Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.1996, Síða 28

28
sérstæð sakamál
LAUGARDAGUR 16. NÓVEMBER 1996 JL*"V
Þögull sem gröfin
Aðstæðurnar hefðu getað verið atriði úr
sakamálahrollvekju. Klukkan hafði nýlega
slegið sex að kvöldi, það hellirigndi og af og til
lýstu eldingar upp himininn. Þeim fylgdu
þrumur sem endurómuðu langar leiðir. Og
skyndilega heyrðist kona reka upp skerandi
óp.
Þetta var febrúarkvöld árið 1988 í enska
þorpinu Billinge. Óveðrið hafði það í för með
sér að einungis öldruð kona, sem sat í hæg-
indastól sínum við stofuglugga, heyrði neyð-
arópið. Hún vissi ekki hvað hafði gerst og það
var fyrst síðar að henni varð ljóst að hún
hafði orðið, þar sem hún sat, vitni að atviki
sem var hluti af morðgátu. Sú morðgáta
komst á blöð sögunnar- af því að rannsókn
hennar var sú fyrsta sinnar tegundar í
Englandi.
Hvarfið
Tveimur dögum síðar varð öllum þorpsbú-
um ljóst að morð hafði verið framið. Þá hafði
gamla konan sagt sögu sina. Ópið sem hún
haföi heyrt barst frá tuttugu og tveggja ára
stúlku, Helen McCourt, en hún var almennt
talin laglegsta stúlkan í Billinge.
Ljóst var að ópið var síðasta tilraun Helen
til að bjarga lífi sínu áður en hún var myrt.
Grunur féll fljótlega á vissan mann og hann
var handtekinn. Yfirheyrslur báru lítinn ár-
angur. Maðurinn neitaði öllum áburði um að
hann bæri ábyrgð á hvarfi Helen McCourt.
Engu að síður var gefin út ákæra á hendur
honum og hann síðan látinn koma fyrir rétt.
Þar fékk hann dóm fyrir morð.
En sagan snýst ekki um vanabundna leit að
morðingja heldur um dóm sem var kveðinn
upp vegna tilkomu nýrra aðferða við lausn
glæpamála. Margt bendir til að ekki hefði ver-
ið hægt að sakfella á grundvelli eldri úr-
vinnslu þeirra vísbendinga og gagna sem
fundust - og að auki hafði líkið af hinni myrtu
aldrei fundist.
Á gamlar slóðir
Kvöldið örlagaríka átti Helen að vera kom-
in heim frá vinnu sinni í Liverpool um klukk-
an hálfsjö. Hún hafði ákveðið að hitta vin-
konu sína nokkru síðar en kom aldrei úr
vinnunni og því varð ekkert af þeim fundi.
Móðir Helen hringdi til lögreglunnar þegar
hana fór að lengja eftir dóttur sinni og bað um
að svipast yrði um eftir henni.
Rannsókn leiddi meðal annars í ljós að
gamla konan, sem áður er vikið að, gat með
lan Simms á Georg og drekanum.
Helen McCourt.
nokkurri vissu sagt að ópið heföi borist frá
stað rétt við þorpskrána, Georg og drekann,
en eins og síðar kom fram hafði „dreki“ raun-
verulega búið um sig á kránni.
Næsta skrefið var að yfirheyra eigandann,
hinn þrjátíu og fimm ára Ian Simms. Hann
hafði þekkt Helen mjög vel. Hún hafði unnið
á kránni og hafði samið við Simms um að
halda veislu á degi heiiags Valentínusar, þann
14. febrúar. En Simms sagðist ekki hafa hitt
Helen síðustu tvo dagana og þess vegna hefði
hann haldið að ekkert yrði af veisluhaldinu.
Úsannindi
Simms hélt því fram við lögreglumennina
að hann hefði ekki farið úr kránni kvöldið
sem Helen hvarf. En það reyndist ekki rétt.
Þegar farið var að kanna nánar gerðir hans
umrætt kvöld og hagi hans kom í ljós að hann
var með skrámur í andliti og hnakka. Var
ljóst að þær voru eftir neglur. Þá reyndist
hann með óhreinindi undir nöglum og sýni
staðfestu að þar var um mold að ræða. Fannst
hún einnig á gólfi farangursgeymslunnar í
bíinum hans. Þar fundust líka blóðaropar og
sömuleiðis hluti af eymalokk sem Helen hafði
borið. Hinn hluti hans fannst svo í íbúð
Simms fyrir ofan krána.
Leit tæknimanna í íbúðinni leiddi síðan í
ljós hár - og blóð fannst þar bæði i gólftepp-
inu og á veggnum í stigaganginum.
Simms var nú tekinn til harðrar yfir-
heyrslu en hann stóð fast á sínu. Hann kvaðst
ekkert geta upplýst um hvarf Helen. Var nú
ljóst aö þótt líkur á því að hann væri morðing-
inn væru miklar yrði hann ekki dæmdur
nema því aðeins að sönnunargögn tækju af
allan vafa í málinu.
Ný tækni
Tæknideild rannsóknarlögreglunnar fékk
fljótlega staðfest með rannsóknum, sem þá
voru alveg nýjar af nálinni og hafði ekki áður
verið beitt í máli sem þessu, að blóðið sem
fannst í bíl Simms og íbúð hans kom heim og
saman við blóðsýni úr foreldrum Helen og
þær ályktanir af því sem draga mátti um blóð-
flokk Helen og eiginleika hans. Líkurnar á að
niðurstaðan væri röng voru aðeins ein á móti
tíu milljónum.
Þar með hafði tekist að sýna fram á að
Helen var fómarlambið.
Þær rannsóknir sem um ræðir hafa verið
kallaðar leitin að „hinum nýju fmgraförum“
en hér er að sjálfsögðu um að ræða DNA-rann-
sóknimar sem hafa síðan komið við sögu svo
margra sakamála. í fáum orðum sagt er hægt
að greina úr hverjum blóð er með rannsókn-
um á litningum úr blóðfrumum og í vissum
tilvikum, eins og þessu þar sem lík finnast
ekki, er hægt að rekja slóðina til fómarlambs-
ins með sýnatöku úr foreldrum. Aðferðinni
hafði áður verið beitt í nauðgunarmálum en
ekki í morðmálum.
Er hér var komið var ljóst að ein helsta von
Simms, sú að hann yrði ekki dæmdur þar eð
líkið hafði ekki fundist, var brostin. Helen var
horfin, hún fannst hvergi og vísindamenn
voru á einu máli um að það væri blóð úr
henni sem fundist hafði.
Fleiri vísbendingar
Sú heildarmynd sem lá nú fyrir var í meg-
inatriðum á þann veg að Helen hefði farið
heim úr vinmmni eins og venjuiega en komið
við á kránni, líklega til að ræða veisluna sem
til stóð að halda. Síðan hefði komið til rifrild-
is. Ekki var þó talið að Simms hefði haft í
huga að beita hana kynferðislegu ofbeldi því
engar vísbendingar fundust um átök af því
tagi, hvorki á líkama hans né fötum. Rispurn-
ar á andlitinu og hálsinum voru þær einu sem
fundust.
Líklegast þótti að Helen hefði verið kyrkt -
og síðar kom fleira fram sem renndi stoðum
undir þá kenningu. í gili fundust blóðugar
gallabuxur af Simms og reyndist blóðið í þeim
vera eins og það sem fundist hafði í bíinum og
íbúðinni. Þá fannst plastpoki nærri á í
grenndinni og í honum voru föt af Helen. í
pokanum var sömuleiðis jakki af Simms.
Smásjárrannsókn á honum leiddi í ljós græn-
an ullarþráð sem gat verið úr ullarefni i
hönskum sem Helen hafði verið með daginn
sem hún hvarf.
Ekki er þó allt upp talið. Einnig fannst stál-
vír og á honum var hár af Helen. Var þráður-
inn úr lampa í íbúð Simms og þótti Ijóst að
hann myndi hafa notað hann til að kyrkja
hana með, líklega strax eftir að hún rak upp
ópið sem gamla konan heyrði.
Neitaði samt
Halda hefði mátt að það sem nú var komið
fram hefði nægt til þess að Simms játaði en
það gerði hann ekki. Hann neitaði því enn að
hafa hitt Helen daginn sem hún hvarf. Og
hann hélt áfram að neita því eftir að skófla
fannst við ána þar sem fatapokinn fannst.
Lögreglan leit svo á að skóflan hefði verið
notuð til að grafa gröf undir líkið. Var helst
talið að hún væri einhvers staðar milli Liver-
pool og Manchester, eða þá í grennd við Bill-
inge en þar er mikið um gamlar námur, kola-
grafir og grjóthrúgur. Þetta gat skýrt moldina
sem fundist hafði, bæði undir nöglum Simms
og í bílnum.
Þegar unnnið hafði verið úr öllum þessum
vísbendingum hófust réttarhöldin yfir Simms
í Liverpool. Þau vöktu þegar í stað mikla at-
hygli vegna DNA-rannsóknanna og biðu
Líksins hefur veriö leitaö meö stórtækum
vinnuvélum.
margir með eftirvæntingu eftir því hvort nið-
urstöður þeirra dygðu til sakfellingar fyrir
morð, og það þótt lík fórnarlambsins hefði
ekki fundist. Svo reyndist vera og var Simms
dæmdur i lífstíðarfangelsi.
Óleyst gáta
Að sakfelling skyldi fást er þakkað ná-
kvæmri og hefðbundinni rannsókn lögregl-
unnar og tæknimanna hennar og þeim vís-
indalegu framfönun sem gerðu DNA-rann-
sóknirnar mögulegar. Einnig skipti miklu að
föt af Helen og Simms fundust en það var fólk
á hressingargöngu með hundinn sinn sem
fann pokann með þeim. En þótt fáir efist um
að réttlætið hafi náð fram að ganga í þessu
máli er einn þáttur þess þó óleystur. Líkið af
Helen McCourt hefur ekki fundist.
Jafnvel þótt Simms hafi orðið aö sætta sig
við að hver vísbendingin af annarri og hvert
sönnunargagnið eftir annað hafi styrkt þá
skoðun að hann væri sekur viðurkenndi hann
ekki sekt sína meðan á réttarhöldunum stóð.
Og það gerði hann heldur ekki eftir að dómur-
inn féll.
Dapurlegur eftirmáli
Móðir Helen.'Mary McCourt, fylgdist með
öllum þáttum málsins, allt frá upphafi, og var
að sjálfsögðu ánægð yfir því að tæknin skyldi
komin á það stig að hægt væri að koma bönd-
um á morðingjann. En eitt skyggði á þá
ánægju. Lík dóttur hennar fannst ekki.
Ian Simms fór í fangelsi en hélt sem fyrr
fast við að hann gæti engar frekari skýringar
gefið, væri ekki sekur og vissi ekkert hvar lik-
ið væri að finna. Um þessa afstöðu hans sagði
Mary McCourt:
„Simms er búinn að fá lífstíðardóm en ég
vildi að við vissum hvar líkið er. Þá gætum
við séð til þess aö dóttir okkar fengi kristilega
útför.“
En Simms er þögull sem gröfin.