Þjóðviljinn - 09.05.1981, Blaðsíða 2

2 6iÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 9—10. mai 1981
skammtur
Af „Beöið eftir strætó”
55
Það sem gert verður að umræðuefni hér að
þessu sinni eru hin kröppu kjör, sem hinn al-
menni borgari — samborgari voi— verður að
búa við, þegar hann er að reyna að komast
leiðar sinnar með almenningsvögnum borgar-
innar.
Til að koma þó í veg fyrir allan misskilning,
vil ég taka skýrt fram, að eftir að menn eru
komnir uppí strætó með réttu númeri eru þeir
sæmilega hólpnir, ef þeir vita hvar þeir eiga
að stíga úr vagninum. Hér á ég að sjálfsögðu
við, á hvaða stoppistöð.
Nei, það sem hér verður tekið fyrir eru þau
skilyrði sem fólki eru búin meðan beðið er eft-
ir strætá þar ti I hann kemur, ef hann þá kem-
ur.
Geysilega umfangsmiklar rannsóknir hafa
verið gerðar af hæf ustu mönnum til að hanna
svokölluð,,biðskýli", og er mér tjáð að margir
álíti fátt göfugri, háleitari, né arðvænlegri
köllun í líf inu en að hanna, smíða og festa nið-
ur við vegabrúnir vellukkuð biðskýli til al-
menningsheilia.
Við sem erum komnir svolítið til ára okkap
höfum borið gæfu til að sjá ótrúlegustu teg-
undir af þessum strætóstoppistöðvum og yrði
upptalning á þeim f jölbreytilega arkítektúr til
að æra óstöðugan.
Fyrir áratugi, eða svo, virðist hinsvegar
hafa litiðdagsins Ijós ótrúlega snjöll hugmynd
að húsaskjóli fyrir fólk, sem er að bíða eftir
strætó.
Allir vitahvernig venjulegt biðskýli lítur út.
Svona eins og niðurfallsrör af stærstu gerð
klofið eftir endilöngu og hlutað svo niður í
réttar lengdirtil að sex persónur geti setið inní
því áveðurs og beðið eftir strætó.
Og svona á móti vindinum þjóna þessi bið-
skýli sama tilgangi og stórsegl á skonnortu.
Biðskýlið fyllist af vindi,fýkur um koll og sigl-
ir svo hraðbyri af stað með farþegana innan-
borðs.
Þessi biðskýlitaka sex manns í sæti, en hinir,
sem líka eru að bíða eftir strætó, standa
venjulega fyrir framan þá sex sem sitja,
nema þeirsem njóta sætisins sitji undir þeim
sem standa, en það gerist sárasjaldan, þar
sem slíkt þykir ekki hæfa þegar verið er að
bíða eftir strætó í rysjóttum veðrum.
Það sem helst hefur verið fundið þessum
biðskýlumtil foráttu hérlendis (fyrir nú utan
það að þau eru venjulega fokin út í veður og
vind, áður en farþegar ná að leita skjóls í
þeim) er að hér á landi er ekki — eins og á
hinum norðurlöndunum — lágmarksaðstaða
til að sinna í skýlunum ítrustu þörfum
mannskepnunnar; kaupa frímerki, póstkort,
getnaðarvarnir, asperín og sjampó.
Og það verður að segjast eins og er, að í ís-
lenskum strætisvagnabiðskýlum er — eins og
æskulýðsf ulltrúar orða það oft —
hreinlætisaðstaða gersamlega í lágmarki.
Og nú kem ég að því sem kallað hefur verið
mergurinn málsins.
I Reykjavík, nánar ti Itekið á Lækjartorgi, er
risið strætisvagnabiðskýli fyrir almenning.
Strætisvagnabiðskýli, sem er til fyrirmyndar.
Þetta sannreyndi ég um daginn, þegar ég var
að koma úr Pennanum, sem er einmitt við
hliðina á þessu frábæra skýli. Þá varð mér
skyndilega mál að pissa.
Ég kom inní sjálft almenningsbiðskýlið,
sem er forstofan að stigagangi hússins,og (aar
er líka — eins og í hinum biðskýlunum pláss
fyrir sex til að bíða eftir strætó. Og af því að
ég hélt að þetta væri biðstöð fyrir almenning,
að skandínavískri fyrirmynd, datt mér ekki
annað í hug en að skilyrði til pissunar væru á
staðnum. Já! og líka af þvi að ég vissi að húsið
fékkst byggt á þeim forsendum að þarna ætti
almenningur að geta beðið eftir strætó.
I þessari næðingssömu forstofu að stiga-
gangi biðskýlishallarinnar, sem tekur sex
strætisvagnabíðendur í sæti, hlýtur að vera
besta aðstaða, sem hugsast getur fyrir lúna
eyrarvi nnukalla og annað verkaf ólk, sem þarf
að komast í strætó heim til sín að afloknum
erfiðum vinnudegi, til að slappa af, vel að
merkja ef það þarf ekki að komast á salernið.
Rúmgóð skyndimyndastofa og pulsubar,
sem ég held að heiti ,,Smáborgarinn", með
New Yorkborgara, Friskóborgara, Kansas-
borgara m. súrsuðum gúrkum, rifnu salati og
hráum lauk.
Þarna er líka handhæg og þægileg skart-
gripaverslun, en þar fást gullkórónur og
demöntum settar gullfestar, hálsmen og ótrú-
legustu tímamælar, allt frá tölvuúrum sem
sýna flóð og fjöru og uppí borgundarhólms-
klukkur.
Á ef ri hæðina geta menn svo farið með inni-
haldið úr launaumslaginu sfnu og ávaxtað
árangur erfiðis síns í Eignamarkaðnum eða
Verðbréfamarkaðnum.
Já,hún er meira en lítið f lott nýjasta strætis-
vagnabiðstöð borgarinnar, þar sem lýðurinn
hefur dýrlega aðstöðu til að njóta iífsins
gæða, á meðan hann bíður ef tir því að komast
heim til að malla graut ofaní króana, jafnvel
þótt saltið sé af skornum skammti.
Þarna í Lækjargötubiðskýlinu er semsagt
hugsað fyrir öll um þörfum borgaranna, sem
eru að bíða eftir strætó, nema því að þeir haf i
húsaskjól og aðstöðu til ónafngreindra at-
hafna.
Annars er hægt að f erðast með öðrum hætti
en í strætó, eins og f rystihússtjórinn sagði við
farandverkamanninn:
Það á að segja þessum skríl
og það á hann líka að finna
að til þess að eignast eigin bíl
er aðalmálið að vinna.
Skáksambands-
menn
eru nú I óöa önn aö undirbúa aöal-
fundinn, sem haldinn veröur i
Norræna húsinu þann 30. þessa
mánaöar.
Einarsklfkan svonefnda, þ.e.
stuöningsmenn Einars S. Einars-
sonar, fyrrum forseta skáksam-
bandsins, situr heldur ekki auö-
um höndum.
Þannig var samþykkt á stjórnar-
fundi Taflfélags Reykjavlkur nú
fyrir skömmu, aö Guöfinnur
Kjartansson, formaöur félagsins,
fengi einræöisvald um val á full-
trúum til aöalfundarins. Þykjast
menn sjá af þvi, aö fulltrúar T.R.
veröa nokkuö „Einars-litaöir”.
Aö sögn kunnugra mun Guöfinnur
hafa hótaö aö segja af sér ef til-
lagan næöi fram aö ganga, og var
hún samþykkt meö 6 atkvæöum
gegn 3.
Taflfélag Reykjavíkur á rétt á um
25 fulltrúum af u.þ.b. 70, þannig
aö ef Einar S. Einarsson, eöa ein-
hver leppur hans, fer fram I for-
setaframboö er ljóst, aö Taflfélag
Reykjavlkur ræöur miklu um
gang mála.
Reglur um fulltrúafjölda eru
Einar S. Einarsson:
Hyggur á hefndir.
Einar Hákonarson: 14
kennarar af 16 greiddu
atkvæöi á móti ákvöröun
hans.
Jón Baldvin: Vill koma
liösforingja úr norska
hernum i utanrikisráöu-
neytiö.
Jón Sigurösson: Hefur
ekki séö ástæöu til aö
nefna frimúrarabókina á
nafn I Timanum.
Jónas Kristjánsson:
Samdi sjálfur vinlistann
góöa.
þannig, aö taflfélögin eiga rétt á
einum fulltrúa fyrir hverja 20
félagsmenn. Þeir, sem til fjár-
mála Taflfélags Reykjavlkur
þekkja, telja, aö 25 fulltrúar sé
allgrunsamleg tala, ef miöaö er
viö greidd félagsgjöld.
Ýmsir eru samt á því, aö dr.
Ingimar Jónsson og stjórn hans
muni halda velli, þar sem lands-
byggöarmenn séu nokkuö ánægö-
ir meö aukiö starf Skák-
sambandsins I þeirra málum.
Stríðið
um nýlistadeildina I Handlöa- og
myndlistaskólanum heldur áfram
og er vegiö á báöa bóga. Nemend-
um deildarinnar þykir Einar
Hákonarson hafa fariö nokkuö
frjálslega meö staöreyndir. Hann
hefur haldiö þvl fram I fjölmiöl-
um, aö nýlistadeildin sé dýr I
rekstri, en staöreyndin er vlst sú,
aö hún mun vera eina deild skól-
ans sem ekki hefur fengið eitt ein-
asta tæki I slna þjónustu undan
farin ár. Þessi ummæli skóla
stjórans hafa svo jafnvel verið
tekin upp I leiöara blaöa. Um
daginn var haldinn kennarafund-
ur I skólanum og þar var sam-
þykkt andstaöa gegn þvl aö
leggja deildina niöur meö yfir-
gnæfandi meiri hluta atkvæöa,
eöa nánar tiltekiö 14:2. Stríöiö er
þvl einkastrlö Einars gegn
nemendum og kennurum skólans.
Jón
aö utanrlkisráöuneytiö styrkti
ungan stúdent, útskrifaöan úr
Menntaskólanum á ísafirði og
mikinn hægrimann, til þess aö
nema herfræöi I Noregi. Sá heitir
Arnór Sigurjónsson og er nú liös-
foringi I norska hernum. Nú er
taliö aö Arnór blöi einungis aö
fyrrgreint embætti veröi stofnaö
til þess aö geta uppfyllt tilgang
styrksins foröum.
Baldvin Hannibalsson er nú orðin
einn helsti talsmaöur bandarlska
hersins á Islandi, en til gamans
má rifja upp, aö hann var einn af
stofnendum samtaka hernáms-
andstæöinga á sinum tlma og fór
þá m.a. um landiö sem erindreki
þeirra. Um daginn flutti hann til-
lögu um þaö á Alþingi ásamt
Friöriki Sóphussyni og Jóhanni
Einvarössyni, aö stofnaö skyldi
embætti hernaöarsérfræöings viö
utanrlkisráöuneytíö. Þarna mun
m.a. liggja aö baki, aö Jón Bald-
vin átti hlut aö þvl á slnum tlma,
Og
vakiö athygli þess. Eina dag-
blaöiö sem ekki hefur þótt ástæöa
til aö nefna bókina á nafn, þó aö
ritstjóri þess hafi fengiö hana
persónulega I hendur, er Tlminn.
Til þessa eru taldar tvær ástæöur
önnur er sú aö Jón Sigurðsson rit-
stjóri er frlmúrari og hin aö eitt
sterkasta afliö I Frímúrararegl-
unni, alveg frá þvl aö hún var
upphaflega stofnuö, er helstu for-
kólfar SIS.
úr þvl aö hernaöarsinnann Jón
Baldvin Hannibalsson ber hér á
góma má geta þess aö herstööva-
andstæöingurinn Bryndls
Schram, eiginkona téös Jóns,
sótti mótmælafund fyrir framan
bandarlska sendiráöiö á fimmtu-
daginn.
Skráargatið
hefur fylgst nokkuö meö bók
Úlfars Þormóössonar um
Frlmúrararegluna og eitt hefur
Sumir
hafa lúmskt gaman af því aö au|
lýsa sjálfa sig, beint eöa óbein
Emn af þeim er greinilega Jón«
Kristjánsson. Hann fer á vei
ingahús, svo sem frægt er orði
og dæmir þau siöan I Vikunn
Síöast fór hann á Hornið I Hafna
stræti og er fyrirsögn greina
innar Einn besti vlnlistinn. Gefi
hann þessum vinlista 9 I einkum
Engan skyldi undra, þvl aö sögi
herma aÖ Jónas hafi nefnileg
sjálfur samiö þennan vlnlisl
fyrir Guöna veitingamann.