Þjóðviljinn - 07.08.1982, Blaðsíða 20

20 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 7. — 8. ágúst 1982
Aöalsteinn á Laugabóli segir frá staöháttum.
Fyrstu helgi júlímánaðar
fóru Alþýðubandalagsmenn á
Vestfjörðum í hina árlegu
sumarferð sína. Að þessu sinni
var farið í Arnarfjörð og eknir
allir bílfærir vegir. Endastöðv-
ar voru Selárdalur, Mosdalur,
og Stapadalur. Hópar af hinum
ýmsu svæðum Vestfjarða fund-
ust í Trostansfirði, þar sem
snæddur var dögurður og urðu
fagnafundir með mörgum.
Þarna í Trostansfirði var saman
komið stórt hundrað manna á
forna vísu eða um 120 manns og
kom út úr fjórum bflum.
Eftir málsverðinn var ekið sem
leið liggur um Suðurfirði, fyrir
Fossfjörð, þar sem upp runninn var
Hjálmar goggur, en hann var
embættismaður þar í sýslu og um
hann ýmis hrakyrði í sveitarbók-
um. Hann var sum sé böðull, og
hafði með höndum hýðingar og tal-
inn gera það innilega, einkum og
serílagi ef kvenfólk átti í hlut.
Goggur þessi varð svo fyrirmynd
að nafna hans tudda í Manni og
konu hans Jóns Thoroddsen, éins
og kunnugt er. Á Bíldudal var
komið við í íssjoppunni með því
veður var í hlýrra lagi. Formaður
verkalýðsfélagsins, Halldór Jóns-
son, notaði tækifærið meðan menn
slöfruðu í sig ísinn og fræddi liðið
um sögu staðarins, enda er hvert
tækifæri notað í ferðum Al-
þýðubandalagsins að innræta fólki
nokkurn fróðleik ungum sem öldn-
um, veslum sem ríkum.
Skyldi nú haldið út í Selárdal,
sem er um þriggja stundarfjórð-
unga akstur frá Bfldudal, en ýmis-
legt markvert ber fyrir augu á leið-
inni. Utanvert við Hringsdal er
Pétursvör, en þar við sjóinn er
brimbrjótur einn af stórgrýti gjör.
Það er hafnarmannvirki Péturs
Björnssonar og gerður löngu áður
en hafnarbótarsjóður kom til sög-
unnar. Eftir að Pétur þessi, sem
kallaður var hinn víðförli, kom
heim frá Ástralíu, hófst hann
handa um mannvirkjagerð á þess-
um stað og var það undir síðustu
aldamót. Enn, stendur þessi
öldubrjótur, kargur mjög, að því er
virðist og heillegur og hefur komið
til tals að friða hann, að sögn Hall-
dórs Jónssonar, hvernig svo sem
slíkt fer fram og eru það niðjar Pét-
urs sem að því munu standa. Enn
stendur þar sjóarhús uppi og mark-
ar fyrir tóftum þar sem tjörn var,
en Pétur starfrækti íshús eins og
þau gerðust á sinni tíð í sambandi
við útgerð þá sem hann rak frá Pét-
ursvör. Er þetta talið eitt elsta
hafnarmannvirki sinnar tegundar á
íslandi, brjóturinn í Pétursvör.
Á vit Gísla, Hannibals
og Árumkára
Úr Hringsdal liggur vegurinn um
Hólshvilftir út í Bakkadal, sem áð-
ur hét Feitsdalur. Bakkadalur var
reyndar hið fyrirheitna land Al-
þýðubandalagsmanna þessa helgi,
en þar skyldu reist tjöld, hafin
fræðsiustarfsemi og að lokum
slegið upp skralli. En áður en það
mætti verða, var haldið á vit þeirra
Gísla bónda, og Hannibals, fyrrum
ráðherra, í Selárdal. Gengu Alla--
ballar til kirkju eins og hákristnum
dánumönnum sæmir og hlýddu á
Hannibal segja sögu staðarins svo
og hollvætta dalsins eins og Ár-
umkára. Fórst Hannibal þetta
skörulega eins og hans er von og
vísa og er nær áttræðu. Gísla á
Uppsölum létu menn hins vegar
óáreittan, en einhverjir töldu sig
þó hafa séð hann í kíki, ef til vill
hefur hann verið að undirbúa
rafvæðingu Uppsalagarðsins.
Áttunda undur veraldar
En umhverfisáhrif Selárdalsins
eru römm eins og alþjóð veit og í
stað þess að fá útrás í göldrum,
leikur sköpunargleðin lausum hala
í nútímanum og eru mannvirki og
listaverk Samúels Jónssonar stað-
festing þess. Eiginlega eru þessi
verk hið áttunda undur veraldar.
Vart verður skýrt hvernig þessi ein-
stæðingur gat reist þau hús, sem
þarna standa, eigin höndum. Efnið
ber hann á sjálfum sér neðan úr
fjöru og brúkaði ellistyrkinn til
kaupa á því efni sem ekki var
heimafengið.
Eins og kunnugt er, sárnaði
gamla manninum svo mjög, þegar
sóknarnefnd Selárdalssóknar hafn-
aði altaristöflu þeirri er hann hafði
gjörða kirkjunni, að hann ákvað að
reisa nýja af grundvelli þar niðri á
sjávarbökkunum. Líklega teldist
þessi kirkja fokheld eða útibyrgð,
eins og það heitir hér fyrir vestan,
þegar horfið var frá smíðinni. Hef
ég frétt, að Samúel hafi notfært sér
hina nýju skriðmótatækni, sem síð-
an ruddi sér til rúms á íslandi og
alltaf steypt því sem nam einni
borðbreidd í einu og sífellt hækkað
upp. Hafði hann enda ekki rúm
fjárráð til að bruðla með
mótatimbur. Sagði mér Ólafur
Hannibalsson, að í hvert sinn sem
menn berðu lóminn í hans eyru út
af smánarlegum ellilaunum, þá
vitnaði hann ævinlega til Samúels
Jónssonar og benti á gallerí hans af
öllum helstu glæsiverkum heims
þarna á sjávarbökkunum, auk
kirkjunnar og grunns er hann lagði
að hafnargerð þar í bótinni. Elli-
laun Samúels Jónssonar munu hafa
verið eini fasti tekjustofn hans fyrr
og síðar.
Skoðaðir skaufhalar
Þegar hér var komið ferð var
ekki langt í náttstað í hinum fyrir-
heitna Bakkadal, settu menn sig þó
ekki úr færi að skoða skaufhala
Björns á Fífustöðum í Fífustaða-
dal, sem áður hét Kolmúladalur.
Hafa fleiri bændur í hyggju að
hokra að ref í hreppnum.
í Bakkadal er víður völllur og
var þar rúmt um Al-
þýðubandalagið, enda þótt svo
virtist sem þarna væri það sem kall-
að er fjöldaflokkur á ferð. Eftir að
menn höfðu tjaldað og fengið
kvöldskattinn sinn, hófst sumar-
gleði Alþýðubandalagsins á Vest-
fjörðum með því að fram sté Sig-
urjón Einarsson kanúki á Kirkju-
bæjarklaustri og flutti kátlegar sög-
ur úr héraðinu, enda runninn það-
an úr dalnum. Meðal þeirra var af
fyrstu tilburðum Guðmundar
Kambans til leikritagerðar, en
Kamban var sveitungi Sigurjóns,
en náttúrlega fyrr á ferð.
Pá fluttu menn þætti úr at-
vinnusögu Arnarfjarðar einsog
vera ber og Kjartan Ólafsson sagði
fólki frá brennumáli Lassa Diðriks-
sonar, en hann var eitt fórnar-
lamba séra Páls í Selárdai, þess
stórmerka gáfna- og lærdóms-
manns, sem var þó barn síðustu
tíma á galdraöld og kom Lassa og 5
öðrum á bálið áður en lauk.
Svoldlu seinna var á ferð Jón á
Bægisá,en hann fæddist í Selárdal
1744 og ekki hægt að fara svo hjá
garði að á hann sé ekki minnst.
Heldur hefði verið þungt yfir
sumargleði Alþýðubandalagsins ef
ekki hefði notið ágætra strengleika
félaga Þorvaldar, sem stjórnaði
sönglistinni og sló gítarinn af mik-
illi fimi, liggur mér við að segja. Er
reyndar leitt til þess að vita að fé-
lagi Þorvaldur Örn og fjölskylda sé
búin að yfirgefa Vestfirði og skarð
fyrr en sícyldi eins og það var orðað
einu sinni og ástæða til að geta þess
við þetta tækifæri.
Fulltrúar heimsbókmenntanna
í Bakkadal
Góðir gestir heimsóttu tjaldbúð-
ir Alþýðubandalagsins við Arn-
arfjörð þessa nótt. Sérstök ástæða
er til þess að geta þess, að Ásgeir
Erlendsson vitavörður á Hvallátr-
um kom til að heilsa upp á fólkið en
Glattá hjalla i Finnbogabúö: Frá vinstri, Ragnheiður Þóra Grlmsdóttir frá lsafirði, Thor Vilhjálinsson,
Kinar Bragi, Ilansina Garðarsdóttir, lsafirði, séra Sigurjón á Klaustri og Hallur Páll Jónsson frá ís-
afirði.
Giunnar össurarson og Elias á Sveinseyri að snússa sig á Laugabóii.
Alþýðubandalagið
á vit Árumkára
Ekki veitir af að fræöa mannskapinn. Guðvarður Kjartansson frá Fletcyri og form. Kjördæmisráðs les
lýðnum til i Bakkadal.