Dagur - 20.02.1993, Blaðsíða 5

Laugardagur 20. febrúar 1993 - DAGUR - 5
Fréttir
Áhrif vaxtahækkunar í félagslega kerfinu:
Kostnaður Mðarkaupanda
hækkar um 3 milljónir
- greiðslubyrðin þyngist í hlutfalli
við tekjur
Hljómsveitin er athyglisverð nýjung í tónlistarlífinu á Norðurlandi. Þessi mynd var tekin á æfingu á sal Tónlistar-
skólans á Akureyri sl. fimmtudag. Mynd: Rubyn
Sinfóníuhljómsveit tónlistarskóla á Norðurlandi:
Tónleikar á Húsavík og
Akureyri um helgina
Sinfóníuhljómsveit nemenda í
tónlistarskólum á Noröurlandi
undir stjórn Guömundar Óla
Gunnarssonar, skólastjóra Tón-
listarskólans á Akureyri, verður
með sína fyrstu tónleika um helg-
ina. Fyrri tónleikarnir verða í
dag, laugardag, kl. 16 á sal Tón-
listarskólans á Húsavík og þeir
síðari á morgun, sunnudag, í
Safnaðarheimili Akureyrarkirkju
kl. 16. Aðgangur er ókeypis og
eru nemendur tónlistarskólanna
Öryggi barna - okkar ábyrgð
er samstarfsvettvangur allra
helstu landssamtaka sem vinna
að slysavörnum og málefnum
barna á Islandi. I fram-
kvæmdastjórn eiga sæti full-
trúar frá Foreldrasamtökun-
um, Hollustuvernd ríkisins,
Landlæknisembættinu, Neyt-
endasamtökunum, Rauða
krossi Islands, Slysavarna-
félagi íslands og Umferðar-
ráði.
Framkvæmdastjórn átaksins
Öryggi barna - okkar ábyrgð,
hefur sett sér það markmið að á
næstu fimm árum lækki slysatíðni
á börnum um 20% en slys á börn-
um eru því miður tíðari hér á
landi en í nágrannalöndunum.
Samkvæmt skýrslu landlæknis á
slysaþingi sl. haust var slysadauði
barna á íslandi 1981-1985 um 12
börn á hverja 100.000 íbúa með-
an samsvarandi tala í Svíþjóð var
um 7 börn.
Miðað við óbreytta slysatíðni
má ætla að 30 börn muni deyja af
slysförum 1992-1997 á íslandi.
Með sameiginlegu átaki hins
breiða hóps sem að átakinu
stendur er stefnt að því að það
takist að forða 6 börnum frá
dauðaslysi.
Markmiðið er að öllum slysum
á börnum fækki en höfuðáhersla
verður lögð á að koma í veg fyrir
mjög alvarleg slys og dauðaslys.
Fjármunir sem sparast hinu opin-
bera og einstaklingum eru miklir
sérstaklega hvattir til að koma á
tónleikana.
Tónlistarskólinn á Akureyri
gengst í vetur fyrir stofnun
sinfóníuhljómsveitar nemenda í
tónlistarskólum á Norðurlandi.
Stofninn í hljómsveitinni er
strengjasveit elstu nemenda
Tónlistarskólans á Akureyri en
aðrir hljóðfæraleikarar eru úr
blásaradeild skólans og öðrum
tónlistarskólum á Norðurlandi.
Hljómsveitin kom fyrst saman í
auk þeirra þjáninga sem alvarleg
slys valda þeim slösuðu og
aðstandendum þeirra.
Kostnaður heilbrigðisþjónust-
unnar af völdum barnaslysa er
ekki þekktur samkvæmt upplýs-
ingum frá Borgarspítala og heil-
brigðisráðuneyti og er þess vegna
erfitt að meta árangur slysavarna
til fjár. Að mati framkvæmda-
stjórnar átaksins er vel raunhæft
að gera ráð fyrir að mikill kostn-
aður muni sparast samhliða
í janúar bárust á land á
Norðurlandi 14.140 tonn
laf fiski, sem er nokkru minna
en í janúar í fyrra. Þá var afl-
inn 14.558 tonn. Á Akureyri
lönduðu togararnir 2.212
tonnum, sem er mjög svipað
aflamagn og fyrir ré.ttu ári.
Janúarafli norðlensku togar-
anna var 4.048 tonn, rúmum
1.000 tonnum minni en í janúar
1992. Sé litið á aflasamsetningu
Akureyrartogaranna sérstaklega
kemur í ljós að þorskveiðin hefur
dregist verulega saman. 1 sl.
mánuði var veiðin 1.063 tonn,
1.609 tonn í janúar í fyrra. í lok
æfingabúðir á Hrafnagili 13. og j
14. febrúar sl. og æfði á hverju
kvöldi í liðinni viku.
A efnisskrá tónleikanna í dag
og á morgun eru þrjú verk:
Gymnópedíur eftir Erik Satie í
hljómsveitarútsetningu eftir Cl.
Debussy, píanókonsert í C-dúr
eftir W.A.Mozart og Sinfónía nr.
8, ófullgerða sinfónían, eftir F.
Schubert. Einleikari með hljóm-
sveitinni á þessum fyrstu tónleik-
um er Birna Helgadóttir.
fækkun slysa á börnum næstu
fimm árin. Nokkrar tilraunir hafa
verið gerðar til þess að meta
kostnað þjóðfélagsins vegna slysa
og háar upphæðir nefndar í því
sambandi.
Alvarlegum slysum og dauða-
slysum á börnum hefur fækkað
hin síðustu ár og má rekja það til
aukinna slysavarna og breyttra
þjóðfélagshátta, eins og segir í
greinargerð framkvæmdastjórn-
ar. -KK
janúar fengu togararnir dágóðan
ýsuafla í Reykjafjarðarál og
lönduðu 246 tonnum á móti 72
tonnum árið áður. Ufsa og karfa-
veiðin var á svipuðu róli. í
minnkandi þorskgengd sóttu tog-
ararnir á grálúðuslóð vestur af
landinu. Aflinn í janúar var 366
tonn, en ekki nema 181 tonn árið
áður.
Frá bátunum barst engin loðna
til Akureyrar í janúar, en í byrj-
un febrúar í fyrra voru tonnin
orðin 1.052. Á Norðurlandi barst
mest af loðnu í janúar til Raufar-
hafnar, 4.662 tonn. Á Þórshöfn
var landað 2.685 tonnum. ój
Vaxtahækkunin sem ákveðin
hefur verið í félagslega hús-
næðiskerfínu hefur mætt
mikilli andstöðu á Alþingi,
bæði hjá stjórnarandstöðunni
og meðal nokkurra stjórnar-
liða. Þykir mörgum þingmönn-
um sem enn séu lagðar byrðar
á sama fólkið og það megi ekki
við meiru. Eins og Dagur hef-
ur greint frá eykst greiðslu-
byrðin í hlutfalli við tekjur og
verður hér litið nánar á nokkur
dæmi.
Lán í félagslega kerfinu eru
90% af kaupverði og þau eru til
43 ára. Ef íbúðaverð er 8 milljón-
ir er lánsfjárhæðin því 7,2 millj-
ónir króna. Lánið er afborgunar-
laust fyrsta árið, vaxtabætur
koma á öðru ári hjá þeim sem
hafa vaxtabyrði umfram vaxta-
gjöld og eignir eins og væntan-
lega allir í félagslega kerfinu. Lít-
um þá á nokkur dæmi út frá þess-
um forsendum, en upplýsingarn-
ar koma frá Húsnæðisskrifstof-
unni á Akureyri.
íbúðarkaupandi með 100 þús-
und krónur í mánaðartekjur
greiðir 72 þúsund kr. í vexti af
umræddu láni 1. árið en enga
afborgun. Greiðslubyrðin er því
6 þús. kr. á mánuði. Þetta er mið-
að við 1% vexti. Miðað við 2,4%
vexti greiðir þessi sami kaupandi
173 þúsund krónur 1. árið, eða
14.417 kr. á mánuði.
Á næsta ári koma afborganir til
sögunnar. Þær verða lægri þegar
vextirnir hækka og vaxtabætur
koma nú á móti. Greiðslubyrði
sama kaupanda næstu árin er 207
þúsund á ári, eða 17.250 kr. á
mánuði, miðað við 1% vexti.
Þegar vextirnir hækka í 2,4%
koma vaxtabætur á móti og nettó
greiðslubyrði verður frá 186 þús.
til 193 þús. á ári næstu fimm árin,
eða 15.525 - 16.050 kr. á mánuði.
Þessar tölur breytast strax þeg-
ar íbúðarkaupandinn er kominn
með 150 þúsund krónur í mánað-
artekjur því þá lækka vaxtabæt-
urnar og greiðslubyrðin þyngist
eftir vaxtahækkunina. Og miðað
við 200 þúsund króna mánaðar-
tekjur eykst greiðslubyrðin eftir
vaxtahækkunina úr 207 þús. í 258
þús. á 2. ári, eða úr 17.250 kr. í
21.525 kr. á mánuði, og þyngist
smám saman meira með hverju
ári.
En greiðslubyrðin segir ekki
allt um áhrif vaxtahækkunarinn-
ar. Eignarmyndun kaupenda fé-
lagslegara eignaríbúða verður
mun hægari og kostnaður eykst
verulega. Lítum á dæmi þar sem
forsendurnar eru þær sömu og
fyrr, íbúðin kostar 8 milljónir og
Iánið er 7,2 millj.
Miðað við 1% vexti er eignar-
myndun (útborgun og afborgun á
láni) 680.000 kr. eftir 1 ár,
698.785 eftir 2 ár, 900.206 eftir 10
ár og 1.843.499 eftir 25 ár. Miðað
við 2,4% vexti gjörbreytist þetta
því afborganir lækka. Eignar-
myndunin er sú sama eftir 1 ár en
hún er 661.190 kr. eftir 2 ár,
603.211 eftir 10 ár og 1.333.206
eftir 25 ár. Eins og sjá má er
munurinn mikill.
Kostnaður (vextir og fyrning)
eykst um 6-8 þúsund krónur á
mánuði, fer t.d. úr 16.000 kr. á
mánuði 2. árið í 24.400 kr. á
mánuði. Eftir 10 ár verður íbúð-
arkaupandinn búinn að greiða
1.868.854 kr. í þennan kostnað
miðað við 1% vexti en 2.835.496
kr. miðað við 2,4% vexti. Og
þegar upp er staðið, eftir 43 ár,
hefur kaupandinn greitt
5.504.949 kr. í kostnað miðað við
1% vexti en 8.260.364 kr. miðað
við 2,4% vexti. Munurinn er hátt
í 3 milljónir króna. SS

Ishokkí
íslandsmótið Bauer-deildin
laugardaginn 20. febrúar kl. 13.00.
Skautafélag Akureyrar-Björninn.

Stórútsala
á Rossignol skíðum.
Allt að 40% afsláttur
Mætum og hvetjum heimaliðið
s|p|o|r|t
ver
Glerárgötu 28 • Sími 11445.
Öryggi barna - okkar ábyrgð:
Markmiðið að slysatíðni bama
lækki um 20% á næstu fimm árum
- slys á börnum tíðari hér en í nágrannalöndunum
Norðurland:
Aflinn í janúar
14.140 tonn