Dagur - 23.12.1959, Blaðsíða 28

28
JÓLABLAÐ DAGS
Ferðaþœttir frá Kússlandi
y ?K 'ð' &
i t
1 s
• Davíð Erlingsson cr Akureyring-
2 , F
1' ur, sem nú dvelur við nam 1 ®
* Uppsalaháskóla. Hann var, ásamt
^ Ólafi Jónssyni, boðsgesturBlaða-
f mannafclags Ráðstjórnarríkjanna ý
í í haust og skrifar meðfylgjandi f'
$ ferðaþætti fyrir blaðið. <■
$
f
<9

I'yrstu kynni af Moskvu.
Það var 9 stiga frost í Moskvu, er við,
tveir íslenzkir boðsgestir Blaðamanna-
sambands Ráðstjórnaríkjanna, komuin
jrangað. Það voru J>ví nokkur viðbrigði,
Jjví að heima fyrir var á þessum tíma ekki
íarið að koma verulegt vetrarveður, Jjótt
lamgt væri liðið á októbermámtð.
Það er rnargt nýstárlegt, sem fyrir augu
ber í Moskvu, enda Jjótt jjvi fari fjarri,
að Jjessi átta milljóna borg, sem er í örurn
vexti, sé nýtízkuleg að útliti að Vestur-
Evrópumati.
Þegar við ókum um stræti borgarinnar
á leið að hóteli, vakti einna fyrst athygli
mína, hversu göturnar eru breiðar og
rúmgóðar. Eftir aðalgötunum, geta víða
farið tíu raðir af bifreiðum í hvora átt.
Það er Jjví mjiig auðvelt umferðar i öku-
tækjum en erfitt fótgangandi, að minnsta
kosti ef Jjarf að fara yfir giitu, og Jjcss
sjást ejigin merki, að í Moskvu muni
menn Jjurfa, á næstunni, að hugsa til
Jjcss að bvggja ljifreiðastæði á rrtörgum
liæðum til að létta á götum og bifreiða-
stæðum, eins og menn hugsa sér nú að
gera víða í borgum vesturlanda. Þess er
að vísu einnig að gæta, að í Moskvu er
sjálísagt minna af bifreiðum að tiltölu
við íbúafjölda en viða annars staðar. Um-
ferðin er mjög liröð en mjög lítið af
slysum, eitda eru ökupróf afar ströng, Jjótt
umférðin sé fremur strjál.
Mikið af vÖTubilum.
Ur Jjví að minnzt er á bifreiðarnar,
verður einnig að geta Jjess, að umlerðin
ber allt annan svip en við erum vanastir.
Bflarnir eru aðeins af fáum gerðum, Jjví
;tð Rússar flytja auðvitað ekki inn í latid-
ið vestræna bíla að neinu ráði. Eru [jví
Jjær fáu gerðir, sem Jjeir smíða sjálfir,
nær allsráðandi í umferðinni. Aðra bíla
ber ekki fyrir augu nema rétt cndrum og
eins. Annað er Jjó jafnvcl enn meira slá-
andi. Jafnvel á götum miðborgarinnar
fara um miklu fleiri vöruljílar en íólks-
bílar. Oftast eru Jjeir hlaðnir einhyerjum
byggingarvijrum, og er Jjað vottur gífur-
legra byggingaframkvæmda, sem raunar
má sjá hvert sem litiö er í borginni.
Auðséð er á fólkinu, sem gengur um
götur í Moskvu, og klæðaburði Jjcss, að
Jjað er vant vetrarkulda. Það er hlýlega
kJætt, en gæðir sér á rjómaís á götum
úti í hvaða veðri sem er. Karlmenn eru
í Jjungum, síðum og Jjykkum frökkum
yztum klæða, margir með hinar Jjykku
rússnesku loðliúfur, sem allir kannast
við, enda cr Jjað mikil venja, að útlend-
ingar, sem koma til Moskvu, kaupi sér
slíkt höfuðfat. Ekki virðist mér, að klæða-
burður almennings geti kallast smekklegur
eða fagur, en konur virðast vera miklu
lakar klæddar en karlmennirnir, frá sjón-
armiði fegurðarinnar. Meiri hluti kvenna
á götunni er í þykkum úlpum eða kápum
af einhverju tagi, sem sýnst fara miklu
verr en frakkar karlmannanna, og sést
lítil lögun á. Oft eru þær með stóra klúta
um hötúðið. Alþýðukonur eru oft í stíg-
vélum, sem eru alls ekki fallegur búnaður.
I pilsi við klakahögg.
Fyrir neðan dökka, Jjykka og Jögunar-
lausa úlpuna tckur oft við rósótt pils, en
síðan koma stígvélin. Algcngt er, að
konur starfi við að hreinsa götur í
Moskvu, en síðustu dagana í október
síðastliðnum sáust víða [jrekvaxnar konur
með pál eða reku í liönd berja klaka af
gangstéttum, klæddar eins og að framan
segir. lúitítt er að sjá konur í buxum, Jjótt
að erfiðisvinnu gangi, enda [jótt [jað
hljóti að vera miklu lieppilegri klæða-
Inirður. Buxurnar eiga Jjó vaxandi vin-
sældurn að lagna, einkum meðal hinna
yngri kvenna, en ekki gildir einu, livar
gengið er að starfinu. í þorpum á lands-
byggðinni og utan hinna stærri borga
yfirleitt, halda konurnar fastar við gömlu
pilsin sín, Jjar á trúin sterkari rætur.
í fljótu bragði verður ekki séð, að tízku-
sveiflur í klæðaburði séu neinar að ráði.
Rússnesku kuldafrakkarnir taka án efa
ekki miklum breytingum. Margar konur,
sent ætla má að séu betur efnum búnar
en allur þorrinn, haia refi á öxlum, og
sé litast um bekki Jjar sem margt fólk
kemur saman, ber ýmlislegt það fyrir augú
í klæðaburði, sem tíðast var að sjá fyrir
nokkrum árum heima.
( ■■'Pr :
La u nam ismun ur.
Moskva er milljónaborg, sem fer sífellt
vaxandi. Þar í landi flyzt fólkið búferlum
til stórborgarinnar og vill heldur búa þar
en í þorpunum úti á landsbyggðinni, þar
sem lífsskilyrðin eru víða að ýansu leyti
frumstæð ennþá. Það er þannig ljóst,
að þetta vandamál Jjekkist einnig í
Sovétríkjunum, enda þótt stjórnarvöldin
eigi auðveldara með að liafa fullan heuj'!
á jjróuninni Jjar en víða annars staðVr.
Eólkið er námfúst, bókelskt og framtara-
fúst og leggur óhemju kapp á að mennta
sig í skólum til einhverra þeirra atvinnu-
greina, sem veita hærri laun en vinna,
sem engrar sérmenntunar krefst, enda er
launamismunurinn geysimikill. Hann get-
ur verið tífaldur eða meir. Laun íyrir al-
menna vinnu eru ekki liá, enda er al-
kunna, að almenningur er ver megandi
en víða á vesturlöndum. Hins vegar eru
tryggingar hins opinbera allgóðar og verð-
ur fjármagn til þeirra stóraukið á næst-
unni, samkvænu áætlunum, cnda er auð-