Dagblaðið Vísir - DV - 19.01.1998, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 19. JANÚAR 1998
15
Ný leið fyrir
skuldug heimili
A Alþingi hefur undirrituð
ásamt nokkrum öðrum þingmönn-
um stjórnarandstöðuflokkanna
lagt fram frumvarp, sem gefur
fólki nýja möguleika til að vinna
sig út úr fjárhagserfiðleikum án
þess að missa eigur sínar og hús-
næði í gjaldþrot. Þannig verður
hægt að takast á við fjárhagserfið-
leika með nýrri og uppbyggjandi
sýn úr annars vonlausri stöðu.
Hagur skuldara og lánar-
drottna
í frumvarpinu er um að ræða
leið greiösluaölögunar sem eykur
líkur á því að lánardrottnar fái
skuldina að öllu eða einhverju
leyti greidda, fremur en að tefla
kröfunni i tvisýnu í gjaldþrota-
meðferð, þar sem skuldir gjald-
anda eru langt umfram eignir.
Auk þess dregm- það úr kostnaðar-
sömum innheimtuaðgerðum lán-
ardrottna sem oft skila litlum ár-
angri.
Kostnaður vegna nauðungarsölu og gjaldþrota fellur á hiö opinbera, segir m.a. í
grein Jóhönnu. Starfsmenn Sýslumannsembættisins i Reykjavík viö uppboðs-
framkvæmd.
„Þessi leið opnar mörgu fólki,
sem nú er í vonlausri stöðu og
sér ekkert annað framundan en
gjaldþrot og missi íbúðarhúsnæð-
is, nýja möguleika.“
þau úrræði
nú bjóðast.
sem
Greiðsluaðlögun dregur líka úr
kostnaði sem oft fellur á samfélag-
ið þegar fjölskyldur komast í
greiðsluþrot. Kostnaður vegna
nauðungarsölu og gjaldþrota fellur
á hið opinbera, upplausn fiöl-
skyldna og félagsleg vandamál
fylgja í kjölfarið sem eru bæði ein-
staklingum, fiölskyldum þeirra og
samfélaginu í heild dýr.
Hér er því verið að opna fyrir
möguleika sem skuldari, lánar-
drottnar og samfélagið í heild geta
fremur haft ávinning aif, en við
Skuldarar
vinna sig út
úr vonlausri
stöðu
Helstu efnisatriði
fhimvarpsins
eru eftirfarandi:
Hér er um að
ræða nýtt úrræði
fyrir einstakl-
inga utan atvinnurekstrar sem
komnir eru i algjört og viðvarandi
greiðsluþrot og ekkert blasir við
að óbreyttu annað en gjaldþrot.
Greiðsluaðlögun felur í sér
gagngera endurskipulagningu á
fiármálum skuldara, en á greiðslu-
aðlögunartímabilinu sem staðið
getur i átta ár er gerð áætlun sem
honum er skylt að standa við
gangvart lánardrottnum. Brýnasti
framfærslukostnaöur skuldara er
metinn og gert ráð fyrir að á
greiðsluaðlögunartímabilinu haldi
hann eftir þvi sem
sanngjarnt telst til
nauðsynlegrar fram-
færslu.
Greiðsluaðlögun fel-
m- í sér að greiðslu
skulda eða hluta
skulda er frestað, að
kröfuhafar gefi eftir
vexti, kostnað eða
hluta skuldar annað
hvort strax eða að
loknu greiðsluaðlög-
unartímabili.
Greiðsluaðlögun getur
verið tvenns konar.
Annars vegar frjáls
greiðsluaðlögun sem
byggir á samkomulagi
við lánardrottna um
frestun eða niðurfell-
ingu skulda og kostn-
aðar en héraðsdómari úrskurðar
um slíkt samkomulag. Hins vegar
þvinguð greiðsluaðlögun sem hér-
aðsdómari getur úrskurðað um
þótt ekki náist samkomulag við
Kjallarinn
Jóhanna
Sigurðardóttir
formaöur Þjóövaka
lánardrottna.
Skuldara er skylt að ráða
sér aðstoðarmann sem fer
með málið fyrir hönd
skuldara; lánardrottnar
geta t.d. ekki krafist kyrr-
setningar, fiárnáms, gjald-
þrotaskipta eða annarra
fullnustugerða á greiðslu-
aðlögunartimabilinu. Ekki
er unnt að ganga að ábyrgð-
armönnum skuldara með-
an á greiðsluaðlögun stend-
ur. Óheimilt er að veita
skuldara heimild til
greiðsluaðlögunar nema
einu sinni.
Ef um er að ræða ófyrir-
séða atburði eins og slys
eða sjúkdóma sem leiða til
tímabundinnar örorku
skuldara éða fiarveru frá
vinnu eftir að greiðsluað-
lögunartímabil hefst er
unnt að framlengja það í
fiögur ár. Gert er ráð fyrir
að þóknun aðstoðar-
manns skuldara
verði greidd úr ríkis-
sjóði.
Þessi leið opnar
mörgu fólki, sem nú
er í vonlausri stöðu
og sér ekkert annað
framundan en gjald-
þrot og missi íbúðar-
húsnæðis, nýja
möguleika. Allir
stjórnarandstöðu-
flokkamir hafa lýst
yfir stuðningi við
þessa leið. Fram-
sóknarflokkurinn
gerði það fyrir kosn-
ingar en sveik það
eftir kosningar.
Standi Framsóknar-
flokkurinn við kosn-
ingaloforð sitt en láti
Sjálfstæðisflokkinn ekki beygja
sig mun þetta frumvarp eiga
greiða leið gegnum þingið.
Jóhanna
Sigurðardóttir
Ranglátt lagaákvæði á burt
Á Alþingi var nýlega vakin
verðug athygli á máli sem undir-
ritaður hefur reifað í blaðagrein-
um sem og á þeim vettvangi þar
sem möguleikinn er fyrir hendi á
fullri leiðréttingu. Það var Guðrún
Helgadóttir sem reifaði þetta mál
og gjörði það á glöggan hátt og
skeleggan eins og hennar var von
og vísa enda nákunnug málum
þessum.
Málið snýst um fiögurra mán-
aða regluna svokölluðu, en í 43. gr.
laga um cdmannatryggingar segir
að ef elli- og örorkulífeyrisþegi
dveljist lengur en í mánuð sam-
fellt á stofnun eða
vistheimili falli líf-
eyrir hans niður ef
vistin hefur verið
lengri en fiórir
mánuðir undan-
fama 24 mánuði.
Sektarkennd
Guðrún tók
þetta réttilega frá
þeim sjónarhóli að
í sömu lögum, 37.
grein, segir að
hverjum sem sjúkratryggður er
skuli tryggð ókeypis vist að ráði
læknis í sjúkrahúsum. Skal sú vist
tryggð eins lengi og nauðsyn kref-
ur o.s.frv.
Kjami málsins hjá Guðrúnu var
sem sagt sá að þessi lagagrein, svo
altæk sem hún nú er, sé gróflega
brotin með þvi i raun að láta þetta
hraklega setta fólk greiða fyrir
sína sjúkrahúsvist með launum
sínum, jafnvel öllum sínum laun-
um, þeim launum sem ríkið greið-
ir sjálft þessu sama fólki í formi
bóta. Eins og venjulega var því
borið við á móti að enginn ætti að
fá tvíborgað, bæði sjúkrahúsvist
og svo bætur og það frá sama
launagreiðanda.
Sjálft lagaákvæðið 43. gr. er eins
og menn sjá afar óskýrt í orðalagi
öllu og framkvæmd mun hvergi
nærri vera eins í öllum tilvikum.
Meginmál er þó það að viðkom-
andi þarf eðlilega á launum sínum
að halda þó á sjúkrahúsi dveljist,
hann þarf að standa skil á öllum
sínum fóstu útgjöldum hvað sem
líður fiórum eða fimm mánuðum á
sjúkrastofnun á tveim árum. Sem
fyrrverandi brot af löggjafarvald-
inu finn ég til sektarkenndar af
þessu tilefiii og það
veit ég Guðrún hefur
einnig gjört.
Um smáupp-
hæðir að ræða
Auðvitað hefur
Öryrkjabandalag ís-
lands ályktað hér
um og reynt af
fremsta megni að
fylgja því eftir.
Ályktun síðasta aðal-
fundar þess undir-
strikar mikilvægi
þess að hér verði
ráðin á lagaleg bót,
því þetta eru nú einu
sinni lög, ekki bara
ranglát reglugerðar-
ákvæði. Löggjafinn
hefur líka gjört glögga undanþágu
varðandi ákvæði þetta þegar að
endurhæfingarlífeyri kemur, en
þá gildir brottfall bóta ekki sem
betur fer.
í ræðu Ingimundar K. Guð-
mundssonar frá Geðhjálp á ágætri
kjararáðstefnu Öryrkjabandalags-
ins á liðnu hausti kom þó fram að
menn hefðu hjá Tryggingastofnun
ríkisins viljað beita þessu ákvæði
þó um endurhæfingarlífeyri væri
að ræða, en að sjálfsögðu var það
leiðrétt.
Ingimundur segir svo í ræðu
sinni er síðar birtist svo í Frétta-
bréfi Öryrkjabandalagsins: „Við
vitum að öryrkjar eru
mun líklegri til að
lenda á stofnun heldur
en við sem „heilbrigð"
erum. Örorkubætur
eru tekjur öryrkjans.
Ekki falla þessar bæt-
ur niður hjá lifeyris-
sjóðunum. Öryrkinn
hefur sínar skuldbind-
ingar eins og við hin.
Það er eins og forráða-
menn ríkisins haldi að
útgjöld öryrkja falli
niður við spítalavist.
En því miður er það
ekki svo.“
Ingimundur og Guð-
rún hitta hér bæði
naglann á höfuðið,
hvort með sínum
hætti. Hér er á ferð mál sem ég
trúi ekki öðru en tryggingaráð-
herra taki á til farsællar leiðrétt-
ingar. Til þess er henni hér treyst
svo sannarlega. Fyrir ríkið er hér
um smáupphæðir að ræða, fyrir
öryrkja og ellilifeyrisþega getur
þetta skipt sköpum m.a. um það
hvort þetta fólk getur haldið hús-
næði sínu.
Við vitum að ráðherrann vill
vel, þann velvilja getur hún nú
sýnt í verki með afnámi þessa
rangláta lagaákvæðis, sem ekki á
sér neina siðferðilega stoð.
Helgi Seljan
„Meginmál er þö það að viðkom-
andi þarf eðlilega á launum sínum
að halda þött á sjúkrahúsi dvelj-
ist, hann þarf að standa skil á öll-
um sínu föstu útgjö!dum....u
Kjallarinn
Helgi Seljan
félagsmálafulltrúi
Með og
á móti
Verður nýtt nafn skráð
sem sigurvegari í bikar-
keppni karla í handbolta?
Kristján Arason,
þjálfari FH.
Framarar líklegir
„Ég er á þvi að það gerist.
Heilsteyptasta liðið í dag er
Fram, spilar mjög góða vörn,
hefur yfir að ráða góðum mark-
verði og síðan
leikur liðið
mjög agaðan
sóknarleik.
Þessir þættir
valda því að
liðið hefur
færst nær
toppnum í ís-
landsmótinu.
Það er ekki
mikill munur
á liðum þótt
hefðin sé með
Val og kannski líka með ÍBV en
bæði liðin eru mikil stemning-
arlið. Þrátt fyrir það hef ég trú
á því að Fram ætti að geta
hampað bikarnum í fyrsta
skiptið í sögu félagsins. Það er
einnig mikilvægt fyrir Framlið-
ið að það hefur þjálfara sem
hefur tekið þátt í Cu'slitaleikjum
og orðið bikarmeistari. Ég hef
það á tilfinningunni að
mótherjar Fram í úrslitaleikn-
um verði ÍBV. Eyjamenn eru
erfiðir heim að sækja og troð-
fullt hús í Eyjuin er ekki auð-
unnið. Við getum sagt að það
gildi önnur lögmál i bikar-
keppninni en þar geta menn
ekki horft til síðustu umferðar
á íslandsmóti. Þar er annað-
hvort allt eða ekkert. Framliðið
er svo sterkt um þessar mimdir
að liðið ætti svo sannarlega að
hafa burði til að hampa bikarn-
um í fyrsta sinn.“
Gamla hefðin
ræður ríkjum
„Nýtt nafn
verður ekki
að mínu mati
ritað á bikar
kéula í hand-
knattleik.
Gamla góða
hefðin á eftir
að leika stórt
hlutverk í
keppninni
sem
endranær.
Valur og ÍBV
hafa kynnst því að fara alla leið
í bikarkeppninni en Framarar
og HK ekki. Það verður þó að
segja öllum þessum liðum til
hróss að þau koma best undan
jólum en þau liafa verið að
leika mjög vel að undanförnu.
Ef ég ætti að gerast spámaður
myndi ég tippa á Valsmenn.
Þeir verða þó áður að ýta einni
hindrun úr vegi og hún verður
ekki auðveld viðureignar en
þegar úpp verður staðið reynast
Hlíðarendapiltar sterkari. Lið
sem hefur leikið til úrslita í
bikarkeppninni hefur forskot á
það lið sem aldrei hefur komist
þangað. Þetta atriði vegur
þungt þegar á hólminn er kom-
ið. Þessi staðreynd hefur
margsannað sig í gegnum tíð-
ina og gerir það núna einnig að
mínu mati. Hvort ég reynist
sannspár verður bara að koma í
ljós.“ -JKS
Valdimar Grímsson,
þjálfari
Stjörnunnar.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu.
Netfang ritstjórnar en
dvritst@centrum.is