Dagblaðið Vísir - DV - 10.08.1996, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 10. ÁGÚST 1996 DV
mttír_________________________________________
Heilbri gðisstéttirnar beita uppsögnum í stað verkfalla í kjarabaráttunni:
Læknar segja að hér sé
um neyðarúrræði að ræða
- úrelt lög um verkfallsrétt opinberra starfsmanna orsökin, segir Ögmundur Jónasson, formaður BSRB
Menn brosa á alvörustundum í læknadeilunni í Karphúsinu. Hér heilsast þeir
Gunnar Ingi Gunnarsson, formaður samninganefndar lækna, og Gunnar
Sigurðsson, formaður samninganefndar ríkisins, þegar samningafundir
hófust aftur eftir að Læknafélag Islands hafði skýrt nánar yfirlýsingu sína og
samningamenn ríkisins samþykkt þá skýringu.
DV-mynd Pjetur
Á undanfomum misserum hafa
heilbrigðisstéttirnar i landinu tekið
það til bragðs í kjarabaráttu sinni
að segja upp störfum í stað þess að
beita verkfallsvopninu, eins og
verkalýðshreyfingin hefur gert í
gegnum tíðina. Það er óumdeilt að
þessar stéttir hafa langsterkustu
stöðuna i landinu til að þrýsta á um
betri kjör með því að segja upp. Ef
verkamenn segja upp störfum sín-
um era ráðnir nýir verkamenn. Ef
læknar segja upp störfum sínum
eru ekki til i landinu læknar til að
fylla skörð þeirra. Auk þess vinna
heilbrigðisstéttirnar með líf og
heilsu fólks og það vekur vissulega
upp spumingar um siðferðið í sam-
bandi við uppsagnirnar.
Yfirlýsing
Læknafélagsins
Minna má á í þessu sambandi að
stjóm Læknafélags íslands fundaði
um þetta mál á dögunum og sam-
þykkti þar ályktun sem fræg er orð-
in. Þar var skorað á lækna að sækja
ekki um stöður þeirra lækna sem
sagt hafa upp. Þeir læknar sem
hefðu hug á að sækja þama um
vora beðnir að ræða við stjórn
Læknafélagsins áður. Yfirlýsingin
var samin og send út vegna þess að
stjómin vissi að lögum samkvæmt
verður að auglýsa stöður læknanna
sem sögðu upp.
Hér er auðvitað um að ræða inn-
grip sem leiöir til þess að uppsagnir
heilsugæslulæknanna verða að
ólöglegu verkfalli. Þetta varð til
þess að upp úr viðræðum lækna og
samningamanna ríkisins slitnaði.
Það var ekki fyrr en stjóm Lækna-
félagsins hafði endurskoöað þessa
yfirlýsingu að samningamálin
komust aftur í gang.
Spurning um siðferði
Uppsagnir heilsugæslulækna nú
hafa vakið upp spumingar um það
siðferði að nota uppsögn i stað verk-
„Ég tel aðrar aðferðir betrí og
heppilegrí í kjarabaráttu en
uppsagnir. Ég vil að fólk beiti
verkfallsvopni eftir þeim lög-
málum sem um verkföll gilda
telji það sig ekki ná lengra í
kjarasamningum með öðrum
hætti," segir Ögmundur Jónas-
son, formaður BSRB.
Fréttaljós á
laugardegi
Sigurdór Sigurdórsson
falls. Verkfalli er hægt að fresta
með bráðabirgðalögum eða vísa
deilunni til kjaradóms. Gegn upp-
sögnum stétta eins og hjúkruna-
rstéttanna er engin mótleikur til.
Þess vegna hefur verið skipt úr
verkfalli yfir í uppsagnir. Þetta er
mjög umdeilt þegar um heilbrigðis-
stéttirnar í landinu er að ræða.
Gunnar Ingi Gunnarsson, formað-
ur samninganefndar heilsugæslu-
læknanna segir að uppsagnir þeirra
séu hreint neyðarúrræði. Þær hafi
verið gerðar tíl að knýja fram breyt-
ingar á heilsugæslukerfinu sem hafi
verið að hruni komið. Þegar þær
breytingar voru tryggðar með
samningum viö heilbrigðisráðherra
á dögunum hafi verið eftir að gera
nýja kjarasamninga við ríkið. Þar
standi hnífurinn í kúnni.
Úrelt lög um verkföll
„Ég tel aðrar aðferðir betri og
heppilegri í kjarabaráttu en upp-
sagnir. Ég vil að fólk beiti verkfalls-
vopni eftir þeim lögmálum sem um
verkfóll gilda telji það sig ekki ná
lengra í kjarasamningum með öör-
um hætti. Það er aftur á móti stað-
reynd aö þau lög sem gilda um verk-
fall opinberra starfsmanna era svo
úrelt og úr sér gengin og í raun
andsnúin launafólki að þau hafa
leitt til kjarabaráttu af þessu tagi að
nota uppsagnir í stað verkfalls,"
sagði Ögmundur Jónasson, formað-
ur BSRB, aðspurður um það siðferði
að nota uppsagnir í stað verkfalls.
Hann sagði að sér þætti þetta
vera vond þróun.
„Þess vegna ættu ráðamenn að
fara að okkar ráðum og breyta lög-
unum um verkfallsrétt opinberra
starfsmanna á þann veg að hann
verði sem líkastur því sem er á al-
menna vinnumarkaðnum,“ sagði
Ögmundur Jónasson.
Læknaeiðurinn
Hvað varðar uppsagnir lækna er
það mál með nokkuð öðram hætti
en annarra heilbrigðisstétta. Lækn-
ar einir sverja eið að því að hjálpa
fólki.
„Þegar spurt er um siðferðið við
uppsagnir lækna vil ég bara benda á
læknaeiðinn. Samkvæmt honum
getur læknir ekki neitað um læknis-
hjálp. Menn eru aUtaf að vitna í
læknalögin, þau ganga ekki eins
langt í þessum efnum og sjálfur eið-
urinn. Ég held að læknar telji upp-
sagnimar vera hreint neyðarúrræði
en ég spyr: Er það svo? Ég er ekki
alveg viss um það,“ sagði Lára Mar-
grét Ragnarsdóttir alþingismaður.
Hún á sæti í heilbrigðis- og trygg-
inganefnd Alþingis.
Heilsugæslukerfi
að hruni komið
Gunnar Ingi Gunnarsson segir að
það sé ekki rétt að læknar hafi not-
að uppsagnir til að knýja á um
launahækkun.
„Uppsagnir okkar voru nauðvöm
til þess að bjarga heilsugæslukerf-
inu í landinu. Hin faglega staða
heilsugæslunnar var aðalforsenda
uppsagnanna. Þegar 4>ví máli var
bjargað kom að kjarasamningum.
Kjarasamningar lækna hljóta að
I „Það hljómar ef til vill ein-
kennilega að læknar hafi sagt
upp til að bjarga starfi sínu og
þá um leið heilsugæslukerfinu í
landinu sem var að líða undir
lok. Menn verða að trúa því að
það var aðalástæðan fyrír upp-
: sögum lækna," segir Gunnar
Ingi Gunnarsson.
vera óijúfandi hluti heilsugæslunn-
ar í landinu," segir Gunnar Ingi.
Hann segir lækna hafa verið að
skoða það í meira en ár hvemig
heilugæslan í þéttbýlinu hefur verið
að þróast. Hún hafi verið á hröðu
undanhaldi og læknar séð fram á að
ef ekki yrði gripið til einhverra úr-
ræða myndi það kerfi, öryggiskerfi
frumþjónustunnar, detta út.
„Við sáum líka að ef það gerðist í
þéttbýlinu myndi það hafa keðju-
verkandi áhrif um allt land. Staðan
var orðin sú að nýliðun í okkar
stétt, heilsugæslulæknanna, hvað
varðar sérfræðinga á þvi sviði, var
að detta út. Þess vegna urðum við
sammála um að það gengi ekki leng-
ur að taka málin vettlingatökum.
Við ákváðum því að segja upp störf-
um þar til þessi þáttur væri leystur,
en ekki til að knýja á um hærri
laun.
Hann segir að síðan hafi viöræð-
ur við heilbrigðisráðherra hafist
um þessi mál og á niðurstöðum
þeirra viðræðna hafi svo ráðherr-
ann byggt sína stefnu í þessum mál-
um til næstu ára.
„Stefnu sem við erum mjög
ánægðir með og teljum að bjargi
heilsugæslunni í landinu,“ segir
Gunnar Ingi.
Hann segir að um leið og þetta
var í höfn hafi skapast grundvöllur
fyrir heilsugæslulækna til að endur-
nýja kjarasamninga.
„Við höfðum ekkert meö það að
gera að endumýja samninga meðan
kerfið var í ólestri. Það var ekki til
neins þar sem við áttum að vinna í
einhverri óljósri veröld og hlutverk
okkar óljóst."
Uppsagnir til að bjarga
starfinu
Það hljómar ef til vill einkenni-
lega að læknar hafi sagt upp til að
bjarga starfi sínu og þá um leið
heilsugæslukerfinu í landinu sem
var að liða undir lok. Menn verða
að trúa því að það var aðalástæðan
fyrir uppsögum lækna. Við höfðum
engar forsendur til að gera kjara-
samninga meðan sú þróun var í
gangi að heilsugæslukerfið væri að
líða undir lok. En síðan kom stefna
heilbrigðisráðherra, sem við teljum
að bjargi málinu. Þá fórum við að
ræða við samninganefnd ríkisins
með fullum skilningi heilbrigðis-
ráðuneytisins.
Uppsagnarfrestur okkar var
framlengdur frá 1. maí til 1. ágúst
síðastliðinn og á seinni hluta þess
tímabils varð til þessi kjaralegi
ágreiningur. Þess vegna er það
rangt að kjarasamningarnir hafi
verið forsenda uppsagnanna," segir
Gunnar Ingi.
Hann segir heilsugæslulækna
hafa hrapað mjög í launum miðað
við þær stéttir sem hafa verið næst-
ar þeim undanfarin ár innan
BHMR. Það þýði einfaldlega aö
samninganefnd ríkisins hafi gert
betri samninga við aðrar en lækna
svo árum skiptir.
Úviðunandi
„Sennilegasta skýringin á því er
sú að við læknar höfum ekki beitt
neinum þrýstingi heldur bara rætt
við menn yfir borðið. Þegar við
byrjuðum að ræða við samninga-
nefnd ríkisins sögðu þeir ágætu
menn að við hefðum haft sama tæk-
ifæri og aðrir til að gera samninga.
Þá vaknar sú spurning hvaða skila-
boð það eru til okkar. Ef þetta eru
skilaboð þess efnis að það þurfi að
fara út í einhvers konar stríðsá-
stand til þess eins að halda sjó í
launum, þá er það óviðunandi fyrir-
komulag. Það er ekki sæmandi,
hvorki okkar stétt né öðrum, að
fara í stríð við þjóðina til að halda
sjó í launum. Skilaboð samninga-
nefndar rikisins til okkar þýða að
aðrir hafi staðið sig betur í kjara-
baráttunni, sagði Gunnar Ingi
Gunnarsson.
„Þegar spurt er um siðferðið við
uppsagnir lækna vil ág bara
benda á læknaeiðinn. Sam-
kvæmt honum getur læknir ekki
neitað um læknishjálp. Menn
eru alltaf að vitna í læknalögin,
þau ganga ekki eins langt í
þessum efnum og sjálfur eiður-
inn," segir Lára Margrét Ragn-
arsdóttir alþingismaður
SJÁÐU HVERNIG
Helgarferð til Færeyja
29. ágúst verð á mann
frá kr. 5.500,-
Fjögurra manna fjölskylda með eigin bll til Danmerkur
í ágúst og heim frá Danmörku 31. ágúst. Verð á mann,
2 fullorðnir og tvö böm yngri en 15 ára.
ÞÖ FERÐ ÞÍNAR EIGIN LEIÐIR
NORRÆNA
FERÐASKRIFSTOFAN ,
Laugavegur 3, Sími: 562 6362 Ej
AUSTFAR HF i
Seyöisfirði, simi: 472 1111 £
Umboðsmenn um allt land %
Frá kr. 18.760,-
Frá kr.29.560,-
Verðá
mann aðra leið til Danmerkur i síðustu
ferð með Norrænu 3. september.
Bifreið kr 15.660,-
$