Þjóðviljinn - 27.02.1982, Blaðsíða 20

20 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 27.-28. febrúar 1982
dægurtónlist
„Ný,? hljómplata
Það mú kannski segja að ekki
séseinna vænna fyrir Janis Jop-
lin að kasta á okkur söng i
kveðjuskyni nú þegar á tólfta ár
er liðið frá þvi hUn hvarf úr
þessum heimi áðeins 26 ára
gömul (fædd 19.1. ’43). En þá er
náttúrlega á það að lita, að hún
mun ekki hafa ákveðið að hinn
2.10. 1970 yrði sitt skapadægur
— nóttina sem heróinið á Los
Angeles svæðinu drap óvenju
marga vegna þess að það var
óvenju „gott”.
1 fyrstu var talað um sjálfs-
morð, en vinir hennar töldu það
óhugsandi — Janis hefði verið
óvenju hamingjusöm — hún var
þar að auki að taka upp plötuna
Pearl — átti eftir að syngja eitt
lag, Buried alive in the blues
(Grafinlifandi i „blúsnum”), og
er það þvf eina ósungna lagið á
Pearl. Til stóð að höfundurinn,
Nick Gravenites, syngi lagið á
Pearl — en hann mun ekki hafa
treyst sér til þess þá....og ég
meina það — það hleypur eng-
inn í skarðið fyrir Janis Joplin,
eins og heyrist einu sinni enn —
og finnst (eða segir maður ,,fil-
ast”?) á þessari frábæru hljóm-
leikaplötu, Farewell song.
Ef einhver er hræddur um að
lög tekin upp á hljómleikum fyr-
ir rúmum ellefu til fimmtán ár-
um hljómi hallærislega á herr-
ans árinu 1982, þá get ég full-
vissað þann sama um að Fare-
well song er út i gegn eins og
hún hafi orðið til ,,á morgun”.
Hérheyrist að visui hljóðfærum
sem hafa afstillsti hita leiksins
og það er svo sannarlega heitt i
kolunum hjá Janis og Big
Brother (— hljömsveitin sem
hún söng með þegar hún varð
heimsfræg á Monterey pop
festival i jUni 1967 — hljómleik-
ar þessir aru til á kvikmynd og
makalaust að hana skuli ekki
hafa rekið á islenska fjöru fyrir
löngu, — afsakið langt innskot
—) .... hvort sem takturinn er
hægur eða allt á fullu. Hljóm-
list þeirra var þrumurokkblús
— þungur bassi og trommur,
dásamlega „frikaður” (brjál-
æðislegur?) gitarleikur þeirra
Sams Andrew og James Gurley,
og svo auðvitað Janis sjálf.
Ævisaga Janisar Joplin verð-
ur ekki rakin hér, en fyrir þá
sem hafa áhuga bendi ég á bók
eftir konu að nafni Myra Fried-
man: Buried alive — a bio-
graphy of Janis Joplin. Kvik-
myndin Rose (Rósin) sem hér
var sýnd i fyrra eða hitteðfyrra
(langtimaminnið farið lika!)
með Bette Midler i aðalhlut-
verkinu er i megindráttum
byggð á þessari, að ég held,
ábyggilegu bók. Myndin — þó
sumsstaðar frá, t.d. þegar yfir
lauk þarsem „Rósin” lýkurævi
sinni á sviðinu, umkringd aðdá-
endum. Janis Joplin lést hins
vegar alein á hótelherbergi.
Aftan á plötunni Farewell
song skrifar Country Joe Mc-
Donald minningabrot um Janis
og þá tima sem þessi lög urðu til
á. Hann var vinur Janisar
(mjög náinn um tima) og sem
söngvari, gítarleikari og laga-
sm iður i' hljómsveitinni Country
Joe and The Fish einn af frum-
kvöðlum sýrurokksins á hippa-
timabilinu. Og ógleymanlegt er
framlag hans i kvikmyndinni
Woodstock, þar sem hann fékk
Andrea
Jónsdóttir
skrifar
Big Brother and the holding company: Sam Andrew (gitar), James Gurley (gitar), Janis, Dave Getz (trommur) og Peter Albin (bassi).
JANIS JOPLIN
Hipp eða pönk...?
hálfa miljón manns tilað syngja
með sér hið bitra háð um Vi'et-
namstriðið: I feel like I’m fixing
todierag. Mig langar i lokin að
birta nokkrar glefsur úr áður-
nefndu skrifi Country Joes. Eins
og berlega kemur i ljós telur
hann endalok Janisar jafnvel
mega rekja til viðskilnaðar
hennar við Big Brother, sem
hann var miklu hrifnari af en
þeim hljómsveitum sem hún
siðar söng með: The kozmic
blucs band og The Full Tilt
boogie band
Nú var enginn til að segja
,,nei” við hana. Bara „já, já,
já”. Eftirnokkrarvikur var hún
aftur komin i hljómleikaferða-
’lag með nýrri hljómsveit, á leið-
inni i dauðann og músikin varð
aldrei söm. Eins og vitni að
hengingu horfði heimurinn á
með glýju i augunum. Gjafa-
bögglar með uppáhalds ban-
væna eitrinu hennar streymdu
að eins og fyrir töfra. f stað
þeirrar fullnægingar sem fæst
við flutning góðrar, ameriskrar
hljómlistar kom endalaus
spenna, sem falin var með eit-
urlyfjum, „sexi”, áfengi og
uppgerö.
„Big brother an’ the holding
með kveðjusöng
company æfði í u.þ.b. 8 tima á
sólarhring. Janis vildi aldrei
troða upp með neitt óæft. Þegar
þú vinnur svo lengi og mikið
með öðrum hljómlistarmönnum
verður sambandið mjög náið.
Janis leið vel i San Francisco
með Big brother og söng aldrei
betur en þá. Big brother and the
holdingcompany voru svo mikl-
ir utangarðsmenn að meðal
þeirra var hún hvorki eitthvert
„fyrirbæri” né „öðruvisi”. En
hún var tæld frá þeim með þvi
að miklaður var fyrir henni
munurinn á stórkostleika henn-
ar sjálfrar og „venjulegheit-
um” þeirra. Það var skorið á
tengsl hennar við „fjölskyld-
una” i' mesta lastabæli heims
(New York).
Þessu lauk með Big brother
and the holding company ogþað
er þvi ekki skrýtið að ég skuli
njóta að hlusta á þessa plötu...
með 6 stórkostlegum lögum frá
dögum þeirra. Þau virtust al-
gerlega sammála um að lffið
væri erfitt og það kemur reglu-
lega vel fram i hljómlist þeirra.
Ekki að kynli'f væri vandamál,
en bara það að lifa væri næg
ástæða fyrir „blús”.
f gamla daga lágum við
stundum saman i rúminu i
hippai'búðinni hennar i Haight
Ashbury hlæjandi og talandi og
biðum eftir að spilað yrði i Ut-
varpinu eitthvað með Big broth-
er eða Country Joe and the Fish.
Stundum kom það fyrir og þá
urðum við svo ánægð. Þetta
voru dásamlegir timar, við vor-
um ástfangin og allir áttu sér
vonir og drauma.
Mörgum árum seinna i partýi
iNew York togaði Jim Morrison
iDoors ihárið á henniog húnfór
að gráta og rauk út eins og smá-
krakki. Hann elti hana, stakk
hausnum inn um bflgluggann
hjá henni og öskraði á hana.
Hún skrúfaðiupp rúðuna svo að
hann festist með hausinn inn i
bílnum og braut siðan viský-
flösku á hausnum á honum. Já
hún gat bjargað sér i stórborg-
inni, a.m.k. um tima. NU eru
þau bæði dáin, Jim Morrison og
Janis Joplin. Og við virðumst
þarfnast þeirra meira nú en
nokkru sinni áður.
Slæmt að hún skyldi ekki lifa
til að verða vitni að pönkinu. Ég
held að henni hefði likað 9. ára-
tugurinn og ég myndi staðsetja
hana einhversstaðar á milli Pat
Benatar og Ninu Hagen. Allt
Janis Joplin var frábær söngkona og engri lik. — Hún hlaut
verðskuldaða heimsfrægð fyrir — og þó enn meiri eftir að hún lést
aðeins 26 ára gömuLÞrátt fyrir heimsfræðinga — eða kannski vegna
hcnnar — var cinkalif Janisar i molum — upp og niður, en þó aðal-
lega niður. Ástæður eru ekki ljósar, þótt sumir segi þær hafa stafað
af þvi að hún, „viðundrið”, hafi fæöst inn I allt of ihaldsamt
þjóðfélag (Texas) mörgum árum of fljótt. Og svo var það alkóhólið
og annað dóp...
...með Country Joe McDonald: Big brother reglulega frábært
bílskúrsband.
pönk minnir mig a.m.k. á Big
brother. Það væri dásamlegt að
hlusta á hljómleika nú með
B52 — og Big brother og Janis.
Það er í einu orði sagt hry llilegt
að hún skyldi deyja og að hún
skuli ekki vera á meðal okkar
nú til að hlusta á þessa plötu.”