Dagblaðið Vísir - DV - 07.10.1995, Side 4

LAUGARDAGUR 7. OKTÓBER 1995 DV
4
rernr
Veiðimannasamfélgið íslenska endurspeglast í óheftu skemmtanahaldi á götunum:
Næturklúbbar draga úr
átökunum í miðbænum
- uppsetning myndavéla og hækkun sjálfræðisaldurs meðal annarra ráða í nýjum tillögum
„Það eru flestir sammála um að það
sé ekki nógu gott að í miðbænum
fari fram um hverja helgi óskipulögð
útisamkoma með tilheyrandi látum
og slagsmálum," segir Ómar Smári
Ármannsson, aðstoðaryfirlögreglu-
þjónn í Reykjavík og talsmaður for-
varnadeildar lögreglunnar, í samtali
viö DV.
Að mati lögreglunnar eru að jafn-
aði tvö til fimm þúsund manns í mið-
bænum allar nætur um helgar. Flest
eru þetta ungmenni sem annaðhvort
hafa verið á skemmtistöðunum fram
til lokunar klukkan þrjú eða ungling-
ar sem sækja í fjörið í miðbænum.
265 menn barðir
Hveija einustu helgi verða átök og
oft líkamsmeiðingar. í fyrra skráði
lögreglan 265 líkamsárásir í miðbæn-
um og vart munu þær verða færri í
ár. Viðurkennt er aö mikil bót yrði
ef tækist að dreifa mannfjöldanum á
fleiri staði og bjóða upp á húsaskjól
lengur en til klukkan þijú.
Næturklúbbar utan miðbæjarins
eru því ein hugsanleg lausn á vand-
anum. Lögreglumenn hafa rætt
þessa hugmynd í sínum hópi og DV
bar hana undir Ómar Smára.
Næturklúbbar æskilegir
„Þetta er einn möguleikinn til að
skapa aðdráttarafl utan miðbæjar-
ins,“ sagði Ómar. „Þetta mætti gera
til reynslu þannig að heimild yrði
veitt til að hafa opið lengur á ákveðn-
um stöðum utan miðbæjarins á sama
tíma og takmarkað yrði að hafa þar
opið. Með góðri samvinnu við
rekstraraðila og undir góðu eftirliti
gæti þetta heppnast."
Hugmyndin er að klúbbar sem
þessir geti veriö í úthverfunum en
þó ekki í næsta nágrenni við íbúðar-
byggö.
Næturklúbbar eru þó ekki á dag-
skrá hjá yfirvöldum og það eina
áþreifanlega sem gert hefur veriö er
skipun tveggja framkvæmdanefnda
sem eiga að skila tillögum innan
tveggja ára - ef það flokkast þá und-
ir aðgerðir. Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir borgarstjóri hefur þrýst á um
úrbætur og þegar eru komnar fram
tillögur.
í fyrsta lagi er ætlunin að setja upp
myndavélar á helstu átakastöðun-
um, fyrst væntanlega í Austurstræti
eöa við Lækjartorg eða á því. Ekkert
er þó enn ákveðið hvenær auga
fyrstu myndavélarinnar verður
beint að vegfarendum. Vélarnar eru
til en hugmyndin hefur sætt and-
stöðu og ekkert hefur enn orðið úr
aðgerðum.
Sjálfræðisaldur hækkaður
Önnur hugmynd er að hækka sjálf-
ræðisaldur úr 16 árum í 18 líkt og
þekkist annars staðar á Norðurlönd-
unum. Með þvi móti yrði ábyrgð for-
eldra aukin og þeir gætu lengur haft
eftírlit með börnum sínum.
Ómar Smári sagði að sér litist vel
á hugmyndina þótt hann hefði verið
efins í fyrstu. „Rökin fyrir að hækka
sjálfræðisaldurinn liggja eiginlega í
augum upp þegar farið er að skoða
þau,“ segir hann. „Að vissu marki
er verið að vísa ábyrgðinni til for-
eldranna en þaö skapar um leið
möguleika til að aðstoða foreldra sem
eru í vanda. Þetta eykur líka vitund
foreldra um hlutverk sitt og þeir fá
betra tækifæri tíl að fylgjast með.“
Ómar Smári sagði aö hluti vandans
í miöbænum væri einmitt agaleysið
og að í höfuborgum nágrannaland-
anna væru unglingar ekki úti á göt-
Bankastræti/
Ingólfsstræti
BK Éú lÉk "
Lækartor^^ ^
Hlemmur
Ingólfstorg ^Austurstrætl
Lækjargata/
Skólabrú
Líkamsmeiðingar
-fjöldi tilvika -
1990 1991 1992 1993 1994
Líkamsmeiðingar
- flokkaöar^ftir dögum -
12 ■ B ^ío ra rti
#* #
DV
um um nætur vegna þess að hug-
myndir um uppeldi væru aðrar og
sjálfræðisaldurinn settur við 18 ár.
Ekki eru þó allir sammála um að
lausnin sé að hækka sjálfræðisaldur-
inn. Mörgum þykir sem ekki sé tekið
tilht tO að aðstæður hjá nágrönnun-
um og hér eru ólíkar. Unglingar eru
vanir fijálsræði og munu ekki láta
foreldra sína loka sig inni. Málsvarar
ungliðahreyfmga rísa því að vonum
öndveröir gegn þessu og lýsa hug-
myndinni sem dapurlegri og furöu-
legri.
Dapurleg hugmynd
„Þessi hugmynd hljómar afskap-
lega dapurlega. Þrátt fyrir þá stað-
reynd að sumir einstaklingar fari illa
með frelsi sitt þá tengist það ekki
fæðingarári. Vandi miðbæjarins er
ærinn en örugglega ekki einskorðað-
ur við þá yngri,“ segir Guðlaugur Þór
Þórðarson, formaður Sambands
ungra sjálfstæðismanna, við DV.
Jón Þór Sturluson, formaður Fé-
lags ungra jafnaðarmanna, tók í
sama streng.
„Það er engin lausn á vandanum í
miðbænum að færa upp lögræðisald-
urinn. Margir þessara krakka, sem
sækja miöbæinn, eru undir 16 ára
aldri. Þetta er furðuleg hugmynd og
stórt mál þar sem þetta er nefnd á
vegum borgar og lögreglu sem ræðir
málið í alvöru. Þetta er ósanngjamt,
gætí komið afskaplega illa út fyrir
Ingibjörgu Sólrúnu,“ segir Jón Þór
viö DV.
Opið á umdeildum tímum
Hugmyndir um breytingar á opn-
unartíma falla og í grýttan jarðveg
hjá veitíngamönnum. Starfshópur
sem skilaði skýrslu til borgarstjóra
í vor um ástandið í miðbænum og
gerði tillögu tíl úrbóta nefnir einmitt
þetta atriði.
í skýrslu hópsins er bent á tvo
möguleika varðandi opnunartíma
veitingahúsanna. Annars vegar að
veitíngastööunum verði lokað á mið-
nætti eða klukkan eitt og þá gert ráð
fyrir að næturklúbbar taki við eftir
Fréttaljós
Gísii Kristjánsson
þann tíma. Hinn möguléikinn er að
opnunartími veitíngastaða verði
fijáls en sett mun strangari skilyrði
um staðsetningu, hávaða, aðkomu
og rekstur.
„Við veitingamenn erum ekki
unglingavandamálið í miðborginni,"
segir Guðmundur Ingi Kristinsson
veitíngamaður um hugmyndirnar
um skertan afgreiðslutíma. „Það er
ekki hægt að leysa þetta vandamál
með því aö skerða vinnutíma okkar
og það er í raun hrikalegt að heyra
talað um það eins og sjálfsagðan hlut
að taka af okkur atvinnuna. Það gleym-
ist lika að veitingahúsin, og þá eru öll
veitingahús í landinu talin með, selja
aðeins 10% af öllu áfengi í landinu. Við
erum því ekki vandamáliö."
Guðmundur benti einnig á að ekki
væri heimilt aö veita uaglingum
áfengi, þeir yrðu sér úti um það utan
veitingastaðanna og mikill meiri-
hlutí unglinganna í miðbænum
hefðu aldrei inn á staðina komið.
Unglingarnir fara inn
Einar Gylfi Jónsson sálfræðingur
hefur aðra sögu að segja um.þetta
efni í skýrslu tíl borgaryiirvalda um
ástandið í miðbænum. Einar segir
að könnun sýni aö auðvelt sé fyrir
unglinga yngri en 18 ára að komast
inn á vínveitngastaði í miðborginni.
Einar hefur einnig heimildir fyrir því
að unglingamir fá greiða afgreiðslu
á áfengi á börunum.
Nefnt er sem dæmi að bekkir í
menntaskólunum fari oft saman út
að skemmta sér og kaupi áfengi með
vitund og vilja veitingamannanna. í
þessu efni skorti mikið á eftírlit af
hálfu hins opinbera og veitíngamenn
eru sakaðir um ábyrgðarleysi.
í tillögum starfshóps borgarstjóra
um úrbætur í miðbænum er þeirri
hugmynd velt upp að óneinkennis-
klæddir lögreglumenn fari á veit-
ingastaðina eins og hveijir aðrir
borgarar og fylgist með hvort lög eru
brotin. Þetta mun gert í Ósló meö
góðum árangri.
í hendur sveitarfélögunum
Áöumefndur starfshópur vildi
einnig að reglur um leyfi til vínveit-
inga yrðu hertar og aö endurnýjun
leyfanna gengu ekki sjálfkrafa fyrir
sig. Þá er mælt með að úthlutun leyfa
verði i höndum sveitarfélaganna en
ekki lögreglu eins og nú er. Borgin
og önnur sveitarfélög gætu þá mótað
stefnuna í vínveitingamálum og ráð-
ið staðsetningu veitingahúsa. Ann-
ars staðar á Norðurlöndunum mun
það regla að sveitarfélögin setji regl-
ur um vínveitingar og úthluti leyf-
um.
Þá er það taliö stuðla að betra
ástandi í miðborginni ef Austur-
stræti er haft opið fyrir bílaumferð
alla nóttina því að öðmm kosti er
verið að gefa tilefni til mannsafnaðar
í strætinu.
Fjögur forgangsmál
Af tillögum starfshópsins eru flög-
ur atriði tekin út sérstaklega og
áhersla lögð á þau sem forgangsmál.
Þessi atriði em:
• Uppsetning myndavéla í Austur-
stræti, Lækjartorgi og Lækjargötu.
• Aðgerðir löggæslu, félagsmála-
yfirvalda og íþrótta og tómstundar-
áös til að halda börnum og ungling-
um, 15 ára og yngri frá miðborginni.
• Markvisst skal stefnt að því að
draga úr ásókn unglinga á aldrinum
16 til 19 ára í miðbæinn á næturnar
um helgar.
• Reglum um hvenær vínveitinga-
hús séu opin verði breytt.
Það er því greinilegt að hugmyndir
um úrbætur eru margar þótt um-
deildar séu. Það er og umdeilt hvort
ástandið sé slíkt í miðbænum að
óviðunandi teljist. Fólk vill fara út
að skemmta sér og það mun og vani
íslendinga að gera það með nokkrum
látum.
Veiðimannasamfélag
Einn viðmælenda blaðsins sagði að
á íslandi væri enn veiðimannasamfé-
lag þar sem fólk væri vant að gera
hlutina í skorpum, einnig þegar
kæmi að skemmtunum.
Ástandinu í miðborg Reykjavíkur
væri því ekki svo auðvelt að breyta
nema breyta sjálfu þjóðfélaginu.
Uppeldisfræðingar benda oft á að ís-
lensk börn ganga meira sjálfala en
gerist meðal barna og ungmenna í
nágrannalöndunum. Þegar mann-
söfnuður er í miðborgum erlendra
stórborga er fólkið yfirleitt eldra en
hér gerist.
Þá er á það bent að alvarlegir glæp-
ir eru færri í Reykjavík en þekkist í
höfuðborgum flestra annarra landa.
Unglingarnir eru úti um nætur með
hávaða og læti en réttnefndir glæpa-
menn eru fáir.
Þetta styðst líka við þá staðreynd
að flest málin sem upp koma í mið-
bænum eru vegna ryskinga og upp-
lýsingar frá lögreglu benda til að al-
varlegum afbrotum fækki þótt skráð-
um málum vegna líkamsmeiöinga
flölgi.
Spurning um áhuga og vilja
Vandamálin í miðbænum eru því
vissulega fyrir hendi en ástandiö er
ekki eins grábölvað og oft er látið í
veðri vaka.
„Þetta er ekkert neyðarástand en
samt þarf að gera eitthvað til að
bæta ástandið og koma í veg fyrir
átök í miðbænum," segir Ómar
Smári. „Árangur í þeim efnum fer
mikið eftir vilja og áhuga almenn-
ings. Aðalatriðið er að skoða alla
möguleika til að koma til móts við
vilja fólksins. Það á ékki að útiloka
að fólk geti skemmt sér en skemmt-
unin verður þá líka að fara sóma-
samlega fram,“ sagði Ómar Smári.
-GK