Dagblaðið Vísir - DV - 09.11.2002, Blaðsíða 10

10
Útgáfufélag: Útgáfufélagiö DV ehf.
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Abalritstjóri: Óli Björn Kárason
Ritstjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson
Aöstoöarritstjóri: Jónas Haraldsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift:
Skaftahlíö 24,105 Rvík, siml: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5749
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Kaupvangsstræti 1, sími: 462 5000, fax: 462 5001
Setning og umbrot: Útgáfufélagiö DV ehf.
Plötugerft og prentun: Árvakur hf.
DV áskilur sér rétt til aö birta aösent efni blaösins í stafrænu formi og I gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viömælendum fýrir viötöl viö þá eöa fýrir myndbirtingar af þeim.
Dýpra og dýpra og dýpra
Orðin fjölskylda og skattskylda
hafa undarlega ruglast saman í ís-
lensku stjórnkerfi á síðustu árum.
Þessar tvær mikilvægu skyldur í
samfélaginu hafa það misjafnt; fjöl-
skyldan hefur orðið fyrir hverju
áfallinu af öðru vegna stjórnvalds-
aðgerða en á sama tíma hefur
skattskyldan aukist og farið hæglega fram úr því sem marg-
ar skattlögðustu þjóðir i heimi þekkja. Nú er svo komið að
heimsmet eru í hættu - hamingjusamasta þjóð jarðarinnar
er að verða sú skattpindasta.
Fréttir síðustu daga um fjölskyldur og skattskyldur i is-
lensku samfélagi hafa sýnt og sannað að heimilin í landinu
mega eiga sig. Síðustu rikisstjórnir hafa samviskusamlega
rýrt kjör venjulegra fjölskyldna og hefði ekki komið til
verulegrar viðspyrnu Alþýðusambandsforystunnar hefðu
heimilin þolað enn meiri árásir af hálfu hins opinbera. Töl-
fræðin er öll á einn veg og að baki henni er fólk sem græð-
ir næstum eina milljón króna á ári á svonefndum pappírs-
skilnuðum.
Fjölskyldan á íslandi hefur verið afgangsstærð í allri
stjórnmálaumræðu um alllanga hríð. Síðustu tíu ár eru þó
einna verst. Opinber gjöld á einstaklinga hafa nær þrefald-
ast á tiu árum, frá 1991 til 2001, og nemur gjaldaaukningin
um 66 milljörðum króna. Á sama tíma hafa bætur aukist
sáralítið, eða aðeins um hálfan annan milljarð króna. Þekkt
er úr fréttum síðustu daga hvað tekjuskattar á almennt
launafólk hafa hækkað, svo og neysluskattar sem hlutfall af
landsframleiðslu.
Það segir svo náttúrlega sina sögu að það eru blaðamenn
og fréttamenn sem halda uppi sterkustu stjómarandstöð-
unni í þessum efnum. Og fá bágt fyrir. Alþingismenn virð-
ast flestir hverjir hafa lítinn áhuga á afkomu heimilanna
enda þarf ekki annað en að fletta upp i þingtíðindum til að
sjá að málefni fjölskyldunnar eru ekki hugleikin nema
stöku þingmanni. Það er eins og meginþorri þingmanna sé
kominn á þann aldur að hann viti ekki hvað það er að reka
venjulega barnafjölskyldu.
Sérstaka athygli vakti i vikunni sem er að liða að liðs-
maður Alþingis, sem reyndar er varaþingmaður, lagði fram
þingsályktunartillögu um að afnema skatt af barnafötum.
Svo sjaldgæft er að islenskir stjórnmálamenn komi fram
með róttækar tillögur í fjölskyldumálum að þeim er slegið
upp á síðum dagblaða og notaðar í auglýsingaskyni á heil-
síðum blaða næstu daga. Varaþingmaðurinn hefur vakið
varanlega athygli á sjálfum sér. Og hafa margir kostað
meiru til á síðustu dögum.
Umræddur stjórnmálamaður, Páll Magnússon, segir í DV
á miðvikudag að þingsályktunartillaga sín sé „einföld að-
gerð til þess að koma til móts við þennan hóp sem stendur
í dag undir stærstum hluta af tekjuskatti einstaklinga.“
Þetta er rétt hjá Páli sem er kærkominn liðsmaður á Al-
þingi með áherslur á málefni sem varða undirstöðu samfé-
lagsins. Hann veit sem er að allt sem við kemur uppeldi
barna er munaður á íslandi, rikisvaldið telur sig þurfa að
græða hvað það getur á börnum.
Forsvarsmenn Hagkaupa gripu þessa hugmynd Páls á
lofti. Verð á barnafötum í stórversluninni var lækkað sem
nam 24,5 prósenta virðisaukaskatti. Tilboðið gilti i gær og í
dag. Tilboð stjórnvalda til barnafólks og venjulegra fjöl-
skyldna í landinu hefur hins vegar ekki verið neitt annað
en auknar álögur í á annan áratug. í augum ráðamanna er
venjulega fjölskyldan á íslandi aðeins þægilegur vasi sem
auðvelt er að vaða ofan i með fégráðuga fingur. Dýpra og
dýpra og dýpra.
Sigmundur Ernir
LAUGARDAGUR 9. NÓVEMBER 2002
DV
O, Guðs vors landsvirkjun
Páll Asgeir
Ásgeirsson
blaöamaöur
Það er gott að vera íslendingur
og ekkert elska ég meira en þetta
land. Ég hef lengi haldið að marg-
ir ef ekki allir landar mínir væru
í rauninni sama sinnis og talið
augljóst að eftir því sem fleiri fer-
metrar heimsins verða skipulagð-
ir og markaðir manninum með
einhverjum hætti því meir aukist
verðmæti þeirra óspilltu víðema
sem hálendi íslands býr yfir.
En því er ekki að heilsa.
Þvert á móti virðist það vera
staðfastur ásetningur æðstu yfir-
valda landsins að spilla varanlega
náttúruperlunum kringum Kára-
hnjúka og Snæfell og færa þar í
kaf fjársjóði sem ekki verða metn-
ir til nokkurs fjár. Þar skal stór-
fljótum snúið millum farvega
með þeim hætti að varla hafa sést
dæmi áður um í heiminum og
gengið milli bols og höfuðs á is-
lenskri náttúra.
Við Þjórsárver ætla menn að
sökkva búsvæði fugla og náttúru-
vinjum sem íslendingar hafa
skuldbundið sig gagnvart öllum
heiminum að vernda með aðild
sinni að Ramsesarsáttmálanum.
Einu rök okkar virðast vera þau
að þetta er svo óskaplega hag-
kvæmt að það stappar við þjóðar-
ósóma að gera þetta ekki. Engum
dettur í hug að svo mikið sem
senda Ramsesarskrifstofu fax-
bleðil eða tölvupóst svo þar viti
menn að fjársjóðum heimsins
sksd fækkað um einn í nafni hag-
kvæmni.
Sovétbáknið
í fylkingarbrjósti þessarar út-
rýmingarherferðar stendur bákn
sem heitir Landsvirkjun og er
ríkisbákn í anda fornsovéskrar
óstjórnar. Eins og mörg önnur
skrímsli sem menn hafa alið við
brjóst sér virðist Landsvirkjun
lifa sjálfstæðu lífi og ekki lúta
neinu fýðræði og þaðan af síður
rökum.
Allir landsmenn sjá Lands-
virkjun fyrir fé gegnum orku-
verð. Sumt af þessu fé notar
Landsvirkjun til þess að standa í
hatrömmu áróðursstríði við þá
Á stuðlagólfi við gljúfur
Jökulsár. Þetta gólf verð-
ur á lónbotni innan
fárra ára.
sem dirfast að mótmæla virkjun-
aráformum. Þeir sem mótmæla
náttúruspjöllum eru stimplaðir
sérvitringar sem ekki hafa annan
starfa í lífinu en að vera á móti
öllum framforum.
Vísindamenn sem vinna rann-
sóknarvinnu vegna umhverfis-
mats eru snupraðir eins og
krakkar þegar þeir kvarta undan
því að Landsvirkjun ritskoði nið-
urstöður þeirra eins og nýleg
dæmi sanna þar sem þekktir vís-
indamenn hafa vænt rafmagns-
risann um beinlínis fölsun til
þess að gera virkjunarkosti betur
útlítandi í augum annarra ríkis-
stofnana sem eiga að kveða upp
sinn dóm.
Landsvirkjun litur á það sem
sitt einkamál eða einhvers konar
viðskiptaleyndarmál hvert verð á
að setja á orkuna sem verður svo
dýru verði keypt. Þeir hagfræð-
ingar sem hafa sýnt fram á að
ekki er nein arðsvon af þessum
hervirkjum eru afgreiddir með
því að þeir reikni á röngum for-
sendum.
Hin almáttuga
Landsvirkjun
Landsvirkjun eyðir stórfé í
auglýsingaskilti með fram veg-
um, áróðursmyndir í dagblöðum
af lygnum uppistöðulónum á sól-
ardegi um sumar. Landsvirkjun
rekur sfna eigin áróðursdeild
með fjölda starfsmanna og kaupir
auk þess þjónustu sérfræðinga á
þvi sviði utan úr bæ. Landsvirkj-
un opnar stöðvarhús sín fyrir
listamönnum sem gráta af þakk-
læti, auglýsir látlaust í útvarpi
allan ferðamannatímann að
stöðvar þeirra standi lýðnum
opnar til aðdáunar og sér ung-
lingum til sveita fyrir sumar-
vinnu viö að raka arfa kringum
stöðvarhús og olíutanka.
Þótt peningamir fyrir allt þetta
komi úr vösum okkar allra eigum
við að fyllast þakklæti í garð
þessa risa sem veitir á svo marg-
víslegan hátt birtu og yl um land-
ið, allt frá ystu nesjum til fremstu
dala.
Landsvirkjun hrósar sér síðan
purkunarlaust af því að hafa
„opnað hálendið" fyrir almenn-
ingi með vegagerð, sem reyndar
almenningur er látinn greiða án
þess að hafa um það atkvæðisrétt.
Þetta er argasta sögufolsun því
það voru auðvitað einbeittir
frumkvöðlar og ævintýragjamir
einstaklingar sem ruddu brautina
í þessum efnum.
Ef Landsvirkjun væri ríkis-
stjórn þá væri hún skilgreind
sem alræðisstjóm ef ekki ógnar-
stjóm og við værum öll í and-
spyrnuhreyfíngu neðanjarðar.
Það hlýtur að vera kominn tími
til þess að ríkisstjóm þessa lands
taki fulla ábyrgð á því að stefna
Landsvirkjunar sé skýlaus vilji
yflrvalda sem hljóta þá að verða
skilgreind sem andstæðingar ís-
lenskrar náttúru.
Þetta gengur ekki
Þetta er ekki gott og þess vegna
skulum við setjast aðeins á stein
og rifja upp nokkur grundvallar-
atriði.
Við getum aldrei gert sjálfum
okkur eða komandi kynslóðum
það að selja náttúruperlur þessa
lands undir rafmagnsframleiðslu,
alveg sama þótt það sé óskaplega
hagstætt. Með sömu rökum mætti
virkja Gulifoss, selja handritin
hæstbjóðanda, rífa Stjómarráðið
og byggja Hilton-hótel og fylla
upp í Tjömina til að búa til bíla-
stæði.
Allt er þetta án efa mjög hag-
kvæmt.
Það getur ekki verið þjóðþrifa-
mál að bera sigurorð af fátækustu
þróunarlöndum heims í sam-
keppninni um að fá að setja
mengandi stóriðju niður í hlað-
varpanum hjá sér. Það getur
aldrei orðið reisn yfir því að eyði-
leggja það sem manni er dýrast
til þess eins að framleiða rafmagn
og gefa það auðhringum heims-
ins.
Við eigum aðeins þetta eina
land og þessi einu öræfi. Við get-
um ekki byggt eða keypt okkur
nýtt land þegar reykurinn frá ál-
bræðslunum byrgir okkur sýn og
enginn fugl syngur lengur á heið-
um. Við getum ekki keypt okkur
frá því hlutverki að okkur er fal-
in varðveisla þessa lands, ekki
aðeins fyrir komandi kynslóðir
íslendinga heldur fyrir allan
heiminn. Það kemur fyrir lítið að
eiga peninga talda í milljörðum ef
við eigum ekkert fallegt land og
enga hreina samvisku.