Dagblaðið Vísir - DV - 27.01.2001, Blaðsíða 12

12
Helgarblað
LAUGARDAGUR 27. JANÚAR 2001
DV
Peter Mandelson hefur tvívegis þurft að segja af sér ráðherraembætti:
Spretthlauparinn
sem skorti úthald
„Mestu mistök Mandelsons má öll
rekja til þeirrar augljósu trúar hans
aö hann sé miklu snjallari en allir í
kringum hann, einkum þó minni
háttar stjórnmálamenn og blaöa-
menn sem hann sjarmeraði eða
þjarmaði að til að þoka eigin málum
áleiðis en sem hann fyrirleit alltaf
svo ekki varð um villst."
Ekki íogur lýsing sem Anatole
Kaletsky gefur á Peter Mandelson í
breska blaðinu The Times á
fimmtudag, daginn eftir að Mandel-
son neyddist til að segja af sér emb-
ætti ráðherra málefna Norður-ír-
lands í stjórn Tonys Blairs. Ástæö-
an var sú að Mandelson sagði ekki
allan sannleikann um afskipti sín af
umsókn indversks auðkýfings,
Srichands Hinduja, um breskt ríkis-
fang fyrr en hann gat ekki annað.
Og þá var það um seinan. Hann átti
ekki annarra kosta völ en að segja
af sér.
Mandelson ítrekaði við frétta-
menn fyrir utan skrifstofur Tonys
Blairs í Downingstræti á miðviku-
dag að hann hefði ekki aðhafst neitt
rangt. Hann hefði hins vegar átt að
greina fyrr frá persónulegum af-
skiptum sínum af ríkisfangsumsókn
Indverjans.
A5 koma sér burt
Mandelson réðst harkalega að
breskum fjölmiðlum sem hafa farið
hamförum, margir hverjir, og kall-
að hann öllum illum nöfnum i gegn-
um tíöina. Þá hafa fjölmiðlar sýnt
einkalífi Mandelsons mikinn áhuga,
einkum þeirri staðreynd að hann er
samkynhneigður.
Mandelson hefur ætíð haldið því
fram að samkynhneigð hans væri
einkamál hans en ekki endilega
leyndarmál. Upp á síðkastið hefur
hins vegar sést oftar til hans með
brasilískum sambýlismanni sínum
úti á lífinu.
„Ég ætla að koma mér burt frá
öllum þessum endalausu sögum,
deilum og klofningi og því sem fylg-
ir. Með öðrum orðum langar mig til
aö lifa eðlilegra lífi, bæði í stjórn-
málum og, í framtiðinni, utan
þeirra,“ sagði Mandelson.
um talinn vera potturinn og pannan
á bak viö stórsigur Verkamanna-
nú sagt tvisvar af sér ráðherraemb-
ætti á tveimur árum. 1 fyrra skiptið
sagði hann af sér í desember 1998
vegna þess að hann hafði ekki
greint frá tugmilljón króna láni sem
hann fékk hjá samráðherra sinum,
Geoffrey Robinson, til að kaupa sér
hús í Notting Hill, hverfinu þar sem
allt fina fólkið vill búa, kvikmynda-
stjömur og þvíumlíkir.
Myrkrahöföingi snýr aftur
Pólitísk útlegð Mandelsons varði
aðeins í tíu mánuði þegar hann var
gerður að ráðherra málefna Norður-
írlands. Núna þorir enginn að spá
því að maöurinn sem andstæðingar
hans kalla Myrkrahöfðingjann kom-
ist aftur til æðstu metorða í bresk-
um stjórnmálum. Draumar hans
um að verða utanríkisráðherra
virðast vera brostnir.
Gamalreyndur félagi í Verka-
mannaflokki Tonys Blairs kallaði
Mandelson spretthlaupara í vik-
unni. Sjálfsagt réttnefni þar sem
Mandelson virðist skorta úthaldið
sem þarf til að Verða langlífur í
stjórnmálum.
Þeir Peter Mandelson og
Srichand Hinduja hittust í veislu á
árinu 1998. Umsókn Hinduja um
breskt ríkisfang hafði þá þegar ver-
ið hafnað. Indverjinn spurði Mand-
elson, að því er þeir báðir halda
fram, hvort hann gæti nýtt sér
breytt lög um innflytjendur þar sem
þeir voru hvattir til að sækja um
breskt ríkisfang sem höfðu búið
lengi í landinu.
í október sama ár létu Srichand
Hinduja og bræður hans eina millj-
ón punda í Þúsaldarhvelfinguna
sem var reist á bökkum Thames-ár
i Greenwich í tilefni aldamótanna
2000. Mandelson fór á þessum tíma
með málefni Þúsaldarhvelfingarinn-
ar sem var lokað fyrir skömmu
vegna dræmrar aðsóknar ferða-
manna.
Símtalið örlagaríka
Hinduja-bræöur höfðu hins vegar
lýst áhuga sínum á að fjármagna
hluta Þúsaldarhvelfingarinnar í
febrúar 1997, áður en Verkamanna-
flokkurinn komst til valda.
Líklega má með sanni segja aö
tveggja mínútna símtal hafi orðið
Mandelson að falli. Það var í júní
1998 að hann hringdi í Mike O’Brien
aðstoðarinnanríkisráðherra þar
sem hann spurðist fyrir um umsókn
indverska auðkýflngsins. Mandel-
sonm hélt því hins vegar fram fyrst
i stað að embættismenn hans hefðu
hringt. Mike O’Brien sagði frétta-
mönnum að þeir Mandelson hefðu
aðeins talað saman í tvær mínútur
og að ekki hefði verið beitt neinum
þrýstingi.
Minnisþlað um símtalið hafði
ekki fundist á miðvikudag en að
sögn staifsmanna innanríkisráðu-
neytisins var þar um að ræða klúð-
ur en ekki samsæri til að halda
hlífiskildi yfir mönnunum tveimur.
Hinduja fékk breskt ríkisfang og
vegabréf í marsmánuði 1999. Tony
Blair hefur nú falið mikilsmetnum
lögmanni, Anthony Hammond, að
kanna með hvaða hætti það bar til.
Blair sagði þó á breska þinginu í
vikunni að hann sjálfur og Jack
Straw innanrikisráðherra væru
sannfærðir um að þar væri enginn
maðkur í mysunni.
Ríkastir Asíubúa
Srichand Hinduja er elstur
þriggja bræðra sem allir stunda
kaupsýslu. Annar bróöirinn,
Gopichand, er einnig með breskt
ríkisfang en sá þriðji, Prakash, er
svissneskur ríkisborgari.
Hinduja-fjölskyldan e.r hin rík-
asta af asískum uþpruna í Bretlandi
og bræðumir eru meðai tíu efnuð-
ustu manna í landinu.
Bræðumir eru ekki aðeins í frétt-
um fjölmiöla í Bretlandi, heldur
einnig í heimalandinu Indlandi þar
sem þeir hafa verið yfirheyrðir
vegna meintra mútugreiðslna í
tengslum við fimmtán ára gamalt og
umfangsmikið vopnasöluhneyksli
þar sem sænska fyrirtækiö Bofors
er í aðalhlutverki. Bræðurnir hafa
verið sakaðir um að greiða ind-
verskum embættismönnum milljón-
ir dollara í mútur. Þeir neita öllum
ásökunum.
Hinduja-bræður geta rekið áuð-
æfi sin til viðskipta föður þeirra,
Parmanands, sem byrjaði fjórtán
ára gamall aö flytja inn teppi,
þúrrkaða ávexti og kryddjurtina
saffron frá íran en þangað seldi
hann sjálfur vefnaðarvöra, te og
annað krydd.
Synirnir fluttu mikið af viðskipt-
um sínum til London fyrir tuttugu
ámm. Þeir eru með mörg jám í eld-
inum, rétt eins og faðir- þeirra forð-
um. Fjölskyldufyrirtækið hefur
stækkað mikið og tekur þátt í olíu-
og bankaviðskiptum, fjölmiðlun og
fleiru. Starfsmenn fyrirtækjanna
eru 25 þúsund um allan heim.
Urðu Gandhi að falli
Bræðurnir féllust á að fara til
Indlands til að láta yfirheyra sig í
vopnasölumálinu gegn loforði um
að þeir yrðu ekki handteknir.
Vopnasöluhneyksli þetta varð til
þess að stjórn Rajivs Gandhis, for-
sætisráðherra Indlands, féll árið
1989. Gandhi, sem neitaði allri aðild
að málinu, var síðan myrtur tveim-
ur árum síðar.
Og nú virðist sem bræðurnir hafi
orðið enn einum stjórnmálamann-
inum að falli.
Byggt á The Times, Reuters og
The Guardian.
Peter Mandelson, sem er af mörg- flokksins í kosningunum 1997, hefur
Tony og Peter
Tony Blair, forsætisráöherra Bretlands, hefur nú mátt horfa á eftir einum
ötuiasta stuöningsmanni sinum úr ríkisstjórninni í annaö sinn á tveimur
árum. Peter Mandelson, ráöherra málefna Noröur-írlands, sagöi af sér á
miövikudag vegna ósannsögii um ríkisfangsumsókn indversks auökýfings.