Þjóðviljinn - 11.07.1981, Blaðsíða 13

Helgin 11. — 12. júlí 1981 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 13
i annálnum segir nokkuö af ferö-
um Arna Magnússonar um landiö
og söfnun handrita. 1712 fór Arni
siðast alfarinn frá islandi en
hann lést i Kaupmannahöfn i
hyrjun árs 1730, rúmu ári eftir
brunann mikla i október 1728, þar
sem.mikill hluti bókasafns Arna
Ifór forgörðum.
stórmiklir f jármunir utan kirkjan
og tvö önnur útihús.
Einnin brann bærinn i Hlið i
Hörðadal og hvað þar inni var,
menn komust undan.
Það sumar sigldi assessor Árni
Magnússon og Sigurður Sigurðs-
son landþingsskrifari.
Herra Páll lögmaður stefndur
til næsta alþingis 9 stefnum.
Barst eptir Dönskum, að pest
mikil hefði gengið i Kaupenhafn,
dáið 30.000 karlmanna og 9000
kvennmanna. Konungur vor með
þvi konunglega húsi hélt sig á Jót-
landi meðan pestin var, þvi hún
kom þar ekki.
Hart frost á páskum.
Þá var úti stúlka i Villinga-
holtshreppi.
A skirdag i Njarðvik innri
fannst dauður maður i rúmi sinu,
hver drukkinn háttaði um
kveldið.
1724
Deyöi Appollania
Svartkopp
— Um vorið viku fyrir kongs-
bænadag á föstudag gerði mikinn
sunnagarð, svo menn mundu ekki
um verðtiðartima, helst fyrir
sunnan jökui. Þá forgekk róðrar-
skip við Frambúðir; drukknuðu
tveir, en hinum varð hjálpað, þó
langt komnir væru. 1 Höskuidsey
á Breiðafirði urðu 4 skipstapar i
þessum sama garði; voru á
þessum 4bátum 18manneskjur: 8
kvennmenn og 10 karlmenn;
komstenginn af á þessum bátum;
þá rak suma undan vestur i flóa.
Svo hryggðarlegt tilferli hafði þar
ekki skeð i manna minni, er þá
lifðu.
A þessu sumri deyði Appollania
Svartkopp á Bessastöðum, en
hverninn hún dó veit ek ei; það
var sú kvinna, sem amtmaður
Fuhrmann ekta átti, en var sagt,
að ei hefði viljað; mæðgur tvær
voru á Bessastöðum danskar, hin
yngri vildi eiga hann.
Þá deyði sú göfuga kvinna Guð-
rún Eggertsdóttir eidri i Saurbæ á
Rauðasandi um Mariumessu-
leytið; hafði lengi i kör legið að
undanförnu og enn lengur blind
verið.
1735
Hafði með sér
fertugt fceri
Töstug veðurátta eptir jólin.
Gamall maður deyði á Arnar-
stapa um veturinn á langaföstu.
Hann hét Jón Andrésson. Um alla
hans tið og föður hans sem varö
áttræður hélt enginn Snæfellnes-
sýslu eður Stapaumboð full 20 ár.
Fisklaust allan þennan vetur
fyrir sunnan Jökul.
Þriðja dag hvitasunnu gekk
maður upp á Lóndranginn — hét
Ásgrimur var þjóftötur frá Vest-
mannaeyjum — milli Dagverðar-
ár og Malarrifs; það var stærri
drangurinn; hann hafði með sér
fertugt færi og mælti hæð hans og
vantaði hér um 4 faðma að niður
næði.
Eyrabakkaskipið strandaði
fyrir austan, skömmu fyrir al-
þingi, komust af allir mennirnir,
en góssið stórskemmdist, en upp-
rak þó mikið siðan af þvi
1749
Urðu margir forríkir
Ólafsvikur og Grundarfjarðar-
skipið, sem gekk á þær báðar
hafnir strandaði um nóttina milli
þess 3. og 4. Septembris. Þeir
höfðu fært sig af höfninni og fram
á fjörðinn og lágu þar við einn
streng i 4 daga. Hleyptu svo i
stórviðrið um nóttina. Rak þá svo
eptir firðinum; hleyptu svo
tveimur sinum stærstu akkerum,
og rak þá svo samt rétt á Mel-
rakkaey... Gerði svo nokkurn
tima siðar norðan stórvirði; rak
þá skipsskrokkinn ofan af þessu
eyjarifi og brotnaði i sundur; rak
siðan út undir Krossanessbjarg
og var þar sundurrifið og selt. Það
eignaðist sýslumaðurinn Guð-
mundur Sigurðsson og búandinn á
hálfu Krossnesi, Jón Andrésson
sitt hálft hvor þeirra með þvi skil-
yrði að láta draga úr þvi allt
járnið og skila þvi aptur, og eiga
þar fyrir allt tréð. Þá eignaðist
margur i Eyrasveit prjónless-
smykkju fyrir litið, svo þar urðu
margir forrikir um stund og tima
fyrir litið.
1757
Morð í
ísafjarðarsýslu
— Morð skeði og i Isafjarðar-
sýslu, eithvað undir eður um
jólin. Var sagt, að skeð hafi með
þeim hætti, að maður nokkur bú-
andi, sem nefndur var Bjarni
Helgason, fór að sækja lömb
nokkur. Honum mætti maður
ókunnugur, gekk við broddstaf.
Hvað þeim til oröa kom, vita
menn ekki vel, en sagt var, að
ókenndi maðurinn hafði viljað
skaða hinn á broddstafnum, og
hafi ekki getað{tókust siðan á, og
varð ókenndi maðurinn undir;
skar siðan þennan Bjarna á afl-
vöðvann á handleggnum, en
þegar til var komið var þessi
Bjarni máttfarinn og var heim-
færður, lifði 3 dægur og dó siðan,
en hinn ókenndi lá þar dauður
snúinn úr hálsliðnum, þar þeir
höfðu við átzt.
Þetta sumar kom aö utan múr-
meistari, sem leggja átti múr-
veggi að Hólakirkju.
1764
Fabrikuhúsin í
Reykjavík brenna
Annan föstudag á einmánuði
brunnu upp til kaldra kola öll
fabrikuhúsin i Reykjavik syðra,
þau voru 3. Þar brunni inni allir
vefstafir og verkfæri sem þvi erf-
iði þénuði, öll þessa árs vinna og
öll óunnin ull, mestallir fjármunir
fabrikufólksins. Fólkið var að
tölu yfir 60. Það komst út, margt
litt klætt en sumt nær nakið. Bók-
haldarans hús brann ekki, þvi það
nokkuð frá lengra, þó búið mest-
alla hans fjármuni út gera. Fólkið
var sett niður á bæi.
Skip kom um hvitasunnuleytið.
Var þá komið nýtt compagnie;
voru þar Islenskir með og
Danskir. Forpagtningin stóö upp
á 7000 rd., hverja þeir upp báru
sjálfir, en sumir vildur láta sigla
upp Grænland.
Votviðrasumar hið mesta og
skemmdust viða hey. Sama og
um haustið þau mestu votviðri.
Viöast fordjarfaðist eldiviður
sunnan Snjófellsjökul.~
Með þessum oröum lýkur
Grimsstaðaannál Jóns Ólafs-
sonar.
— lg tók saman
FURUHÚSGÖGN
í miklu úrvali
SKILJUR en
ekki eldflaug
Eru þeir nú farnir að
smíða hér eldflaugar?
Ekki gátum við Gunnar
Ijósmyndari betur séð er
við komum auga á ferlíki
það, sem hér sést á mynd-
inni. En við erum nú ekki
mjög miklir hernaðarsér-
fræðingar og þessvegna
gat þetta svo sem verið
eitthvert annað stríðstól
eða þá kannski bara sak-
leysið sjálft. Við ákváðum
að nálgast þetta fyrirbæri
að því marki, sem okkur
yrði leyft. Þarna voru þrír
menn á ferli, hreint ekki
neitt illilegir svo við
áræddum að spyrja:
— Eruð þið að smiða eldflaug?
eða er þetta kannski geimfar?
— Þeir kimdu við.
— Ó-nei, þetta er nú bara mein-
lausar skiljur, sem nota á til þess
að skilja sjóinn frá gufunni suður
i Svartsengi.
— Og þið smiðiö þetta hér?
— Já, það er Vélsmiðjan Ormur
og Viglundur, sem sér um það.
Við smiðum allt nema botnana,
þeir eru fluttir inn. Skiljurnar eru
úr ryðfriu stáli og við vitum ekki
til þess að áður hafi hérlendis
verið smiðað úr svo þykku stáli og
þvi, sem notað er i þær.
— Hér eruð þið með tvær
skiljur, hafið þið smiðað fleiri?
„Eldflaugin” og frá v.: Magnús
Sigurðsson, Sigurður Sigmanns-
son og Bjarni Jónatansson.
Mynd: —gel
— Við höfum smiðað alls þrjár
af þessari stærö og sú fyrsta
þeirra er komin suður i Svarts-
engi. En svo höfum við smiðað
minni skiljur, sem einnig eru not-
aðar þar syðra.
— Og hve þungt mundi stykkiö
vera?
— 32—34 tonn.
— Nú, jæja ekkert annaö. Og
hvenær verða svo þessar skiljur
fluttar suður i Svartsengi?
— Það stendur til að gera það
17.—18. þessa mánaðar.
— Megum við mynda?
— Velkomið. Og hér er þá
myndin af „eldflauginni” og frá
v. til hægri eru þeir: Magnús Sig-
urðsson, Sigurður Sigmannsson
og Bjarni Jónatansson. — mhg
Einsmannsrúm
Hjónarúm
Boröstofu-
borö
og -stólar
Sófasett tvær gerðir
ÍSLENSK HÖNNUN — ÍSLENSK FRAMLEIÐSLA
„HÚSGAGNAVINNUSTOFA
BRAGA EGGERTSSONAR
Smiðshöfða 13 Simi 85180