Dagblaðið Vísir - DV - 11.06.2003, Qupperneq 13

MIÐVIKUDAGUR 11.JÚNÍ2003 FRtWU 13
Olíunotkun minnkar verulega
vegna samdráttar í samgöngum og
olíuverðið lækkar. Sérstaklega hefur
dregið úr flugsamgöngum í Asíu og
neyðast OPEC-ríkin til að taka tillit
til þess í verðlagsákvörðunum sín-
um. Og brátt fer svarta gullið að
fljóta úr auðugum olíulindum Iraks
og fer þá hindrunarlítið inn á
heimsmarkaðinn. Von er á verð-
hjöðnun þar eins og á fleiri sviðum.
(Heimildir m.a. The Guardian og
The Observer)
Hin jákvæðu áhrif
spænsku veikinnar
og svartadauða
Heimsviðskiptin, auðveldar
samgöngur og mikil ferða-
lög fólks landa og heimsálfa
á milli flýta fyrir útbreiðslu
flensufaraldra og annarra
smitsjúkdóma.
í rauninni er lítið gert til að
hamla því að sýki berist úr einu
veðurfarskerfinu í annað. Treyst
er á bólusetningar og góða heil-
brigðisþjónustu í efnaðri hluta
veraldarinnar og að setja sýkt
svæði eða borgir í sóttkví, þótt
ekki sé nema eitt sjúkrahús eða
svo, er algjört neyðarúrræði.
Heimurinn er svo breyttur að
það er takmarkað sem hægt er að
læra af sögunni hvað varðar far-
aldsplágur. En til em vísbending-
ar sem kunna að hafa eitthvert
gildi. Þegar spænska veikin æddi
um heimskringluna 1918 og varð
50 milljón manns að fjörtjóni dró
verulega úr efnahagsvexti í iðn-
ríkjunum. Bandaríkin urðu illa úti
í þeim faraldri á ámnum
1918-1919 ogolli það djúpri efna-
hagslægð. Árin þar á eftir og allt
fram í kreppuna miklu 1929 varð
mikið gróskutímabil og framfarir
og efnahagur áttu sitt blóma-
skeið, „The Gay Twenties".
Sjúkdómur hinna efnuðu
Sagnfræðingar sem rannsakað
hafa áhrif langvarandi faraldurs,
sem lagði einn af hverjum þrem-
ur Evrópumönnum í gröfina á ár-
unum 1348-1351, hafði þegar á
leið góð áhrif á þá sem eftir lifðu.
Svarti dauði gerði sér ekki
Spænska veikin olli
djúpri efnahagslægð.
Árin þar á eftir og allt
fram í kreppuna miklu
1929 urðu stórstígar
framfarir. Bandaríkin
áttu sitt blómaskeið,
„The Gay Twenties".
mannamun og hjó stór skörð í
raðir ríkra sem fátæka. Eftirlif-
endur nutu arfsins og flest bendir
til mikils efnahagslegs uppgangs
næstu öldina á eftir. A íslandi efn-
uðust margir eftir pláguna miklu
á eignum þeirra sem féllu frá í
svarta dauða og milliríkjaverslun
efldist.
Guðbjörg Pétursdóttir,
hjúkrunarfræðingur.
Nú styttist óðfluga í H-daginn.
Vonandi ert þú búinn að gera
upp huga þinn og velja þér dag
til að hætta! Tilfinningalega
getur þetta verið erfið ákvörðun,
því við höfum talið okkur trú um
að reykingarnar hjálpi okkur að
takast á við tilveruna, annaðhvort
með því að örva okkur eða hjálpa
okkur til að slaka á.
Reykingarnar eru stór hluti af daglegu
lífsmynstri okkar. Síendurteknar athafnir,
eins og að drekka kaffi og reykja, eða
að tala í síma og reykja eru orðnar fastur
hluti af daglegu lífi okkar. Kaffidrykkja og
síminn kalla því umhugsunarlaust á síga-
rettu. Til að brjóta upp þetta mynstur þurfum
við að gefa okkur góðan tíma til breytinga. Það er
upplagt að gera það í fríinu, þar sem líf okkar stjórnast
í minna mæli af daglegum
venjum.
Fjarlægjum alla hluti sem tengjast reykingum, td.
öskubakka, kveikjara og eldspýtur.
Verðum okkur úti um reykingarbannmerki og setjum
þau á borð, hurðirog ískápinn. Hvetjum fjölskyldumeðlimi
til að skrifa heillaóskir og setja þær á fyrmm reykingastaði.
Þvoum fötin sem við ætlum að vera í á H-daginn, eða
kaupum jafnvel ný!
Morgnarnir verða okkur erfiðir eftir H-daginn og því
þurfum við að hugsa upp eitthvað, sem dreifir
huganum frá sígarettunni. Gott er að fara í
sturtu og hafa hana kalda í lokin. Bursta
tennur og ef við notum nikótínlyf notum við
þau strax þegar við vöknum. Ef við erum
vön að taka okkur reykpásur á ákveðnum
tímum dagsins er nauðsynlegt að upphugsa
eitthvað, sem við ætlum að gera í staðinn.
Eftir matinn heima er gott ráð að fara strax og
bursta tennurnar. Jafnvel getur verið ráðlegt að gefa
uppþvottavélinni frí, vaska upp og ganga frá í eldhúsinu.
Undurbúningur
fyrir H - daginn.
Munum eftir dagbókinni, skráum
alla þá hluti eða athafnir sem við
tengjum við sígarettuna og hvað
ætlum við að gera í staðinn.
Gott er að fara í sturtu og hafa
hana kalda í lokin. Bursta
tennur og ef við notum
nikótínlyf notum við þau strax
þegar við vöknum.
Á morgun ætla ég að fjalla um
nikótínlyf, sem margir nota til að
hjálpa sér að hætta að reykja.
Þú nálgast eldri pistla á www.dv.is]
IMicotinell
og festingar
ásdiQa
ArmúU 17, lOB Reykjaidh
Slml: 533 1334 fax-. 5EB 0493
..það sem
fagmaðurinn
nntar!