Dagblaðið Vísir - DV - 09.11.2002, Blaðsíða 39

38 Helcja rb facf I>V
LAUGARDAGUR -3. NÓVEM8ER 2002
Hingað og ekki lengra
Guðmundur Sesar Magnússon hefur komið
14 ára dóttur sinni í felur eftir líflátshótanir
handrukkara úr fíkniefnaheiminum. Honum
hefur sjálfum verið hótað lífláti. Guðmund-
ur þekkir fíkniefnaheiminn af eiqin raun frá
fornu fari og segist vilja rísa gegn óttanum
sem gerir handrukkurum kleift að starfa.
Hann seqir DVsöquna af baráttunni.
Guömundur Sesar Magnússon er nýorðinn fimm-
tugur því að hann er fæddur 17. júní árið 1952 og á
því sama afmælisdag og þjóðhetjan Jón Sigurðsson og
fagnar afmæli sínu daginn sem íslendingar rifja upp
sjálfstæði sitt. Guðmundur er ekki hefðbundin þjóð-
hetja en hann er sjómaöur sem hefur marga fjöruna
sopið og lætur ekki bjóða sér hvað sem er.
Guðmundur býr í Breiðholti og það var í byrjun
september sl. sem hann komst á snoöir um að 14 ára
dóttir hans væri farin að fikta við neyslu fíkniefna á
borð við hass.
Slík staða er martröð allra venjulegra foreldra og
Guðmundur ákvað að láta ekki sitja við orðin tóm
heldur fór á fund þeirra manna sem hann vissi að út-
veguöu dóttur hans fíkniefni og skipaði þeim að
hætta því ella myndi hann kæra þá.
Þú verður drepinn
Við þessi afskipti Guðmundar komst rót á fikni-
efnasamfélagið og af stað fór atburðarás sem leiddi til
þess aö Guðmundur og fjölskylda hans fengu lífláts-
hótanir og síðan hefur Guðmundur komið dóttur
sinni í felur og hefur gengið fram fyrir skjöldu og
neitar að láta ótta við svokallaða handrukkara fikni-
efnaheimsins kúga sig til afskiptaleysis.
„Menn vilja ekki vera kærðir til lögreglu fyrir
þetta. Þegar ég sagðist ekki sætta mig við að dóttir
mín gæti verið að versla við þessa menn var mér hót-
að því að ég yrði látinn hverfa. Það kom hingað mað-
ur og ræddi þetta eins og hver önnur viðskipti. Ann-
aðhvort þegir þú og skiptir þér ekki af þessu eða þú
verður látinn hverfa,“ segir Guðmundur og virkar
furðu rólegur yfir þessu öllu saman en kannski er það
vegna þess að hann er líklega maður sem lætur ekki
hlut sinn svo auðveldlega.
„Ég stóð síðan við það að kæra menn, í þeirri vissu
að ég væri í fullum rétti, og kom þá fram opinberlega
og talaði um þetta. Þá kom maður til mín og sagði að
nú hefði ég farið yfir strikið og væri í vondum mál-
um.“
Kúgun óttans
- Samkvæmt þeirri mynd sem dregin er upp af
fikniefnaheiminum eru þar starfandi menn sem eru
kallaðir handrukkarar. Þeir hafa þann starfa að inn-
heimta erfiðar skuldir, misþyrma mönnum sem vilja
ekki borga og ógna þeim sem hyggjast kæra eða
standa ekki í skilum. Þetta eru mennirnir sem er sagt
að stingi borvélum í axlir manna eða hné og dragi
jaxla úr skuldunautum húsbænda sinna. Guðmundur
segir að orðið handrukkari sé ekki nógu víðtækt og
lýsi ekki nógu vel því sem átt er við.
„Þetta snýst um ótta. Það má enginn tala um að það
sé verið að selja dóp því þá er viðkomandi laminn.
Þaö er fikniefnasölum hagkvæmt að það gangi sögur
um hörku í þessum viðskiptum og það eru miklu
fleiri sögur í gangi en eru sannar. Það er samt full
ástæða til þess að taka hótanir alvarlega þótt lygasög-
ur séu í gangi. Það er áreiðanlega rétt að menn eru að
berja hver annan til þess að innheimta fikniefna-
skuldir milli sölustiga. En það er aðeins hluti af
myndinni sem snýst um þögn óttans. Ef maður þegir
og lætur barnið sitt fara til helvítis þá er maður ör-
uggur."
Fólk er laniað af ótta við sögumar
- Guömundur segir að óttinn sé miskunnarlaust
notaður og sumar sögur sagðar án þess að neinn viti
hvort þær séu sannar. Þannig sé staðhæft í undir-
heimunum að tiltekið morð í miðbæ Reykjavíkur frá
í sumar sé tengt rukkunaraðgerðum sem hafi gengið
of langt og hann segir að sú saga sé notuð til að
hræða fólk.
„Þaö hringir fólk í mig sem segir mér skelfilegar
sögur.
j
LAUGARDAGUR 9. NÓVEMBER 2002
Helcgarblaö H>"Vr
43
Guðmundur Sesar Magnússon, sjómaður og fyrrver-
andi fíkill, hefur einn síns liðs risið upp gegn því
sem liann kallar kúgun óttans í fíkniefnaheiminum.
Þetta gerir hann til varnar dóttur sinni, 14 ára, sem
er nú í felum af ótta við fíkniefnasala.
Bæjarrottumar úr umferð
- Guðmundur segir að dóttir sín sé í eiturlyfjalausu
umhverfi eins og sakir standa en tíminn verði að
leiða í ljós hvernig framhaldið verður. En eru hass-
reykingar útbreitt vandamál í níunda bekk þar sem
dóttir hans ætti að vera?
„Þetta er gengi sem heldur sig hérna og setur
pressu á hana um að vera með eða vera á móti. Þetta
eru krakkar sem eru í neyslu og sumir þeirra eru í
skóla og aðrir ekki. Síðan er gengi af krökkum sem
eru kallaðir Bæjarrotturnar og heldur sig aðallega í
miðbænum en það eru krakkar sem búa hér og þar
um bæinn. í þann hóp var stelpan strokin undir það
síðasta.
Þennan hóp þarf að uppræta því hann stækkar
hægt og rólega en vegna þess að þau eru öll undir lög-
aldri og ekki hægt að taka þau úr umferð þá virðist
ekkert vera hægt að gera.“
13 ára dópsali með reynslu
- Guðmundur segir að 13 ára dópsalinn sem hand-
tekinn var norður á Blönduósi í vikunni sé hluti af
krakkagenginu í miðbænum og þetta sé langt frá því
hans fyrsti söluleiðangur.
„Það eru ófá fikniefnamál sem koma upp inni i
grunnskólunum þar sem hans nafn er nefnt. Hann er
auðvitað með þeim yngstu sem eru virk í sölu en
þessir krakkar eru á aldrinum 13-17 ára.“
- Bæjarrotturnar afla fjár með smáþjófnuðum til
þess að fjármagna neyslu sína og Guðmundur segir að
þau komist aftur út á götu jafnharðan eftir hvert brot.
„Við þurfum að breyta lögunum svo það sé hægt að
taka þessa krakka úr umferð. Þeim er enginn greiöi
gerður með því að láta þá hanga svona áfram. Þetta
er hraðbraut til glæpamennsku og ekkert annað.“
Það verða framin morð
- Guðmundur segir að unglingar geti keypt sér
fíkniefni út í reikning en vill taka fram að hans upp-
reisn gegn fikniefnaheiminum tengist ekki því að
dóttir hans hafi verið komin í skuldir heldur neiti
hann að samþykkja vald fíkniefnasalanna.
„Ég ansa þessu ekki. Ég krefst þess að yfirvöld
þessa lands búi mér það umhverfi að ég þurfi ekki að
óttast um öryggi fjölskyldunnar. Ég vil fá að skipta
mér af því hvort barnið mitt er í dópi.
Þetta er komið út í vitleysu og það verður farið að
fremja morð hér mjög fljótlega. Ef ekki glæpamenn-
irnir þá foreldrarnir. Enginn lætur drepa barnið sitt
án þess að gera eitthvað í því. Ef samfélagið getur
ekki verndað mig þá fer ég sjálfur inn í frumskóg-
inn.“
Vitfirrtir handrukkarar
- Guðmundur segist hafa hitt menn sem stunda
handrukkun.
„Þetta eru menn sem eru í neyslu sjálfir, eru
steiktir af sterum og eru stórhættulegir og beinlínis
vitfirrtir. Það er alveg sama hvað ég er vel að manni,
ef óður maður ræðst að mér með hafnaboltakylfu þá
á ég engan sjens. f þessu hugarástandi eru menn ekki
eins og fólk er flest. Þetta eru brjálaðir menn sem eiga
að vera lokaðir inni.“
Einstæð móðir er að verða gjaldþrota og mun missa
íbúðina vegna fíkniefnaskulda dóttur sinnar. Henni
er hótað því að borgi hún ekki verði hún barin til
óbóta og dóttirin myrt með of stórum skammti."
Henni finnst gott að vera dópuð
- Kom dóttir þin til ykkar og sagði frá neyslu sinni
til þess að losna úr henni?
„Henni finnst mjög gott að vera dópuð. Hún er
þannig að leysa úr ákveðnum tilfinningaflækjum sín-
um með þeirri lausn meðan kerfið sefur. Hún er meö
sögu sem ótalmörg börn hafa um ofvirkni, erfiðleika
á einbeitingu i skóla, einelti og neyslu í framhaldi af
því. Það hefur hringt í mig stór hópur fólks sem er
alltaf að segja mér nákvæmlega þessa sömu sögu. Það
hefur engan sérstakan tilgang að greina hana ofvirka
þegar hún er sjö ára ef kerfið getur ekkert gert fyrr
en hún finnur sína eigin lausn. Hún var búin að vera
í erfiðleikum nánast allan sinn skólaferil og fokkast
bara hægt og rólega upp,“ segir Guðmundur.
Stólinn fyrir dyrnar
- Guðmundur Sesar segist hafa sett dóttur sinni
stólinn fyrir dyrnar með skýrum hætti. „Ég sagði
henni: Þú verður ekki i neyslu meðan ég ræð yfir þér
og ég skal gera umhverfið með þeim hætti að það þori
enginn aö koma nálægt þér. Ég stóð við það og þá
varð enn meira vesen.
Ég tók mark á þessum vitfirringum sem voru að
hóta mér og okkur og ákvað að koma henni í felur og
taka afleiðingunum. Ég veit að hún er logandi hrædd
en hún treystir þvi sjálfsagt eins og ég að yfirvöld geti
komið í veg fyrir að við verðum drepin.“
Stærðin er ofmetin
- Guðmundur segir að stærð eiturlyfjaheimsins sé
að sínu mati stórlega orðum aukin og þess vegna sé
nú tækifæri til að gripa i taumana.
„Þetta er pínulítið samfélag og þess vegna ætti að
vera auðvelt að uppræta það. Þetta er smáklíka ein-
hverra fávita sem halda að þeir séu einhver mafia.
Það eru margir í þessum heimi sem virðast trúa því
að þeir komist upp með hvað sem er. Ég veit um
mann sem lenti í því að það bönkuðu fjórir 15 ára
guttar upp á hjá honum og sögðust vera að innheimta
skuld sonar hans upp á 20 þúsund sem hann yrði að
borga. Annars yrðu þeir að berja hann. Svo hjóluðu
þeir í hann þarna í stigaganginum. Hann henti þeim
öfugum niður stigann og út og hringdi alveg gáttaður
I mig.“
Mun verða gjaldþrota
- Guðmundur hefur ekki stundað vinnu vegna
þessa máls í á þriðja mánuð. Hann er ómyrkur í máli
um áhrif þessa máls á fjölskyldu hans.
„Ég veit að þetta á eftir að gera fjölskylduna gjald-
þrota. Röð atvika i lífinu hefur leitt okkur í mjög erf-
iða stöðu fjárhagslega. Það eru atvik sem tengjast
ekki þessu máli en þegar þessi staöa kom upp þá
gerði ég það upp við mig að ef ég yrði gjaldþrota þá
yrði bara að hafa það. Ég læt þetta ekki henda barn-
ið mitt án þess að gera eitthvað."
- Guðmundur og kona hans eiga aðra eldri dóttur
sem hefur gengið vel í námi og starfi og auk þess á
Guðmundur tvö eldri börn. Það hefur engum verið
hótað úr fjölskyldunni.
„Ég þarf að lifa sáttur við sjálfan mig og ég verð
það aldrei ef ég þarf að fórna barninu minu fyrir ótta
við einhver ómenni. Ef þetta þarf að kosta mig lífið þá
það.“
Faðirinn eins og dóttirin
- Guömundur segist hafa verið líkur dóttur sinni
þegar hann var unglingur og var stöðugt til vandræða
þótt þá væri ekki búið að finna upp stimpilinn ofvirk-
ur. Hann hætti í skóla 16 ára.
„Ég var óöruggur með sjálfan mig, kom úr
beyglaðri fjölskyldu og komst svo á sjóinn þegar ég
var 16 ára og tók allan neyslupakkann af fullri hörku
og komst svo loksins niður á jörðina lifandi aftur.“
Guðmundur segist hafa drukkið mikið í fyrstu en
upp úr tvítugu fór hann að neyta harðari efna.
Hann stundaði alltaf sjómennsku sem aðalstarf og
þess vegna varð neysla hans ekki eins samfelld og
hún hefði ella orðið en hann segist hafa prófað allt
sem hann komst í.
„Ég át töflur, spítt og sýru og allt sem að kjafti
kom.
Mér fannst ég ekki ráða við heróín sem var ógurleg
vfma og ákvað að gera það aldrei aftur en halda mig
við léttari efni eins og amfetamín og hass með áfeng-
inu.“
Á leiðarenda um þrítugt
- Guðmundur var um þrítugt kominn á leiðarenda
í neyslu sinni og fannst ekkert blasa við nema sjálfs-
morð eða meðferð. Hann valdi síðari kostinn en segir
að það hafi verið þrautaganga að losna úr klóm eitur-
lyfjanna.
Guðmundur vill lítið fara i saumana á fortíð sinni
í þessum efnum en segist hafa kynnst öllum hliðum
þessa heims.
„Ég kynntist innviðum þessa fikniefnaheims í
meiri skilningi en aðeins sem neytandi. Ofbeldi var
vel þekkt í þessum heimi meðan ég var þar en mér
finnst markaðshyggjan vera orðin meira ráðandi í
dag. Menn líta á þetta sem viðskipti og það hafa alltaf
verið til menn sem starfa í þessu og eru ekki sjálfir í
neyslu.
Það var harður slagur fyrir mig að ná tökum á
þessu rugli því það var flókið mál fyrir mig að verða
laus en hér er ég í dag og hef verið edrú árum saman
og ég vil alls ekki að dóttir mín lendi þessa sömu leið.
Ég er að fást við þýðingarmesta verkefni sem ég hef
tekist á við í lífinu sem er að vera faðir. Það er ekki
borgað í peningum."
- Guðmundur segir að hann gæti ekki staðið í þess-
ari baráttu nema vera í góðu jafnvægi í sinni edrú-
mennsku og sækja fundi reglulega. Síðan hann steig
fram hefur hann ekki fengið frekari hótanir frá fikni-
efnaheiminum og segist ekki reikna með því.
„Ég er í stríði gegn fíkniefnaframboðinu frekar en
einhverjum einstaklingi.
Mér er alveg sama þótt tollgæslan nái einhverjum
10-15% af eiturlyfjum á leið inn i landið. Það verður
að gera eitthvað í afleiðingum þess sem sleppur inn.
Annars er verið að ala upp heila kynslóð sem verður
í vandræðum."
Alinn upp í Kolluálnum
- Guðmundur segist hafa fengið gríðarlega mikil
viðbrögð frá foreldrum sem eru í svipaðri stöðu og
hann. Hann segir að það hafi aldrei verið ætlunin að
stíga fram og gerast einhver málsvari foreldra sem
sitja uppi með eiturlyfjavanda.
„Sumir spyrja hvernig ég þori að opinbera þetta
fokköpp á heimilinu en aðrir þora ekkert að segja af
ótta og það er einmitt sá ótti sem ég vil berjast gegn.
Ég er ekkert feiminn og er í góðum bata og vil vera
sáttur við sjálfan mig. Ég sé samt svolítið eftir því að
hafa gert þetta. Konan mín á þakkir skildar og fólkið
sem er að passa fyrir mig stelpuna á þakkir skildar.
Ég sá ekkert af þessu fyrir þegar ég byrjaði að tala.
Ég er alinn upp í Kolluálnum og á Jökulgrunninu allt
mitt líf og það á ekkert viö mig að vera að vasast í
einhverri stjórnun og í forsvari fyrir eitthvað. En ef
einhver fjöldahreyfing vill taka að sér þennan mál-
staö þá er það gott og ég mun mæta þar. Það þarf að
taka þetta pakk úr umferð.“
Verð sjálfsagt laininn
- Hvað heldur þú að gerist í framhaldinu?
„Ég, mín fjölskylda og mitt barn er aðeins eitt ein-
angrað tilfelli af mjög mörgum. Ég ætla að reyna að
styðja barnið mitt í gegnum þetta eins og ég get. Kerf-
ið verður að hjálpa okkur og það stendur frammi fyr-
ir tveimur valkostum að minu áliti. Annaðhvort er að
stöðva framboð á flkniefnum eða auka úrræðin til
þess að fást við afleiðingamar af þessu. Menn hafa
bara ekki staðið sig og það hefur orðið til stór haug-
ur af vandamálum sem þarf að leysa.
Ég veit ekkert hvað verður um mig. Ég er ekki
frelsari eins né neins.
Ég varð mjög reiöur og er það ennþá og verð það
áfram þótt mitt barn bjargist. Það endar sjálfsagt meö
þvi að ég verð laminn í klessu.“
-PÁÁ