Dagblaðið Vísir - DV - 27.04.1999, Blaðsíða 4

4
ÞRIÐJUDAGUR 27. APRÍL 1999
Fréttir
Herkostnaður stjómmálaflokkanna fyrir kosningarnar:
200 milljónir í kosn-
ingaauglýsingar
- skortur á strategískum vinnubrögðum flokkanna, segja auglýsingamenn
Herkostnaður flokkanna 1999
- tölur í miljónum króna
60
Y ©
Sjáfstæðis- Samfylkingin
flokkurinn
50
m ra
Framsóknar- Aðrir
flokkurinn Ij
Gera má ráð fyrir þvi að saman-
lagður auglýsinga- og kynningar-
kostnaður þeirra flokka sem bjóða
fram á landsvísu verði upp undir 200
milljónir króna þegar upp verður
staðið. Inni í þeirri tölu er rekstur
kosningaskrifstofa, gerð auglýsinga,
prentun og birting þeirra. Annað mál
er síðan hveiju þessi kostnaður skil-
ar síðan í kjörkassana á kjördegi.
Það á eftir að koma í ljós, en í það
minnsta sýna skoðanakannanir und-
anfarið enga fylgni milli auglýsinga-
magns og aukins fylgis, heldur þvert
á móti. Samfylkingin hefur til þessa
auglýst mest stóru flokkanna þriggja,
Framsóknarflokkurmn hefur einnig
auglýst mjög mikið, en Sjálfstæðis-
flokkurinn farið hægar í sakimar,
enn sem komið er í það minnsta.
Vafi um ávinninginn
En hve mikinn árangur bera aug-
lýsingamar og kyniningarstarfíð?
Það verður trúlega seint mælt á
kvarða sem allir taka mark á, en á
þessari stundu er það þó ljóst að
Samfylkingin, sem mældist ámóta
stór Sjálfstæðisflokknum með yfir
36% fylgi í DV-könnun í febrúar sl.,
hefur hrapað í vinsældum og mæld-
ist í könnun DV í síðustu viku með
um 24%. Sé hin mikla auglýsinga-
herferð Samfylkingarinnar síðan
um páska og fylgishrun hennar í
fyrmefndum könntmum sett i sam-
hengi, þá er nokkuð ljóst að þeim
fjármunum sem hún hefúr varið
hingað til og áætla má að séu um 20
milljónir, hafi verið afar illa varið.
Þessar áætluðu 20 milljónir króna
em tæpur helmingur þess sem Sam-
fylkingarmenn ætla að kosninga-
baráttan muni kosta, samkvæmt
heimildum DV.
DV hefur rætt við þaulreynda
auglýsingamenn sem hafa langa
reynslu af því að vinna fyrir sljóm-
málaflokka og einstaka frambjóð-
endur. Þeir segja að reynslan sé sú
að flokkamir leggi upp í kosninga-
barátlnna með ákveðna áætlun um
hverju skuli eyða í baráttuna, í aug-
lýsingar og hvers konar kynningu,
svo sem auglýs-
ingar í fjölmiðl-
um og prentun
bæklinga,
Reynslan sé
hins vegar sú að
þessar fjárhags-
áætlanir stand-
ist sjaldnast og
kostnaðurinn
verði ætið meiri.
DV spurði hinn þaulreynda aug-
lýsingamann, Gísla B. Bjömsson, um
gagnsemi kosningaauglýsinga yfir-
leitt. Hann sagði að vitanlega þyrftu
flokkar og framboð að koma ákveðn-
um skilaboðum og staðreyndum á
framfæri. Hins vegar væri spuming
hvenær auglýsingar hreinlega sner-
ust upp í það að vinna gegn flokkun-
um. Hann kvaðst oft hafa séð auglýs-
ingaherferðir sem byrjuðu vel. Síðan
væri sama forskriftin notuð æ ofan í
æ, meö smávægilegum breytingum
sem væru þess eðlis að fólki fyndist
sem stöðugt væri
verið að birta
sömu hlutina aft-
ur og aftur. Það
væri ekki væn-
legt til árangurs.
Dæmi um þetta
hefðu þegar sést
í þeirri kosninga-
baráttu sem nú
Skýr skilaboð og óskýr
Fleiri auglýsingamenn taka í
sama streng. Þeir em sammála um
að sú stefna að miða hverja auglýs-
ingu við ákveðinn markhóp og
koma á framfæri við hann tiltekn-
um skilaboðum sé vænlegasta leið-
in. Þetta hafi hins vegar ekki verið
gert nema í mjög litlum mæli á veg-
um flokkanna - þó með einni und-
antekningu, sem er Sjálfstæðis-
flokkurinn á Reykjanesi. Þar beri
auglýsingarnar merki skýrrar
markmiðssetningar og afmörkuðum
skilaboðum komið á framfæri með
ským og myndrænu máli. Aðra
sögu sé að segja af auglýsingum
Samfylkingarinnar og Framsóknar-
flokksins. í þeim hafi verið kraðak
efnisatriða, en ekkert eitt eða
tvennt sem beinlínis höfðaði til til-
tekinna hópa, svo sem bamafólks,-
aldraðra, ungra o.s.frv.
Tveir menn, sem stjómað hafa
kosningastarfi um árabil og hafa
gert kynningarmál að ævistarfi,
segja í samtali við DV að það sem
helst skorti á í kynningarmálum
flokkanna nú, með fyrmefndri und-
antekningu, sé skortur á strategísk-
um vinnubrögðum. Þetta sé mjög
greinilegt hjá Samfylkingunni og
raunar einnig Framsókn, en síður
hjá Sjálfstæðisflokknum. Greinilegt
sé að frambjóðendur séu sjálfir að
vasast í því að búa til auglýsingar
og skrifa greinar í blöð og setja á
þær fyrirsagnir samkvæmt eigin til-
finningu og tímasetningu. Engin yf-
irstjóm sé á málunum sem lesi í
gegn hvem stafkrók og gæti þess að
frambjóðendur gangi í takt og ekk-
ert komi frá frambjóðendum sem
orki tvímælis. Áberandi sé hjá Sam-
fylkingunni að hún hafi látið lokka
sig út í það að vera sífellt í vöm fyr-
ir sig og markmið sín. Auglýsingar
hennar og blaðagreinar frambjóð-
enda fjalli meir um það að svara
fullyrðingum frambjóðenda stjóm-
arflokkanna um hve vel þeir hafi
staðið sig og reyna að benda á hið
gagnstæða, í stað þess að greina frá
því sem Samfylkingin sjálf hyggst
gera eftir kosningar. Samfylkingin
sendi stöðugt frá sér neikvæð skila-
boð og sé því að nýta illa fjármun-
ina. Skoðanakannanir síðustu daga
og vikur sýni það skýrt.
-SÁ
Fréttaljós
Stefán Ásgrímsson
stendur yfir.
Kínverjar vandir af grjónaáti1
ísland var lengi annars eða
þriðja flokks land í augum al-
heimsins. Það var ekki vegna
þess að við seldum ekki bjór
eða leyfðum ekki hundahald í
höfuðborginni. Ástæðan var
heldur ekki sú að barir voru
lokaðir á miðvikudögum og
ekki sjónvarpað á fimmtudög-
um. Þetta þótti að vísu skrýt-
ið, merki um þjóðlega sér-
visku eða afdalamennsku. Það
mátti fyrirgefa með góðum
vilja.
Það sem felldi okkur í al-
þjóðlegum samanburði var
eitt og aðeins eitt. Hér á landi
var útilokað að kaupa McDon-
ald’s hamborgara. Ef eitthvað
er alþjóðlegt þá er það nefnd
keðja hamborgarastaða. Það
er sama hvar menn eru á ferð,
þeir eiga að geta treyst því að
finna McDonald’s. Þetta
þekkja allir þeir sem þvælst hafa víða um lönd.
Þar blasa merki hamborgarakeðjunnar við. Séu
þau ekki í augsýn finnast önnur sem segja að 500
metrar séu í næsta stað, ýmist beint áfram eða í
aðra hvora áttina.
íslendingar vildu McDonald’s en fengu ekki.
Hiða sama gilti um Sovétríkin sálugu. Þar vildi
fólkið hamborgara að vestrænum hætti en fékk
ekki fyrr en járntjaldið féll. Þá voru Kínverjar og
á þessum báti enda öldungastjómin á því að
þegnar þeirra legðu sér annað til munns.
Hér á landi var þvi ýmist haldið fram að flytja
yrði inn kjötið eða brauðið. Við því var hins veg-
ar blátt bann enda íslenskar kýr á sinn hátt
heilagar líkt og þær indversku. Bannið var hins
vegar afnumið þegar það uppgötvaðist að íslensk-
ar kýr og afkvæmi þeirra væru bragðbetri en
annað nautakjöt. Þá fór landið okkar upp um
flokk og forsætisráðherrann borðaöi fyrsta ham-
borgarann. Rússarnir fylgdu í kjölfarið. Útlendir
ferðamenn í þessum afturhcddssömu löndum
tóku gleði sína.
í þessum efnum eins og svo mörgum byrjuðu
íslendingar ekki í grunnu lauginni. Þeir hentu
sér þegar í stað í þá djúpu. Alþjóðlegu veitinga-
staðimir em nú á flestum götuhomum, hvort
sem þeir heita McDonald’s, Kentucky Fried eða
Domino’s. Pitsur og borgarar eru allsráðandi. Og
ekki nóg með það. íslendingar bjuggu til sínar
eigin keðjur. Þær fluttust þorp úr þorpi, frá
Reykjavík til ísafjarðar, þá norður og austur. Og
hver segir að þjóðleg keðja geti ekki orðið alþjóð-
leg. Pizza 67 byrjaði í efri byggðum Reykjavíkur
og teygði sig sfðan um landið. Forseti landsins
gat ekki verið minni maður en forsætisráðherr-
ann og opnaði einn slíkan í Kaupmannahöfn.
Leiðin lá síðan suður Evrópu og í gær mátti
lesa í dagblaði að endanlegur sigur væri unninn.
Eitt land var eftir á landakortinu, sjálft Kína, fjöl-
mennasta ríki heims. Hvers vegna að láta
McDonald’s, Kentucky Fried, Burger King, Pizza
Hut eða þá karla ná þeim stóra markaði. Nei,
veljum íslenskt. Það getur gilt í Kína ekki síður
en hér.
Nú skal venja Kínverjana af grjónaáti. íslensk-
ar pitsur bíða þeirra. Hver var svo að tala um af-
dalamennsku?
Dagfari
Hægri snú
Yfirlýsingar Ingibjargar Sól-
rúnar Gísladóttur borgarstjóra í
blaði ungs fólks í Samfylkingunni,
þess efnis að íslendingar eigi að
sækja um aðild að Evrópusamband-
inu, hafa að vonum
vakið athygli. Ekki
síst fyrir þá sök að
Margrét Frí-
mannsdóttir, odd-
viti fylkingarinnar
og forsætisráð-
herraefhi að eigin
sögn, segir slíkt
ekki á dagskrá.
Framsýnir menn
þykjast sjá að Ingibjörg Sólrún sé
einfaldlega íramsýn kona, eins og
þeir. Hún geri sér grein fyrir að
tími Samfylkingarinnar sé ekki
kominn, hún sé eingöngu kosninga-
bandalag fjögurra flokka. Timinn
komi þegar stór jafnaðarmanna-
flokkur a la Tony Blair og Jón
Baldvin verður tO. Hún virðist
einnig sjá að vænlegast til atkvæða-
veiða sé að kitla Evrópukratana,
sækja fylgi til hægri...
Allt er þegar...
Góðvinur Sandkoms sagðist hafa
fyrir því geimegldar og rækilega
límdar heimOdir að Halldór Guð-
bjamason myndi verða fúOtrúi
Framsóknar í stóh
seðlabankastjóra, en
ekki Helga Jóns-
dóttir eins og ýjað
var að í þessum
dálki á dögunum.
Við þessar fréttir
rifjaðist upp fyrir
mönnum að
nefndur Halldór
er tvírekinn
bankastjóri, fyrst úr Útvegsbankan-
um og síðar úr Landsbankanum.
Nú eigi enn að reyna enda segi
menn: AUt er þegar þrennt er. Og
verði hann rekinn einu sinni enn
megi endurtaka hið fomkveðna:
AUt er...
Hörð atlaga
Framboðsfundir em ekki lengur
það sem þeh- vom, í það mumsta ef
marka má þá sem
komnir em á efri ár.
Á framboðsfúndi
fyrir vestan á dög-
unum var þó svolít-
ið líf í tuskunum.
Var gerð nokkuð
hörð atlaga að
Einari Oddi
Kristjánssyni,
þuigmanni sjálf-
stæðismanna, sem ekki
er alveg ömggur um að halda þing
sæti sOiu. Amar Barðason, triOu
karl frá Suðureyri, hefur lengi ver
ið talinn harður sjálfstæðismaður
En á þessum fundi gekk hann svo
nærri EOiari Oddi að öðrum iram-
bjóðendum stóð ekki á sama og
fúrðuðu sig reyndar á hvers vegna
fúndarstjóri greip ekki í taumana...
Þungbær þrautin
Það er mörg mæð-
an sem hrjáir suma
í aðdraganda kosn-
inganna. Maður
sem styður Fijáls-
lynda flokkinn
ekur daglega tO
vinnu fram hjá
stóm flettiskOti. Á því er boðskapur
sem er honum lítt að skapi. Á skOt-
Oiu gefúr að líta mynd af formanni
Framsóknarflokksins og Siv Frið-
leifsdóttur, frambjóðanda OokksOis
í Reykjaneskjördæmi. HOium frjáls-
lynda manni er þetta skOti ekki að
skapi og setti því saman þennan
kveðskap:
Við upplifum þungbæra þrautina
þegar kemur í Kópavogslautina.
Þar finnum við sýni,
af framsóknartrýni,
á flettiskOti við brautOia
Umsjón Haukur L. Hauksson
Netfang: sandkom @ff. is