Dagblaðið Vísir - DV - 27.12.1997, Síða 28

LAUGARDAGUR 27. DESEMBER 1997
32 ★
fréttaljós
★ Á
Færeyingar fullir sjálfstrausts
Skattalækkanir, ströng stýring á
útgjöldum hins opinbera og aukinn
fiskafli hafa breytt efnahagsástand-
inu í Færeyjum. Færeyingar eru
búnir að ná sér upp úr kreppunni
og eru fullir sjálfstrausts.
Þeir geta nú sýnt fram á hagnað í
ríkisbúskapnum í ár upp á 161 millj-
ón danskra króna. Síðustu tvö árin
hefur ríkisbúskapurinn gengið bet-
ur í Færeyjum en í Danmörku. Og
það þrátt fyrir að færeyska lögþing-
ið hafi bæði í ár og í fyrra lækkað
skatta hjá almenningi.
En Færeyingar eru enn skuldum
vafnir eftir hrun færeyska banka-
kerflsins fyrir nokkrum árum og
slæma efnahagsstjóm á níunda ára-
tugnum. En skuldin minnkar óðum.
Núna skulda Færeyingar 5,5 millj-
arða danskra króna. Árið 1990 var
skuldin 8 milljarðar.
Það eru ekki bara sjómennimir
sem afla tekna í þjóðarbúið. Skatta-
lækkanimar, sem verið hafa um 5
prósent síðustu ár, hafa fjölgað at-
vinnutækifærum og veitt Færeying-
um trú á framtíðina.
Meiri skattalækkanir
Á næsta ári verða skattamir enn
lækkaðir, bamabætur verða hækk-
aðar og sjómenn fá 45 milljónir
danskra króna í viðbótarstyrk.
TOj ILJSTAíiVríiÐi
Við leitum
verðlaunagrip fi/rir
ísletisku tóíilistar-
verðlaunin
Keppnin er öllum opin.
A Ð HVERJU
LEITAÐ?
Efnahagsbatinn f Færeyjum kemur landsmönnum sjálfum á óvart. Þeir benda á að það séu ekki bara sjómenn sem
hafi dregið björg f bú heldur hafi atvinnutækifærum fjölgað vegna skattalækkana.
„Við emm ekki óábyrg þjóð eins
og Danir hafa sagt um okkur. Þetta
er tilraun í stjómun efnahagsmála
sem á ekki sinn líka nú á tímum,"
segir færeyski þingmaðurinn Oli
Breckmann.
Efnahagsundrið kemur Færeying-
| um sjálfum á óvart. Lögþingið hafði
aðeins reiknað með 2 milljóna
króna hagnaði í ár. Danir áttu enn
síður von á svo skjótum efnahags-
bata. Þeir gerðu ekki ráð fyrir jafn-
vægi í ríkisbúskap Færeyinga fyrr

Leitað er að verðlaunagrip fslensku tónlistarverðlaunanna sem veitt eru í lok febrúar ár
hvert. Gripurinn skal vera úr varanlegu efni. Fjöldaframleiðsla þarf að vera möguleg.
Dómnefnd, skipuð fulltrúum aðstandenda ÍTV, velur verðlaunagripinn.
Gripurinn má ekki vera lægri en ío cm, ekki hærri en 30 cm og ekki breiðari en 30 cm. Á
gripnum þarf að vera pláss fyrir látúnsskjöld með heiti verðlaunanna, ártali og nafni
tónlistarmannsins.
en á næsta ári.
Alls hafa tekjur færeyska rfkis-
kassans verið 2,6 miiljarðar danskra
króna í ár. Samtímis hefúr verið
niðurskurður í útgjöldum hins op-
inbera.
„Við höfum lagt hart að okkur til
að halda útgjöldunum í lágmarki,"
segir Breckmann og bætir því við
að öllum þrýstihópum hafi verið
vísað frá. Þess vegna hafi útgjöld
hins opinbera aðeins hækkað um
örfá prósent í ár.
Vegna efnahagsbatans hafa fær-
eyskir stjómmálamenn leyft sér að
byrsta sig gagnvart Dönum í sam-
bandi við hrun færeyska banka-
kerfisins. Færeyskir stjómmála-
menn segja fullyrðingar Dana um
að Færeyingar séu óábyrgir í efna-
hagsmálum kolrangar. Stjómmála-
mennirnir blása nú í herlúðra áður
en skýrslan um bankahrunið og
þátt Dana í því verður birt 15. janú-
ar. Færeyskir stjórnmálamenn
krefjast þess að stjórn Pouls Nyrups
Rasmussens viðurkenni rangar að-
gerðir sínar í tengslum við málið.
Fjármálaráðherra Færeyja, Anfinn
Kallsberg, vill að Danir taki þátt í
að greiða skuldina vegna banka-
hneykslisins.
„Grundvöllur fyrir samningum er
betri núna. Ég er sannfærður um að
við náum samkomulagi um skuld-
ina sem báðir aðilar geta sætt sig
við,“ segir fjármálaráðherrann.
Leiðtogi danskra íhaldsmanna, Per
Stig Möller, er annarrar skoðunar.
„Það er ánægjulegt að Danir þurfl
ekki lengur að senda Færeyingum
milljónir aukalega á hverju ári. En
nú skulum við bíða eftir skýrslunni
um bankamálið. Danmörk á ekki að
hjálpa Færeyingum með að greiða
skuldina vegna hruns Færeyja-
banka einungis vegna þess að efha-
hagur Færeyinga er nú orðinn góð-
ur,“ segir hann.
„En ef stjórnvöld hafa breytt rangt
á Danmörk auðvitað að greiða sinn
hluta,“ leggur Per Stig Möller
áherslu á.
Trúnaðarbráf til Nyrups
Milijarðaskuld hvílir nú á Færey-
ingum vegna hruns Færeyjabanka.
Færeyingar saka stjóm Nyrups um
að hafa aðstoðað Den Danske Bank
við að koma skuldinni og ábyrgð-
inni yfir á færeysku þjóðina.
í september 1992 þurftu stóru
bankamir tveir i Færeyjum aðstoð
upp á tvo miUjarða danskra króna
vegna erfiðleika. í febrúar 1993 fékk
Nymp trúnaðarbréf frá Den Danske
Bank þar sem óskað var eftir fundi
um færeysku bankana. Færeyja-
bankinn var dótturbanki Den
Danske Bank. í mars 1993 var fær-
eysku landsstjórninni tilkynnt að
Den Danske Bank vildi selja Færey-
ingum Færeyjabanka. í uppgjöri um
mitt ár 1993 kemur í ljós gífurlegur
halli á rekstri Færeyjabanka. í sept-
ember 1993 fóm Færeyingar ffarn á
óhlutdræga rannsókn á bankasöl-
imni en Mogens Lykketoft íjármála-
ráðherra neitaði. 1 maí 1995 náðist
samkomulag um rannsókn á banka-
hruninu. íágúst 1997 kemur í ljós
að lögmaðurinn, sem stjómar rann-
sókninni, hefúr einnig sinnt störf-
mn fyrir Den Danske Bank. Það er
skýrsla hans sem verður gerð opin-
ber 15. janúar næstkomandi.
Byggt á Aktuelt
VERÐLAUN
Höfundur verðlaunagripsins fær í sinn hlut 250.000 kr. frá Landsbanka fslands. ÍTV og
samstarfsaðilar kaupa allt að 30 eintök af verðtaunagripnum á ári, árin 1998-2002. Gert er
ráð fyrir að framleiðslukostnaður á þeim fjölda gripa sé ekki hærri en 100.000 kr.
HVERNIG
SKILA?
Skila skal líkani eða teikningu, merktu dulnefni, ásamt lýsingu á gripnum og hugmyndinni
á bak við hann. Rétt nafn skal fylgja í lokuðu umslagi.
SKILAFRESTUR
Skilafrestur er til 5. janúar, kl. 18.00. Skila skal tillögum í Hitt húsið. Sýning verður haldin
í Gallerí Geysi frá 10.-25. janúar '98 á öllum tillögum sem berast í keppnina.
UPPLYSINGAR
Frekari upplýsingar um verðlaunin eru veittar í Hinu húsinu, Aðalstræti 2 eða
í síma 551 5353.
L
Landsbankl Islands
Færeyingar auka nú þrýstinginn á Poul Nyrup
forsætisráöherra Danmerkur, vegna bankahneykslisins.
Rasmussen,