Dagblaðið Vísir - DV - 24.01.1998, Blaðsíða 37

LAUGARDAGUR 24. JANUAR 1998
45
Guðjón Hjörleifsson, bæjar-
stjóri í Vestmannaeyjum,
rifjar upp Eyjagosiö í stuttu
spjalli. DV-mynd Ómar
Guðjón Hjörleifsson,
bæjarstjóri í Vestmanna-
eyjum, var 17 ára þegar
gos hófst í Heimaey aust-
anverðri rétt fyrir klukkan
tvö aðfaranótt þriðjudags-
ins 23. janúar 1973. Hann
er borinn og barnfæddur
Eyjamaður, austurbæing-
ur, Girðingarmaður og
ættaður frá Oddsstöðum.
Austurbærinn, Girðingin
og Oddsstaðir fóru undir
hraun.
Guðjón kemur úr stórri
fjölskyldu. Foreldrar hans
eru Hjörleifur Guðnason
múrarameistari og Inga
Halldórsdóttir, sem eiga sjö
böm. Þau bjuggu að Kirkju-
bæjarbraut 20 sem fór und-
ir hraun og voru með fimm
börn heima þegar ósköpin
dundu yfir.
Guðjón segist bera
blendnar tilfmningar til
gossins, það var ekki bara
að hann sæi á eftir æsku-
stöðvunum undir hraun.
Stór hluti af Oddsstaðafólk-
inu og Kirkjubæjarfólkinu,
sem hann tengist lika, var
meðal fjölda Eyjamanna
sein ekki snem til baka eft-
ir gos.
Á rúntinum frekar
en í próflestri
En hvað var Guðjón að
gera mánudaginn 22. janúar
1973, daginn fyrir gosið?
Guðjdn Hjörleifsson bæjarstjóri var 17 ára þegar gosið í Heimaey hófst fyrir 25 árum:
Blendnar tilfinningar
„Ég var þá í Gagnfræðaskóla
Vestmannaeyja eins og aðrir krakk-
ar hér á mínum aldri. Þessa daga
vomm við í prófum og daginn eftir
átti bekkurinn minn að fara í próf í
veðurfræði. Ég eyddi nú aldrei
miklum tima í próflestur og um
kvöldið var ég á rúntinum ásamt fé-
lögunum. Þegar komið var fram yfir
miðnætti vildi ég fara einn rúnt í
kringum Helgafell og anda að mér
hreinu lofti fyrir prófið en félagarn-
ir voru á öðru máli. Ég skUaði fólk-
inu heim klukkan 1 um nóttina en
það mátti ekki miklu muna að ég
næði að sjá upphaf gossins. Því
nokkrum mínútum seinna opnaðist
sprungan á þvi svæði sem við hefð-
um farið um hefði ég fengið vUja
mínum framgengt," segir Guðjón
sem aldrei fór í veðurfræðiprófið.
Guðjón var nýlagstur i rúm sitt
þegar foreldrar hans ýttu við hon-
um og sögðu að það væri byrjað að
gjósa. Hann neitar því ekki aö sér
hafi brugðið, enda ekki á hverjum
degi sem gossprunga opnast við
bæjardymar.
„Fólk hoppaði í nærtækustu fötin
og vildi sjá hvað væri að gerast.
Margir söfnuðust saman austur í
bæ en fljótlega komu skUaboð um
að bæjarbúar ættu að koma sér nið-
ur að höfn.“
Ekki beint hræddur
Guðjón segist strax hafa undrast
hvað fólk var rólegt og yfirvegað.
„Það voru dæmi um menn sem
gleymdu sér á spjaUi eins og þetta
væri daglegt brauð. Það var ekki
fyrr en konurnar fóru að svipast um
eftir þeim að þeir áttuðu sig á að
þarna var eitthvað á ferðinni sem
þeir réðu ekki við. Sjálfur var ég
ekki beint hræddur. Ég var miklu
frekar að hugsa um hvað væri að
gerast og hverjar afleiðingarnar
yrðu. Það fer óneitanlega margt í
gegnum hugann þegar jörðin
springur svona rétt við túnfótinn."
Um leið og fólkið áttaði sig á því
hvað var að gerast brást það við að-
stæðunum.
„Það vora aUir ótrúlega yfirveg-
aðir og fóru strax að gera hlutina í
réttri röð. Allir stefndu niður að
höfn og um borð í bátana sem aU-
ir voru í landi vegna brælu daginn
áður. Fjölskylda mín fór öU með
Gjafari VE en þar um borð voru
ekki færri en 300 manns. Það var
fólk um aUt, m.a.s. í lestinni. Sjálf-
ur var ég ekki sjóveikur á leiðinni
tU Þorlákshafnar en það var of-
boðsleg sjóveiki um borð. Ég held
að þar hafi sálarástandið haft sín
áhrif.“
Peningalyktin
beint í æð
í Þorlákshöfh biðu rútur og stræt-
isvagnar eftir fólkinu og fluttu það
til Reykjavíkur. Þar var tekið á
móti því í skólum.
„Það var ótrúlegt hvað allt gekk
vel og viðbrögð landsmanna voru
stórkostleg. Það er meðal atriða sem
standa upp úr þegar maður litur tU
baka. Það er með ólíkindum hvað
brugðist var skjótt við í að taka á
móti rúmlega 5000 Vestmannaeying-
um sem aUt í einu voru orönir
Uóttamenn í eigin landi.“
Fjölskyldan fékk inni í Hafnar-
firði og Guðjón hélt áfram námi og
settist í Laugalækjarskóla.
„Við bjuggum í kjallara skrif-
stofuhúsnæðis sem Lýsi og mjöl í
Hafnarfirði átti og þar fékk maður
gömlu góðu peningalyktina beint í
æð,“ segir Guðjón og hlær.
Sneri aftur
En hugurinn var í Vestmannaeyj-
um og tveim dögum eftir að prófum
lauk um vorið var Guðjón kominn
út aftur þar sem hann vann við
hreinsunina sem stóð sem hæst.
„Þegar maður lítur tU baka er al-
veg stórkostlegt að hugsa tU þess að
flestir Vestmannaeyingar voru
aUtaf ákveðnir í að flytja aftur til
Eyja og byggja þær upp aftur. Auð-
vitað komu erfið tímabU þegar læt-
in voru sem mest í gosinu en það
voru líka ljósir punktar. TU dæmis
þegar byrjað var að bræða loðnu í
gúanóinu á meðan rigndi eldi og
brennisteini. Það hjálpaði til við að
taka á þeirri svartsýni sem greip
suma. Aðrir voru ákveðnir í að
flytja heim, sama hvernig aUt færi.“
Guðjón var með þeim fyrstu úr
fjölskyldunni sem sneru aftur og
hann hefur búið í Vestmannaeyjum
siðan og bæði fylgst með og tekiö
þátt í uppbyggingunni á þeim 25
árum sem liðin eru. Hann segir að í
raun hafi mönnum tekist það
ómögulega.
„Okkur hefur tekist að byggja
upp gott bæjarfélag og ég tel að við
búum við hátt þjónustustig. Hér er
besta höfn landsins, þjóðvegakerfið
allt búið bundnu slitlagi, uppbygg-
ing skólanna er langt komin,
íþróttastarf og félagslíf er í blóma og
samgöngur eins góðar og hægt er að
ætlast tU miðað við það að við
búum á eyju. Ég get því ekki verið
annað en bjartsýnn á framtíðina,"
segir Guðjón að lokum. -ÓG
Einkabiálfun
EinarVilhjálmsson
... allt frá endurhæfingu til afreksíþrótta...
Fitubrennsla, styrkur, úthald, liðleiki, fjölþrek ofl.
S:554 3040.554 5095.896 7080
SPORT TEC 2000-Hágæða heilsuvörur fyrir alla.
„Minar heilsuvörur síðan 1995" Jón Arnar Magnússon
SportShake, NitroMax4000, MuscleTurbolOO, SPílRT
Muscle FoodóOOO, Fjölefni, Kreatín,Vítamín ofl TEC 2000
Dreifing & sala: SportHöllin Smiðjuvegi I Pósts. S. 554 5095, 896 7080
Hátíðahöld í Vesturheimi
árið 2000
Forsætisráðherra hefur skipað nefnd til að gera tillögu
til ríkisstjórnar um hvernig fagna skuli landafundum Leifs
Eiríkssonar í Bandaríkjunum og Kanada árið 2000.
Nefndin lýsir hér með eftir hugmyndum, að einstökum
verkefnum og atburðum, sem líklegar eru til að auka hróður
íslands í Vesturheimi og halda á lofti sögu landafundanna.
Tillögur skulu berast til nefndarinnar fyrir 1. mars nk.
og vera skriflegar.
Landafundanefnd
Hallveigarstöðum, Túngötu 14,101 Reykjavík
Sími: 563-7020, fax: 563-7025
Netfanq: millennium@for.stir.is
Blaðberar óskast í eftirtaldar götur:
Borgartún 1-7
Skúlatún
Skúlagötu
Upplýsingar í síma 550 5777
SAMFYLKINd TIL SKSURS
Nýtum krafta nýrrar kynslóðar
Trvggjum áhrif óflokksbundinna
Mótum lýðrœðislega fjöldahreyfingu
Fjölmennum í prófkjör Reykjavíkurlistans
1 ...~t
Hrannar Björn í borgarstjorn
Frumkvæði og endurnýjun !