Dagblaðið Vísir - DV - 08.09.2000, Síða 19

18
FÖSTUDAGUR 8. SEPTEMBER 2000
FÖSTUDAGUR 8. SEPTEMBER 2000
23
DV
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
Stjórnarformaéur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjórí og útgáfustjórí: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aðstoóarrítstjórí: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
Qræn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, simi: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf.
Fllmu- og plötugerð: ísafoldarprensmiöja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuöi 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aösent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiöir ekki viömælendum fyrir viötöl við þá eöa fyrir myndbirtingar af þeim.
Þjóðlífsröskun
Það sem eðlilegt þykir í opnu þjóðfélagi samtímans
var fráleitt sjálfsagt í samfélaginu fyrir aldarfjórðungi.
Frjáls og óheft miðlun upplýsinga, óháð klafa stjórn-
málaflokka og embættismannakerfis, var draumsýn ein.
Dagblöð þess tíma voru bundin stjórnmálaflokkum, lituð
af skoðunum þeirra sem fóru með völdin í samfélaginu.
Hagsmunir almennings skiptu minna máli.
Það var í þessu andrúmi sem Dagblaðið varð til en í
dag eru rétt 25 ár siðan það kom fyrst á götuna, í bók-
staflegri merkingu, því það var hreinlega slegist um það
í miðborg Reykjavíkur. Blaðsins var beðið með eftir-
væntingu og þeirri von fólks að tilkoma þess markaði
tímamót. Alþýða manna skynjaði breytinguna sem í
vændum var og knúði á um hana, langþreytt á því
ástandi sem fyrir var. Þjóðlíf í kyrrstöðu varð fyrir rösk-
un sem vafalaust hitti illa fyrir samansúrrað flokkakerfi
en var jákvæð fyrir þegnana. Útkoma blaðsins varð til
þess að fjölmiðlun í landinu breyttist smám saman í það
horf sem við þekkjum í dag með óhlutdrægari íjölmiðl-
um. Önnur bylting varð síðan um miðjan níunda áratug-
inn með frelsi ljósvakamiðla.
Þessi þörf almennings fyrir frjálst og óháð dagblað
varð Dagblaösmönnum ljós þegar á fyrsta degi og um
leið sú ábyrgð sem væntingunum fylgdi. Ritstjóri blaðs-
ins orðaði það svo að viðtökurnar, jafnt í höfuðborginni
sem á landsbyggðinni, væru krafa um að Dagblaðið
gerðist ekki flokkspólitískur málaliði né gengi erinda
hagsmunasamtaka þeirra sem tröllriðu þjóðinni á flest-
um sviðum.
Markmið brautryðjendanna var að gefa út blað, óháð
stjómmálaflokkum og hagsmunaöflum, ábyrgt blað og
heiðarlegt en um leið skemmtilegt og fjörugt. Blaðið stóð
lesendum opið. Þeir gátu, hvar í flokki sem þeir stóðu,
skipst á skoðunum í lesendabréfum eða kjallaragrein-
um. Frá upphafi var áhersla lögð á þjónustu við lesend-
ur og neytendamál voru tekin föstum tökum þar sem
neytandinn sjálfur og hagsmunir hans voru í fyrirrúmi.
Lesendur voru beðnir að fylgjast vel meö Dagblaðinu frá
upphafi og kveða upp dóm sinn í ljósi reynslunnar.
Sá dómur liggur fýrir löngu fýrir. Lesendur Dagblaðs-
ins héldu tryggð við sitt blað og ekki síður eftir að síð-
degisblöðin tvö, Dagblaðið og Vísir, sameinuðust í DV á
haustdögum 1981. Með sameiningu blaðanna varð til
mun öflugri fjölmiðill sem betur gat komið til móts við
þarfir lesenda. DV, sem þjónað hefur lesendum í nær tvo
áratugi, heldur enn í heiöri þau gildi sem lagt var upp
með við við stofnun Dagblaðsins, að blaðið megni að
upplýsa þjóðina á heiðarlegan hátt um það sem er að
gerast innanlands og utan. í breyttu og opnara samfélagi
gildir það enn að hagsmunir almennings séu hafðir í fyr-
irrúmi. Þjóðlífsröskunin, sem varð fýrir aldarfjórðungi,
varð því til góðs.
Fjölmiðlaflóran nú er allt önnur en hún var í septem-
ber 1975. Flokksblöð heyra sögunni til en eftir standa þrjú
dagblöð, DV, Morgunblaðið og Dagur, auk útvarps- og
sjónvarpsstöðva. Þá hafa komið til netmiðlar sem bjóða
tæknivæddu nútímasamfélaginu upp á fjölbreytta þjón-
ustu en fréttastofur þeirra eru nátengdar dagblöðunum.
í þeirri hörðu samkeppni sem ríkir á flölmiðlamark-
aði standa dagblööin vel að vígi. Dagblað er handhægur
frétta-, upplýsinga-, auglýsinga- og þjónustumiðill sem
nýtist fólki hvenær sem er og hvar sem er þegar notand-
anum hentar. J6nas Haraldsson
DV
Skoðun
Stéttarvitund málara ábótavant
Kjallari
r
Frá árinu 1916 til 1928
vantaði það mikið upp á
stéttarvitundina hjá málur-
um að þeim fannst áhættu-
samt aö lofa starfsbræðrum
sínum stuðningi við að
verja kauptaxta og jafngilti
það því aö gerast uppreisn-
armaður og eða sósíalisti.
Þá var mikil samkeppni um
vinnuna. Áttatíu og sex
árum seinna hefur þetta
snúist við og samkeppni er
um fagmanninn og sérstak-
lega yfir sumarmánuðina og hefur
svo verið um nokkur ár.
Bent á bensínstöðvarnar
Síöastliðin tíu ár hefur verið stikl-
að á stóru í ræðu og riti hvað örygg-
is- og aðbúnaðarmál snertir á fjöl-
mörgum fundum hjá málarafélaginu.
Bent hefur verið á að aðgengi að sal-
emi og hreinlætisaðstöðu á vinnu-
stað væri frumréttur launamannsins
og þá ekki síður málarans, auk þess
að geta haft fataskipti og snætt nesti
sitt. Aðbúnaður málarans á vinnu-
stað hefur verið skelfilegur í fjöl-
mörg ár og timi til kominn aö fara
eftir lögum um aðbúnað - hollustu-
hætti og öryggi á vinnustað.

Atli Kraunfjörð
málari
Ekki er hægt að fullyrða
nokkuð um það hvort þess-
ar hugleiöingar hafi skilað
sér en félagamir töluðu oft
um að meistaramir létu þá
fara ef þeir hreyfðu máli
um öryggi og aðbúnað.
Meistarar báðu menn að
stýra líkamsþörfum sínum
þannig að þær trufluöu
ekki vinnuna. Einnig bentu
þeir á aðstöðuna sem bens-
ínstöðvarnar hefðu upp á að
bjóöa. Stundum var alllangt
að fara og ef ekki var gengið þurfti
að fara úr vinnugalla og aka. Yfir-
leitt fer nokkur timi í þetta, o.s.frv.
En ekki orð um það meir.
Til er reglugerð
Það er vert að geta þess að margir
meistarar sjá sóma sinn í því að
skapa starfsmönnum sínum aðgengi
aö salemi. Aðrir sjá einnig um að
þeir fái kaffiskúr og geymslu fyrir
vinnuföt og efni og eiga þeir hrós fyr-
ir og skera sig úr fjöldanum hvað
það varðar að fara eftir lögum.
Ósjaldan eru skúramir hinir verstu
hjallar og óþrifalegir með afbrigðum
og yfirleitt vegna lélegrar umgengni.
Þvi veldur hver á heldur. Það er til
„Meistarar báðu menn að stýra líkamsþörfum sínum
þannig að þœr trufluðu ekki vinnuna. Einnig bentu
þeir á aðstöðuna sem bensínstöðvamar hefðu upp á að
bjóða. Stundum var alllangt að fara og ef ekki var
gengið þurfti að fara úr vinnugalla og aka. “
reglugerð um starfsmannahús og það
er til reglugerð um skyldur verk-
kaupa að sjá um starfsmannahús og
eða aðstöðu fyrir starfsmenn á
vinnustað.
Þetta aðbúnaðarmál á það sameig-
inlegt með mælingunni og vinnurétt-
inum að þegar fomstumenn félagsins
vilja taka á þeim málum vegna ábend-
inga færast félagamir undan og vísa á
sjálft félagið. Verkalýðsfélag á að gera
þetta og hitt en menn gleyma því að
þeir era sjálfir félagið og ekkert verð-
ur þar gert nema þeir komi sér saman
um að standa á rétti sínum.
í viðtölum koma oft i hugann upp-
hafsorð þessa pistils. Eitt verkalýðs-
félag hefur, svo ég viti, gengið eftir
því sem kostur er að sjá um að að-
búnaðarmál starfsmanna verði sam-
Á Torgi hins íslenska siðar
Ámi Snævarr fréttamaöur hefur
nú ritað yfirvaldinu og vill fá að vita
hvemig lögregla ætlar að afsaka at-
hæfi sem þjónar hennar sýndu ís-
lenskum borgurum nú um daginn, er
þeir vildu þóknast Li Peng, sem kom
hingað að heimsækja Alþingi. Þótt
sinn sé siður í landi hverju, vildi
gestur þessi ólmur fá að halda í þær
venjur sem hann brúkar í sínu
heimalandi - og viti menn - lögregl-
an á íslandi var svo sannarlega betri
en engin þegar aðstoða þurfti Li
Peng við að ýta lýðræði til hliðar um
stundarsakir - Árni Snævarr fékk
ekki að spyrja gestinn einfaldrar
spumingar. Nú er það spurning
hvort spumingum Árna til yfirvalda
verður svarað eða hvort þær munu
týnast á Hlemmtorgi hins himneska
friðar.
Gestgjafinn Alþlngl
Hver býður til sín manni sem er
sagður fjöldamorðingi? Og hver býð-
ur þessum gesti að ganga á skítugum
skónum yfir hvað sem fyrir er? Ég
læt lesendum eftir að svara spum-
„Ef lögregla á íslandi ætlar ekki að taka starfsháttu
gestsins sér til fyrirmyndar, þá gera menn hreint fyrir
sínum dymm og svara þeim fyrirspumum sem Ámi
Snœvarr hefur borið upp. “
Með og á móti
Aö sjálfsögðu
j „Svarið er ein-
falt: Já, að sjálf-
I sögðu og átti
IflHDV aldrei aö ganga í
þann félagsskap
því þeim mun verr reynast
herforingjanna ráð sem fleiri
koma saman. En í raun ætti
að spyrja: Ert þú fylgjandi Birna
því aö hafna friðsamlegum Þóröardóttir
lausnum? Ert þú fylgjandi biaöamaOur
því að sprengja vandamál í ....
tætlur í stað þess að leita lífvænlegra
lausna? Ert þú fylgjandi því að eitra
fyrir fólki með því að sprengja upp
olíuhreinsistöðvar og efiiaverksmiðj-
ur þannig að eihu-gufur fylli loftið?
Ert þú fylgjandi því aö bombardera
með klasasprengjum sem dreifast
ingunum. En við skulum
líta á gestgjafann áðuren
við dæmum gestinn. Gest-
gjafinn er Alþingi - menn
sem á sínum tíma kepptust
við aö lýsa andúð á morð-
um sem voru framin fyrir
ellefu árum, þegar útifund-
ur á Torgi hins himneska
friðar var sleginn af. En
gestgjafi þessi hafði, þegar
Li gekk í bæinn, skipt um
skoðun, og lofaði nú gestinn
með mjúkmælgi og mærð í
stað þess að halda til streitu
ímugusti sínum og andúð. Og þar eð
okkar ágætu alþingismenn vildu að
heimsókn Li Peng yrði hin ánægju-
legasta fyrir hann sjálfan, var lögg-
unni falið að veita honum vemd.
Til að skilja eðli vemdar þeirrar
sem manninum var boðin er rétt að
hafa eftirfarandi í huga: íslensk lög-
regla heldur slysalausan dag og þá
fara lögregluþjónar útum borg og bý,
sýnir sig og sér aðra. Og viti menn,
dagurinn verður slysalaus. Svo
koma aðrir dagar og þá er of dýrt að
hafa löggur á vappi, þannig að í stað
þess að koma í veg fyrir slys, eru
tryggingafélög látin hækka iðgjöld
svo unnt verði að borga brúsann.
Slæmir þó
Það skyldi því engan undra þótt
okkur birtist nöturleg mynd af verk-
lagi löggunnar þegar maður - sem
sagður er fjöldamorðingi - biður um
vemd. En þá fer löggan náttúrulega
af stað, kallar út hersingu á auka-
vakt og hindrar fréttamenn í að taka
myndir og spyrja spuminga. Þetta er
tÆívitrt
Kristjján
Hreinsson
skáld
mtshafsbandálaginu?
Styrkja tengsl okkar viö NATO
um og biða þess að lítill fótur
stígi óvart á? Ert þú fylgjandi
því að kasta úraníumsprengj-
um sem valda fæðingargöll-
um, krabbameinum og
menga jörðina til langframa?
Ert þú fylgjandi því að Dóná
og umhverfi skuli svo meng-
uð eftir loftárásir að þar þrí-
fist ekkert kvikt á stóram
svæðum? Ert þú fylgjandi
“™ upplognum fréttum sem snúa
staðreyndum á haus? Þetta er ein-
ungis brot af því sem Nató afrekaði í
loftárásunum á Júgóslavíu. Enn einu
stríðinu til friðar. Svari menn þess-
um spumingum játandi skil ég fylgi-
spekt við Nató, annars ekki.“
ȃg er alls ekki
I þeirrar skoöunar
að íslendingar eigi
að segja skiliö við
NATO. Þvert á
móti er það mín skoðun að
við eigum miklu fremur að
styrkja enn frekar tengsl okk-
ar við NATO og láta meira að
okkur kveða innan banda-
lagsins. Atlantshafsbandalag-
ið er langöflugasta öryggis-
og friðarbandalag heimsins
og samnefiiari fyrir samstarf
Vestur-Evrópuþjóða og Bandaríkj-
anna í friðar- og öryggismálum.
Styrkur bandalagsins felst meðal
annars í því að vera samstarfsvett-
vangur ríkja beggja vegna Atlants-
Siguröur Kári
Kristjánsson
formaöur Sam-
bands ungra sjálf-
stæOismanna
hafsins og aöild okkar að
bandalaginu er þungamiðjan
í öryggisgæslu íslensku þjóð-
ariimar. Þar við bætist að
bandalagið hefur ekki aðeins
tryggt friðinn heldur hefúr
það einnig skapað skilyrði
margvíslegra annarra við-
skipta og samstarfs vest-
rænna ríkja sem er ein meg-
inforsenda þeirrar velmegun-
ar sem íslendingar njóta í
dag. Þar fyrir utan tel ég að
við íslendingar eigum skil-
yrðislaust að taka afstöðu í vamar-
og öryggismálum en ekki sitja hlut-
lausir og áhrifalausir hjá eins og
margir vinstrimenn vilja.“
kvæmt lögum og verðlaunað vinnu-
staði og fyrirtæki, en það er tré-
smiðafélagið. I mörgum tilfellum
hafa málarar notið þeirrar aðstöðu
þar sem svo háttar og er það vel.
Einu er þó ósvarað: Hvers vegna
hafa sveinar ekki sett það sem skil-
yrði við ráðningu sína, í ljósi eftir-
spumar, að viðunandi hreinlætisaö-
staða sé fyrir hendi og annar aðbún-
aðu hvar sem vinnustaðurinn er
hverju sinni?
Veik afstaöa
Þegar meistarar sögðu upp mál-
efnasamningnum og hann var látinn
renna út hafði félagið mjög veika
stöðu til að standa uppi í hárinu á
meisturum: að þeir réðu einungis til
vinnu lærða málara og að þeir létu
mæla verkin og heföu sem bestan að-
búnað fyrir mennina á vinnustað.
Meistarar vita það ef til vill ekki
að því betri vinnuaðstaða því betur
líður starfsmanninum og því meiri
afköst og því lærðari og reyndari
sem starfmaðurinn er því sneggri er
hann að leysa verkefnið af hendi og
því meiri afgang fær vinnuveitand-
inn, og einnig sveinninn, ef hann fær
greitt eftir afköstum og gæðum.
Atli Hraunfjörð
Ummæli
auðvitað aðeins hægt hjá
lögreglu sem er stjómað af
mönnum sem varla fá þver-
fótað fyrir gáfumennum.
Og þegar svo margt gáfu-
mennið er saman komið á
einum stað, hvernig í
ósköpunum er þá hægt að
ætlast til þess að menn
verði færir um að líta í eig-
in barm?
Fyrst gestgjafinn er fyrir-
fram búinn að klúðra partí-
inu með því að bjóða til sin
glæpamanni, þá gerir lík-
lega ekkert til þótt þjónamir klikki á
því að gæta hagsmuna gestgjafans.
Já, þannig eru gestgjafinn og þjónar
hans. Þeir eru kannski ekki svo
slæmir ef viðmiðunum er stillt í hóf.
En slæmir eru þeir þó.
Einfalt aöalatriöi
Um gestinn vil ég hafa sem fæst
orð. Ég er að reyna að venja mig af
því að tala illa um fólk. Aðalatriðið er
einfalt: Ef lögregla á íslandi ætlar
ekki að taka starfsháttu gestsins sér
til fyrirmyndar, þá gera menn hreint
fyrir sínum dyrum og svara þeim fyr-
irspumum sem Ámi Snævarr hefur
borið upp. Og ef íslensk lögregla vill
lýðræðinu vel, þá hljóta menn þar á
bæ að sjá sóma sinn í því að biðjast
afsökunar á framferði sínu.
En ef menn ætla með háttum sínum
aö undirstrika aö líkur sæki líkan
heim, þá þeir um það. Svör við áleitn-
um spumingum verða að koma fram,
og Ámi Snævarr biður svaranna ekki
einn á Torgi hins íslenska siöar.
Kristján Hreinsson
Þessa dagana stendur yfir alþjóölegt málþlng á vegum ríkisstjórnar Islands og yfirmanns Atlantshafsherstjórnar Atlantshafsbandlagslns í Reykjavík um
framtíð öryggismála á Norður-Atlantshafi. Sú spurning vaknar því enn og aftur hvort íslandl eigi aö vera í Atlantshafsbandalaglnu.

Aö hverju leita þeir?
„Það hefur svolítið
verið viðhorfið á ís-
landi, að matur sé til
að seðja hungur - og
það sé fráleitt að
bjóða útlendingum
upp á einhvem frum-
stæðan mat eða gam-
aldags ... En það er kannski einmitt
það sem margir ferðamenn era að
leita að; að kynnast fólkinu, hvemig
það hefur lifað, hvað það hefur borð-
að o.s.frv. Fólk fræðist um leið og það
seður hungur sitt og styður þannig
hið staðbundna samfélag með þvi að
kaupa það sem framleitt er á staðn-
um.“
Stefán Gíslason umhverfisstjórnunar-
fræöingur í Degi 7. sept.
Miðborg Reykjavíkur
„Miðborg Reykja-
víkur höfðar sterkt til
okkar og þar hefur
verið talsverð fram-
þróun og fjárfesting
einkaaðila í nýjum
fasteignum. En upp-
byggingin er rétt að
byrja. Búast má við mikilli uppbygg-
ingu á næstu árum. í nágrenni mið-
borgarinnar býr aftur á móti lítill
hluti borgarbúa og álag á umferðar-
mannvirki verður þeim mun meira.
Það er ljóst, að á næstu áratugum
þarf að færa út mörk miðborgarinnar.
Þá þarf að horfa yfir Hringbraut til
Vatnsmýrarinnar.”
Þorkell Sigurlaugssson vióskiptafr.
í Viðskiptablaðinu 6. sept.
Einkaframtakið
„Samherji hf. á Akureyri er einka-
framtakið á íslandi í sinni beztu mynd.
Uppbygging þessa útgerðarfyrirtækis á
síðasta einum og hálfum áratug undir
forystu nokkurra ungra og kraftmikilla
manna er ævintýri líkust. Samherji er
skýrt dæmi um að ævintýrin gerast
enn i íslenzkum sjávarútvegi."
Úr forystugreinum Mbl. 7. sept.
Miskunnlausi Samherjinn
„Er Samherjum
kannski innanbrjósts
eins og Gunnari á
Hliðarenda, að vinátta
íslendinga sé þeim
loks meira virði en
gjafir þeirra og fagur
fiskur í sjó? Era heil-
brigðu skilyrðin kannski þau málalok,
að þjóðin heimti aftur kvótann sinn og
ráðstafi sjálf svo greinin „fái vonandi
að vaxa og dafna“ eftir fimmtán ára
þrælkun í fjötrum kvótans ... Óhætt er
að taka undir með miskunnlausa Sam-
herjanum, að heilbrigði má ekki vanta
í vonina til að vaxa og dafrta."
Ásgeir Hannes Eiríksson í Degi 7. sept.
lúíit áS Itfa á bágcndum snnwrQ InY uppskrift
N/rLlD YKKUR I
SLFrrm rf blR*
SNRUÖUM PÓL-
VEtfJUM
LEIfflÐ B
HÆSTBJÓ
HNDfl
DRRórÐ
LÖÖBOBNR
SKffrifl FRfl
RF&RN6INUM
(Kr....
STELID7
BEIM/
lShí
HTN&lí)
, ,;ÍFLE6fl
< HELMIN&I
LflUNfl .
ÍJEIRRflí
EKjINN
VRSfl
OfirHF RVÍ ÍRDERil
ENírH? VEH7ULF61R 8KÍT*
HÆLRR SEMHR&flSÉR
SVOMR ífl DIRFrSTENfrlNN
LIFflNDI MR9UR RDLJÓSTfifl
UPP MRFNI MflNNS

Kviksyndi í Kólumbíu
Á dögunum var vendi-
punktur í bandarískri utan-
ríkispólitík sem undarlega
fáir viröast hafa veitt at-
hygli. Bandaríkjaþing sam-
þykkti, og Clinton forseti
staðfesti, lög þess efnis að
veita 1300 milljónir dollara
til hernaðaraðstoðar við her-
inn í Kólumbíu, auk þess
sem hundruð hemaðarráð-
gjafa verða send þangað
ásamt um 60 nýjum þyrlum.
Þetta er liður í því sem kall-
að hefur verið stríð gegn eit-
urlyfjum og ætlunin er að stöðva
kókaínframleiðslu í Kólumbíu. Það
vita þó allir sem vita vilja að meðan
eftirspurnin í Bandaríkjunum er
jafn mikil og raun ber vitni mun
þeirri eftirspurn verða fullnægt.
Þetta eiturlyfjastríð hefur í raun
snúist upp í stríð gegn bandarískum
fátæklingum. Um tvær milljónir
manna sitja í fangelsi í Bandaríkjun-
um og um þriðjungur þeirra fyrir
það eitt að hafa eiturlyf í fórum sín-
um. Langflestir era blökkumenn og
nær allir örfátækir. Framboö á kóka-
íni og heróíni hefur þó aldrei verið
meira og stöðugra þrátt fyrir þetta
stríð. Kannanir hafa margsannað að
meðferð eiturlyfiasjúklinga er a.m.k.
10 sinnum hagkvæmari heldur en
tilraunir til að stöðva smygl.
En almenningsálitið ræöur ferð. Á
bak við þessa hemaðaraðstoð er
ekki rökrétt hugsun heldur banda-
rísk innanlandspólitík. Clinton vissi
að ef hann undirritaði ekki fiárveit-
inguna yrði hann (og Gore) sakaður
um linkind í eiturlyfiamálum sem er
álíka skammaryrði og linka
gangvart kommúnisma var á sínum
tíma.
Borgarastríð
í Kólumbíu hafa geisað ýmis borg-
arastríð í áratugi. Þar eigast nú við
vinstrisinnaður skæruliðaher,
FARC, sem ræður suðurhéruðum
landsins, þar sem kókaplantan er
ræktuð, og kólumbíski herinn sem
hefur lauslega samvinnu við hægris-
innaða skæruliðahópa. Þeir skæru-
liðahópar era alræmdir fyrir morð-
sveitir sínar og þeir hafa framið
mörg fiöldamorð á óbreyttum borg-
uram sem granaðir era um stuðning
við FARC. Allur þessi hernaður
gengur fyrir eiturlyfiagróða. Áætlaö
er að FÁRC hafi á síðasta ári haft
um 600 milljón dollara tekjur af
kókaíni og morösveitir hægrimanna
hafa fengið tugi milljóna. Við þetta
bætist spilling í hemum sjálfrun.
Mannréttindi eru lítils virði í Kól-
umbíu og landið er á lista utanríkis-
ráðuneytisins yfir ríki sem uppfylla
ekki mannréttindaskilyrði fyrir að
Gunnar
Eyþórsson
blaOamaOur
fá bandaríska aðstoð.
Clinton undirritaði sér-
staka imdanþágu frá þessu
til að unnt væri að veita
aðstoðina, mannréttinda-
frömuðum til mikillar
hrellingar og þvert á yfir-
lýsta eigin stefnu Banda-
rikjanna.
Skuldbinding
Það er augljóst að þegar
risaveldi á borð við Banda-
ríkin er búið að skuld-
binda sig á þennan hátt
verður ekki aftur snúið. Þessir 1,3
milljarðar núna geta ekki orðið
nema fyrsta afborgun í herkostnað-
inum og enginn endir er í sjónmáli.
Þetta era mestu hernaðarskuldbind-
ingar sem Bandaríkin hafa tekið á
sig síðan í stríðunum í Nikaragúa og
E1 Salvador á níunda áratugnum.
Þegar hundruð hemaðarráðgjafa eru
komin á vettvang, undir stjóm
bandarísks hershöfðingja, fer
ástandið að minna ískyggilega mikið
á upphaf Víetnamstriðsins.
En í borgarastríðinu í Kólmnbíu
er ekki barist um sljómarhætti held-
ur vilja í raun og veru allir, nema
forsetinn og ríkisstjómin, sem er
valdalítil og undir hæl hersins, að
ástandið haldist óbreytt. Stríðsaðilar
hagnast á ástandinu eins og það er
og enginn er í raun og veru að reyna
að leggja undir sig allt landið nema
hugsanlega hluti hersins.
Tilgangur hernaðaríhlutunar
Bandaríkjamanna er að losa það
kverkatak sem FARC hefur á kóka-
ræktunarhéruðunum og helst eyði-
leggja alla uppskeru. Það þykir fáum
raunhæft markmið. En hvað gera
þeir smábændur sem hafa lífsviður-
væri sitt af því að rækta kóka þegar
þeir eru settir á vonarvöl? Annað-
hvort ganga þeir til liðs viö FARC
eða flýja til næsta lands. Nágranna-
ríkin Ekvador og Brasilía eru á nál-
um og óttast að hernaðurinn í Suð-
ur-Kólumbíu breiðist út.
íhlutun Bandaríkjanna er á röng-
um forsendum. Eina raunhæfa
lausnin er að draga úr eftirspum-
inni, ekki að taka þátt í suðuramer-
isku borgarastríði. Þetta stríö verður
að heyja á bandarískri grund, ekki í
kólumbískum frumskógi.
Gunnar Eyþórsson
„Tilgangur hemaðaríhlutunar Bandaríkjamanna er að
losa það kverkatak sem FARC hefur á kókarœktunar-
hémðunum og helst eyðileggja alla uppskem. Það þyk-
ir fáum raunhœft markmið. “ - Clinton kynnir sér bar-
áttuaðferðir í Kólumbíu gegn fíkniefnadreifingu.
t