Þjóðviljinn - 11.07.1981, Blaðsíða 28

UOÐVIUINN
Helgin 11. — 12. júli 1981
Aðalsimi Þjóðviljans er 81333 kl. 9-20 mánudag til föstudags. Utan þess tima er hægt að ná i blaðamenn og aðra starfsmenn blaðsins f þessum simum : Ritstjórn 81382, 81482 og 81527, umbrot 81285, Ijósmyndir 81257. Laugardaga kl. 9-12 er hægt að ná i af- greiðslu blaðsíns I sima 81663. Blaðaprent hefur slma 81348 og eru blaöamenn þar á vakt öl) kvöld. Aðalsími 81333 Kvöldsími 81348 Helgarsími afgreiðslu 81663
Þjálfun i Sjálfsbjargarhúsinu. Auk fatlabra koma margir Iþrótta-
menn til mcöferöar eftir aö hafa hlotiö meiösli i leik. Ljósm: eik.
nafn
vikunnar
Ólöf
Loftsdóttir
Nafn vikunnar er að
sjálfsögðu Ólöf Lofts-
dóttir ríka á Skaröí, en
allir þjóðlega sinnaðir
bíða nú með önd í hálsi
staðfestingar eða af-
neitunar á tilgátunni
um að það sé hennar
kista, sem kirkjusmið-
ir að Skarði rákust á nú
í vikunni. ólöf mun
fædd um 1420, dóttir
Lofts Guttormssonar
ríka á Möðruvöllum í
Eyjafirði, en þetta fólk
er skylt þeim Gutt-
ormssonum Hjörleifi,
Lofti og Gunnari.
Ólöf giftist voldugasta
manni landsins, Birni Þor-
leifssyni hiröstjóra, og flyst
þarmeö aö Skarði.
Þetta er á þeirri öld sem
Björn Þorsteinsson, sagn-
fræðingur, kallar „ensku
öldina” i Islandssögunni, og
Björn hiröstjóri kveður
heiminn i baráttu gegn
enskri ásókn áriö 1467. Hann
er aö stugga viö enskum sjó-
mönnum, en þeir „skamm-
slógu” Björn i Rifi á Snæ-
fellsnesi viö stein þann er
enn sést, og sendu hann aftur
i stykkjum til Ólafar, sem
grét ekki Björn bónda, held-
ur safnaöi liöi, náöi Englend-
ingum, drap suma, en færöi
aöra heim meö sér og haföi i
hálfgildings þrælahaldi, eru
sögusagnir um að hún hafi
m.a. látiö þá leggja mikla
stétt að Skaröi, og hafa fund-
ist þar leifar af sliku mann-
virki.
Ólöf tekur viö bústjórn eft-
ir lát manns sins, og er jarð-
eign þeirra svo griöarleg, aö
enn á sjötta tug 20. aldar stóö
Skaröskirkja i málaferlum
um rekarétt i allt annari
sýslu. Ólöf hafði um sig mik-
ið lið, þarámeöal einskonar
hiröskáld, og var eitt þeirra
Svartur sá Þóröarson er orti
Skaufhalabálk og Skiða-
rimu. Er mælt aö eitt sinn
er Svartur kvað fyrir ólöfu,
hafi hann gerst all djarf-
mæltur, og Ólöf stöövaö
kveöskap meö þessum orö-
um: „Ekki meira nú, Svart-
ur minn.”
Olöf lést veturinn 1479—80,
og er sagt aö hún hafi óskaö
þess, að dauöi sinn yröi sögu-
legur, og gekk þaö eftir, þvi
aö viö dauða hennar skall á
hiö versta fárviöri, og kallaö
Ólafarbylur, og má mikiö
vera ef ekki er enn i minnum
elstu manna þar vestra.
Sunnudagsblaöiö er aö
nokkru helgaö Ólöfu riku
Loftsdóttur, og má auk siö-
ustu frétta af uppgreftri kist-
unnar lesa frásagnir af henni
úr Fitjaannál, og kafla úr
skriftamálum hennar, sem
munu einstæö. —m
Á götum borgarinnar
ber mikið á hjólreiðafólki
og trimmurum í glæsileg-
um búningum. Sundlaug-
arnar eru fullar af fólki
sem er að sóla sig eða
stunda líkamsrækt sér til
heilsubótar. Það fer ekki
á milli mála að „trimm-
bylgjan" sem gengið hef-
ur yfir Norðurlönd og
Bandaríkin er farin að
teygja anga sína hingað.
-En er það nóg að kaupa
sér hjól/ eða flottan
trimmgalla? Er ekki ým-
isiegt sem þarf að var- •
ast? Hvaða mistök gerir
f ólk sem ætlar að taka sig
á og gerast heilsuhraust
og limafagurt? Til að
leita svara við þessum
spurningum heimsóttum
við Kristínu Guðmunds-
dóttur, sjúkraþjálfara en
þær Svandís Sigurðar-
dóttir, Jóna Þorsteins-
dóttir og Gunnhildur Ott-
ósdóttir sem allar vinna
við sjúkraþjálf un í
Sjálfsbjargarhúsinu
lögðu einnig orð í belg.
„Þau mistök sem flestir gera
er aö fara allt of geist af staö”
sagöi Kristin. „Fólk miöar viö
þaö sem þaö gat siöast þegar
þaö var I þjálfun og afleiöingin
veröur strengir, harösperrur og
ofreynsla. Best er aö fara hægt
af staö, ganga rösklega á jörö,
ekki á malbiki, þvi þaö reynir
allt of litiö á vöövana. Sund veit-
ir lika alhliöa þjálfun og þar
gildir sama, að synda rösklega
ef sundiö á aö vera einhvers
viröi fyrir likamann.
— Eru lslendingar illa á sig
komnir líkamlega?
Ætli þeir séu nokkuð verri en
aðrar þjóöir a svipuöu menning-
arstigi. Offitan er aö drepa
hálfa þjóöina og bilamenningin
hinn helminginn. Fólk loftar
ekki sjálfu sér og er úthalds-
laust. Þaö skortir alhliöa hreyf-
ingu og útivist. Viö viljum
leggja mikla áhersiu á útiveru,
hún skiptir miklu máli. Margir
kaupa sér alls kyns æfingatæki
en það er miklu betra aö nota
sjálfan likamann. Allt of mikil
áhersla er lögö á aö ná upp
kröftum meö lyftingum og alls
kyns tólum, sem eiga aö hjálpa
en svo veldur fólk ekki eigin
likama, hreinlega vegna leti.
— Ég hef heyrt því fleygt að
sjúkraþjálfarar séu ekki bein-
linis hressir yfir 10 gira reið-
hjólunum sem fólk situr keng-
bogiö á, er þaö rétt?
Viö könnumst nú ekki við
miklar kvartanir út af þeim, en
þaö eru margir sem sitja mjög
vitlaust á þessum hjólum,
beygja sig þannig aö kryppa
kemur á bakiö, i staö þess aö
vera meö beint bak og beygja
sig i mjaðmarliönum.
— Hvað um annars konar
mistök sem gerð eru t.d. varð-
andi skófatnað?
Þaö skiptir miklu máli aö eiga
góöa gönguskó sem halda vel aö
fætinum ef fólk stundar göngur,
og aö kaupa sér þar til geröa
hlaupaskó til aö skokka á. Þaö
dugar ekki aö fara I götuskónum
sinum i gönguferö. Góö
áreynslu fyrir fótinn fæst ekki
meö þvi og þaö er hollt aö skipta
um skó. Margir telja sig fá næga
hreyfingu i vinnunni af þvi að
þeir eru á þeytingi fram og aftur
allan daginn, en þaö er mikill
misskilningur. Hreyfingar á
jafnsléttu og höröu gólfi eru of
einhliöa. Annars hefur litiö ver-
iö gert til aö skapa aölaðandi
umhverfi til gönguferöa og
sama gildir um aöstööu fyrir
hjólreiöamenn. Þó er fullt af
góöum stööum hér innanbæjar
til gönguferöa, eins og
Klambratúniö, öskjuhliöin, Sel-
tjarnarnesið og viöar. Þaö er
Spjallaö við
sjúkraþjálf-
ara hjá
Sjálfsbjörgu
Offíta
og
leti
er að
drepa
okkur
\
bara viljann sem vantar. Marg-
ir setja fyrir sig veöriö, en þeir
dagar eru fáir hér sem vinna
leggst niöur utanhúss. Þaö er
engum vorkunn aö klæöa sig vel
og vera úti, fólk getur alveg eins
keypt sér rétt föt sem hæfa is-
lenskri veðráttu eins og alian
tiskufatnaöinn.
— Hvaða meiðsli eru algeng-
ust á trimmurum og iþrótta-
fólki?
Tognanir i liöböndum og
vöövum, mar eftir spark og svo
brot. Ofreynsla kemur oft fram
hjá þeim sem fara of geist af
staö, og veldur þvi stundum aö
fólk kemur aldrei nálægt lik-
amsþjáifun meir. Þegar fólk er
farið aö finna verulega fyrir
hreyfingarleysi og jafnvel
verkjum vegna vöövabólgu,
tekur þaö sig til og fer aö æfa sig
meö þeim afleiöingum aö of-
reynslan keyrir um þverbak og
vanliöanin vex. Þaö á aö biöa
þar til kastiö er afstaöið og
byrja þá hægt og bitandi.
— Er eitthvað til skrifað á is-
lensku um likamsþjálfun fyrir
almenning?
Þaö er litið um þaö, þó hefur
ISl gefið út smáleiöbeiningar,
en þaö stendur til aö gefa út
bækling á vegum Iþróttasam-
bandsins.
— Hvernig er aðstaðan til
sjúkraþjálfunar getur almenn-
ingur komist aö hjá sjúkraþjálf-
ara?
Það er enginn staöur til þar
sem hægt er aö ganga beint inn
og fá þjálfun. Viö tökum viö
fólki samkvæmt tilvísunum frá
Líkamsrœkt
og
mannamein
læknum. Viö erum alltaf aö fást
viö skaöann eftir aö hann er
skeöur, en getum litt sinnt fyrir-
byggjandi aögeröum. Hér er
þriggja mánaöa biölisti.
— Erlendis er viða tiðkað á
vinnustööum að gefa fólki kost á
likamsþjálfun, leikfimi i hléum
eða hópæfingum eins og i Japan,
mætti ekki koma á ýmsum úr-
bótum á vinnustööum til aö
bæta likamsástand vinnandi
fólks?
Þaö verður aö segjast aö lifn-
aðarhættir hér gefa ekki kost á
mikilli þjálfun. Þaö veröur hver
og einn aö bera ábyrgö á sinum
likama og vinna bug á eigin leti.
Á vinnustööum vantar allt
skipulag tengt likamsþjálfun og
eins má viöa bæta aöstööuna, fá
rétta hæö á stóla, góöa stóla og
fleira slikt, en það dugar litiö aö
bæta vinnustaöinn ef fólk nennir
ekkert aö gera sjálft. Þaö ættu
að vera tvenns konar trúnaöar-
menn á vinnustööum, einn sem
sinnir launamálum og annar
sem sér um öryggisatriöi, þar
meö talin vinnuvernd.
— Er afstaðan til likamsrækt-
ar ekki aö breytast?
Umræöur eru aö vakna en þaö
þarf aö fræða fólk og fá þaö til
aö taka ábyrgö á eigin likama.
Einnig aö leggja áherslu á aö sú
þjálfun sem menn stunda, bein-
ist aö þvi aö auka úthaldiö og
teygja vöövana, ekki aö safna
kröftum, aö vera sterkur er ekki
hiö sama og aö vera i góöri
þjálfun. — ká