Dagblaðið Vísir - DV - 05.02.1997, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 5. FEBRUAR 1997
15
Misþroska ávextir
Við eram öll alin upp við að
landið okkar og bókmenntirnar
geymi framþekkingu Norður-Evr-
ópu. Hingað koma bæði fræði-
menn og ferðamenn til að fletta
bókum eða ganga um landið enda
lítur það út eins og upphaf heims-
ins. Eða endir hans. Ef maður veit
ekki betur.
Átakanlegar afleiðingar
Og þá eram við einmitt komin
að þeirri spurningu sem brennur
á vörum okkar flestra. Sérstaklega
þeirra sem era endanlega komnir
úr skólanum. Spumingin er: Er
æska landsins að verða vitlaus?
Þar stendur hundurinn í kúnni.
Nú er nefhilega komið í Ijós að
bömin í landinu læra meira en
helmingi minna en til dæmis jafn-
aldrar þeirra í Singapúr eða jafn-
vel Japan. Þau eru til að mynda
aðeins með hálft vit í stærðfræði.
Að vísu virðast þau læra hraðar ef
kynin era sett í mismunandi
skólastofur. En þegar íslensku
nemendumir era til dæmis búnir
að læra fyrstu fimm tölustafina
eru hinir krakkarnir búnir að
læra hundrað. Og geta líka deilt og
margfaldað. Ef út í það er farið.
Þegar japönsk ungmenni byrja
síðan í háskóla eru íslenskir jafn-
aldrar þeirra með þekkingu níu
ára bams. En þau gera sér náttúr-
lega enga grein fyrir því. Afleið-
ingamar era átakanlegar: íslensk-
ir unglingar verða að misþroska
ávöxtum.
Gamla góöa brjóstvitið
Misþroski er eins og við vitum
mjög erfiður viðureignar þegar
til lengri tíma er litið. Sumir era
í meðferð allt lífið á enda í þeirri
von að geta kannski einhvern
tímann verið með á nótunum.
Verið hér og nú. í staðinn fyrir
að standa eins og
álfar út úr hól og
hugsa bara sitt.
Við lifúm líka á
hinum svokallaða
eyjatima og höfum
heldur ekki þurft
að ganga eftir ann-
arra klukku í lang-
an tíma. Við erum
lika svo sérstök.
Enda höfum við _____
þetta allt hérna.
Svart á hvítu og allt í lit. Vitum
betur án þess að vita kannski
nokkurn skapaðan hlut um hlut-
inn. Það er vegna þess að við
„Þegar japönsk ungmenni byrja síöan í háskóla eru íslenskir jafnaldrar þeirra meö þekkingu níu ára barns,“ seg-
ir Haraldur m.a. í greininni.
erum með ákaflega stórt brjóst.
Innan í því rúmast svo að segja
öll þekking heimsins.
Gamla góða brjóstvitið. Það
„Gamla góöa brjóstvitiö. Það hefur
ekki brugöist okkur til þessa. Við
þurfum ekki að læra betur vegna þess
að við vitum þegar betur. „Þetta er
bara mín skoðun,u er algengt tilsvar
og niðurstaða í umræðum. Án þess að
nokkur skoðun hafi átt sér stað.u
hefur ekki brugðist okkur til
þessa. Við þurfum ekki að læra
betur vegna þess að við vitum
þegar betur. „Þetta er bara mín
skoðun," er algengt
tilsvar og niður-
staða í umræðum.
Án þess að nokkur
skoðun hafi átt sér
stað.
Kviknakin
staðreynd
Hinar svokölluðu
ritdeilur era gott
dæmi, þó þær hljóti
yfirleitt hægan
vöggudauða. Það er
eins og gamla góða
bókmennta- og víga-
þjóðin kunni ekki
þá merkilegu íþrótt
að berjast á hinum
rómaða ritvelli. Allt
fer í kött og hund
Kjallarinn
Haraldur
Jónsson
myndlistarmaöur
sem hendi væri veifað
og umræðan er runn-
in út í sandinn áður
en hún er hafin. Þessi
staðreynd hefur
aldrei verið eins
kviknakin og einmitt
núna.
Rosalegast í öllu
þessu óráði er samt
að ég sjálfur veit ekki
lengur hvers ég fór á
mis í barnaskólanum
á sínum tíma. Ég veit
ekki hvað ég veit
ekki. Frekar en þið
hin. En það getur
ekki skipt sköpum úr
þessu.
Haraldur Jónsson
Notar barnið þitt alltaf bílbelti?-En þú?
Það er staðreynd að alltof mörg
böm slasast í uinferðinni ár hvert.
Mörg þeirra nota hvorki bílbelti
né emnan viðurkenndan öryggis-
búnað í bílum.
Samkvæmt bráðabirgðaskrán-
ingu Umferðarráðs fyrstu 10 mán-
uði ársins 1996 kemur í ljós að af
þeim 147 bömum sem slösuðust í
umferðarslysum voru 66 í bílum.
41 bam var 6 ára og yngra og í
þeim aldurshópi
slösuðust 25 böm
í bílum. í eldri
hópnum, þ.e. frá
7-14 ára, slösuð-
ust 106 böm í um-
ferðinni, þar af 41
í bílum. Af öllum
þessum börnum
slösuðust 9 mikið
en 57 böm hlutu
minni háttar
áverka.
Spennum bíl-
belti og sjáum um að börn-
in geri það einnig
Ef bílbeltanotkun þeirra sem
slösuðust er skoðuð nánar kemur í
ljós að stærsti hópurinn sem ekki
notar bílbelti era 13 og 14 ára
böm. Meðal þeirra er og að finna
þau börn sem slösuðust mest.
í könnun sem fram fór víða um
land í kjölfar átaks um öryggi
bama í bílum sem Umferðarráð,
Slysavamafélag íslands og „Betri
borg fyrir böm“ (samstarfsverk-
efni Reykjavíkurborgar og Slysa-
vamafélags íslands) efhdu til á
síðasta ári kom í ljós aö 28% leik-
skólabarna notuðu ekki viðeig-
andi öryggisbúnað.
Böm sem era farþegar í bilum
og lenda í umferðarslysum sleppa
yfirleitt mjög vel ef þau eru spennt
í bílbelti eða annan viðurkenndan
öryggisbúnað. Laus böm í bíl era
aftur á móti í stöðugri lífshættu.
Bam í bíl sem er snögghemlað eða
lendir í árekstri getur hlotið mjög
alvarlega áverka og jafnvel kastast
út um bílglugga.
Krafturinn við
árekstur á t.d. 50 km
hraða er sá sami og
við að detta ofan af
fjórðu hæð í húsi. Eng-
inn setur bam sitt vilj-
andi í þá aðstöðu að
vega salt í slíkri hæð -
ekki einu sinni í nokk-
ur sekúndubrot.
Ábyrgð foreldra
Öll börn eiga að
sitja vel varin í bíl -
alltaf. Þetta er ein af
grandvallarreglum í
góðu bamauppeldi og
sjálfsögð réttindi
barnsins.
Foreldrar bera
ábyrgð á að böm noti
þann öryggisbúnað
sem hentar hverju sinni. Þeir bera
einnig ábyrgð á að öryggisbúnað-
urinn sé rétt festur í bílinn og
bamið rétt fest í hann.
Öryggisbúnaöur fyrir börn
í dag er á markaði hér á landi
mjög góður öryggisbúnaður sem
hentar bömum á öllum aldri. Þeg-
ar bamabílstóll er keyptur er mið-
að við þyngd bams en ekki aldur.
Yngstu bömin nota ungbamabíl-
stóla. Þeir eiga alltaf
að snúa baki í akst-
ursstefnu.
Eftir því sem bamið
þyngist taka við
stærri stólar sem
annað hvort snúa
með bak í aksturs-
stefnu eða fram í aft-
ursæti. Bílpúði er
svo heppileg lausn
þegar bamið er vax-
ið upp úr bamabíl-
stólnum en er ennþá
of lítið til að nota
eingöngu bílbelti.
Aldrei má hafa bam
í framsæti bils með
loftpúða.
Markmiðið er að all-
ir í bílum spenni bíl-
belti - sértaklega
böm. Með það í huga ætla Umferð-
arráð, Slysavamafélag íslands og
„Betri borg fyrir böm“ að efna aft-
ur til átaks um öryggi bama í bíl-
um. Til að átaksvikan skili sem
mestum árangri vonumst við til að
eiga gott samstarf við foreldra og
böm og alla aðra sem láta sig
varða velferð og öryggi bama.
María Finnsdóttir
„Börn sem eru farþegar í bílum og
lenda í umferðarslysum sleppa yfi
irieitt mjög vel ef þau eru spennt í
bílbelti eða annan viðurkenndan
öryggisbúnað. Laus börn í bíl eru
aftur á móti í stöðugri lífshættu. “
Kjallarinn
María Finnsdóttir
leikskólafulltrúi hjá Um-
feröarráöi
1 Með oj á móti
Skattatillögur SUS
Réttlæti
„Núverandi tekjuskattskerfi er
þannig að við teljum það ekki
duga að vera með einhverjar
smálagfæringar á því. Alveg frá
árinu 1988 hafa
menn verið
með ýmiss
konar lagfær-
ingar á því
með afleiðing-
um sem allir
þekkja. Menn
bera ekki virð-
ingu fyrir
þessu kerfi Og Þórtarson, formaö-
það letur fólk u,sus'
til vinnu. Markmiðið með tillög-
um okkar að nýju tekjuskatts-
kerfi er að koma með einfalt
gagnsætt kerfi þar sem fólk fær
að njóta ávaxta erfiðis síns. Það
er aumt að lifa í þjóðfélagi þar
sem það borgar sig ekki að vinna
og borgar sig ekki að auka tekjur
sínar. Núverandi kerfi dregur
þvi úr hagvexti og hvetur tví-
mælalaust til skattsvika. Það er
eðlilegt að afhema sjómannaaf-
sláttinn þegar tekjuskattshlut-
falliö er orðið jafn lágt og það er
i okkar tillögum. Þegar menn eru
að tala um svokallaðan hátekju-
skatt hér á landi kemur i ljós að
um 60 prósent þeirra sem greiða
hann eru ungt fólk, fólk yngra en
40 ára. Það er ekkert réttlæti i
því. Það kemur líka í ljós þegar
menn eru að reyna að ná ein-
hverri endalausri tekjujöfnun í
gegnum tekjuskattskerfið skilar
það sér bara í því að þeir sem
hafa tækifæri til fara með skatt-
ana sína annað. Af hverju halda
menn að íslenskir listamenn sem
hæstu tekjumar hafa greiði ekki
skatt á íslandi? Ef við værum
með skynsamlegt tekjuskatts-
kerfi fengjum við án efa eitthvað
frá þeim tekjuhæstu í stað þess
að fá ekki neitt núna.“
Fráleit hug-
mynd
„Ég hef skoðað nokkuð tillög-
ur ungra sjálfstæðismanna í
skattamálum og tel þær vissu-
lega ekki alvondar. Ég er sam-
mála þeim um það og hef raunar
oft haldið því
fram að nauð-
synlegt sé orð-
ið að breyta
skattakerfinu
hjá okkur.
Gallar á því
eru augljósir.
Þar má nefna
sem dæmi hve
þungt kerfið
leggst á ungt
fólk sem er að byggja upp fyrir
framtíðina og þarf þess vegna á
miklum tekjum að halda. Það má
segja að skattkerfið valdi því að
þetta fólk sé læst inni í víta-
hring. Þær tillögur sem ungir
sjálfstæðismenn era með um að
afnemá sjómannafsláttinn og há-
tekjuskattinn era að mínum
dómi fráleitar. Það kæmi aldrei
til greina af minni hálfu að ljá
máls á því. Varðandi sjómanna-
afsláttinn mega menn ekki
gleyma því að þar er um að ræða
samningsbundin kjör sjómanna.
Þeir fengu sjómannafsláttinn í
gegnum kjarasamninga á sínum
tíma. Hitt sem ungir sjálfstæðis-
menn tala um, að setja lágt skatt-
þrep á lægstu laun, get ég sam-
þykkt en síðan vil ég að skattur-
inn verði stighækkandi." -S.dór
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eöa á netinu.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@centrum.is
Gísll S. Elnarsson
alþinglsmaeur.