Dagblaðið Vísir - DV - 22.01.1998, Qupperneq 15

FIMMTUDAGUR 22. JANÚAR 1998
15
Gert út á konur
Á dögunum komu
hingað til lands sjö
bandarískir slökkvi-
liðsmenn í þeim er-
indum fyrst og fremst
að „skoða“ íslenskar
konur. Þeir höfðu
fregnað að hér væri
að fínna fegurstu kon-
ur heims og virtust
halda að þær væri
einkum að finna á
börum og dansstöð-
um höfuðborgarinn-
ar. Með í för var lið
sjónvarpsmanna frá
CBS-stöðinni sem
fylgdist með öllu sam-
an og mun gera þátt
um leit sjömenning-
anna að fögrum kon-
um.
Hrein og klár nauöungar-
sala
Á undanförnum árum hefur
verið mikil umræða úti í hinum
stóra heimi um það sem kallað er
á ensku „trafficing in women“ sem
kannski mætti þýða gert út á kon-
ur eða útgerð með konur. í þessu
felst ekki eingöngu það sem hing-
að til hefur flokkast undir vændi
eða kynlífsútgerð, þ.e. hvers kyns
kynlífs- og klámmyndagerð eða
dans- og nektarsýningar, heldur
einnig hrein og klár nauðungar-
sala á konum í gegnum hjóna-
bandsmiðlanir, jafnvel í gegnum
pöntunarlista.
Þess eru fjöldamörg dæmi að
konur frá fyrrum kommúnista-
ríkjum Austur-Evrópu hafa í neyð
sinni lagt nafn sitt og mynd inn
hjá miölunarskrifstofum í von um
betra líf í vestri en einnig hefur
stór hópur kvenna verið lokkaðar
með gylliboðum vestur á bóginn.
Þegar þangað er komið bíöur
þeirra ekkert annað en vændi.
Meðferðin á börnum og ungum
stúlkum er sérstakur kapítuli út af
fyrir sig í kynlífsiðnaðinum og er
skemmst að minnast ráðstefnu
Sameinuðu þjóðanna sem haldin
var í Stokkhólmi 1996 um misnotk-
un á bömum og aðgerðir til að
stemma stigu við henni. Þessum
heimi tengjast fátækt, eiturlyf,
sjúkdómar eins og AIDS, þræla-
sala og stutt æviskeið útslitinna
og útskúfaðra kvenna sem ekki
eiga sér viðreisnar von.
Kynlífsparadís
Nú er það svo að hver
og einn verður að
bera ábyrgð á sjálfum
sér og sinni hegðun.
Við höfum þó sett
okkur bæði siðferði-
legar og lagalegar við-
miðanir hvað varðar
kynlíf og hjónabönd,
sumar hverjar ævag-
amlar. Við reynum
að veija böm og ung-
linga, við miðum við
ákveðin aldursmörk
sem t.d. forfeðrum
okkar á söguöld
hefðu þótt heldur bet-
ur heftandi þegar
tíðkaðist að gifta
stúlkur allt niður í 12
ára gamlar, sbr. Hall-
gerði langbrók.
Við beitum refsingum gegn kyn-
ferðislegri misnotkun, nauðgun-
um og ofbeldi og
reynum þannig að
halda fólki innan
ákveðins ramma
sem mörgum reyn-
ist erfitt að virða.
Hvað á að gera
þegar ramminn er
teygður og togaður
og það gerist með
þeim óvænta hætti
að útlendingar
halda sig finna hér
einhvers konar feg-
urðarparadís sem
auðvelt sé að fá að-
gang að og njóta?
Sjónvarpsmenn-
imir frá CBS vora
mjög hugsandi yfir
því hvað ferðalag
sjömenninganna
frá New York til
þessa kalda lands
ætti eiginlega að
þýða eða hvað þeir
héldu að þeir
myndu finna. Að
þeirra sögn hefur
nokkuð verið fjall-
að um fegurð ís-
lenskra kvenna í
bandarísku sjón-
varpi og mætti
vænta þess að þús-
undir bandarískra
karlmanna legðu
leið sína hingað
ýmist í leit að eiginkonu eða kyn-
lífsvintýrum.
Þeim fannst þvi ástæða til að
ræða við nokkrar íslenskar konur,
þar á meðal undirritaða, til að
kanna hvort þessar „skoðunar-
ferðir" hefðu verið ræddar hér,
t.d. af yfirvöldum ferðamála, hvort
við vildum að ísland fengi á sig
orð sem kynlífsparadís og hvað
okkur fyndist um þessa tegund
ferðamennsku. Sjónvarpsmenn-
irnir vildu meina að karlmenn
sem færu í svona ferðir hefðu
miklar ranghugmyndir um ís-
lenskar konur og að þeir myndu
ekki finna þá auðsveipni og undir-
gefni sem þeir væra aö leita að,
hugmyndir sem gerðu að verkum
hve þeim gengi
illa að lynda við
konur heima fyr-
ir.
Lágkúra í höf-
uðborginni
Hvað segja yfir-
völd íslenskra
ferðamála um
þessar ferðir? Er
gert út á konur í
auglýsingum og
þáttum um ís-
land? Finnst fólki æskilegt að ýta
undir ferðamennsku af þessu tagi
og allt það sem henni fylgir? Á
undanfornum mánuðum
hef ég heyrt margar
konur býsnast yfir þeim
nektar- og danssýning-
um sem boðið hefur ver-
ið upp á hér í borg, en
það hafa einkum verið
erlendar dansmeyjar
sem þar hafa stigið á
pall.
Margar konur spyrja
hvort við ætlum virki-
lega að líða það að höf-
uðborgin verði undir-
lögð af þessari lágkúm.
Nú virðist nýr kapítuli
vera að hefjast ef það
reynist rétt að von sé
hópa Bandaríkjamanna
í leit að kynlífsvintýr-
um, því sjónvarpsmenn-
imir vora ekki í vafa
um að það væri megin-
tilgangur ferðanna.
Það er svo aftur önnur
saga hvað býr að baki
þessa alls og hvað það er
sem veldur því að kyn-
lífsiðnaður blómstrar
sem aldrei fyrr i heimin-
um. Hann hefur fylgt
mannkyninu frá örófi
alda í einhverri mynd
en hvað á að leyfa hon-
um að ganga langt? Það
er hin stóra spuming.
Kristín Ástgeirsdóttir
Margar konur spyrja hvort viö aetlum virkilega að líða það að
höfuðborgin verði undirlögð af þessari iágkúru, segir Krist-
ín m.a. í greininni.
Kjallarinn
Kristín
Ástgeirsdóttir
þingkona
„Nú virðist nýr kapítuli vera að
hefjast efþað reynist rétt að von
sé hópa Bandarikjamanna í leit
að kynlífsævintýrum því sjón-
varpsmennirnir voru ekki í vafa
um að það væri megintilgangur
ferðanna.u
Stefnumótun í atvinnumálum
Sérstök samræmd stefnumótun
í atvinnumálum hjá Reykjavíkur-
borg var samþykkt í borgarráði og
borgarstjóm nú í janúar. í febrúar
1996 samþykkti Atvinnumála-
nefnd Reykjavíkur að hefja vinnu
við þetta verkefni.
Staðreyndin er sú að Reykjavík-
urborg hefur lengst af haft tiltölu-
lega lítil bein afskipti af uppbygg-
ingu atvinnulífs í borginni. Óbein
áhrif borgaryfirvalda hafa þó oft
verið mikil, m.a. í gegnum skipu-
lagsyfirvöld. Reykjavíkurhöfn,
Innkaupastofnun og veitustofnan-
ir. - M.a. með stofnun Atvinnu- og
ferðamálastofu á árinu 1995 ákvað
núverandi meirihluti í borgar-
stjórn Reykjavíkur að taka á upp-
byggingu atvinnulífsins með
markvissari hætti en áður og
móta samræmda stefnu í atvinnu-
málum.
Verkefninu var skipt í þrennt.
Þ.e. greining á núverandi stöðu,
áætlun um leiðir við mótun stefhu
og svo að lokum tillögur að stefn-
unni í atvinnumálum. Þar kemur
m.a. fram að nauðsynlegt sé að
hafa gott samstarf við önnur sveit-
arfélög á höfuðborgarsvæðinu.
Höfuðborgarsvæöiö er eitt
atvinnusvæöi
Nefha má sem dæmi að um 1.300
Reykvikingar
vinna í Kópavogi
en um 5.200
Kópavogsbúar í
Reykjavík. - í
Hafnarfirði
vinna um 820
Reykvíkingar en
um 3.200 Hafn-
firðingar vinna í
Reykjavík.
Fjölga þarf störf-
um yfir 1.000 á
ári næstu 20 ár
til þess að mæta
þörfum íbúa svæðisins en mun
meira ef mæta á þörfum aðfluttra
líka eins og gert hefur verið mörg
undanfarin ár.
Öflugt atvinnulíf er grundvall-
arforsenda þess nútímalega samfé-
lags sem við viljum hafa því öll sú
verðmætasköpun sem
velferð borgarbúa
byggist á kemur frá
atvinnulífinu.
Nokkur atriði úr
stefnumótuninni
Það er stefna borg-
arinnar að leitast við
að skapa gott og að-
laðandi starfsum-
hverfi fyrir fyrirtæk-
in í borginni, m.a.
með góðri grunngerð,
skilvirkri þjónustu
borgarstofnanna og
réttlátum leikreglum
í samskiptum borgar-
innar og fyrirtækj-
anna.
Það er steflia borg-
arinnar að stuðla að
atvinnuuppbyggingu í
borginni með almennum aðgerð-
um sem koma öllum atvinnufyrir-
tækjum til góða, en mismuna ekki
fyrirtækjum eða atvinnugreinum,
og beita ekki aðgerðum sem em
markaðstruflandi.
Það er stefna borgarinnar að
gefa félögum og félagasamtökum i
auknum mæli tækifæri til að taka
að sér margvísleg verkefni sem
borgin ber ábyrgð á t.d. með þjón-
ustusamningum.
Það er stefna borgarinnar að
stuðla að útrás at-
vinnufýrirtækja í al-
þjóðleg verkefni, og
að borgarstofnanir
eða borgarfyrirtæki
taki þátt í alþjóðleg-
um verkefnum, m.a. í
samstarfi við einka-
fyrirtæki.
Það er stefna borg-
arinnar að reyna eft-
ir fremsta megni að
vinna bug á atvinnu-
leysi í borginni. Það
verði gert með auk-
inni áherslu á starfs-
menntun í samstarfi
við ríkisvaldið og að-
ila vinnumarkaðar-
ins, auk þess sem
borgin mun sjálf eft-
ir fongum vinna að
atvinnuskapandi
verkefnum fyrir atvinnulaust
fólk.
Þótt stefnumótun hafi verið lögð
fram í borgarráði nú í janúar hef-
ur verið unnið í veigamiklum at-
riðum eftir henni allan þann tíma
sem hún hefur verið í smíðum.
Slík stefnumótun hefur ekki
verið gerð áður og verður það að
teljast nokkur tíðindi þegar svo
þessi stefnumótun er formlega
samþykkt og eftir henni farið.
Pétur Jónsson
„Það er stefna borgarinnar að
reyna eftir fremsta megni að
vinna bug á atvinnuleysi í borg•
inni. Það verði gert með aukinni
áherslu á starfsmenntun í sam■
starfí við ríkisvaldið og aðila
vinnumarkaðarins. “
Kjallarinn
Pétur Jónsson
borgarfulltrúi fyrir
Reykjavíkurlistann í
borgarstjórn
Með og
á móti
Þorramatur
Karlmennsku-
tákn
„Það sem mér fellur best við
þorrann er að það er mikið karl-
rembutímabil. Þessari karlrembu
fylgja alls kyns hetjudáðir. Menn
bregða blysum á loft og blóðið frýs
í æðunum á okkur. Það sem er
kannski mesta karlmennskan af
þessu öllu sam-
an er að maður
skuli geta látið
ofan í sig þorra-
mat sem er að
dómi nútíma-
manna ekkert
annað en
skemmdur mat-
ur. Það er fIosí Ólafsson leik-
meira að segja ari.
svo að menn
þyrpast til að kaupa þetta dýrum
dómum til þess að éta þetta og
smjatta á því. Sannleikurinn er að
vísu sá að mörgum finnst þetta
gott. Mörgum flnnst þetta hins
vegar notalegt innlegg í ríkjandi
karlrembu. Við karlrembusvínin
emm alveg að gefast upp og þetta
er eiginlega síðasta vígiö að setja
þessi ósköp ofan í sig. Það er hins
vegar ótækt eftir að maður hætti
að drekka að þurfa að éta hákarl
því maður át hann bara til að hafa
tilefni til þess að drekka brenni-
vín. Mér fmnst þorrinn og þær
kræsingar sem honum fylaa al-
veg unaðslegt tillegg i þessa fjöl-
breyttu flóru af mat allt áríð. Mað-
ur er alltaf síétandi allan skoll-
ann, meira að segja stundum svo
mikið kál og grænmeti að þetta
væri frekar fyrir ferfætlinga en
menn. Ég er því afskaplega hlið-
hollur þorramat þegar öllu er á
botnin hvolft."
Óviðeigandi að
flagga þessum
hryllingi
„Einu sinni urðu íslendingar,
fátæktar vegna, að borða skemmd-
an mat. Sú tíð er liðin og halda
mætti að þar með gæti þjóðin lagt
þennan hrylling á hilluna. Stund-
um bera menn fyrir sig að þeir
séu að halda í þjóðlegar hefðir og
siði með þessu
þorramatsáti.
Ég blæs á slíkar
röksemdir.
Hverjum myndi
til dæmis detta
það í hug í dag
að búa í torf-
kofa? Eða ganga
yfir hálendið í
sauðskinns-
skóm? En vissu-
lega er til fólk sem vill leggja þetta
á sig og meltingarfæri sín og ekki
ætla ég að amast við því. Fólk á að
ráða sjálft hvemig það liflr sínu
lífi. Hins vegar finnst mér óþarfi
að leggja hálft þjóðfélagið undir
þetta fyrirbæri. Það er til að
mynda óviðeigandi að verslanir
flaggi þessu i kjötboröum sínum
samhliða óskemmdum matvæl-
um. Hver myndi sætta sig viö það
að verslun hefði rotið lambalæri
til sýnis í kjötborðinu? Liklega
myndu flestir missa matarlystina
og heilbrigðiseftirlitiö mæta á
staöinn. Hins vegar þykir sjálfsagt
að súrmeti sé opinberað með þess-
um hætti, grátt og ólystugt. Það
væri helst við hæfi og í stíl viö
sjálfan þorra„matinn“ að selja
hann upp úr tunnum í einhverj-
um kumböldum við höfnina. Þá
gætu menn sem vilja vera sérstak-
lega „þjóðlegir" snætt hann í sér-
hönnuðum torfkofum. Flestir þeir
sem fara á þorrablót virðast hins
vegar ekki kæra sig um súrmetið
og háma þess í stað í sig hangi-
kjöt, flatbrauð og annað sem á
ekkert skylt við þorra frekar en
annan árstíma. Ástæðan er ein-
fold: Þorramaturinn er vondur."
-aþ/HI
Steingrímur Sigur-
geirsson frótta-
stjóri.