Þjóðviljinn - 07.08.1982, Blaðsíða 19

Helgin 7. - 8. ágúst 1982 ÞJóÐVILJINN — SÍÐA 19

Ráðlagt og ráðlagt
”En það var dembt yfir okkur
útlendum sérfræðingum, sem eru
áreiðanlega ágætis menn, en þeir
höfðu bara ekkert að segja umfram
það, sem þeir kunnu, og þegar ég
benti á, að það sem mitt fyrirtæki
þarfnaðist helst, væri undirstöðu-
kunnátta á ákveðnum sviðum hús-
gagnaframleiðslu, sem hefur fleygt
fram á síðustu árum, þá var bara
kinkað vingjarnlega kolli og ekki
gert meira í því. Svo gengu ein-
hverjir menn hér um og ráðlögðu
og ráðlögðu, en sannleikurinn er
nú bara sá, að þeir höfðu varla við
yngsta lærlingnum hérna. Margt af
því, sem þeir sögðu benti til þess að
þeir vissu varla, hvað húsgagna-
framleiðsla var”.
- Eru þetta nú ekki ýkjur, sagð-
ar í þcim tilgangi að gera átakið
hlægilegt, af því þú ert af ein-
hverjum ástæðum sár?
„Nei, það er öðru nær. Markmið-
ið með þessu átaki virtist helst
vera það, að koma hér á einhverju
amerísku bónuskerfi. Það á bara
alls ekki við hér“.
lendis, sem framleidd er af mikið
sterkari fyrirtækjum fjárhagslega,
sem hafa líka margra kynslóða
reynslu í húsgagnagerð. Það er
ekkert smámál, skal ég segja þér,
og ég held sé óhætt að segja, að það
sé óralangt í útflutning húsgagna
frá okkur“.
- En hefur ”Markaðsátak í hús-
gagnaiðnaði“, svokallað, ekki haft
áhrif í rétta átt að því leytinu? Eru
ekki fyrirtæki óðum að komast í
hagstæð sölusambönd ytra?
”Æ, blessaður minnstu nú ekki á
Markaðsátakið í húsgagnaiðnaðin-
um.....“
- Hvers vegna ekki?
”Það er svoddan sorgarsaga, allt
frá upphafi, og varla ástæða til að
rekja hana nákvæmlega. En ég get
þó sagt þér það, að ég ætlaði mér
að taka heilshugar þátt í þessu á-
taki enda sýndist mér það ætla að
fara ágætlega af stað. En það þýðir
hins vegar ekki, að ætla sér að færa
framleiðendum svona átak eins og
einhverja gjöf af himnum ofan.
Það verður að vinna það frá upp-
hafi til enda í mjög nánu samráði
við þá, sem eiga að njóta góðs af
því.“
Bónus á ekki alls staðar við
ttölsk áhrif eru merkjanleg f þessum húsgögnum frá TM, en þau cru meðal nýjustu framleiðsluvara fyrirtækisins, eins og kemur fram í við-
taiinu við Emil.
”Bónus, eða akkorð, eins og það
hét nú í gamla daga, er flókið mál,
og það verður bara að segjast eins
og er - og þetta vita allir, sem reynt
hafa - að bónus á ekki alls staðar
við. Allra síst hér, enda framleið-
um við hérna margar tegundir hús-
gagna, við erum alltaf að skipta um
húsgögn í framleiðslu, og það þýðir
einfaldlega, að bónusinn dytti upp-
fyrir hvað eftir annað. Smiðirnir
hefðu engan hag af honum, það
gefur auga leið.
En ráðgjafarnir voru alltaf að
ráðleggja okkur, og á endanum
gafst ég bara upp og sendi þá burt
og neitaði að greiða fyrir þessa ráð-
gjöf. Og það stendur víst allt í ein-
hverjum málaferlum núna út af
þessum peningum".
- Þú telur þig sem sagt hafa efni
á því að hafna þessari erlendu ráð-
gjöf og ganga út úr ”átakinu“ sem
þú hafðir þó byrjað að taka þátt í?
”Já, frekar en að samþykkja
það, að staðið yrði að málunum
eins og raun bar vitni. Ég sætti mig
ómögulega við það. Annars vil ég
sem minnst ræða ”átakið“, eins og
þú skilur kannski”.
- Víkjum þá að öðru: Hvernig
stendur á því, að þitt fyrirtæki, eitt
fárra stendur jafn vel og þú segir?
Burtséð frá því, sem þú sagðir áð-
an, að eitt sinn skuli hver deyja.
"Ástæðan fyrir því að þetta fyrir-
tæki er lifandi í dag, og það nokkuð
vel lifandi og stendur sig prýðilega í
samkeppninni við innfluttu
húsgögnin, byggist að stórum hluta
á því, að framleiðslan og smásalan
er að langmestum hluta til undir
sama hatti. Trésmiðjan Meiður
framleiðir húsgögn, og seiur sjálft
upp undir 80% af sinni framleiðslu.
Ef við lítum til nágrannalanda
,pkk;ar, þá sjáum við, að húsgögn
eru framleidd samkvæmt þessu
dæmigerða verksmiðjusniði. Eitt
fyrirtæki framleiðir húsgögnin, og
dreifir þeim siðan til margra sér-
stakra sölufyrirtækja út um allt
landið. Hér er ekki grundvöllur
fyrir slíkum starfsháttum. Ekki
lengur. Fyrir 10 - 15 árum var hér
fjöldi fyrirtækja, sem framleiddi
húsgögn og þau gerðu ekkert ann-
að - svona rétt eins og gosdrykkja-
fabrikkur eða smjörlíkisgerðir - og
þessi fyrirtæki dreifðu sínum
húsgögnum til sölu í verslanir. En
eftir að innflutningurinn var gefinn
frjáls, hafa þessi fyrirtæki al-
gjörlega dottið uppfyrir“.
Verslunargróðinn
”Hér á árum áður var Meiður
bara framleiðandi, en þegar inn-
flutningurinn óx úr öllu valdi, og
áhugi húsgagnasala minnkaði, fór-
um við í það að koma á fót þessari
húsgagnaverslun.
Þú veist það, að hér á landi er
verslunin númer eitt, og það er
sagt, að verslunin sé eini at-
vinnuvegurinn, sem skilaði hagn-
aði á síðastliðnum árum, en fram-
leiðsluatvinnuvegirnir eru aftur á
móti sagðir vera á hausnum”.
- Þannig að það er þá í rauninni
verslunargróðinn, sem heldur öll-
um rekstrinum uppi, ekki satt?
”Þú mátt orða það þannig, jú,
þótt ég vilji nú presentera það á
smekklegri hátt. En það sem skipt-
ir auðvitað langmestu máli er það,
hvað sem öllum svona hug-
leiðingum líður, er að fólk er afar
kröfuhart, þegar það kaupir sér
húsgögn. Það vill fá virkilega fal-
lega vöru og auðvitað vill fólk líka,
að hún sé fáanleg á viðráðanlegu
verði. Og við höfum hvernig sem
árað hefur, reynt að vera vakandi,
barist harðri baráttu til þess að vera
samkeppnisfærir bæði hvað varðar
útlit húsgagnanna og verð. Það er
mergurinn málsins, og algert
undirstöðuatriði, þegar afkoma
okkar fyrirtækis er til umræðu."
Að læra af lengra komnum
- Svo við snúum okkur þá að
öðru, Emil: Samkeppnin hlýtur að
krefjast þess, að þið fylgist vel með
í því sem er að gerast í húsgagna-
iðnaðinum, bæði hér heima og er-
lendis, er ekki svo?
”Jú, við höfum orðið að fylgjast
náið með. Við höfum verið vak-
andi fyrir þvi, sem t.d. nágrannar
okkar hafa verið að gera, og þang-
að höfum við sótt margar fallegar
fyrirmyndir að okkar framleiðslu.
Það höfum við reynt að heimfæra
til okkar íslensku aðstæðna, þannig
að við gætum framleitt húsgögn,
sem hafa notið vinsælda og selst
vel.
Við sóttum lengi vel til frænda
okkar á Norðurlöndum, enda trúi
ég því að allar framfarir byggist á
því að menn telji sig ekki of mikla
menn til þess að læra af þeim, sem
lengra eru komnir“.
- En hvað þá með hönnunina?
Var hún aðkeypt?
"Síðastliðin tíu ár hefur hún ein-
göngu verið unnin af starfsmönn-
um fyrirtækisins ásamt mér. Það
hefur haft í för með sér, að sam-
vinnan um hvert verkefni hefur
verið mikil, enda er það mikið verk
að koma nýjum húsgögnum í
framleiðslu. Én síðastliðin 2 — 3 ár
höfum við haft starfandi fastráðinn
húsgagnaarkitekt, Gunnar Magn-
ússon, hjá fyrirtækinu".
í anda ítölsku línunnar
”Nú, ef við skoðum þróunina
eins og hún hefur verið hér á Norð-
urlöndunum þegar hönnunin er
annars vegar - eða það væri kann-
ski réttara að tala um nýtískuhönn-
un í þessu sambandi - þá voru það
Danir, Norðmenn og Svíar, sem
voru fyrstir til að taka við sér. Finn-
ar komu svo seinna inn í dæmið, og
nú í seinni tíð við íslendingar. En
þá bregður svo við, að Skandinaví-
uþjóðirnar eru ágætlega sáttar við
það, sem þær hafa, en bæði Finnar
og við skjótum þeim ref fyrir rass
og leitum fanga til Ítalíu. Ég veit
ekki til þess að það sé neins staðar á
Norðurlöndum farið að hanna og
framieiða húsgögn í anda ítölsku
línunnar nema í Finnlandi og hér
hjá okkur í Trésmiðjunni Meið.
Ég tel því, að það hafi sýnt sig,
að það hafi verið ákaflega góð bú-
bót að ráða lærðan húsgagnaarki-
tekt til starfa hjá okkur, enda þótt
starfsaðferðin hafi ekki breyst í
neinum grundvallaratriðum - við
vinnum enn saman í hóp að hverju
nýju húsgagni, sem framleitt er
hér, og hvert nýtt húsgagn er kann-
ski til orðið vegna hugmynda frá
fjöldamörgum starfsmönnum okk-
ar“.
Yfirleitt eitthvert húsgagn
- Nú hefur Trésmiðjan Meiður
verið starfandi í u.þ.b. 25 ár, og þú
sjálfur hefur verið í húsgagnaiðn-
aðinum i rúm 30 ár. Hefurðu nok-
kra hugmynd um það, hve mörg
heimili hér á landi skarta húsgög-
num frá þér?
”Nei, almáttugur, það hef ég
aldrei talið saman. Þó held ég, að
við höfum framleitt eina 4 — 5000
stóla í alls konar kvikmynda- og
samkomuhús. En heimilishús-
gögnin hef ég aldrei talið saman.
Þó finnst mér nú, þegar á allt er
litið, dálítið merkilegt að koma inn
á bæði kunnug og ókunnug heimili,
því yfirleitt sé ég eitthvert húsgagn
frá okkur. Það gleður hjartað",
sagði Emil Hjartarson að lokum og
var ekki að heyra á honum, að
neinnar uppgjafar væri að vænta í
bráð.
— jsj.