í leitirn-
ar. Ómögulegt mundi verða að
bjarga honum.
Henni lá við örvæntingu.
Henriksen sneri sér til hennar
aftur og spurði:
„Hvar eru föt mannsins yðar?“
,,í skápnum þarna.“
En í Jreim sama skáp fundu þeir einnig
útvarpstæki.
„Útvarpstæki!“ hrópaði Henriksen.
„Kornið, verið vitni að þessum fundi. Nú er
J)að upplýst, hvaðan hann fær fréttir í leyni-
blöðin.“
Frú Myklebust sá engin úrræði önnur en
að reyna að leika á þá.
„Já, Jrarna getið þið séð, hvernig mann eg
á. Þarna sjáið þið! Eg hefi verið svo reið við
manninn minn fyrir allt þetta. Eg liefi oft
sagt við hann: Hvers vegna ertu að koma
með Jretta inn á heimilið, maður? Ertu ekki
búinn að sitja inni nógu lengi? Taktu það
burt! — annars endar Jretta með ósköpum.
Eg verð brjáluð af að vita af því þarna.“
Hún var mælsk og kjarkurinn óx, þegar
hún fann og sá að þeir trúðu henni.
„Eg er orðin taugaveikluð, veik út af öllu
þessu. F.n hvernig er hægt að tjónka við
mann, sem ekkert tillit tekur til annarra?"
Þeir voru henni samdóma og héldu áfram
léitinni. Nú fundu þeir þrjú útvarpstæki,
en enn var eftir að leita i eldhúsinu.
Frúin brá sér inn í eldhúsið á undan þeinr
og sagði:
„Það er bezt að hita sér kaffisopa.“
Hún fyllti ketilinn með vatni og setti
hann á. Síðan lét hún á hann kaffi,1) en
smeygði um leið niður í liann ritunum
tveimur, sem geymd voru í borðskúffunni.
— Nú var sú þrautin ráðin.
„Það er gott að hafa stóran ketil, Jregar
gestir koma.“
---------- (Framhald d bls. 26)
’) í Noregi er búið til ketilkaffi.
9