Þjóðviljinn - 07.08.1982, Blaðsíða 8

8 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 7. - 8. ágúst 1982
Undir sjórœningjafána
á ball í Trékyllisvík
Bæjarrölt
Ekki er gott fyrir áhrifagjarnan
að dvelja á Hornbjargsvita fimmtu-
dag fyrir verslunarmannahelgi.
Úr útvarpi glymja lokkandi auglýs-
ingar um æsandi böll og stórkost-
legar fjölskylduskemmtanir - bind-
indi í Galtalæk og fyllerí í Atlavík.
Það var Jöklagleði, Sumargleði,
Hverarokk og stórmót hesta-
mannafélaganna - Djóní Djóní,
Grafík og Seðlar. í Brún og að
Logalandi voru Upp-
lyftingardansleikir og gott ef þessi
auglýsing var ekki í tengslum við
þá: Það er líka hægt að fá það með'
3000 króna útborgun..: „Máttum
við þá vart við haldast."
Ég fór að reikna út hvernig ég
ætti að komast til mannabyggða við
fjórða mann á sem skemmstum
tíma en eins og kunnugt er munu
því sem næst fjórar dagleiðir gang-
andi frá vitanum til næsta byggðs
bóls.
Þá mundi ég eftir Hallgrími vini
mínum sem kallaður er
Strandaglaður eða líku nafni. Ég
hafði heyrt því fleygt að hann hygð-
ist láta af skaki undan björgum,
létta seglum og láta ekki af för sinni
fyrr en með Trékyllingum„IUa er é%
svikinn ef hann fer ekki með okkur
á ball í Trékyllisvík um helgina“,
hugsaði ég með mér. Skítt með
Djóní Djóní, Vonbrigði, Q4U, At-
lantis, Þórskabarett, Rætur, Um-
rót og stórkostlega fjölskylduhátíð
á Laugum.
Svo hófst mikið' umstang við
talstöðina og var talað út og suður.
Loks náðist samband við Hallgrím í
Bolungarvík. Hann taldi eigi ör-
vænt um að þeir skipverjar á Tjaldi
færu á ball í Trékyllisvík og væri
okkur heimilt farið. Hann bauðst
til að hafa viðskipti fyrir okkur á
ákveðnum stað á ísafirði og taldi
óráðlegt að kæmu færri en þrír hlut-
ir úr þeim stað. Var svo gert út um
þau mál í talstöðina.
Snemma á föstudagsmorgun
kom Tjaldur ÍS siglandi fyrir Horn-
bjarg í sólskini og sunnanvindi með
sjóræningjafána við hún. Þar var
kominn Strandaglaður ásamt með
áhöfn sinni, Arngrími úr Dröngum
og Dagbjarti bol-víking. Var lostið
upp herópi í vitanum og varð að-
stoðarvitaverðinum - 16 ára pil-
tungi - svo mikið um að hann ákvað
að fara á brott með víkingum.
Upphófst nú sigling eigi alllítil
grunnleið austur Strandir með við-
komu í Reykjafirði, á Dröngum og
að Sela-Pétri í Ófeigsfirði. Veitti
Margrét húsfreyja þar bjúgu ómælt
og varð öllum gott af en engum
b imbult. Loks gengu sjóræningjar
á land í Ingólfsfirði og gengu rak-
leiðis til dansa að Árnesi. Segir fátt
af balli því en um nóttina var víða
herjað í Víkinni, konur sarðar,
karlar barðir til ásta og gerð óp að
bílferðamönnum.
Og fór sú verslunarmannahelgi
ekki til spillis.
Guðjón
Skrýtið
og skondið
Guðmundur hét maður norður
i Fnjóskadal. Hann missti konu
sina, er Guðrún hét, skömmu
eftir Jónsmessu. Þá segir
bóndi: „Oft hefur Guðrún verið
mér hvumleið, en aldrei hefur
hún tekið upp á þeim skratta,
sem hún gjörði núna, að deyja
þegar verst stóð á, rétt fyrir
sláttinn.”
Karl einn er gengið hafði til
skrifta með öðru fólki, hvarf úr
kirkjunni undan útdeilingu, og
er henni var lokið, vantaöi karl-
inn. Meðhjálparinn gengur út að
leita hans og finnur hann inni i
eldhúsi á bænum, og er hann þar
við skófnapott. Meðhjálparinn
segir honum, hvar komið sé i
kirkjunni og skipar honum, að
koma þegar með sér. Þá segir
karl : „Skárri eru það nú skratt-
ans lætin! Ekki liggur líf við!
Má eg ekki skafa pottinn áður? ”
Prófastur nokkur spurði Geir
Vidalin, hvað þeir hefðu gjört
með það að taka fyrst djöfulinn
burt úr Messusöngsbókinni og
setja hann siðan inn i hana aft-
ur, i nýrri útgáfu. „Það skal ég
segja þér barnið mitt”, segir
biskup, „enginn veit, hvað átt
hefur fyrr en misst hefur”.
Kona ein i Bjarnareyjum á
Breiðafirði missti mann sinn i
sjóinn, og er hún vissi, að svo
hafði að borið, mælti hún: „Það
var auðvitað, að feigð kallaði að
honum i morgun, þvi skrattinn
minnti hann á að taka þann eina
nýja skinnstakkinn, sem hann
átti, og fara til fjandans með
hann.”
r itst jörnargreí n
Morgunblaðið og skattamir
Kjartan
ír
Olafsson
skrifar
Ekki er óvanalegt, að Morgun-
blaðið hafi uppi kveinstafi út af
yfirþyrmandi sköttum, sem blað-
ið telur lagða á íslenska þegna.
Eitt dæmi af mörgum um þetta er
að finna í forystugrein Morgun-
blaðsins á föstudaginn var.
íslandsmetið eiga
Matthías og Geir
Þar segir, að skattar til ríkisins
verði á þessu ári samkvæmt fjár-
lögum 28,4% af áætlaðri þjóðar-
framleiðslu og þykir
Morgunblaðinu þetta hneyícsli.
En mættum við minna á, að á
velmektardögum Sjálfstæðisflok-
ksins, þegar Matthías Á. Mathi-
esen var fjármálaráðherra, þá
fóru ríkisútgjöldin upp í 30,4% af
þjóðarframleiðslu. Matthias og
félagar hans úr Sjálfstæðisflok-
knum vanræktu að vísu að afla
fjár fyrir öllum þessum ríkisút-
gjöldum og skildu eftir gífurlegan
skuldahala, þegar þeir hrökkluð-
ust úr stjórnarráðinu, en auðvit-
að er ljóst að það eru ríkisút-
gjöldin, sem endanlega segja til
um skattheimtuna, þótt einhverj-
um hluta hennar sé hægt að
skjóta á frest með skuldasöfnun.
Og ríkisútgjöldin hafa aldrei far-
ið hærra en í fjármálaráðherratíð
Matthíasar, þegar Sjálfstæðis-
flokkurinn fór með völd.
Met þeirra Matthíasar og Geirs
Hallgrímssonar í þessum efnum
hefur ekki verið slegið enn, enda
þótt Morgunblaðið tali um 50%
hækkun tekjuskatts.
Að sjálfsögðu mætti hér margt
betur fara í skattamálum, og
í þeim efnum eru hin tíðu skatt-
svik verst. En þeir sem hæst gala
um alltof háa beina skatta á landi
hér, mættu hugsa til þess, hvernig
þessum málum er háttað í ná-
lægum ríkjum.
Beinir skattar langtum
hærri í nágrannalöndum
Samkvæmt upplýsingum Þjóð-
hagsstofnunar, þá er áætlað að
hlutfall beinna skatta heimilanna
af brúttótekjum greiðsluárs hafi á
síðasta ári verið hér rétt um 13%
að jafnaði. Með öðrum orðum:
Af hverjum 100 krónum sem
aflað var á árinu 1981 greiddu
menn 13 í beina skatta, en héldu
87 krónum eftir. Þetta hlutfall
hefur ekki tekið neinum stökk-
breytingum á síðustu árum, og
var t.d. 12,5% árið 1976 í fjár-
málaráðherratíð Matthíasar.
í Bretlandi og í Bandaríkjun-
um hefur þetta hlutfall beinna
skatta heimilanna af brúttótekj-
um greiðsluárs hins vegar verið á
bilinu 20-24% á síðustu árum á
móti um 13% hér, eða 50-70%
hærra. Ekki stjórnar þó Ragnar
Arnalds skattamálunum í
London og Washington.
Og samkvæmt upplýsingum
Þjóðhagsstofnunar, sem gefið
hefur upp þessar tölur, þá hefur
hlutfall beinna skatta heimil-
anna af brúttótekjum greiðsluárs
verið um og yfir 30% á öðrum
Norðurlöndum undanfarin ár og
allt upp í 36% eða þris-
var sinnum hærri beinir skattar
heldur en hér.
En hvernig skyldi þá saman-
burðurinn líta út, ef óbeinu skatt-
arnir eru einnig teknir í dæmið.
36,5% hér en 50%
á öðrum Norðurlöndum
og hjá EBE
Samkvæmt skýrslu Þjóðhags-
stofnunar þá eru heildarskatt-
tekjur ríkis og sveitarfélaga taldar
hafa numið 36,5% af þjóðar-
framleiðslu á siðasta ári en nýj-
ustu tölur, sem við höfum við
hendina frá öðrum Norður-
löndum og eru frá árinu 1978
hljóða upp á 40,2% í Finnlandi,
49,0% í Danmörku, 52,1% iNor-
egi og 60,3% í Svíþjóð.
Þótt við gerum ráð fyrir, að
skattbyrðin hafi ekki aukist í þess
um ríkjum frá 1978, þá hefur
hún samt verið að jafnaði 50,4% í
Svíþjóð, Noregi, Danmörku og
Skattseölarnir sendir út — Á öörum Noröurlöndum þurfa menn aö
borga tvisvar til þrisvar sinnum stærri hluta af tekjum sfnum i
beina skatta. Bæöi á Noröurlöndum og I rikjum Efnahagsbanda-
lagsins er heildarskattheimtan um 40% stærri hluti af þjóöarfram-
leiösiu heldur en hér á islandi.
Finnlandi, á sama tíma og
heildarskattbyrði beinna og
óbeinna skatta nam hér 36,5% af
þjóðarframleiðslu. Það sem lesa
má úr þessum tölum er það, að á
öðrum Norðurlöndum sé skatt-
byrðin að jafnaði nær 40% þyng-
ri en hér á íslandi, svo ekki dugar
fyrir þá lesendur Morgunblaðs-
ins, sem losna vilja við skattana
að flýja þangað.
Morgunblaðið vitnar
En hvað þá t.d. um ríki Efna-
hagsbandalags Evrópu. Eru þau
ekki „skattaparadís ?
Flettum upp á forsíðu Morgun-
blaðsins þann 2. júlí s.l. Þar segir
um þróun þessara mála hjá Efna-
hagsbandalaginu: „Árið 1960
voru opinber útgjöld 32,1% af
þjóðarframleiðslu í löndunum
tíu, en nú eru þau 49,8% og vaxa
stöðugt!“
Þetta var tilvitnun í sjálft
Morgunblaðið, og þurfa menn þá
frekari vitna við um ástand
skattamála í þeim ríkjum Evrópu
þar sem hið „frjálsa framtak”
stendur með hvað mestum blóma
bæði á sviði stjórnmála og at-
vinnulífs?
Það er sem sagt sama hvort litið
er til annarra Norðurlanda, eða
þá til ríkja Efnahagsbandalags-
ins. í báðum tilvikum er skatt-
heimtan um 50% af þjóðarfram-
leiðslu, en hins vegar þyrftum við
íslendingar að hækka heildar-
skattheimtuna um nær 40% til að
ná því marki.
Eigi það að takast verðum við
líklega að fá Matthías Á. Mathíe-
sen aftur í sæti fjármálaráð-
herra. -k