Dagblaðið Vísir - DV - 24.09.1998, Blaðsíða 15

FIMMTUDAGUR 24. SEPTEMBER 1998
15
Fréttir og verðbréf
„Þetta er frétt“
Hér er ekki á ferö
allsherjarsamsæri
fréttamanna um að
styrkja hlut fjár-
magnsins í samfé-
laginu. Síður en
svo. í flestum samfé-
lögum verða viðmið
og gildi hinna ríku
og voldugu að við-
miðum alls almenn-
ings. Á þessu hafa
menn áttað sig æ
betur seinustu ára-
tugi og er í sjáifu
„Eru hin óbeinu skilaboð til almennings kannski að fara nú að drífa sig, kaupa verðbréf og gerast kapítalistar?" - Biðröð við
verðbréfafyrirtæki.
A hverju kvöldi les
fréttamaður samvisku-
samlega fréttir af Verð-
bréfaþingi fslands. Af
hverju? Eflaust væri
viðkvæði fréttamanna
að þetta sé frétt, það er
svarið við öllu. En
hvers vegna er það
frétt? Hvers vegna á al-
menningur að fylgjast
með þvi hvemig verð-
bréfavísitalan stendur?
Em hin óbeinu skila-
boð til almennings
kannski að fara nú að
drífa sig, kaupa verð-
bréf og gerast kapítal-
istar? Það er erfitt að
forðast þá ályktun.
Og hvers vegna segja
fréttamenn hér og víð-
ar alltaf frá því hvemig gengið
stendur þegar kosningum ein-
hvers staðar lýkur? Vinstriflokk-
amir unnu, gengið féll. Gengið féll
auðvitað vegna þess að þeir sem
eiga fjármagnið í flestum samfé-
lögum treysta best þeim flokkum
sem þeir vita af
reynslu að reka er-
indi þeirra betur.
En það kemur ekki
fram í fréttatíman-
um. Þar er aðeins
sagt að gengið hafi
fallið og þá fara
áheyrendur að
ókyrrast. Og af
hverju er sagt frá
þessu en ekki því
hvernig kennara-
samtök viðkomandi
lands taka kosn-
ingaúrslitunum?
Svarið: það er frétt.
sér ekki skrítið að
þeir sem hafa völdin
og ijármagnið geti
gert skoðanir sínar
að skoðunum hinna
smáu í samfélagi en
ekki öfugt.
Þess vegna er ljóst
að allir sem aðhyll-
ast lögmálshyggju á
borð við þá sem felst
í svarinu „þetta er
frétt“ eru að styrkja
þá sem hafa völdin í
samfélaginu. Vegna
þess að hinn ómeð-
vitaði hugsunarhátt-
ur þegnanna í
hverju samfélagi er
iðulega í samræmi
við vilja efsta lags-
ins í samfélaginu.
Þess vegna er einfaldlega frétt að
gengið falli þegar kosið er til
vinstri og þess vegna er frétt að
verðbréfavísitalan hafi lækkað um
0,0003% í dag. Þess vegna eru frétt-
ir af verkfóllum alltaf grunsam-
lega líkar fréttum af náttúruham-
Kjallarinn
Ármann
Jakobsson
íslenskufræðingur
forum.. Þess vegna er jafnvel enn
þá talað um „umbætur" Jeltsíns í
fréttum þó að landið sé nánast
sviðin jörð eftir óstjóm hans og
spillingu f sjö ár.
Nógu stóra „ekki-frétt“
En ekkert af þessu er hægt að
rekja til meðvitaðrar ákvörðunar
eins né neins á fréttastofunni.
Enda ætla yfirvöld ekki að áminna
eða reka eða skrifa greinargerðir
um neinn út af þessu. Þaðan af síð-
ur ætla yfirvöld að áminna frétta-
stofuna fyrir að hafa afhent for-
sætisráðherra blóm þegar hann og
þjóðin vora upplýst um að hann
hefði verið einhveijar þúsundir
mínútna í fréttum
og kom engum á
óvart nema hon-
um. Það er ekki
áróður ef fréttim-
ar staðfesta lag-
skiptingu samfé-
lagsins sem hvert
annað náttúrulög-
mál.
Eina úrræði
fréttamanns sem
vill ekki fá áminn-
ingar eða verða
rekinn fyrir áróður er að segja
fréttir af Verðbréfaþingi íslands af
sannfæringu en varast fréttir sem
gætu styggt þá sem ráða og reka
fréttamenn. Mitt ráð til frétta-
manna er að fmna nógu stóra
„ekki-frétt“, hvalkynjaða að stærð
jafnvel. Þá geta þeir eytt heilu ári
í að segja fréttir af risavöxnum
smámunum. Og haldið starfinu og
ærunni.
Ármann Jakobsson
„Eina úrræði fréttamanns sem
vill ekki fá áminningar eða verða
rekinn fyrir áróður er að segja
fréttir af Verðbréfaþingi íslands
af sannfæringu en varast fréttir
sem gætu styggt þá sem ráða og
reka fréttamenn
Ráðherravænir fjölmiðlar
Undarleg og misskilin er ólund
sú sem gripið hefur sjálfstæðis-
menn í höfuðborginni í garð
fréttastofa Ríkisútvarpsins í kjöl-
far niðurstaðna borgarstjómar-
kosninganna i vor. Allar götur frá
upphafi Sjónvarpsins hefur Sjálf-
stæðisflokkurinn og borgarstjórar
hans fengið verulega „ívilnandi"
meðhöndlun hjá fréttastofunum
þar á bæ. Enda hefur Sjálfstæðis-
flokkurinn ávallt passað sig á því
að hafa sína menn þar sem mest
þeir hafa megnað.
Skemmst er í því sambandi að
minnast þess þegar sjálfstæðis-
maðurinn Bogi Agústsson var ráð-
inn fréttastjóri Sjónvarpsins fyrir
allnokkrum misserum. Á móti
honum sótti þaulvanur fjölmiðl-
ungur, dr. Sigrún Stefánsdóttir,
um starfið án árangurs. Var hún
án minnsta vafa langtum hæfari,
reyndari og margfalt meira
menntuð í greininni en Bogi á
þeim tíma. Enda fannst varla sá
maður í landinu sem efaðist um að
ráðningin væri pólitísk. Verkin og
vinnubrögðin þar á bæ hafa síðan
talað sínu máli um ágætið.
Ráðherraviðtöl í búntum
I dag er svo komið að jafnvel hið
yfirvaldshlýja og hægfara hægri-
sinnaða blað Morgunblaðið leyfir
sér að jafnaði ekki þá yfirvalds-
þjónkun sem ríkisfjölmiðlamir
leyfa sér í flestallri fréttaumfiöllun.
Sýnu verst era
vinnubrögðin á
fréttastofu Sjón-
varpsins. Þar eru
ráðherraviðtölin
framleidd í búnt-
um flest kvöld. Al-
menningur hér á
landi má því búa
við það að nær
aldrei er grafist
fyrir um sann-
leiksgildi eða rétt-
mæti fullyrðinga
og fagurgala ráðamanna í lang-
hundarviðtölum í fréttunum. Lát-
ið er nægja að vinna hraðsoðnar
og ráðherravænar fréttir og viðtöl
upp úr foxunum sem koma frá
ráðuneytunum og rikisstofnunum.
Erlendir frétta-
menn, sem kynnst
hafa vinnubrögðum
starfssystkina sinna
hér á landi, verða yf-
irleitt hissa á þessum
nánu og hættulegu
tengslum frétta-
manna og ráða-
manna og tala gjam-
an um hið sovéska
lögmál í fiölmiðlun-
um hér. Að hér á
landi þjóni fiölmiðlar
ráðamönnum meir
en almenningi. í
þriðja sæti komi svo
upplýsingamiðlunin
á eftir þessari til-
kynninga- og auglýs-
ingaþjónustu framá-
manna sem vilja og
telja sig þurfa að
baða sig í sviðsljós-
inu öll kvöld og alla morgna ef
þess er nokkur kostur. Ekki er
annað hægt en að taka undir þá
falleinkunn sem flestir íslenskir
fiölmiðlungar fá í aðhalds- og
rannsóknarhlutverki sínu á ís-
landi.
Mikil yfirvaldsþjónkun
fjölmiðla
Þessi yfirvaldsþjónkun flestra
íslenskra fiölmiðla er mikill drag-
bítur á eðlilega um-
ræðu og þróun þeirra
þjóðfélagsmála sem
hér eru efst á baugi
hverju sinni. Ef betur
væri að málum staðið
myndi fagleg og hisp-
urslaus umfiöllun
fiölmiðla um samfé-
lagsmálin fleyta okk-
ur miklu hraðar í átt-
ina að betra og sið-
menntaðra þjóðfélagi
en gerist í dag.
Ólund sjálfstæðis-
manna nú skapast
fyrst og fremst af því
að þeir áttu ekki
borgarstjómarvaldið
núna fyrir kosning-
arnar í vor og þvi
vann myllan ekki
með þeim eins og þeir
era vanir.
Byltingin, sem sögð var standa
fyrir dyram með ráðningu Helga
H. Jónssonar til fréttastofu Sjón-
varpsins, er og var aðeins hallar-
bylting. Það var aðeins settur
rauður fféttastjóri í stað hins bláa
sem þar var áður. Eftir sem áður
var kjami vinnubragðanna hinn
sami: gagnrýnislaus og upplýs-
ingalitlar fréttir í hvert mál handa
landsmönnum.
Magnús H. Skarphéðinsson
„Byltingin, sem sögð var standa
fyrir dyrum með ráðningu Helga
H. Jónssonar til fréttastofu Sjón-
varpsins, er og var aðeins hallar-
bylting. Það var aðeins settur
rauður fréttastjóri í stað hins bláa
sem þar var áður.u
Kjallarinn
Magnús H.
Skarphéðinsson
oddviti Launalistans í
borgarstjórnarkosning-
unum sl. vor
Með og
á móti
Er 30 ára bið KR-inga eftir
íslandsmeistaratitli á
enda?
Hef sterka trú
á því
„Ég hef sterka trú á að KR-ing-
ar hampi íslandsmeistaratitlin-
um síðdegis á
laugardaginn
eftir að hafa
lagt Eyjamenn
að velli. Ég er
kominn gagn-
gert frá Noregi
til þess að
verða þeirrar
gæfu aðnjót-
andi að fá að
horfa á mína
menn taka á
móti bikarn-
um á laugardaginn. Síðast þegar
það gerðist sat ég á rassgatinu á
síldartunnu austur á Eskifirði og
hlustaði á lýsingar. Eftir þann
leik var ég grýttur með töppum
og öllu lauslegu sem starfsfélagar
mínir náðu i. Þeir þoldu ekki að
KR yrði meistari. Menn hafa
rætt um að róður KR-inga í
leiknum verði þungur þar sem
Eyjamönnum nægir jafntefli. KR-
ingar era í dag í nákvæmlega
sömu aðstöðu og Skagamenn fyr-
ir 2 áfum. Þá nægði KR jafiitefli
uppi á Skaga til að tryggja sér tit-
ilinn en leikmenn KR runnu ger-
samlega á rassgatið í þeim leik
eins og allir vita. Það hefur verið
gott skrið á KR-liðinu þrátt fyrir
tap í síðasta leik en þá vantaði
David Winnie í liðið sem hefur
bundið liðið ótrúlega vel saman í
sumar. Atli Eðvaldsson er búinn
að byggja strákana í KR gríðar-
lega vel upp sálfræðilega í sum-
ar. Fyrirheitið í sumar var að
reyna að búa til lið og þroska það
fyrir komandi ár. Þetta hefur
skilað sér og rúmlega það. Und-
anfarin ár hefur vantað
herslumuninn á að fara alla leið
og ég hef þá trú að sá herslumun-
ur komi á laugardaginn."
Guöni Ölversson,
stuöningsmaöur
Kemur í Ijós
„Þetta er góð spurning en
henni verður ekki svarað fyrr en
sfðdegis á_
laugardaginn
þegar dómar-
inn, Eyjólfur
Ólafsson, flaut-
ar leikinn af.
KR-ingar og
Eyjamenn eru
að mínu mati
tvö bestu lið
landsins eins
og staðan er í
dag. Ef KR-ing-
ar sigra Eyja-
menn á laugardaginn eiga þeir
titilinn svo sannarlega skilinn og
ég mun veröa fyrsti maðurinn á
veliinum til að óska þeim til
hamingju.
Atli Eðvaldsson er maður
skynseminnar í fótbolta og hann
hefur gert frábæra hluti með KR-
liðið í sumar. Ég spái þvi að það
lið sem skorar fyrst á laugardag-
inn verði íslandsmeistari og þá
kemur í fiós hvort 30 ára bið KR-
inga sé á enda eða hvort okkur
Eyjamönnum tekst að verja ís-
landsmeistaratitilinn og vinna
tvöfalt í ár.“
-GH
Þorstoínn
Gunnarsson,
framkvæmdastjórí
knattspy rnudei Idar
ÍBV.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum i blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@centrum.is