Dagblaðið Vísir - DV - 10.04.1999, Blaðsíða 50

LAUGARDAGUR 10. APRÍL 1999 I lV
.58 myndbönd
MYNDBAUDA

Grand Theft Auto:
Corman-veislan heldur áfram
★★ Paula Powers (Nancy Morgan) er dóttir auðkýfings nokkurs sem
vill gifta hana til fjár. Hún er aftur á móti ástfangin af hinum lítt efnaða
Sam Freeman (Ron Howard). Skötuhjúin stinga af á Rollsinum hans
pabba, sem stendur trítilóður eftir. Hann ræður til sín lið þrautþjálfaða
„mannaveiðara" sem heija mikla eftirfór. Fleiri eru þó um hituna því
miklar fjárhæðir eru boðnar fyrir að hafa upp á parinu. Hefst því hinn
æsilegasti bílaeltingaleikur með tilheyrandi dekkjavæli, bensíninngjöf-
um og svakalegum árekstrum.
Þetta er fyrsta leikstjórnarverkefni Rons Howards sem á undanfóm-
um árum hefur stýrt myndum á borð við Willow (1988), Parenthood
(1989), Backdraft (1991), Apollo 13 (1995) og Ransom (1996). Þrátt fyrir vit-
leysisgang og innihaldsleysi Grand Theft Auto er hún meira virði en
Apollo 13 og Ransom sem viðhalda fullkomnlega stereótýpískri glanshúð
Hollywood-mynda þrátt fyrir litla innstæðu. Grand Theft Auto kemur til
dyranna eins og hún er klædd - enginn þykjustuleikur þar á ferð. Hún
er heimskuleg, fjarstæðukennd, illa leikin og bara nokkuð skemmtileg.
Útgefandi: Bergvík. Leikstjóri: Ron Howard. Aðalhlutverk: Ron Howard
og Nancy Morgan. Bandarísk, 1973. Lengd: 85 mín. Öllum leyfð. -bæn
Savior: _
Að sigrast á hatrinu
★★★ Stríðsmyndir eru oft settar undir sama hatt
þrátt fyrir að þær séu mjög ólíkar.
í þennan flokk era settar myndir sem uppheija her-
mennsku og fóðurlandsást (eða þjóðemishyggju).
Einnig era þar myndir sem líta gagnrýnum augum á
stríðsrekstur en þessum myndum hefur ijölgað mikið
síðustu áratugina. Savior er slík mynd og rekur sögu
Joshua, sem fyllist heöidarþorsta eftir að fjölskylda
hans er myrt. Eftir að hafa myrt múslíma á bæn í
mosku tekur hann upp nýtt nafn og gengur í frönsku útlendingahersveitina.
Mörgum árum síðar er hann orðinn málaliði og berst fyrir Serba í Bosníu.
Eitthvað er þó farið að sljákka í hatrinu og hann lærir að líta öðrum augum
á hlutina þegar hann neyðist til að taka ábyrgð á ungbami sem er útskúfað
af öllum vegna þess að það á serbneska og múslímska foreldra. Eins og svo
oft vill verða þegar verið er að fjalla um vonda menn sem sjá villur síns veg-
ar, reynist erfitt að gera umskiptin trúverðug. Hins vegar er ádeilan beitt,
ekki síst fyrir það hversu grimm og óvægin myndin er, jafnframt því að sýna
manngæsku hér og þar líka. Dennis Quaid er á stundum svolitið frosinn í að-
alhlutverkinu, en á þó góða spretti. Natasa Ninkovic vakti athygli mína með
hrífandi leik í hlutverki serbneskrar konu sem eignast bam eftir að vera
nauðgað af múslímskum hermönnum.
Útgefandi: Bergvík. Leikstjóri: Peter Antonijevic. Aðalhlutverk: Dennis Quaid og
Natasa Ninkovic. Bandarísk, 1998. Lengd: 100 mín. Bönnuð innan 16 ára. PJ
Left Luggage:
TöskiM
★★★ Chaja er frjálslynd ung stúlka í Antwerpen í
byrjun áttunda áratugarins.meðan blómabyltingin er
enn í fullu fjöri. Foreldrar hennar lifðu helfórina af,
en hafa meðhöndlað þá reynslu á ólíkan hátt. Móðir
hennar hefur lokað augunum fyrir fortíðinni meðan
faðir hennar reynir að endurheimta hana með leit
sinni að ferðatöskum sem hann týndi í stríðinu.
Chaja sárvantar peninga og fær vinnu sem bamfóstra hjá Kalman-hjónun-
um sem era strangtrúaðir gyðingar. Frjálslyndar skoðanir hennar stangast
á við hefðir þær sem hjónin halda í heiðri en ást hennar á einum sona
þeirra fær hana til að þrauka í starfmu.
Ferðatöskumar, sem faðir Chaja leitar svo ákaft að, era táknrænar fyrir
þann fortíðarbagga sem helfórin er þeim gyðingum sem lifðu hana af og
myndin veltir upp ýmsum spumingum um hvemig lifa megi með þann bagga
eða losna undan honum, ásamt því að færa fram klassískan og einfaldan boð-
skap um ást, virðingu, umhyggju og umburðarlyndi. Ekki er margt nýtt þar
á ferðinni en myndin fjallar um þetta á látlausan og tilgerðarlausan hátt.
Helsti styrkur myndarinnar felst þó í leikhópnum með Laura Fraser í farar-
broddi en hún er mjög sannfærandi sem hin opna og einlæga Chaja. Þá era
margar áhugaverðar aukapersónur snilldarvel leiknar af misþekktum leikur-
um.
Útgefandi: Skífan. Leikstjóri: Jeroen Krabbe. Aðalhlutverk: Laura Fraser,
Isabella Rossellini, Maximilian Schell, Marianne Ságebrecht, David Bradley, Adam
Monty og Chaim Topol. Hollensk/belgísk/bandarisk, 1997. Lengd: 96 mín.
Bönnuð innan 12 ára. -PJ
Dansinn:
Kynngimögnuð brullaupsstefna
★★★ Brúðhjónin Haraldur (Dofri Hermannsson) og Sirsa
(Pálina Jónsdóttir) bjóða til brúðkaupsveislu snemma á
öldinni. Vinir og ættingjar sækja þau heim í afskekkt
byggðarlag þeirra á eyju í Atlantshafmu. Á meðal þeirra er
sögumaðurinn Pétur (Gunnar Helgason, Ámi Tryggvason)
sem líkt og aðrir ungir menn í brúðkaupinu lítur kven-
þjóðina vonaraugum. Það gerði þó lítt til ef bróðir brúðgumans, ívar (Baldur
Trausti Hreinsson), horfði ekki hýra auga til brúðarinnar. Verða úr skrautleg-
um samskiptum kynjanna margvíslegar flækjur og ekki bætir úr skák strand
bresks togara í miðri dansveislu. Kvikmyndin fer afskaplega vel af stað og inn-
gangur sögumanns heppnast vel, sem og útfærsla hans út myndina. Þótt efni-
viður íslenskrar myndar sé nú sóttur út fyrir strendur landsins (að vísu er
ekki langt farið) er myndin trú rótum íslenskrar kvikmyndagerðar. Horft er til
fortiðar af nokkurri nostalgíu, landslagsmyndir era i fyrirrúmi og persónur
myndarinnar drekka áfengi af mikilli lyst/list. Ágætur leikarahópur fer með
hlutverk ijölmargra persóna sem nokkrar gjalda fyrir takmarkað rými. Engu
að síður býr myndin yflr þokkafullum heildarsvip sem fleytir myndinni í flokk
bestu íslensku mynda þessa áratugar. Hennar verður þó ekki siður minnst fyr-
ir að með henni kvaddi Gísli Halldórsson - eflaust magnaðastur islenskra leik-
ara.
Útgefandi: Háskólabíó. Leikstjóri: Ágúst Guðmundsson. Aðalhlutverk: Gunnar Helga-
son, Baldur Trausti Hreinsson, Pálina Jónsdóttir, Dofri Hermannson, Kristina Sundar
Hansen og Gísli Halldórsson. íslensk/alþjóðleg, 1998. Lengd: 87 mín. Öllum leyfð. -bæn
Matt Dillon:
Táningskyntáknið sem
varð alvöruleikari
Slegið í gegn
Dillon, næstelstur fimm systk-
ina, fæddist í New York hinn 18.
febrúar 1964. Hann fékk snemma
mikinn áhuga á leiklist og var
uppgötvaður 14 ára gamall á æv-
intýralegan máta. Leikstjórinn
Jonathan Kaplan var að leita að
hörðum götustrákum án nokk-
urrar leikreynslu fyrir unglinga-
myndina Over the Edge (1979).
DUlon gerði sér lítið fyrir og þótt-
ist vera einn slíkur af svo mikl-
um sannfæringarkrafti að Kaplan
varö um og ó þegar hann frétti að
hann væri hæglátur millistéttar-
drengur. Hann hafði uppgötvað
hæfileikarikan leikara í stað
götustráks. Dillon fékk því hlut-
verkið engu að síður og þar með
var ferillinn hafinn.
Upgreisnargjarn
taningur
Dillon lék í hverri unglinga-
myndinni á fætur annarri. Fram-
an af var hann illa innrættur táning-
ur en brátt þróaðist ímynd hans til
hins betra, þótt hann væri ávallt í
einhvers konar táningsuppreisn
gegn Scimfélaginu. Við gerð myndar-
innar Tex (1982) mynduðust sterk
tengsl á milli hans og Susan Hinton,
höfundar skáldsögunnar sem mynd-
in byggist á. Það var ekki síst henni
að þakka aö Coppola gaf honum hlut-
verk í myndunum The Outsiders
(1983) og Rumble Fish (1983) sem
Svalur á mjólkurbarnum - Matt Dillon.
byggðust einnig á sögum hennar.
Eftir þessar þrjár myndir var Dillon
orðinn ein alvinsælasta unglinga-
stjama samtímans.
Brotist úr viðjum
stereotýpu
Dillon var orðinn fastur í hlut-
verki uppreisnargjarna unglingsins,
sem líkt og gefur að skilja er ekki
hægt að leika alla ævina. Hann varð
að sýna hvort hann ætti heima í
hörðum heimi Hollywood eða til-
heyrði þeim stóra fjölda unglinga-
stjarna sem verða gleymskunni að
bráð. The Flamingo Kid (1984) var
fyrsta skrefið í átt frá stereotýpunni
en í henni gerir hann eilítið grín að
henni og sjálfum sér um leið. Næstu
árin virtist framtíð hans óljós en
með mynd Gus Van Sants, Drug-
store Cowboy (1989), sannaði hann í
Klassísk myndbönd The Panic in Needle Pari [ ★★
Ástarsaga í Nálagari 3i
Ætli margir lesendur muni eft-
ir kappanum Ralph Macchio.
Hann var einn þeirra „ungfola“
sem öttu kappi við Matt Dillon
um forsíðumyndir í tímaritum
ætluðum unglingsstúlkum. Líkt
og hjá fjölmörgum öðrum tán-
ingsstjörnum (að vísu var
Macchio miklu eldri en ímynd
hans gaf til kynna) endaði kvik-
myndaferill hans í blindgötu ster-
eotýpu. Hann var karate-strákur-
inn og náði aldrei að slá í gegn
handan Karate Kid myndanna.
Dillon varð einnig að stereotýpu
en hefur á markvissan máta unn-
ið sig úr henni og er í dag meðal
betri leikara yngri kynslóða
Hoflywood.
Sumir stórleikarar þurftu að taka
að sér alls kyns smáverkefni áður en
þeir slógu í gegn og urðu að stjömum.
Þannig var t.d. um bæði Clint
Eastwood og
Jack Nicholson. Aðrir, eins og Ro-
bert De Niro og A1 Pacino, komu full-
mótaðir fram á sjónarsviðið og slógu í
gegn strax í byrjun ferilsins. A1
Pacino stormaði fram á sjónarsviðið
árið 1971 og vakti gríðarlega athygli
fyrir frammistöðu sína í fyrsta aðal-
hlutverki í myndinni The Panic in
Needle Park. Sögusvið myndarinnar
er samfélag heróinneytenda í New
York sem halda til í svokölluðum
Needle Park og nágrenni hans. Kitty
Winn leikur Helen, ófríska stelpu sem
kemur til New York og fer í fóstureyð-
ingu. Hún kynnist Bobby (A1 Pacino)
og þau verða ástfangin. Hún kemst
fljótlega að því að hann er heróínneyt-
andi, og kemst sjálf á bragðið. Þegar
hann fer i fangelsi fyrir rán byrjar
hún að selja sig til að fjármagna fíkn-
ina. Bobby tryllist þegar hann fréttir
af þessu en þau sættast aftur og
Bobby fer að sjá um heróínsölu i
Needle Park fyrir einn af eiturlyfta-
barónum borgarinnar. Helen heldur
áfram í vændinu en svíkur Bobby að
lokum í hendur lögreglunnar gegn því
að sleppa við ákæra fyrir að selja
krökkum læknadóp. Ást þeirra hvort
á öðra lifír allar þessar hremmingar
af og endirinn gefur ekkert annað til
kynna en að þau muni halda áfram
ömurlegu lífi sínu saman. Myndin
má eiga það að hún er mjög blátt
áfram og raunsæ og dregur ekkert úr
fráhrindandi heimi heróínfiklanna.
Því miður er þessi áhersla á raunsæ-
ið á kostnað persónusköpunar og upp-
byggingu sögunnar. Fyrir utan aðal-
söguhetjumar tvær eru persónumar
jafnflatar og þær eru fráhrindandi.
Meira er lagt í Bobby og Helen sem
hafa þá dýpt sem til þarf en era jafn-
fráhrindandi og hinar persónumar
þannig að myndin virkar sem frekar
ógeðfelld frásögn af fólki sem maður
hefur lítinn áhuga á að kynnast frek-
ar. Þar með nær ástarsagan, sem er
miðpunktur myndarinnar, heldur
aldrei flugi. Sögulega séð er þetta mik-
ilvæg mynd, sökum frábærrar
frammistöðu Als Pacinos í sínu fyrsta
aðalhlutverki. Kitty Winn er ekki
síðri í hinu aðalhlutverkinu og var út-
nefhd besta leikkonan á kvikmynda-
hátiðinni í Cannes 1971. Hún fylgdi
árangri sínum ekki vel eftir og gaf
leikferilinn upp á bátinn í lok átúmda
áratugarins.
Fæst í Vídeóhöllinni. Leikstjóri: Jerry
Schatzberg. Aðalhlutverk: Al Pacino
og K'rtty Winn. Bandarísk, 1971.
Lengd: 105 mín.
Pétur Jónasson