Þjóðviljinn - 30.10.1982, Síða 13

Helgin 30.-31. október 1982 ÞJÓDVILJINN — StÐA 13
Gunnlaugur Haraidsson á dekki kúttersins. Akrafjall og Safnhúsið í baksýn. Ljósm.: GFr.
Flöskuskeytið góða er nú í eigu afkomenda Mikkelsens í Færeyjum.
þrátt fyrir það fengu skipverjar
hinar bestu viðtökur. Eftir 12 daga
viðdvöl og viðgerð á skipinu var
haldið til hafs á ný og tók ferðin til
Færeyja aðeins 5 daga. Hinn 16.
mars létti skipið akkerum í Klaks-
vík. Skipverjar urðu þó, af hættu
við smit af spönsku veikinni, að
hfrast í 10 daga til viðbótar um
borð. Voru þá liðnir rúmir 2 mán-
uðir frá því að Sigurfarinn lét úr
höfn í Reykjavík.
- Kom flöskuskeytið fram?
- Flaskan með skeyti Sigmunds
rak á fjörur í Skipsfjord á eynni
Vannöy í Noregi og fannst í ágúst
sama ár. Það var 10 ára gamall
drengur, Lindberg Jakobsen, sem
fann hana. Hann skrifaði og sendi
heimilisfangið sem tilnefnt var í
bréfinu. Þá var Sigmund Mikkel-
sen kominn heim en upp frá þessu
hófst bréfasamband miili hans og
Lindbergs sem hefur haldist milli
þessara fjölskyldna í Noregi og
Færeyjum alla tíð síðan. Árið 1975
fór dóttir Sigmunds Mikkelsen
með fjölskyldu sína í heimsókn til
Lindbergs Jakobsen og fjölskyldu
hans og dvöldu hjá þeim í nokkra
daga.
- Hvað var Sigurfarinn gerður
lcngi út frá Færeyjum?
- Hann var gerður út í eitt ár frá
Viðareiði, en síðan í rétt 50 ár frá
Klaksvík. Á þeim tíma voru gerðar
ýmsar breytingar og endurbætur á
skipinu, dekk og hluti byrðings
endurnýjaður, vél sett í bátinn
1929 ásamt stýrishúsi beitingar-
skýli o.fl. Sigurfara var síðast hald-
ið út til fiskjar sumarið 1970 og var
Urbanus Olsen í Klakksvík skip-
stjóri á honum mörg síðustu árin.
Af honum var Sigurfarinn keyptur
til íslands árið 1974.
8 ára
viðgerðarsaga
- Hver var það sem beitti sér
einkum fyrir kaupunum?
- Það var verk hugsjónamanns-
ins sr. Jóns M. Guðjónssonar. í
ársbyrjun 1972 reifaði sr. Jón þessa
hugmynd við félagsmenn í Kiwan-
isklúbbnum Þyrli á Akranesi og
leiddi það til þess að klúbbfélagar
gengust fyrir kaupunum vorið
1974. Kútterinn var síðan dreginn
til íslands og lagðist að bryggju á
Akranesi 7. júlí 1974. Nokkrum
dögum síðar var staðfest skipulags-
skrá sérstaks sjóðs, Sigurfarasjóðs,
sem stofnaður var í því skyni að
standa straum af kostnaði við
endurbætur á Sigurfara.
- Og hvernig gengu þær svo?
- Um haustið var Sigurfari tek-
inn í slipp á Akranesi þar sem tekin
var úr honum vél, stýrishús,
beitningarskýli, möstur o.fl. og
skipið undirbúið til flutnings að
Görðum. Næsta vor var skipið sett
á vagn og dregið að Görðum. í árs-
byrjun 1976 var því síðan komið
fyrir á steyptum undirstöðum við
Byggðasafnið og félagsmenn í Þyrli
byrjuðu hreinsun á kútternum í
sjálfboðavinnu. Árin 1977 og 1978
lágu framkvæmdir við Sigurfara
niðri þar sem allar tekjur Sigurfara-
sjóðs fóru í að greiða niður skuld-
ir vegna flutninganna.l júní 1979
var svo enú tekið til við viðgerðina
undir stjórn Jóhanns Ársælssonar
skipasmiðs. Var unnið í þrjá mán-
uði, einkum við hreinsun og þétt-
ingu á dekki. Árið 1980 var haldið
áfram þéttingu skipsins, hreinsað
úr byrðingi og slegið í að nýju. Far-
in var kynnisferð til Færeyja og
m.a. skoðaður kútterinn West-
ward Hoo sem Færeyingar hafa
gert upp og aflað upplýsinga og
„varahluta" í Sigurfara. Fengið var
stórmastur af systurskipi Sigurfara,
Riddaranum, og flutt heim. Enn
var unnið að þéttingu og hreinsun í
fyrra, gert við stórmastrið, smíðað
afturmastur og öldustokkur og
efnað niður í borðstokk o.fl.
- Og í ár skilst mér að endurnýj-
aður kraftur haB færst í við-
gerðina?
- Já sl vor voru tveir skipasmið-
ir ráðnir að verkinu og hafist
handa við endurbætur á undirstöð-
um skipsins, gengið frá strákjöl,
borðstokk svínahryggjum, innra-
stefni, nálabekkjum o.fl. Þá var
hekkið endurnýjað, byrðingurinn
slípaður og málaður, stýri endur-
nýjað og skipið mælt upp og
teiknað. Rafmagn var leitt út í
skipið og komið upp kyndingu.
- En það er ekki enn búið að setja
upp möstrin?
- Meiningin var að setja þau upp
núna fyrir haustið, en það kom
brátt í ljós að kútterinn var engan
veginn í því ástandi að hægt væri að
standa þannig að málum. Skipið
hafði skekkst til á undirstöðum
Viðtal við
Gunnlaug
Haraldsson
safnvörð sem
hefur umsjón
með fram-
kvœmdum
vegna þess að ekki var nægilega vel
byggt undir hann í upphafi og
menn höfðu vanmetið styrk skips-
ins. Þess vegna var ákveðið að
steypa samfelldan sökkul undir
kjölinn endilangan og bæta auk
þess við „pútum“ til stuðnings.
Þetta var mikið verk og auk þess
þurfti að lyfta skipinu og rétta það
af á alla enda og kanta. En að mínu
mati tókst stórkostlega til með
þetta og er allt annað að sjá línurn-
ar í kútternum en áður.
Sameiginlegur
menningararfur
- Hvenær sjáið þið fyrir endann
á viðgerðinni?
- Við erum nú búnir með þá pen-
inga sem við fengum frá styrktarfé-
lögum í ár, en stjórn sjóðsins hefur
nú ákveðið að fara út í mikla söfn-
un meðal einstaklinga og fyrir-
tækja um allt land, og í þeirri trú að
vel gangi hefur verið ákveðið að
láta vinna við skipið a.m.k. til ára-
móta og helst þar til viðgerðinni er
lokið.
Með tilkomu gömlu kútteranna
var lagður hornsteinn þeirrar
atvinnubyltingar sem ætíð síðan
hefur verið undirstaðan að því vel-
ferðarþjóðfélagi sem íslensk þjóð
býr við í dag. Sú skylda hvílir á
herðum okkar nútímamanna að
leggja rækt við sameiginlegan
menningararf. Viðgerð og varð-
veisla á kútter Sigurfara - eina ís-
lenska kútternum sem eftir lifir-er
eitt slíkra sameiginlegra verkefna
þjóðarinnar, og þess vegna vona
ég að vel verið tekið í fjárbón okk-
ar, en sendir verða út gíróseðlar nú
í nóvember. Við stefnum að því að
Sigurfari verði kominn í uppruna-
legt horf á 100 ára afmæli sínu sum-
arið 1985.
-GFr
Kútterinn fluttur í gegnum Akranes áleiðis til Garða árið 1975.
Svona lítur Kútter Sigurfari út núna. Ljósm.: GFr.