Dagblaðið Vísir - DV - 27.01.2001, Blaðsíða 6

6
LAUGARDAGUR 27. JANUAR 2001
Fréttir
z>v
Deila sjómanna og útvegsmanna stefnir í verkfall að venju:
Hasarinn er hafinn
„Ég held það verði hasar í þessu
núna, það kemur ekki annað til
greina.“ - Þetta sagði Konráð Al-
freðsson, varaformaður Sjómanna-
sambands íslands og formaður Sjó-
mannafélags Eyjafjarðar, í viðtali
viö DV í byrjun desember. Konráð
sagði einnig á þessum tímapunkti
að nákvæmlega ekkert hefði gerst á
viðræðufundum deiluaðila sem
sáttasemjari hefði boðað til hálfs-
mánaðarlega, en fundina hefði hann
boðað til að uppfylla reglur um slík
fundarhöld. Það er óhætt að segja að
Konráð hafi á þessum tíma í upp-
hafi aðventu reynst sannspár um að
hasar væri í vændum. Hasarinn er
hafinn og nákvæmlega ekkert hefur
komið fram sem bendir til annars
en að til verkfalls komi 15. mars.
Deiluaðilar tala eins og svo oft áður
út og suður og það er enginn sátta-
tónn í þeim yfirlýsingum sem gefn-
ar hafa verið. Reyndar lét Friðrik
Amgrímsson, framkvæmdastjóri
Landssambands íslenskra útvegs-
manna, hafa það eftir sér, eftir að
útvegsmenn höfnuðu tillögu sjó-
manna um skammtimasamning, að
hann tryði ekki öðru en samningar
tækjust og verkfalli yrði afstýrt, en
skilja mátti á honum að það sem
benti helst til þess væri að fylking-
ar sjómanna kæmu nú í einu lagi að
samningaborðinu.
Samkvæmt upplýsingum frá
skrifstofu Rikissáttasemjara hafa
sjómenn og útgerðarmenn átt í
samningaviðræðum 11 sinnum frá
árinu 1980. Einungis þrívegis hafa
samningar tekist án verkfalls, einu
sinni var samþykkt miðlunartillaga
áður en til verkfalls kom en 7 sinn-
um á þessu 20 ára tímabili hefur
komið til verkfalla sem staðið hafa
mislengi, allt frá 12 dögum en þrí-
vegis í 3 vikur. Tvívegis á þessu
tímabili hafa verið sett lög til lausn-
ar deilunum, 1993 og 1997.
Samskipti forsvarsmanna sjó-
manna og útgerðarinnar í landinu
mörg undanfarin ár eru kapítuli út
af fyrir sig, en segja má með
nokkrum rökum að engar kjaradeil-
ur hér á landi hafi i áranna rás ver-
ið jafn harðvítugar og deilur þess-
ara aðila. Þær hafa gjaman ein-
kennst af brigslyrðum og stóryrtum
yfirlýsingum og engu verið líkara á
stundum en fullkominn illvilji væri
á milli helstu talsmanna. Á síðustu
árum Kristjáns Ragnarssonar í
framkvæmdastjórastarfi LÍÚ gneist-
aöi vissulega oft á milli hans og
Sævars Gunnarssonar, formanns
Sjómannasambands Islands, en viö-
mælendur DV segja að þar hafi ekki
veriö um nein persónuleg illindi að
ræða, mennimir hafi hreinlega ekki
getað talað saman án þess að allt
færi í háaloft enda hafi þeir ekki tal-
að neina tæpitungu hvor til annars.
Kristján minntist reyndar á þetta
þegar hann lét af starfi fram-
kvæmdastjóra LÍÚ og var eftir það
„einungis" formaður félags útgerð-
armanna og sagði þá að nú myndi
reyna á hvort friðvænlegra yrði við
samningaborðið þegar hann væri
horfinn úr eldlínunni.
Óieysanleg deilumál?
Viðmælandi okkar sagði að
ástandið myndi ekki hreytast mjög
mikið við brotthvarf Kristjáns úr
eldlínunni, enda hefði hann ítök
bak við tjöldin sem formaður LÍÚ.
Sú væri þó ekki helsta ástæðan fyr-
ir óbreyttu ástandi heldur hitt að
hinar löngu deilur um viss atriði í
samningum þessara aðOa væru þess
efnis að þau væru allt að því óleys-
anleg. Nefndi hann þar sérstaklega
verðmyndunarmálin og þá grjót-
hörðu kröfu sjómanna að allur afli
færi á markaði til verðmyndunar.
Þetta væri hlutur sem gæti aldrei
gengið upp á meðan sumar stórar
útgerðir í landinu væru með sínar
eigin fiskvinnslustöðvar og frysti-
hús. Aldrei yrði samiö um það að
þessi fyrirtæki þyrftu að selja afla
skipa sinna á markaöi og kaupa
sama fiskinn aftur þaðan.
Kristján Friörik Sævar Konráö
Ragnarsson Arngrímsson Gunnarsson Alfreösson
- horfinn - bjartsýnn á aö - litlir kærleikar - „held þaö
að mestu samningar takist voru með honum verði hasar
úr eldlínunni. án verkfalls. og Kristjáni. núna. “
Viö höfnina á Patreksfirði
/ viðræðum manna á milli um deilumál sjómanna og útgerðar kemur alltaf til
umræðu hvað sjómenn hafi há laun og er vitnað til tekna sjómanna á frysti-
togurunum i því sambandi.
Síöustu kjarasamningar sjó- irritaðir árið 1987. Þrívegis síðan
manna og útvegsmanna sem gerðir hafa deOur þessara aðila ekki verið
voru með eðlilegum hætti voru und- settar niður. Komið hefur til verk-
falla í öU skiptin en þau alltaf verið
leyst upp meö lögum stjórnvalda
hverju sinni. Einu sinni á þessu
tímabUi hafi samningar tekist með
þeim hætti aö gengið var að miðlun-
artiOögu sáttasemjara.
Ekki frekari hlutdeiid...
Nú settu sjómenn fram tOlögu um
samning tO eins árs þar sem samið
yrði á sömu nótum og á almennum
vinnumarkaði að undanfómu, en
samningstíminn yrði notaður tO að
ná sáttum um stóru ágreiningsmál-
in, eins og t.d. verðmyndunina. Út-
vegsmenn höfnuðu þessu - vUja
samning til þriggja ára þar sem tek-
ið verði á öUum stóru málunum.
Þeir segjast tilbúnir að semja á
sömu nótum og Flóabandalagið og
Samtök atvinnulífsins gerðu og til-
búnir að ræða frekari hækkun
kauptryggingar, enda lækki hlutur
samsvarandi. Þá verði komið á fót
launakerfi með fóstum launum, auk
ábata, i stað núverandi hlutaskipta-
kerfis.
Útvegsmenn gerðu það alveg Ijóst
í svari sínu að þeir væru: .ekki
tilbúnir til að auka frekar hlutdeild
sjómanna í heildartekjum útgerðar-
innar“. í niðurlagi svars síns segja
þeir svo að þeir leggi áherslu á að
samið verði um þær kröfur sem
þeir hafi kynnt sjómönnum. „Það er
varla hægt að orða það skýrar að
ekki sé um neitt að semja við okk-
ur,“ sagði viðmælandi okkar úr röð-
um sjómanna. Sá viðurkenndi
Gylfi Kristjánsson
blaðamaður
reyndar að vissulega væri skipta-
prósentan til sjómanna há. Hún er
um 40% og útvegsmenn telja það
allt of hátt. Ef skilningur er víðtæk-
ur á því sjónarmiði meðal forustu-
manna sjómanna væri hugsanlega
kominn einhver útgangspunktur í
viðræðum aðila en sá hængurinn er
bara á að hvorugur aðilinn ætlar að
gefa neitt í þessari deilu án þess að
fá eitthvað í staðinn. Hér hefur ekki
verið minnst á „mönnunarmálið"
svokaOaða en um það segja útgerð-
armenn að þegar fækki í áhöfn eigi
það ekki að þýða hækkun heOdar-
launakostnaðar heldur eigi ábatinn
af fækkuninni að skiptast á milli að-
Oa. Þarna er enn eitt málið sem
menn hafa aldrei getað fundið
neinn flöt á.
Verkfall í sjónmáli
í viðræðum manna á mOli um
deilumál sjómanna og útgerðar
kemur aUtaf til umræðu hvað sjó-
menn hafi há laun og er vitnað tO
tekna sjómanna á frystitogurunum í
því sambandi. Þær tekjur eru mis-
jafnar eins og gerist og gengur og
ráðast m.a. af kvótastöðu viðkom-
andi skips, en um það er ekki deUt
að þær eru að meðaltali mjög háar.
Á móti er bent á að venjuleg veiði-
ferð taki um mánaðartíma. Þá séu
menn fjarr'i heimUum sínum og Qöl-
skyldum og vinni 12 tíma á sólar-
hring hvern einasta dag.
Þannig er hægt að reifa þetta mál
fram og aftur. DeUa talsmanna fylk-
inganna er hins vegar hafin og það
hvernig þeir nálgast viðfangsefnið
vekur athygli sem fyrr. Stór orð
faUa og sem dæmi um hvemig tekið
er á málum má nefna að útvegs-
menn fuUyrða að tiUaga sjómanna
um samning til eins árs hefði kost-
að útgerðina á annan milljarð en
talsmenn sjómanna segja þann
kostnað ekki hafa orðið meiri en
hálfan miUjarð. En sé sú tala rétt þá
er samt sem áður ljóst að hún er
hálfum mUljarði hærri en útvegs-
menn eru tilbúnir að borga. Þeir
eru nefnOega ekki tilbúnir að „auka
frekar hlutdeUd sjómanna í heildar-
tekjum útgerðarinnar". Nákvæm-
lega ekkert annað en verkfaU er því
í sjónmáli. -gk
......._88nisjón:
Öýlfi krisijánssot!
netfang: sandkorn@ff.is
Bjartsýnismaður
Það hefur vakið
athygli að einn
maður hefur lýst
bjartsýni á að
samið verði í deUu
sjómanna og út-
vegsmanna án
þess að til verk-
faUs komi. Þetta
er Friðrik J.
Arngrímsson, framkvæmdastjóri
LÍÚ, sem nú fær sína eldvígslu í
samningagerð. Hann segir annað
óhugsandi en að samningar takist
og er helst á honum að heyra að
það sé einungis spurning um daga
hvenær samið verði. Menn velta
því fyrir sér hvort þama sé ekki
ákveðin leikflétta í gangi hjá Frið-
rik því að á sama tíma andskotast
talsmenn sjómanna út í aUt og alla
og fullyrða að verkfall skeUi á 15.
mars. Samningar hafa verið lausir
í 11 mánuði og ekkert þokast,
þannig að það er erfitt að skilja
bjartsýni framkvæmdastjóra út-
vegsmanna.
Fimm atrennur...
Karl Eskil
Pálsson fréttamað-
ur Útvarps og
Sjónvarps á Norð-
urlandi tók
Guðna Ágústsson
landbúnaðarráð-
herra engum vett-
lingatökum i sjón-
varpsviðtali
þeirra um kúamálið svokaUaða.
Karl spurði ráðherrann hvort tO
greina kæmi að hann endurskoðaði
leyfisveitingu sína um innflutning á
fósturvísum úr norskum kúm, og
ráðherrann svaraði út í loftið, eins
og ráðherra er siður, án þess að
svara spurningunni nokkru. Frétta-
maðurinn sagðist ekki skUja svarið
og vOdi fá alveg skýrt svar, já eða
nei og þá gaf Guðni sig og sagði að
ef þetta og hitt gerðist þá kæmi al-
veg tO greina að skoða það að hætta
við innflutninginn. Reyndar var
sjónvarpsviðtalið stytt útgáfa af við-
tali sem var flutt í svæðisútvarpi
Norðurlands, en þar þurfti fimm at-
rennur að ráðherranum áður en
hann svaraði spurningunni.
Nýuppfært!
Heima-
síða Kaupfé-
lags Skag-
firðinga,
sem er
stærsta fyr-
irtækið á
Norður-
landi
vestra, er athyglisverð. Þar er t.d.
sérstakur fréttadálkur og þegar far-
ið er þar inn blasa við tvær fréttir.
Önnur heitir KS-tíðindi 1995 og hin
KS-tíðindi 1996. í síðari fréttinni er
m.a. sagt frá því hversu vel versl-
unin gekk í Varmahlíð um verslun-
armannahelgina 1996 en þá varð
talsverð aukning i sölu frá árinu
áður. Það fylgdi líka í fréttinni að
griUið í Varmahlíðinni hefði „brUl-
erað“ um verslunarmannahelgina,
en engum sögum fer af því á frétta-
vef KS hvað hafi gerst síðan.
Stefnt á gull
Fjálsíþróttasam-1
bandið með Vé-1
stein Hafsteins-
son þjálfara í far-
arbroddi hefur
kynnt afreksstefnu
sína næstu árin I
og er rauði þráð-
urinn sá að stefnt |
sé að guflverð-
launum á Ólympíuleikum. Ekki er
tekið fram við hvaða Ólympíuleika
er átt, hvort það eru leikarnir 2004,
2008 eða 2012. SennUegt er þó að átt
sé við leikana 2004 í Grikklandi, því
samkvæmt uppröðun Frjálsíþrótta-
sambandsins á afreksfólki sínu tU
framtíðar þar sem það er flokkað
niður í gullhóp, silfurhóp og brons-
hóp getur m.a. aö líta 36 ára gamlan
maraþonhlaupara sem verður um
fertugt á næstu Ólympíuleikum og
tfl aUs vis.