Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.1996, Síða 20

LAUGARDAGUR 16. NÓVEMBER 1996 T>V
20 *0ðtal
ic -A
Verst að vera ekki viss
„Þetta er ekki þaö erfiðasta sem ég hef gert á sviði,“ heldur
Ingvar áfram. „Erflðast er að leika það sem maður er ekki viss
Ingvar fer í splitt undir stjórn Rimasar Tuminasar í Don Juan.
Ekkert tragískara en að hugsa sér að
svanur breytist í mann
Ingvar E. Sigurðsson hefur fengið mörg spennandi tækifæri
á leikferli sínum, enda er hann meðal eftirtektarverðustu imgu
leikara landsins. Um þessar mundir leikur hann kröfuhart
hlutverk í Svaninum eftir Elizabeth Egloff á vegum Annars
sviðs í Borgarleikhúsinu og hefur fengið lofsamlega dóma fyr-
ir. í umsögn Auðar Eydal í DV sagði meðal annars: „Ég kem
ekki í fljótu bragði auga á nokkurn annan sem hefði getað gert
þetta. Svei mér ef hann flaug ekki líka!“
Svanurinn segir frá ungri hjúkrunarkonu sem verður fyrir
Ingvar E. Sigurðsson - sinnir listinni í botn.
þeirri einkennilegu reynslu að svanur flýgur á gluggann henn-
ar og steinrotast. Hún hlynnir að honum af natni uns hann rís
einn daginn upp úr kassanum - í mannsliki. Það er þó ekki
endir á ævintýrinu heldur upphaf. Ég spurði Ingvar fyrst
hvernig hann túlkaði þessa skiýtnu sögu.
ötin - að elska
„Mér flnnst það vera um ástríka stúlku sem þráir að vera
elskuð en fær ekki ástarþrá sína uppfyllta. Ég skil verkið sem
draum, mjög raunverulegan draum. Það kemur eitthvað inn í
líf hennar sem er ekki til: Maður sem hefur dýrslegar hvatir
en þó það einkenni mannsins að geta elskað. Og hann þráir
ekkert heitara en elska þessa konu. Elizabeth Egloff er að gera
hugaróra eða drauma einnar manneskju að veriúeika.
Ég vann þetta hlutverk mjög svipað og önnur hlutverk. Las
leikritið og hugsaði síðan náttúrlega mikið um svani; las bæk-
ur um svani og horfði lengur á þá en ella niðri á Tjörn. En það
væri fáránlegt að reyna að líkja eftir svani, búa til svan á svið-
inu, það er ekki hægt. Ég hugsaði mér hann sem einhvers kon-
ar manndýr, hugsaði um hvemig það væri að vera svanur -
hvernig líf svana væri. Ég hugsaði um svanapabba og svana-
mömmu og náttúruhljóðin kringum svani.
Höfundurinn segir að þaö tragíska við þetta leikrit, það
sárasta af öllu, sé að svanur skuli breytast í mann. Og því leng-
ur sem ég hugsaði um svani því betur fann ég að ekkert er eins
hræðilegt og að svanur, sem getur flogið, breytist í mann. Með
þessu varð auðveldara að finna dramatíkina bak við verkið,
sársaukann.
í leikskránni talar Guðbergur Bergsson um tákngildi svans-
ins í fornum menningarsamfélögum. Konungar hafa notað þá
á skjaldarmerkjum og það er ekki óeðlilegt að menn sjái sjáífa
sig sem svani. Svanurinn er stór og hvítur, hefur þessq tignar-
legu stöðu; hann er trúr maka sínum - velur sér einn lífsföru-
naut og fær sér jafnvel ekki annan þótt makinn deyi. Svanur-
inn er falleg ímynd; það er margt við svani sem menn vilja
tengja sig viö.“
um, ekki öruggur um, ef sýningin er ekki nógu góð, ef eitthvert
óöryggi er í hópnum eða ef maður nær ekki nógu góðum tök-
um á hlutverkinu, ég tala nú ekki um ef maður fær enga nær-
ingu frá áhorfendum eða mótleikara, þá verður maður að næra
sjálfan sig í örvæntingu á sviðinu til að fá viðbrögð. - Það er
erfiðast.
Ekkert er eins ögrandi og lærdómsríkt fyrir leikara og að
hafa lítið efni í höndunum og gera það að einhverju sem eng-
inn átti von á. En það er líka hættulegt. Svo í önnur skipti ertu
með eitthvað sem þig langar
ekki til að leika. Þig langar
ekki til að segja þessa sögu.
Hún er svo ljót að þig langar
ekki að leika svona mann-
eskju. En maður er kannski
búinn að skrifa undir samn-
ing og verður að gefa sig all-
an í verkefnið, hvort sem
manni líkar betur eða verr.“
Hliðstætt Stund
gaupunnar
- Er það á einhvem hátt sér-
stök tilfinning að leika svan?
„Já, þetta hlutverk er ólíkt
flestu sem ég hef gert en ég
finn samsvörun með þessu
verki og Stund gaupunnar
eftir Per Olov Enquist þar
sem ég lék geðsjúkan dreng.
Á leiðinni inn í hlutverk
Svansins fannst mér stund-
um ég vera kominn inn í
drenginn og ég gerði mitt
besta til að aðskilja þá. Mað-
ur er nú því miður svo tak-
markaður sem leikari að
maður hefur ekkert annað en
sjálfan sig, þennan eina lík-
ama. Þess vegna flnnst mér
svo skrýtið að heyra fólk
segja um leikara: Ég hef nú
séð hann gera þetta áður! í
útlöndum sér maður fólk
gera sömu hlutina aftur og
aftur og áhorfendur sætta sig
ekki við annað en þeir séu
alltaf eins. Tökum til dæmis
John Gielgud, einn virtasta
DV-mynd Brynjar Gauti leikara í heimi, hann er alltaf
að gera það sama en vissulega
gerir hann það alltaf jafnvel."
- Sem samningsbundinn leikari þarf maður að gera Qeira en
gott þykir, segirðu. Þú ert lausráðinn þessi misserin.
„Já, það er samkomulag milli mín og Stefáns Baldurssonar
um það að ég sé í fríi frá Þjóðleikhúsinu til að sinna því sem
mig langar að gera utan hússins."
- Finnst þér óþægilegt að vera bundinn einu húsi?
„Ég segi nú ekki að ég haQ aldrei tollað í vinnu en ég á voða-
lega erQtt með að vera á sama stað lengi í einu. Ég hef aldrei
unnið á vinnustað lengur en eitt ár í senn og ég var í fjórum
skólum eftir grunnskólann! En mér Qnnst gott að vera í Þjcð-
leikhúsinu og vil alls ekki slíta böndin við það. Þó Qnnst mér
líka að leikarar eigi að vera óhræddir við að slíta sig úr einu
umhverQ og fara í annað en þetta er einstaklingsbundið. Sum-

Svanurinn reynir í örvæntingu aö fljúga aftur út um gluggann.
DV-mynd Pjetur
um finnst gott að vinna alltaf meö sama fólkinu, það blómstr-
ar í öryggi.
Ég er hlynntur því að sami hópurinn vinni saman í tvö eða
þrjú ár að nokkrum verkefnum, það getur orðið svo magískt
samband og gott leikhús úr því.“
- En hættir þróunin í hópnum eftir þann tíma?
„Það eru engar reglur til um hvað gerir leikhús gott. Þú get-
ur fengið besta leikstjóra í heimi og alla bestu leikarana, samt
geturðu ekki verið viss um að út úr þvi komi góð sýning. Þeg-
ar veðjað er á aðsókn verður sýning kannski Qopp en það sem
haldið var að gengi í 20 skipti gengur í 100 skipti!"
- Var til dæmis reiknað með að Kæra Jelena yrði eins vin-
sæl og hún varð?
„Nei. Þó var ljóst alveg frá fyrsta samlestri að hópurinn var
kraftmikill saman og öllum fannst þetta frábært leikrit."
Farsæll ferill
Núna er Ingvar að æfa í Listaverkinu í Þjóðleikhúsinu
ásamt Baltasar Kormáki og Hilmi Snæ Guðnasyni. En hvað er
annars framundan?
„Listaverkið verður ekki frumsýnt fyrr en í mars þó að það
sé foræft núna og ég æQa að fara eftir áramót til Norðurland-
anna og skoða mig um í leikhúsum. Athuga hvað nágrannam-
ir eru að gera. Ég fékk einhvem tíma styrk til þess og æQa að
nota hann núna.“
- Með hvaða leikstjóra hefur þér þótt mest gaman að vinna?
„Ég á erfitt með að negla það. Ég hef átt farsælan feril hing-
að til og er ánægður bæði með það sem mér hefur þótt ganga
miður og vel. Mér hefur líkað vel að vinna með nýjum og nýj-
um leikstjórum en ekki síður að vinna með leikstjórum sem ég
hef unnið með áður því það er alltaf gott - og eiginlega betra
að fá að kynnast leikstjóra betur. Ég hef urrnið mest með Guð-
jóni Pedersen og Þórhalli Sigurðssyni og það er þægilegt að
ganga inn i verk með þeim. Svo er líka gaman að kynnast er-
lendum leiksljómm, til dæmis Rimasi Tuminasi sem leikstýrði
mér í Don Juan. Ég vona að hann komi aftur og ég fái að vinna
með honum aftur.“
- Þú ert varkár í orðum og það kemur eiginlega á óvart - því
það er svo mikill sprengikrafiur i þér á sviðinu!
„Á sviðinu er ég bæði að sinna starfinu og listinni og ég verð
að gera það í botn. Ég hef ekki þörf fyrir að sprengja mig í
hversdagsltílnu. En ef ég væri ekki leikari þá hefði ég kannski
meiri þörf fyrir að springa út hversdags!“
-SA
DV-mynd PÖK