Dagblaðið Vísir - DV - 22.02.1999, Blaðsíða 18

18
wnnmg
MÁNUDAGUR 22. FEBRÚAR 1999
Hlnefningar til Menningarverðlauna DV í listhönnun:
Prent, skart og húsgögn
Islensk listhönnun er í sókn, að mati verð-
launanefndar DV í þeirri grein. Ótrúlega víða er
fólk að búa til fallega gripi - ef ekki í stórum og
vel búnum vinnustofum, þá í kjöllurum, bílskúr-
um og bakherbergjum. Nefndin sótti fjölmargar
sýningar á árinu en heimsótti líka vinnustofur
af öllu tagi og skyggndist um. Sérstaklega gladd-
ist hún þegar saman fóru frjó hugsun, fjörugt
ímyndunarafl og öguð og vönduð vinnubrögð.
Á tilnefningarlistanum vekur sérstaka athygli
greinaflokkur Morgunblaðsins um hálendið sem
birtist í nokkrum sunnudagsblöðum síðastliöið
haust en greinaflokkurinn vakti líka athygli les-
enda blaðsins fyrir fádæma vönduð vinnubrögð
við hönnun og glæsilegar Ijósmyndir. Annar
prentmiðill sem tilnefningu hlýtur eru bækurn-
ar tvær sem Jón Baldur Hlíðberg myndskreytti
af listfengi og komu út fyrir jólin. Aldrei fyrr
hafa íslendingar eignast eins mikið og vandað
myndefni um fuglana sína og fiskana og þar.
Mæðgumar Guðrún Marínósdóttir og Sif Ægis-
dóttir eru tilnefndar fyrir skartgripi sina, fram-
lega og einstaklega fallega, og loks eru tveir
arkitektar tilnefndir fyrir athyglisverð húsgögn.
Þykir eftirtektarvert að
íslenskir húsgagna-
hönnuðir skuli vekja
athygli frænda okkar á
Norðurlöndum sem
sjálfir hafa lengi verið
á heimsmælikvarða í
þessu fagi.
í verðlaunanefnd DV
um listhönnun sátu
Torfi Jónsson letur-
hönnuður, Eyjólfur
Pálsson innanhússarki-
_ tekt og Baldur J. Bald-
Stóllinn Tangó eftir Sig- ursson innanhússarki-
urð Gústafsson er tekt. Tilnefningarnar
sannarlega óvenjuleg- eru þessar:
ur.
Vinnuhópur Morgunblaðsins um hönnun
greinaflokksins „Landið og orkan“. Greinaflokk-
urinn er viðamesta verkefni íslensks dagblaðs á
sviði fréttaskýringa. Athygli vekur óvenjulega
myndræn og upplýsandi framsetning í umfjöllun
um virkjunarkosti á hálendi íslands. 1 sex sjálf-
stæðum blaöaukum var fjallað um Kárahnúka-
virkjun, Fljótsdalsvirkjun, Amardals- og Brúar-
virkjun, Norðlendingaöldulón og fossinn Dynk,
á einstaklega sjónrænan og lifandi hátt. Verk-
efnið var unnið í samvinnu Árna Jörgensens, út-
litshönnuðar, Einars Fals Ingólfssonar mynd-
stjóra, Magnúsar Axelssonar teiknara, Ragnars
Axelssonar ljósmyndara og Rögnu Söru Jóns-
dóttur blaðamanns. Myndir Ragnars Axelssonar
voru einnig sýndar í Kringlunni.
Guðrún Marínósdóttir textílhönnuður og
Sif Ægisdóttir skartgripahönnuður stóðu fyr-
ir hugstæðri sýningu á skartgripum úr hross-
hári, silfri og hrauni í Stöðlakoti sl. vor. Þema
sýningarinnar var „Maður líttu þér nær“. Sýn-
ingin var afrakstur skemmtilegrar samvinnu
Sifjar og Guörúnar og á henni mátti sjá óhefð-
bundna og áhugaverða skartgripi þar sem tehgd
voru saman textílvinnubrögð og silfursmíði.
Fridland i skjóli
Hojsjökuls
‘vfeiívik: MÍ# \
f JJ' V* '' -/V:-K-r.rfk
>.■/ -■ !
■
'■n&astefcfs, oA V»r

Landið og orkan. Sunnudagsblað Morgunblaðs-
ins 11.10.1998.
Textflvinnubrögð og siifursmíði samtengd hjá
Guðrúnu Marínósdóttur og Sif Ægisdóttur.
Flórgoðafjölskylda eftir Jón Baldur Hlíðberg úr
bókinni íslenskir fuglar.
Guðrún litaði hrosshárið skæram litum og óf
síðan saman í bönd, en Sif bjó til festingar og
sylgjur utan um böndin. Þá vöktu hringir Sifjar
athygli fyrir fágaða formfestu.
Jón Baldur Hhðberg teiknari er tilnefndur
fyrir teikningar sínar í bókinni íslenskir fuglar
sem kom út hjá Vöku-Helgafelli. Einnig fyrir
málverk af fiskum í bókinni Sjávamytjar við ís-
land sem Mál og menning gaf út. Sérstaklega era
teikningar af fuglapörum og fuglsungum áhuga-
verðar út frá formrænni uppröðun, svo og natni
við að draga fram mismunandi sérkenni fugl-
anna. Hinar ýmsu kynjaverar sjávarins fá
einnig fagmannlega umfjöllun í málverkum
Jóns. Bækurnar eru báðar vel hannaðar og
mynda góða umgjörð fyrir teikningar og mál-
verk Jóns Baldurs. Þær voru líka tilnefndar til
íslensku bókmenntaverðlaunanna fyrir árið
1998.
Sigurður Gústafsson arkitekt vekur athygli
fyrir nýstárleg húsgögn. Fyrirtækið Kállemo i
Svíþjóð, sem er eitt framsæknasta húsgagnafyr-
irtækið í Skandinavíu, hefúr nú hafið fram-
leiðslu á flmm verkum hans. Sérstaka athygli
vekur stóllinn Tangó. Þrjú fyrstu eintökin af
honum voru keypt af Þjóðminjasafninu í Stokk-
hólmi, Röhsska museet i Gautaborg og borgar-
listasafninu Staedlijk-museum í Amsterdam.
Áhugi húsgagnaframleiðenda á Norðurlöndum á
Sigurði vaknaði með stólnum Faxe sem hann
sýndi á hönnunardögum 1997. Þá vekur einnig
athygli lampinn Draken, hægindastóllinn
Generalen, raggustóll úr stáli og hillustæðan
Skyskraper sem öll era í framleiðslu erlendis.
Húsgögnin sýna nýstárlega nálgun við viðfangs-
efnið, tilfinningu fyrir efniseiginleikum, kunn-
áttu og nákvæmni.
Þórdís Zoéga húsgagna- og innanhússarki-
tekt vakti athygli fyrir sannfærandi lausnir á
formi húsgagna fyrir móttökusal Höfða. Hús-
gögnin falla vel að aldri og virðuleik hússins og
hlutfollum rýmisins. Sérstaklega eru lausnir
hennar á samsettum borðum áhugaverðar. Stað-
setning húsgagnanna í húsakynnum Höfða er
mjög vel heppnuð en umlykjandi og samhverf
form stólanna skapa vinalegt umhverfi. Örlítil
ósamhverfa í útfærslu viðarkants og baks skapa
hæfilega spennu. Notagildi fundarborðs er gott
og borðið er í góðu samræmi við það sem fyrir
er. Verk Þórdísar var
vinningstillagan í sam-
keppni fjögurra arki-
tekta sem dómnefnd
valdi úr hópi tólf um-
sækj-
enda.
Reykja-
víkur-
i borg -
' stóð fyr-
ir sam-
keppn-
Samsett borð Þór- 1 ^ mni-
dísar Zoéga í Höfða
og vinalegur stóll.
Tónlist gærdagsins
Seint á síðasta ári kom út
hljómdiskurinn con Espressione,
yfirskrift sem Steinunn Birna
Ragnarsdóttir píanóleikari og
Martynas Svezda von Bekker
fiðluleikari frá Litháen völdu því
safni smáverka sem þar má
finna. Báðir listamennimir til-
einka áhrifamiklum aðilum í tón-
listaruppeldi sínu þessar upptök-
ur.
1 forvitnilegum bæklingi má
þó sjá að þessar þakkir til fortið-
ar era settar fram á breiðum
grandvelli, líkt og þakkað sé fyr-
ir hina sönnu fegurð tónlistar-
innar sem eins og kærleikurinn
fer ekki í manngreinarálit.
Manna og kvenna er minnst sem
trúðu á þennan mátt tónlistar-
innar og stöðugrar viðleitni
þeirra til að koma mörgum þess-
um perlum til almennings. Fritz
Kreisler var einn þeirra og á
hann bæði frumsamin verk og
útsetningar á hljómdiskinum. Gullfallegar línur
eftir Schumann, Brahms og Dvorak hljóma
þarna auk tveggja
verka eftir litháískt
tónskáld, Gruodis,
svo eitthvað sé talið.
Smáverkin á disk-
inum eru öll róman-
tísk og eiga það sam-
eiginlegt að vera
auðveld áheymar þó
ekki sé því eins far-
ið með sjálfan flutn-
inginn. Vandasöm
atriði í flutningi
geta leynst í hverri
hendingu þó aldrei
verði hlustandi þess
var. Eitt er hve ótrú-
lega auðvelt er að
jaska svona tónlist í
allar áttir og er þá
væmni kannski
einna algengasti
pytturinn sem menn
geta dottið í.
En ekki þessi tvö!
Samleikur þeirra einkennist af samhug og sam-
eiginlegum skilningi. Túlkun þeirra verður
Hljómplötur
Sigfríður Bjömsdóttír
mjög vönduð, án allra
umbrota og átaka
þeirra samleikara sem
enn hafa ekki í raun
náð saman. Meginein-
kenni í flutningi verk-
anna á diskinum er
hlýjan sem allt litar.
Þarna er haldið utan
um hvem tón og hverja
hendingu af mikilli um-
hyggju. Framlag tón-
meistarans, Bjarna
Rúnars Bjarnasonar, er
mikilvægt. Upptökurn-
ar era í hárfínu jafnvægi og tekst honum að
varðveita og jafnvel undirstrika hlýjuna í flutn-
ingi með hljómlit og nálægð. Leikur Steinunnar
Bimu er fágaður og litbrigðaríkur, fiðluleikur
von Bekker frábær. Útkoman er töfrandi heild
sem getur jafnt nú sem fyrr heillað hvern þann
sem leggur við hlustir.
Steinunn Birna Ragnarsdóttir og Martynas
Svezda von Bekker halda útgáfutónleika sína í
Salnum í Kópavogi annað kvöld kl. 20.30.
PS ...
Hádegisleikhús
Mikið var skemmtilegt í vikunni
sem leið að fara niður í Iðnó í há-
deginu, borða súpu og horfa á leik-
rit. Lítillega hefur verið reynt áður
- jafnvel tvisvar - að koma þessum
sið á í Reykjavík en ekki tekist að
láta hann lifa en ég held að aðstæð-
ur séu aðrar núna og góð von til
þess að fólk taki við sér.
Hádegisleikhús hafa lengi verið
vinsæl í leikhúsborginni London.
Mörg þeirra era starfrækt á krám
(sem nóg er til af þar í borg) en ein-
staka á sitt eigið húsnæði. Til dæm-
is starfaði þar um margra ára skeið
leikhúsið Soho Poly í heldur óhrjá-
legum kjallara skammt frá Oxford-
stræti þar sem einungis var sýnt í
hádeginu. Fólk fékk súpu og brauð
eins og í Iðnó en ekki var boðið upp
á borð til að snæða við heldur skófl-
aði fólk í sig matnum og fór svo inn
í salinn sem tók ekki marga.
Þó að aðstæður væra ósköp frum-
stæðar var þetta alvöruleikhús.
Hvert verk var aðeins sýnt í þrjár
vikur þannig að leikarar gátu ráðið
sig þangað án ótta við að festast til
lengri tíma. Þegar ég kynntist því
1974 hafði það hlotið þá stöðu að
listamenn sóttust eftir að vinna þar,
og margir þekktir sviðsleikarar úr
stóra húsunum komu við þarna í
kjallaranum. Sýningarnar tóku 30-
45 mínútur og verkefnavalið var
vandað. Sárasjaldan varð maður
fyrir alvarlegum vonbrigðum. Flest
leikritin vora raunsæisleg -
kannski vegna þess að hversdagslíf-
ið er kunnuglegt en tíma tekur að
byggja fantasíuheim og timinn var
naumur - en mörg þeirra sýndu hve
ótrúlega djúpt má kafa í sálimar á
hálftíma. Absúrdverk eftir Ionesco
og fleiri áttu líka prýðisvel heima
þarna, snjallir einþáttungar eins og
„Stólarnir".
Afar lítiö var lagt upp úr sviðs-
mynd þó að þessi ömurlega kjallara-
hola gæti tekið ólíklegustu mynd-
breytingum - hún varð eldhús hjá
írskri lágstéttarfjölskyldu, skrif-
stofa verðbréfasala sem græddi
milijarða á hálftíma og tapaði þeim
aftur án þess að sjá nokkum tíma
eyri, svefnherbergi ungs millistétt-
arfólks sem er búið að týna sjálfu
sér og hefúr samskipti með því að
endursegja bíómyndir - og svo
framvegis. Mestu máli skipti að
alltaf var hægt að treysta því að
leikaramir væru fyrsta flokks. Þess
vegna kom leikhúsáhugafólk reglu-
lega á þriggja vikna fresti í Soho
Poly.
Hún bíður líka spennt
„Þið verðið að bíða eins og ég. Ég
er líka spennt," segir Bergljót Jóns-
dóttir og vill ekki svara hvort þjóð-
söngur Björgvinjarbúa verður sung-
inn við opnun listahátíðar í bænum
í vor, segir í frétt frá fréttaritara DV
í Noregi, Gísla Kristjánssyni. Lista-
hátíðar-Bella, en svo er Bergljót
kölluð í norskum fjöhniölum, hefur
nú kynnt dagskrá hátíðarinnar í
vor og hyggst að þessu sinni leggja
áherslu á leiklist og sígaunatónlist.
„Já, en Björgvinjarsöngurinn,
Bella?“ spyrja
norskir fjölmiðl-
ar og fá ekki
svar. Bergljót er
staðráðin í að
halda spennunni
fram á síðasta
dag og örlög
söngsins í ár ráð-
ast ekki fyrr en á
opnunarhátíð-
inni. I fyrra varð
allt bókstaflega
vitlaust þegar
Bergljót felldi
sönginn umdeilda út úr opnunar-
dagskránni en þar hafði hann átt
sinn heiðurssess í 40 ár. Lauk mál-
um svo að söngurinn var sunginn
utandyra eftir opnunina.
Nú er búið að fyrirgefa Bergljótu
og ráða hana sem listahátíðarstjóra
til næstu sex ára. Sá samningur
stendur alveg óháð því hvaö gert
verður með Björgvinjarsönginn í
ár.