Dagblaðið Vísir - DV - 25.02.1999, Blaðsíða 17

FIMMTUDAGUR 25. FEBRÚAR 1999
17
Raunveruleg samkeppni um fasteignalán að hefjast:
Kalt stríð um hús
næðislán
- förum að leikreglum, segja talsmenn Landsbankans
Kalt stríð hefur brotist út milli
Landsbankans annars vegar og fé-
lagsmálaráðuneytisins og íbúða-
lánasjóðs hins vegar vegna fyrir-
hugaðra heimilislána Landsbank-
ans. Heimilislánin fyrirhuguðu
hafa greinilega velgt hinu opinbera
húsnæðislánakerfi talsvert undir
uggum því að bæði félagsmálaráð-
herra og stjómarformaður íbúða-
lánasjóðs hafa sakað Landsbankann
um að ætla að færa sér í nyt til hins
ýtrasta lög um vaxtabætur með
ákveðnum tilfæringum sem miði að
því að lækka greiðslubyrði af lán-
um á lánstímanum. Líklegt megi
því telja að ríkisvaldið eigi eftir að
bregðast með einhverjum hætti við
.. þessari notkun á
vaxtabótakerfinu,
sem er ætlað til að
styðja þá sem
minna mega sín.
Gera má ráð fyrir
þvi að þessi notkun
á vaxtabótakerfmu
geti kostað ríkis-
sjóð verulegar fjár-
hæðir í vaxtabót-
um,“ segir í frétt
frá íbúðalánasjóði.
Bankinn svaraði
því til að hann spil-
aði eftir þeim leik-
reglum sem löggjaf-
inn hefði sett. Lög-
gjaflnn hefði sett
lög og reglur um vaxtabætur og eft-
ir þeim ætlaði bankinn að fara. Ef
þessar ásakanir þýði það að til
standi að breyta vaxtabótakerfinu í
náinni framtíð verði það vart gert í
einu vetfangi án þess að það komi
niður á einhverjum. En lítum eilít-
ið nánar á hvað í boði er hjá þess-
um keppinautum.
Lán með
líftryggingu
Hjá íbúðalánasjóði standa íbúða-
kaupendum til boða húsbréfalán til
annaðhvort 25 eða 40 ára og eru
vextir um þessar mundir
5,1%. hjá Veðdeild Landsbankans
standa til boða heimilislán til 30 ára
og eru vextir af þeim 5,5 til 5,65%.
Ef tekið er lán með söfnunarlíf-
tryggingu er hægt að velja lánstíma
frá 15 upp í 30 ár. Samkvæmt upp-
lýsingum Jakobs Ámasonar, lög-
fræðings hjá markaðssviði Lands-
bankans, eru heimilislánin allt að
10 milljónir króna og veðsetningar-
hlutfall fasteigna er frá 65% upp í
75% af kaupverði eignar. Hæst er
það þegar um er að ræða lán með
söfnunarlíftryggingu. Almennt er
lánshlutfallið 65% en 70% þegar
fólk er að kaupa sina fyrstu íbúð.Til
að fá lán þarf fólk að skila inn öll-
um gögnum um
fjárhags-
stöðu, m.a. greiðslumati, svipað
eins og þarf hjá íbúðalánasjóði. Þeg-
ar Veðdeild hafa borist upplýsing-
amar tekur innan við tvo daga
fyrir bankann að ákveða hvort
umsækjandi uppfylli skilyrði
til lántöku.
Veðflutningur
heimill
hjá Veðdeild
Einn er sá reginmunur á lán-
um íbúðalánasjóðs og Veðdeild-
ar Landsbankans að heimilt
verður að flytja veð fyrir veð-
deildarlánunum milli fast-
Sex milljón króna húsnæðislán
- mikill munur á vaxtabótum
Greiöslubyrði á mán. 27.650 35.739
Til söfnunar á mán.* 7.718 0
Samtals greitt 35.368 35.739
Vaxtabætur á lánstíma 4.188.354 2.016.794
Netto vextir * * 2,25% 2,85%
*Viö þennann lið bætist iðgjald líftryggingar ]
**Vextir að frádregnum vaxtabótum
eigna. Veðflutningar hafa raunar
ekki tíðkast á fasteignatryggðum
lánum á íslandi fram til þessa. Þetta
þýðir það að selji lántakandi eign-
ina sem hann veðsetti fyrir heimil-
isláni hjá Landsbankanum getur
hann flutt veðið á nýja eign sem
hann kaupir síðar. Lánið getur því
fylgt lántakandanum þar til það er
að fullu greitt en ekki húseigninni
sem það var tekið út á í upphafi.
Með þessu geta lántakendurnir
losnað við að taka ný lán þegar þeir
skipta um húsnæði og þannig spar-
að sér stimpilgjöld í framtíðinni en
þess má geta í þessu sambandi að
fjölskyldur skipta um íbúðarhús-
næði að meðaltali um fjórum sinn-
um á ævinni og þurfa að greiða lán-
tökugjöld og stimpilkostnað í hvert
sinn.
„íslendingar hafa ekki haft orð á
sér fyrir mikla fyrirhyggju en með
því að gefa kost á láni og söfnunar-
líftryggingu viljum við aðeins
breyta því,“ segir Jakob. Hann seg-
ir að í rauninni sé um að ræða
skuldartryggingu því að í henni
felst að ef lántakandi fellur frá er
lániö borgað upp eins og það þá
stendur. Þetta skýrist best á með-
fylgjandi grafi sem sýnir hvemig og
hvenær líftryggingarhluti og skuld-
arhluti dæmisins skarast.
-SÁ
Fjárfestingar íslendinga erlendis:
56 milljarðar í er-
lendum verðbréfum
- stærstur hlutinn fjárfestingar lífeyrissjóða (30%)
(27%) Fjárfestingar íslendinga erlendis
- eftir löndum (samtals 56 miljarðar)
(Lúxemborg Bandaríkin Bretland Þýskaland Önnur löndj
íslendingar hafa, eftir að flæði
fjármagns milli landa var gefið
frjálst, fjárfest í erlendum hlutabréf-
um fyrir rúmlega 56 milljarða
króna. Stærstur hluti þess er fjár-
festingar lífeyrissjóðanna eða 46
mUIjarðar. Afgangurinn er fjárfest-
ingar almennings í gegn um verð-
bréfa- og hlutabréfasjóði og loks
fjárfestingar banka og tryggingarfé-
laga samkvæmt upplýsingum frá
hagdeild Seðlabanka íslands.
Hjá Seðlabankanum er unnið að
því að greina fjárfestingar íslend-
inga erlendis, m.a. annars í hvaða
löndum er mest fjárfest. Þær athug-
anir sýna að vinsælast hefur verið
að fjárfesta í Lúxemborg. Þar á eftir
koma Bandaríkin, Bretland og
Þýskaland. Nokkuð er um að fólk
stundi verðbréfaviðskipti og spá-
kaupmennsku á Netinu í gegn um
heimilistölvuna en Hagdeild Seðla-
bankans á óhægt um vik að greina
þær fjárfestingar sem þannig eru
gerðar. Helst yrði þaö mögulegt
með þvi að fylgjast með erlendum
greiðslum á kreditkortum lands-
manna en það yrði þó ekki einfalt
mál að greina á milli hvað eru fjár-
festingar og hvað er almenn neysla.
Spákaupmennska á
Netinu
DV hefur rætt við ungan mann
sem stundar verðbréfaviðskipti á
Netinu. Hann aftók að koma fram
undir nafni. Ungi maðurinn, sem er
á 25. aldursári, hefur sérhæft sig í
viðskiptum í Bandaríkjunum og er
með gríðarlegar upphæðir undir í
einu svo skiptir milljónatugum sem
honum hefur tekist að byggja upp á
fáum árum. í síðustu viku seldi
hann t.d. hlutabréf í bandarísku fyr-
irtæki sem þá var nýskráð á al-
mennum hlutafjármarkaði. Bréfln
keypti hann hins vegar
fyrir þremur vikum þegar
ljóst var að það stefhdi
inn á almennan hluta-
bréfamarkað. Hagnaður
unga mannsins af þessum
einu viðskiptum varð yfir
100 þúsund ísl. krónur.
Ungi maðurinn er há-
skólanemi. Hann segir
þetta talsvert umfangs-
mikið og tímafrekt og
kosti mikla yfirlegu eigi
það á annað borð að skila
hagnaði. Tekjurnar hafi
verið litlar í fyrstunni en
að undanfómu hafi hann
haft allgóðar tekjur af
þessum viðskiptum.
Vissu jafnvægi
náð
Hagfræðingar hjá
Seðlabankanum segja við DV að er-
lendar fjárfestingar íslendinga séu
mun meiri en búast mætti við í því
ljósi að vextir eru nokkm hærri hér
á landi en í helstu fjárfestingarlönd-
um íslendinga. Að öllu jöfnu ætti
þessi vaxtamunur að færa fjármagn
til íslands en ekki frá því. Ástæðan
er fyrst og fremst sú að lífeyrissjóð-
imir og aðrir fjárfestar eru fyrst og
fremst að hyggja upp erlendar eign-
ir til að dreifa fjárfestingaráhættu
sinni. Seðlabankinn reiknar með
því að erlendar fjárfestingar lifeyr-
issjóðanna séu nú komnar í visst
jafnvægi. Þeir hafi nú þegar fjárfest
um 10% af heildareignum sinum er-
lendis en minnki vaxtamunur hér
heima og erlendis sé ekki ólíklegt
að sjóðirnir fjárfesti allt upp í
20-30% af eignum sínum. -SÁ