Þjóðviljinn - 27.02.1982, Blaðsíða 12

12 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 27.-28. febrúar 1982
Þáttur af Karli Einarssyni
Dunganon, hertoga af St. Kilda,
í tilefni af frumflutningi
á tónverki við Ijóð hans eftir
Hjálmar H. Ragnarsson
Galdrafuglar koma til min og setjast á öxl. Karl Ein-
arsson Ilunganon, hertogi af St. Kildu, ööru nafni
Carolus Africanus Einarsson Dunganon, Lord of
Hecla.
Karl Einarsson Dunganon hertogi
af St. Kildu. Og hver var hann?
Nánari útskýring:' Cormorant
XII, Imperator af Atlantis, venju-
lega nefndur Carolus Africanus
Einarsson Dunganon, Lord of
Hecla. Ljóöiö er ort á óþekktri At-
lantismállýsku og segir I nýút-
komnu timariti er nefnist Tann
glarra aö hertoginn kunni aö hafa
numiö það af gargi fugla og
svarralátum sjávar viö eyna St.
Kildu sem liggur vestur af Skot-
landi, auö eyja og yfirgefin.
Þetta er nú meiri vitleysan.
Eöa hvaö? Tímaritiö Tann glarra
kom út fyrir nokkru og er mál-
gagn Háskólakórsins en hann
frumflutti I gærkvöldi, föstudag,
tónverkiö Corda exotica eftir
Hjálmar H. Ragnarsson viö ljóö
eftir Karl Dunganon, þann maka-
lausa ævintýra- og lífslistamann.
Án tóna „eins og frosin
lind"
En hver var þá Karl Einarsson
Dunganon, hertogi af St. Kilda?
Flestir hafa heyrt nafn hans af af-
spurn og mörgum mun I fersku
minni sýning á myndum hans i
Bogasal Þjóöminjasafnsins á
Listahátiö 1976. Halldór Laxness
hefur gert hann frægan i tveimur
smásögum: Völuspá á hebresku i
Sjö töframönnum 1942 og Corda
Atlantica I Sjöstafakveri 1964. Og
nú hefur eitt af bestu tónskáldum
okkaraf yngstu kynslóö, Hjálmar
H. Ragnarsson samiö heilt tón-
verk viö ljóö hans Fenja Úhra,
Ataili Ajéudhi, Fata Morgana og
Corda Atlantica, Faldiblaöi MS4
og fleiri færeyskum gögnum.
Hann hét Karl Kerúlf Einars-
son og fæddist á Seyðisfiröi 6. mai
1897, sonur Kristjönu Valgeröar
Guömundsdóttur frá Lambhúsum
á Akranesi og Magnúsar Einars-
sonar gullsmiös, útgeröarmanns
og kaupmanns á Vestdalseyri.
Aldamótaáriö fluttist Karl meö
foreldrum sinum til Þórshafnar i
Færeyjum þar sem Magnús gerð-
ist kaupmaöur.
Rúmlega tvitugur fór Dungan-
on meö foreldrum sinum til
Kaupmannahafnar og var honum
þar komiö i verslunarnám en
strauk til Spánar sem messa-
drengur á ss. Gyptis. Var siöan i
Frans og Spáni til aö yrkja á
þeirra manna tungum og elska
fagrar konur.
Áriö 1924 hitti hann mann i Bor-
deaux sem átti eftir aö skipta
hann miklu. Þetta var Siggert
hinn I. Patursson úr Kirkjubæ,
bróöir Jóhannesar frelsishetju
Paturssonar (og fööurbróöir Er-
lendar). Siggert I. var þá nýkom-
inn frá Kalkútta eöa Marokkó fót-
gangandi meö tik sina Rifu og
haföi veriö nokkur ár á leiöinni.
Þetta var álika skrautlegur ná-
ungi og Dunganon sjálfur og lét
m.a. mynda sig allsnakinn, hald-
andi hnettinum yfir höföi sér.
Hann lét llka sauma sér einkenn-
isbúning meö silfurhnöppum i
samræmi viö viröulegan titil sinn.
Fyrir Siggert I. bar Dunganon
mikla virðingu og orti hann á fær-
eysku m.a. þetta:
„Vallari, tú sum á fold var bert fylgdur
av trúlyntum hundi,
hjartliga tltt tattarabros — i endurminningar blundi —
leikar úr óminnis fjarlögd, á feigdarleiö,
móöumold bundiö.”
A-Máhla Miihru. í blaöinu Tann
glarra segir:
„Sjálfur mun Dunganon hafa
flutt ljóð sin meö einhvers konar
tónlistarlegum tilburöum. Hann
haföi að sögn þann háttinn á aö
hann sneri baki i áhorfendur slna
og andlitinu upp aö vegg eöa hurö
i þvi skyni aö láta hljóma duglega
i hverri fúaspýtu er i herberginu
leyndist og tók til aö söngla eöa
þruma ljóöiö — allt eftir áhersl-
um. Hann sagöi enda aö án tóna
væri skáldskapurinn „eins og
frosin lind”.
Að yrkja og elska konur
Hver var Karl Einarsson Dung-
anon? Hér veröur reynt aö svara
þeirri spurningu og byggt á fyrr-
greindri grein um hann i Tann
glarra sem Guömundur Andri
Thorsson mun hafa samiö. Einnig
er byggt á sýningarskrá frá
Listahátiö 1976, ljóöabókinni
Þeir Dunganon og Siggert I.
stofnuöu heimsborgarafélag áriö
1929 og alþjóöabanka er þeir
nefndu Heimskassann til styrktar
sigaunum og töturum. Karl
nefndist nú Carolus Africanus
gandakallur (galdrakarl).
Institut Psycho-Astral
Látum nú timaritið Tann
Glarra hafa orðiö:
„1932 skýtur hann upp kollinum
I Briissel og er enn sem fyrr aö
bæta úr ýmsum aösteöjandi
vanda mannkyns fyrir smávægi-
lega þóknun. Hann auglýsir i
dönskum, sænskum og þýskum
blöðum þjónustu stofnunar viö
alla þá sem erfiöi og þunga eru
hlaönir, eru einmana, óhamingju-
samir eða ástarþurfi. Ef þetta
fólk sendi stofnuninni bréf meö
nokkrum frimerkjum i, fékk þaö
til baka uppörvandi bréf þar sem
gjarnan stóö aö viðkomandi
skyldi vita aö einhvers staöar
I rétta stólnum situr þú rétt og í réttri hæð við borðið.
Þannig þreytist þú síður.
PE 82 er þægilegur stóll framleiddur hérlendis í tveimur
útfærslum, fyrir byrjendur (skólafólkið) og þá sem lengra
eru komnir í lífinu. PE 82 stóllinn er bólstraður, á hjólum
og með gaspumpu. Einnig fáanlegur með örmum og
veltusæti.
Og verðið er aðeins kr. 950,-
— ja, það ættu allir að hafa efní á að eignast slíkan stól.
Hver hefur annars efni á að eyðileggja heilsu sína vísvit-
andi með rangri setu?
SKfílFSTOFU HUSGOGNiy•
HALLARMÚLA 2 - SÍMI 83211
Gann uwiih kiimbrick
man-tásso ta-márra;
muhr igglon a múhlii
tann glárra.
Tann mdrrila
órrhú an-dárra,
mátta la-máhlo nas-wárra.
(Seinna erindið úr ljóðinu
A-Máhla Muhru)
Corda exotica
Hver yrkir nú svona? Og á
hvaöa tungu? Enginn annar en
Lyftigeta:
Alltað2 tonn.
Lyftihæö:
Alltað 4 metrar
LÁGT VERÐ
Fullkomin
viögeröar
þjónusta
víða um land.
Margur er knár þótt
hann sé smár
ÍSVttC
Umboðsverzlun
Laugavegi 40
Símar26707 og26065.
Umboö á Akureyrí:
Jón /ngólfsson, sími (96)22254
j rr
bÍGjoE
BANDARÍSKIR
LYFTARAR
Nu hefiir þú
efni á að kaupa
rétta stólinn
Hver
yrkir
svona?