Dagblaðið Vísir - DV - 27.06.1995, Page 15

ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚNÍ 1995
15
Konur, löggjöf
og siðgæði
Greinarhöfundur segir tímabært að konur ekki síður en kariar taki fullan
þátt í að semja leikreglurnar.
Þegar nýkjörinn formaður
Landssambands sjálfstæðiskvenna
stingur nú niður penna verða jafn-
réttismál þar ofarlega í huga. Um
þessar mundir eru rétt 80 ár síðan
konur á íslandi fengu - ekki aðeins
fullan kosningarétt - heldur og
kjörgengi til jafns við karla.
Það vekur furðu mína að nú skuli
menn og konur þurfa að eyða tíma
og kröftum í að þrátta um hvort
konur hafi rétt, til jafns við karla,
til þess að stjóma þessu samfélagi.
Þann rétt höfum við haft i 80 ár.
Árið 1915 voru margir, bæði konur
og karlar, sem óttuðust að konur
myndu streyma út af heimilinu til
að nota sinn nýfengna rétt og þar
með skapa upplausn í samfélaginu.
Það gerðist ekki.
Það var ekki fyrr en um 1970 að
konur fóru að streyma út af heimil-
unum - ekki inn á Alþingi og í
sveitarstjórnir svo neinu næmi,
heldur út í atvinnulífið. Það vant-
aði vinnukraft.
Hættuleg þróun
Við lifum nú á því herrans ári
1995 og konur taka fullan þátt í at-
vinnulífi þjóðarinnar, eru ekki síð-
ur vel menntaöar en karlar og orð-
ið tímabært að þær taki líka fullan
þátt í að semja leikreglurnar.
Því miður hefur löggjöf á íslandi
Eitt af síðustu verkum Alþingis
fyrir þinglok var að fjalla um auka-
greiðsfur þingmanna, starfskjör
þeirra og skattafríðindi. Á því leik-
ur enginn vafi að kjör þingmanna,
eins og annarra faunamanna, eru
samféfaginu tif skammar, um það
verður ekki deilt. En um það má
spyrja hvar þörfin sé mest eða
brýnust fyrir feiðréttingu?
Meðalhækkun þingmanna
þrjátíu og sjö þúsund
Samkvæmt ákvörðun Alþingis
hækkuðu í faun þriðjungs þing-
manna um 15%, þ.e. laun formanna
þingflokka, starfsnefnda, þingsins
sjálfs, auk varamanna ef svo ber
undir. Hækkunin er u.þ.b. 27.000
kr. á mánuði „ekki 2.700 krónur".
Mánaðarlaun þingmanna hækka
úr 177.993 í kr. 204.692, auk hækk-
unar á ýmsum kostnaðarliðum og
fríðindum. Laun forseta þingsins
hækka úr kr. 215.380 í kr. 293.700,
eða um 78 þúsund á mánuði. Enn
fremur fær forseti þingsins bifreið
og bílstjóra til einkaafnota.
Kostnaður Alþingis vegna breyt-
inganna á ári er tahnn vera u.þ.b.
444.000 kr. á þingmann eða 37.000
kr. á mánuði. Eru þá ótaldir ýmsir
kostnaðaliöir sem hafa ekki verið
greiddir, en greiða skaf, samkvæmt
ákvörðun þingforseta.
Deila ekki við dómara
Við athugun málsins rifjast upp
ákvarðanir tveggja valdahópa sem
KjaUarinn
Birna Friðriksdóttir
formaður Landssambands
sjálfstæðiskvenna
þróast í hættulega átt. Hún miðast
ekki við þaö hvers við erum megn-
ug, heldur hvers við óskum. Og við
erum löngu hætt að skynja að það
verður að vera samhengi milli þess
sem við öflum og feggjum í sameig-
inlegan sjóð og þess sem við tökum
m* honum.
Síðasta ríkisstjórn hægði á út-
gjaldaaukningu ríkisins. Ekki var
nóg að gert og ný ríkisstjórn boðar
að brýnt sé að stöðva sjálfvirkni í
KjaUarirLn
Gunnar Gunnarsson
framkvæmdastjóri Sjúkraliða-
félags íslands
hafa aðstöðu starfs síns vegna til
að ákvarða launakjör sín sjálfir.
Hver man ekki eftir ákvörðun
hæstaréttardómara er ákváðu upp
á sitt eindæmi að stórhækka laun
sín með greiðslu 100 klst. í yfir-
vinnu á mánuði - ákvörðun sem
olli þjóðarhneyksli. Meðal annarra
sem létu málið tif sín taka var for-
sætisráöherra sem lét þau fleygu
orð falla „Ég deili ekki við dóm-
ara“, en vandlætinguna vantaði
ekki.
Annaö mál, sem ekki fékk eins
mikla umfjöllun, var þegar nýr
útgjöldum. Um það efast líklega
varla nokkur maður. Viö erum
komin fram á ystu nöf og verðum
í sameiningu, karlar og konur, að
greina í sundur hvað er nauðsyn-
legt og hvað er æskilegt.
Kristið siðgæði
Ríkisstjórnin ætlar einnig að
vinna í samstarfi við þjóðkirkjuna
og aðra kristna söfnuði að því að
efla jákvæð áhrif trúarlífs með
þjóðinni í tilefni þess að um næstu
aldamót verða 1000 ár liðin frá
kristnitöku. Það sem kallað hefur
verið kristið siðgæði var áberandi
í daglegu tah á mínum uppvaxtar-
árum.
Fullorðnir brýndu þaö fyrir
börnum og unglingum að rækta
borgarstjórnarmeirihluti ákvaö að
lækka laun sín um 5%. Ákvörðun
sem er í hátt við kröfur sem gerðar
eru til launþega um hógværð m.t.t.
þjóðarhags, verðbólgu og vaxta.
Það vekur því athygli þegar einn
fuhtrúa sjálftökuhðsins, úr röðum
stjórnarandstöðunnar, tekur að sér
að verja þessar ákvarðanir Alþing-
is fyrir alþjóð, með öfugmælum og
röngum fullyrðingum um að verið
sé að lækka greiðslur th þing-
manna.
Hvar er ákvörðunarvaldið?
Ákvörðun þingsins hlýtur að
vekja spurningu um hvert valdsvið
þess sé þegar kemur að ákvörðun
um eigin kjör. Mörgum þætti nota-
legt að hafa það í eigin hendi að
ákveða laun sín og komast í raðir
sjálftökuliðsins. En fyrir öhu eru
einhver takmörk. Af þeim sökum
voru lög um Kjaradóm tekin til
með sér samviskusemi, trú-
mennsku og umhyggju fyrir ná-
unganum. Framámenn töldu sér
skylt að sækja kirkju á hátíðlegum
stundum og er guðsþjónustan við
setningu Alþingis arfur þess við-
horfs. Fjölmiðlar fluttu ekki dag-
lega rifrildi og skítkast inn á hvers
manns heimifi, þvert á móti var
þess gætt fengi framan af að þar
viðhefðu menn fyflstu kurteisi.
Um langt skeið hafa umræður um
efnahagsmál verið svo áberandi aö
ætla mætti að efnishyggjan væri
orðin affsráðandi með þjóðinni. Því
fer eflaust fjarri. En vita börnin
okkar það?
endurskoðunar og breytt í desemb-
er 1992. Með breytingu laganna var
ákveðið að Kjaradómur einn
ákveði „laun, þingfararkaup og
önnur starfskjör þingmanna".
Það er á stundum gott að geta
talað tungum tveim, sitt með
hvorri. Ætla þjóðinni aðhald, spar-
semi og hógværð, en skirrast ekki
við að taka ákvörðunarvald um
eigin afkomu úr höndum Kjara-
dóms, sem samkvæmt ghdandi lög-
um hefur einn óskorað vald til
ákvörðunar um laun, þingfarar-
kaup og önnur starfskjör þing-
manna og ráðherra. Hefur Alþingi,
með því að sniðganga landslög og
Kjaradóm, tekið ákvörðun um að
setja dóminn af, eða er sem sýnist,
að þingið æth að nota Kjaradóm
þegar því hentar, eins og því hent-
ar?
Gunnar Gunnarsson
MaA am
meoog
ámóti
Karlkyni i Biblíunni
breytt í hvorugkyn
Góðáhríf
„Biblían
hefur mikil
áhrif á menn-
ingu okkar.
Hfuti áhrif-
anna felst í
orðalaginu.
Nær allur
texti hinnar
íslensku bibl-
íuþýðingar er
skrifaður í
karfkyni þótt konur hljóti aö hafa
verið í hópnum sem er talað um
eða við. Þaö er af því að Biblían
var skrifuð á tímum sem kúgaði
konur en varði yfirráð karla.
Textarnir eru ekki i karlkyni
vegna þess aö Jesús eða Páll
postuli hafi fylgt þessari stefnu.
Báðir börðust einarðfega fyrir
frelsun og frelsi kvenna. Það er
þess vegna í anda þeirra aö láta
texta Bibhunnar hljóma til
kvenna í þeirra eigin kyni.
Það hefur haft mikil áhrif, bæði
fyrir konur og karla, að lesa og
heyra þessa áhrifamiklu texta
afltaf i karlkyni. í nýjustu ís-
lensku bibhuþýðingunni er
breytt um orð á nokkrum stöð-
um. í Fjallræöunni, í Matt. 5.9,
stóðáður: „Sæhrerufriðflytjend-
ur, því þeir munu Guðs synir
kallaðir verða.“ En nú stendur:
„Sælir eru friðflytjendur, því þeir
munu Guðs böm kahaðir verða.“
Ég vildi að skrifað yrði: „Sæl eru
þau sem flytja frið, því þau munu
verða köhuð böm Guðs.“ Ég vona
að breytingarnar sem þegar eru
byrjaöar verði víötækari í næstu
þýðingu. Það mun hafá góð
áhrif.“
Breyting á
ritningunni
„Hér er ver-
ið aö tala um
að breyta
ritningunni,
Guðs orði, en
ekki að fag-
færa þýðingu.
Hugmyndin á
rót sína að
rekja til öfga-
kvennahreyf-
ingar sem Ra9nareson-
kölfuð hefur veriö femínismi og
birtist á íslandi í Kvennahstanmn
og einnig i svokahaðri kvenna-
kirkju. Hreyfing þessi höföar
einkum til kvenna sem af ein-
hverjum orsökum hafa ahð með
sér minnimáttarkennd gagnvart
karlmönnum. Þær segja um Bibf-
iuna að hún þjóni ekki þörfum
kvenna heldur einungis karl-
manna, samanber guðdóminn, að
hann sé eingöngu i karUcyni sem
faðir, sonur og heilagur andi.
Þær vhja breyta Faðir vorinu í
Móður vorið og þær þola ekki að
Bibfian tafar afltaf um söfnuðinn
í karfkyni, s.s. lærisveinar og
bræður, þótt átt sé við bæði karla
og konur.
Sú kirkja sem breytir Guðs orði
er ekki lengur kirkja Jesú Krists.
Hún hefur þá gert þaö sama og
djöfullinn geröi þegar hann tældi
Evu en hann afskræmdi orð
Guðs. En Guð elskar konur ekki
síður en karfa og hver sú kona
sem gerir iðrun og játar með
munni sínum aö Jesús er Drott-
inn og trúir í hjarta sínu að Guð
hafi uppvakið fiann frá dauða,
mun hólpin verða."
„Því miður hefur löggjöf á Islandi þró-
ast í hættulega átt. Hún miðast ekki
við það hvers við erum megnug, heldur
hvers við óskum.“
Birna Friðriksdóttir
í skjóli nætur
„Það er á stundum gott að geta talað
tungum tveim, sitt með hvorri. Ætla
þjóðinni aðhald, sparsemi og hógværð,
en skirrast ekki við að taka ákvörðun-
arvald um eigin afkomu úr höndum
Kjaradóms..