Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.1997, Blaðsíða 29

LAUGARDAGUR 10. MAÍ 1997
&lgarviðtalið *
andi á það hálfkák sem einkenndi
rannsóknina.
„Ég hugsaði auðvitað eins og svo
margir að ekkert kæmi fyrir mig
eða mína. Dauðinn myndi ekki
banka upp á hjá mér. Það var ekki
fyrr en höggið dundi á að mér varð
ljóst hversu ótrygg þessi tilvera er.
Síðan blasti sú staðreynd við mér
eftir að Æsan fórst að ekkert var
gert af viti til að upplýsa um orsak-
ir. Það voru tafir á sjóprófum og allt
einkenndist af sleni og áhugaleysi.“
Pólitík fyrir tilviljun
Kolbrún er þekkt fyrir að liggja
ekki á skoðunum sínum. Á tímabili
hafði hún afskipti af pólitík og fór
þá í framboð fyrir Alþýðuflokkinn á
Vestfjörðum. Á þeim tíma vakti
málflutningur hennar og örugg
framkoma nokkra athygli. Kolbrún
segir að hún hafi lent í þessu fyrir
tilviljun.
„Þetta byrjaði með þvi að ég var
skipuð trúnaðarmaður á mínum
vinnustað. Ég hef tamið mér að
liggja ekki á skoðunum mínum og
þótti kjaftfor. Ætli það hafi ekki
verið ástæðan fyrir því að ég var
valin sem trúnaðarmaður. Það kom
svo í framhaldinu að ég fór í fram-
boð og skipaði 5. sæti á lista krata.
Ég tek þó fram að ég er ekki krati í
dag og kýs reyndar frekar eftir
mönnum og málefnum en flokkum.
Ég tel mig vera sjálfstæðan, fram-
sækinn jafnaðarmann. Móðurafi
minn var stækur sjálfstæðismaður
og foðurafi minn var eldrauður
kommi. Ég hef stundum sagt að úr
slíkri erfðablöndu hljóti að koma
einhvers konar jafnaðarmaöur."
Fyrirboði
Hún segir að fjölskyldan hafi átt
saman góðar stundir á ættarmóti
skömmu fyrir slysið sl. sumar. Þar
voru bæði Hörður og Sverrir sem
voru alla tíð góðir vinir. Allir
skemmtu sér konunglega og þetta
var reyndar fyrsta ættarmótið hjá
foðurfjölskyldu Kolbrúnar. Hún seg-
ir ákveðið atvik þó vera sér hugleik-
ið. „Pabbi lék þarna á als oddi.
Hann spilaði á harmóniku og hafði
hana með sér á ættarmótið. Það var
táknrænt að þegar hann var búinn
að pakka henni niður og ætlaði að
taka kassann upp þá slitnaði hand-
fangið. Eftir það hefur harmónikan
ekki verið notuð. Mér finnst þetta
hafa verið eins konar fyrirboði,"
segir Kolbrún. Mikil umræða hefur
verið um öryggismál sjómanna í
kjölfar margra sjóslysa undanfarið.
Fram hefur komið að stór hluti flot-
ans hafi verið á undanþágum. Ekk-
ert hefur þó komið fram um að bún-
aður Æsu hafi ekki verið í lagi og
skipið var með haffærisskírteini
sem renna átti út nokkrum dögum
eftir slysið. Kolbrún segir að sjó-
menn séu oft í erfiðri aðstöðu til að
berjast fyrir öryggismálum um borð
í eigin skipum, bæði vegna tíma-
skorts og einnig vegna þess að þar
með sé atvinna þeirra í hættu.
„Sjómenn geta ekkert barist 1 ör-
yggismálum sínum þann skamma
tíma sem þeir hafa í landi. Þeir hafa
kannski fjóra daga í hverjum mán-
uði. Það er fráleitt að þeir fari þá að
berjast fyrir öryggismálum eða
bættum kjönun. Það er engin sann-
gimi i því að kalla skipstjóra og
áhöfn til ábyrgðar fyrir öllu því sem
ábótavant er í öryggismálum. Oftar
en ekki er slíkt á ábyrgð útgerðar
og menn eiga á hættu að missa
pláss sín ef þeir segja eitthvað um
þau mál. Þá eru þeir jafnvel búnir
að loka á það að fá vinnu annars
staðar á sjó. Kerfið í dag hefur gert
það að verkum að örfáir menn eiga
kvótann og stjórna þessari auðlind
sem á víst að teljast sameign þjóðar-
innar. Þeir sem gera uppsteyt vegna
öryggismála eru því oftar en ekki á
köldum klaka.“
Lituð haffærisskírteini
Hún segir undarlegar þær hug-
myndir sem fram hafi komið um að
hafa haffærisskírteini í ákveðnum
litum eftir því hversu alvarlegar at-
hugasemdir væru á þeim.
„Hugmyndin er sú að haffæris-
skírteini yrðu i lit eftir alvarleika
brota. Þetta kemur mér nokkuð
spánskt fyrir sjónir og þá held ég að
við sæjum ekki aðeins siðblinda út-
Frá köfuninni í Arnarfirði þar sem sex
hlusta á alls konar getgátur og sög-
ur um það hvað hafi orðið til að
skipið sökk. Nauðsynlegt hafi verið
að kanna málið til hlítar.
Traustir menn
„Pabbi og Hörður voru báðir
að Siglingastofnun hafi gefið út
haffærisskírteini án þess að bátur-
inn væri í lagi. Aðalmálið er að
fram komi hver ástæðan var og
geti þannig orðið öðrum til viðvör-
unar. Ég er tilbúin til að sætta mig
við hvaða rökréttu niðurstöðu sem
er.“
breskir kafarar leita skýringa á því hvers
sóknaraðilar og stjómvöld eru búin
að dæma fyrirfram. Þeir voru búnir
að afgreiða slysið með því að þama
hafi orðið mannleg mistök. Mér
finnst óþolandi að mæta þeim hroka
sem Kristján Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri Sjóslysanefndar, hef-
ur sýnt mér í gegnum allt þetta mál.
vegna Æsan forst. Leiöangurin er farinn vegna baráttu Kolbrúnar.
!
tök hafi átt sér stað, bilun, eða aðr-
ar orsakir hafi komið til. Aðalat-
riðið sé að upplýsa um orsakirnar.
„Ég geri mér fulla grein fyrir því
að þetta getur hafa orðið af mann-
legum völdum. En það er einnig
mögulegt að þetta hafi gerst fyrir
handvömm útgerðarinnar eða þá
eina sem hægt er að gera er að lifa
með sorginni og það er trú min að
við munum öll hittast á ný,“ segir
Kolbrún Sverrisdóttir.
-rt
Kolbrún Sverrisdóttir hefur unniö sigur á kerfinu eftir þrotlausa baráttu fyrir því aö kannaö veröi hvaö varö til þess
aö skelbáturinn Æsa fórst í Arnarfiröi fyrir tæpum 10 mánuöum síöan. Samgönguráöuneytiö og fjármálaráöuneytiö
hafa nú látið kafa ofan í Æsu til aö finna skýringar á atburðinum.
gerðarmenn heldur einnig lit-
blinda.“
Kolbrún hefur barist með kjafti
og klóm fyrir því að Æsan verði tek-
in upp og þannig rannsakað hvað
hafi raunverulega gerst. Hún hefur
átt ótal símtöl við þá ráðamenn sem
hafa með rannsókn málsins að gera.
Þeir aðilar hafa tekið ádeilu hennar
misjafnlega. Hún segir óþolandi að
mjög traustir og áreiðanlegir menn.
Þeir voru ábyggilega ekki að leggja
sín líf eða annarra í hættu að
óþörfu. Það stakk mig þegar mér
barst til eyma að sjálfur samgöngu-
ráðherra hefði sagt að það yrði leið-
inlegt fyrir okkur aðstandendur að
komast að því að slysið hefði verið
mönnunum sjálfum að kenna. 1 ljósi
þessara orða liggur fyrir að rann-
Þessi maður hagar sér eins og ein-
hver kóngur í ríki sínu og þarna
þarf að skipta út manni. Ég vil þó
taka skýrt fram að Ragnhildur
Hjaltadóttir, formaður nefndarinn-
ar, hefur sýnt mér velvilja og kurt-
eisi.“
Hún segist tilbúin að mæta
þeirri niðurstöðu sem verði. Ekki
skipti þar máli hvort mannleg mis-
Láttist um 9 kíló
Kolbrún segir framtíðina vera
óráðna og henni hafí enginn tími
gefist til að hugsa fram á veginni
Allur hennar tími og orka hafi farið
í að koma heimilinu á réttan kjök
eftir fráfall Harðar og knýja á um',
rannsóknir frá kerfinu. Sem dæmi'
um átökin má nefna að hún léttist
um 9 kíló á nokkrum mánuðum en ■
var þó undir kjörþyngd fyrir. .
„Ég hef ekkert getað hugleitt '
hvað tekur við í framtíðinni. Ég.
hugsa fyrst og fremst um það að'
koma börnunum mínum til manns. i
Ég reyni að standa í fæturna því i
það er enginn annar sem tekur að ;
sér uppeldi þeirra. Hvað ég geri er :
ómögulegt að segja. Kannski sest ég
á skólabekk. Það er þó varla hugs-
anlegt að ég færi á þing enda hugsa j
ég að ónefndir ráðherrar myndu þáj
segja af sér og flýja land,“ segir Kol-;
brún og hlær.
í
Jólin gefins 1
Hún segist hafa haft mikinn styrk i
af ísfirðingum og öðrum þegar erf-l
iðasti tíminn var vegna slyssins.i'
Allir bæjarbúar hafi verið boðnir og
búnir að rétta henni hjálparhönd og f
hún hafi fundið til þess hversu gott;
er að vera ísfirðingur. t
„Skömmu fyrir jólin var bankað ‘
hjá mér og þegar ég opnaði stóð-
kaupmaðurinn í Vöruvali fyrir1
utan og færði mér hreinlega jólin.
Hann gaf okkur allt sem þurfti til
jólanna svo ég þurfti ekki einu
sinni að fara í búð. Þá hafa bæjar-
yfirvöld, félagasamtök og allir bæj-
arbúar, og raunar landsmenn, sýnt
mér ótrúlegan hlýhug og sumir
hafa fært okkur góðar gjafir. Ég get
t.d. ekki ímyndað mér að gjaldker-
ar í bönkunum i Reykjavík komi
fram fyrir borðin og faðmi mann að
sér eins og ég upplifði hér. Allt
þetta sýnir best þá kosti sem eru
við það að búa í þessu samfélagi og
það er ljóst að ég er ekki á förum
héðan," segir Kolbrún.
Grætur í einrúmi
Hún viðurkennir að þrátt fyrir
hörkuna á yfirborðinu hafi hún átt
á stundum erfitt eftir slysið. Slíkt
sjáist þó ekki og hún beri harm sinn
yfirleitt í hljóði.
„Ég er auðvitað búin að gráta of- .
boðslega mikið en ég geri það í ein-
rúmi. Ég hef tamið mér sjálfsstjórn
og finnst ég þurfa að bera mig eins
vel og kostur er. Það er margt fólk
sem á ekki síður bágt en ég. Það